tag:blogger.com,1999:blog-2724920722390674892024-03-05T21:39:41.833+07:00Hoàng Kimfoodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.comBlogger155125tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-79524064806774906302021-11-03T10:24:00.003+07:002021-11-03T10:24:59.556+07:00Hoàng Kim Long dạy học Музыка для Души и Цветы (Beautiful flowers) <iframe width="480" height="270" src="https://youtube.com/embed/kEQ9r8Y-mYI" frameborder="0"></iframe>foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-3924085657560532002021-11-03T10:16:00.003+07:002021-11-03T10:16:59.418+07:00A New Day (Ernesto Cortazar) for CNM365<iframe width="480" height="360" src="https://youtube.com/embed/SN5c-m45fxs" frameborder="0"></iframe>foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-31109975355580115922021-10-24T21:11:00.002+07:002021-10-24T21:53:55.363+07:00CÂY TÁO NỞ HOA | Chốn tổ Viên Minh<iframe width="480" height="270" src="https://youtube.com/embed/_xTivhIRBLQ" frameborder="0"></iframe><br><br>
THIỀN SƯ LÃO NÔNG TĂNG
“Mưa thuận gió hòa chăm bón đúng
Nhân tươi quả tốt được thu nhiều”
Viên Minh Thích Phổ Tuệ
Hoa Lúa giữa Đồng Xuân
Lời Thầy dặn thung dung
Noi theo dấu chân Bụt
Dạy và học làm Người
foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-55853281508991667792019-06-24T00:00:00.000+07:002019-06-24T22:09:22.154+07:00Trung Mỹ cuộc đối đầu lịch sử<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image is-resized"><img alt="" class="wp-image-9321" data-attachment-id="9321" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="Trung Quoc va giac mong chau A 3" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2018/06/trung-quoc-va-giac-mong-chau-a-3.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2018/06/trung-quoc-va-giac-mong-chau-a-3.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2018/06/trung-quoc-va-giac-mong-chau-a-3.jpg" data-orig-size="599,327" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2018/06/20/trung-quoc-voi-giac-mong-chau-a/trung-quoc-va-giac-mong-chau-a-3/" height="320" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2018/06/trung-quoc-va-giac-mong-chau-a-3.jpg?w=587&h=320" width="587" /></figure>
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><b>TRUNG MỸ CUỘC ĐỐI ĐẦU LỊCH SỬ<br />Hoàng Kim</b><br /><b>Trung Quốc trong thời của Chủ tịch Tập Cận Bình nổi bật là “liên Nga, bạn Ấn, mở rộng ảnh hưởng Á Âu </b> <b>Phi</b>, <b>một vành đai một con đường</b>“.Ông
tạo dựng được thế Tam Quốc mới trong lịch sử. Trường Giang sóng sau đè
sóng trước, ngọn sóng này cao hơn! </span><span style="font-size: small;"><br />
Trung Quốc ngày nay đã rời bỏ vị thế “ẩn mình chờ thời” bước ra
vũ đài thế giới khẳng định Trung Quốc là một cường quốc của “thời đại mới”, đóng vai trò
“trung tâm trên thế giới” nhờ “chủ nghĩa xã hội mang màu sắc Trung
Quốc” và cho thấy có “lựa chọn mới” cho các nước. </span><span style="font-size: small;">Chủ tịch Trung Quốc Tập
Cận Bình năm 2012 đã tuyên bố tại Thượng Hải “chính người Châu Á phải
điều hành công việc của Châu Á, giải quyết các vấn đề của khu vực
Châu Á và duy trì an ninh của Châu Á”,</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">khẳng định mục tiêu nhất quán, lâu dài, kiên định là theo đuổi cuộc Trường Chính phục hưng Trung Quốc, với chiến lược "Trung
Quốc cần nổ lực để các nước láng giềng ngày càng thân thiện hơn về
chính trị, có mối quan hệ gần gũi hơn về kinh tế, hợp tác sâu sắc hơn về
an ninh, và mối quan hệ ở cấp độ nhân dân cũng gắn bó hơn“. </span><br /><br /><b>VIỆT NAM TRONG THƯƠNG CHIẾN MỸ TRUNG</b> <br /><br /> </span><b><a href="https://vietnamnet.vn/vn/multimedia/toan-canh-chien-tranh-thuong-mai-my-trung-phan-tich-goc-nhin-vietnamnet-vn-538032.html">Toàn cảnh thương chiến khốc liệt Mỹ – Trung</a></b>, theo VNN 4 6 19 mô tả cho thấy, cuộc chiến thương mại Mỹ Trung sau 18 tháng đã được đẩy lên đến mức cao nghẹt thở; <span style="color: black;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/sach-trang-thuong-mai-tq-co-diem-gi-dac-biet-538523.html">Sách trắng thương mại Trung Quốc ‘đánh’ Mỹ nặng tay</a> (VNN 4 6 19); <a href="https://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/trung-quoc-canh-bao-hoc-sinh-sang-my-du-hoc-538552.html">Trung Quốc cảnh báo học sinh sang Mỹ du học</a> cần cẩn thận vì mối quan hệ đang xấu đi nghiêm trọng (VNN 4 6 19); <a class="articletype_1" href="https://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/quan-su/trung-quoc-nam-nen-tang-song-con-loat-khi-tai-toi-tan-my-lam-nguy-536438.html" title="Trung Quốc nắm nền tảng sống còn, loạt khí tài tối tân Mỹ 'lâm nguy'">Trung Quốc nắm nền tảng sống còn, loạt khí tài tối tân Mỹ 'lâm nguy'</a>. <b>Đất hiếm một yếu tố quan trọng hàng đầu</b> đối với việc sản
xuất các vũ khí tối tân và các sản phẩm công nghệ cao đã trờ một yếu tố át chủ bài trong thương chiến Mỹ Trung của cuộc đua công nghệ kỹ thuật làm chủ không gian. Dự án tiêm kích tối tân F-35 Lightning II thế hệ thứ năm do Mỹ sản xuất
có thể trở thành nạn nhân cuộc chiến thương mại đang diễn ra giữa
Washington và Bắc Kinh khi các phương tiện truyền thông Trung Quốc đã
suy đoán về lệnh cấm bán đất hiếm để trả đũa thuế
quan từ Mỹ. Chính quyền Trung Quốc tuy chưa chính thức tuyên bố họ sẽ hạn chế việc bán
đất hiếm cho Hoa Kỳ, nhưng các phương tiện truyền thông, như Nhật
báo Nhân dân, đã đề cập đến sự phụ thuộc của Washington vào các khoáng
sản quý như vậy từ Trung Quốc, nơi chiếm khoảng 95% sản lượng toàn cầu,
theo Bloomberg;</span> Đậu tương cũng đã trở thành <b>thứ vũ khí lợi hại thứ hai</b> của Trung Quốc và nước cờ ngưng nhập khẩu đậu tương Mỹ cũng đã được xuất chiêu sớm nhất để đáp trả ngay sau khi thương chiến tồi tệ Mỹ Trung chưa từng thấy bắt đầu xẩy ra. Trung Quốc là nước nhập khẩu đậu tương lớn nhất thế giới, đã ngừng mua đậu
tương của Mỹ để đáp trả lại những biện pháp tăng thuế của Chính quyền
Tổng thống Donald Trump nhằm vào số hàng hóa trị giá 250 tỷ USD của
Trung Quốc. Theo tạp chí National Interest, đây là thông tin rất xấu đối
với người nông dân Mỹ. Kết quả, với chiến tranh thương mại Mỹ Trung lên đỉnh điểm thì người
dân trồng đậu tương của Mỹ hiện nằm trong số những người thiệt hại
nặng nề nhất. Năm 2017, hoạt động xuất khẩu đậu tương của Mỹ chiếm đến 21,4 tỷ USD giá
trị xuất khẩu toàn cầu, xếp thứ hai sau Brazil đạt 25,7 tỷ USD. Trong
khi đó, năm 2017 Trung Quốc nhập khẩu 39,6 tỷ USD đậu tương, hay 2/3 sản
lượng toàn cầu. Đậu tương đã trở thành mặt hàng xuất khẩu giá trị lớn thứ hai của Mỹ sang Trung Quốc, sau máy bay Boeing. Trên
thực tế, hàng hóa xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc đã giảm đáng kể từ
khi Bắc Kinh áp mức thuế 25% lên đậu tương của Mỹ hồi cuối tháng 4, một
phần trong màn đáp trả ban đầu đối với cuộc chiến thương mại với Tổng
thống Trump. Trong vụ mùa năm nay bắt đầu từ ngày
1/9, nông dân Mỹ chỉ xuất khẩu 5,9 triệu tấn đậu tương sang Trung Quốc,
so với trung bình 29 triệu tấn cùng kỳ suốt ba năm liền trước đó, tức
sụt giảm 80%. Chính phủ Mỹ đã phải viện trợ 28 tỷ USD cho nông dân để xoa dịu cú đánh từ Trung Quốc. <b>Điểm khốc liệt thứ ba</b> là lĩnh vực khoa học công nghệ. <span style="color: black;"><a href="http://tiasang.com.vn/-khoa-hoc-cong-nghe/Khoa-hoc-Trung-Quoc-chiem-uu-the--12848">Khoa học Trung Quốc chiếm ưu thế</a> và nhiều lĩnh vực đến đầu năm 2018 đã sát nút khoa học công nghệ Mỹ. Báo Tia Sáng 4 10 18 tổng hợp thông tin kinh tế kỹ thuật khoa học công nghệ đã cho thấy Trung Quốc hiện chiếm hơn một nửa danh sách
100 viện nghiên cứu đang có bước tiến vượt bậc trong công bố trên các
tạp chí có uy tín trên toàn thế giới. Khoa học công nghệ Trung Quốc ngày càng gia
tăng tốc độ xuất bản những công bố chất lượng cao. </span><span style="color: black;"><span style="color: black;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/kinh-doanh/thi-truong/huawei-mua-cong-nghe-nga-truoc-suc-ep-nghet-tho-cua-my-538545.html">Huawei mua công nghệ Nga trước sức ép nghẹt thở của Mỹ</a> (VNN 4 6 19);</span></span> Cáp quang biển là động mạch của mạng lưới Internet toàn
cầu và Huawei đã dần giành thị phần vốn thống trị bởi các công ty Mỹ,
Nhật Bản, châu Âu. Huawei Marine Systems được thành lập năm 2008 như một
công ty liên doanh với Công ty Global Marine của Anh.Global
Marine của Anh nắm giữ 49% cổ phần của công ty này. Trong năm 2018,
Huawei Marine Systems đóng góp cho tập đoàn Huawei doanh thu 394 triệu
Nhân dân tệ (khoảng 57 triệu USD) với lợi nhuận ròng 115 triệu Nhân dân
tệ (16 triệu USD). Đứng trước nguy cơ bị "chặt tay chân" vì thương chiến Mỹ-Trung, Huawei đã xoay hướng hợp tác với hãng công nghệ Nga. Hãng tin RT của Nga mới đây đã tiết lộ về thương vụ mua quyền sở hữu trí
tuệ của các hệ thống nhận dạng khuôn mặt được thiết kế và phát triển,
sản xuất bảo mật công nghệ cao Vokord của Nga. <b>Điểm khốc liệt thứ tư</b> là lĩnh vực cán cân thương mại. Hoa Kỳ bị <span style="color: black;">mất cân bằng thương mại cực kỳ nghiêm trọng với Trung Quốc và gia tăng nhanh chóng đến đêm trước của Chiến tranh thương mại Hoa Kỳ – Trung Quốc 2018- 2019. </span><span style="color: black;"><b>Điểm khốc liệt thứ năm</b> là vị thế so sánh hải quân không quân và </span><span style="color: black;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;">cuộc đua tổng lực về khoa học công nghệ</span></span> làm chủ không gian của Trung Quốc và Mỹ trong t</span><span style="color: black;"><span style="color: black;">ương quan động </span></span><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="color: black;">tổng hợp với nhiều tiêu chí so sánh là rất sát nút.</span>.</span></span></span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="color: black;"><br /><b>Chiến tranh thương mại Mỹ Trung </b>khởi đầu vào ngày 22 tháng 3 năm 2018 khi Tổng thống Hoa Kỳ <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Donald_Trump" title="Donald Trump">Donald Trump</a>
tuyên bố sẽ áp dụng mức thuế 50 tỷ đô la Mỹ cho hàng hóa Trung Quốc
dựa theo Mục 301 của Đạo luật Thương mại năm 1974, để ngăn chặn những
gì họ cho là hành vi thương mại không công bằng và hành vi trộm cắp tài
sản trí tuệ. Danh sách thuế quan trọng tập trung vào các sản phẩm được
đưa vào kế hoạch <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Made_in_China_2025" title="Made in China 2025">Made in China 2025</a>,
bao gồm các sản phẩm liên quan đến CNTT và robot.
Nó cho phép tổng thống có thẩm quyền đơn phương áp dụng tiền phạt hoặc
các hình phạt khác đối với một đối tác thương mại nếu nó được cho là
không công bằng gây tổn hại đến lợi ích kinh doanh của Hoa Kỳ. Vào tháng
Tư, Trump đã áp đặt thuế quan đối với hàng nhập khẩu thép và nhôm từ
Trung Quốc, Canada và các nước trong Liên minh châu Âu.Ngày 6 tháng 7
năm 2018, Donald Trump cho áp đặt thuế quan đối
với hàng hóa trị giá 34 tỷ USD của Trung Quốc, đưa đến việc Trung Quốc
đáp lại với các mức thuế tương tự đối với các sản phẩm của Mỹ. Chính
quyền Trump cho biết thuế quan là việc cần thiết để bảo vệ an ninh quốc
gia và sở hữu trí tuệ của các doanh nghiệp Mỹ, và giúp giảm thâm hụt
thương mại của Mỹ đối với Trung Quốc. Trước đó, trong tháng 8 năm 2017,
Trump đã mở một cuộc điều tra chính thức về các
vụ tấn công vào tài sản trí tuệ của Mỹ và các đồng minh của mình, việc
trộm cắp ước tính gây tốn kém cho Mỹ khoảng 600 tỷ đô la một năm <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%C6%B0%C6%A1ng_m%E1%BA%A1i_Hoa_K%E1%BB%B3_%E2%80%93_Trung_Qu%E1%BB%91c_2018%EF%BC%8D2019#cite_note-10">[10]</a>.<br /><br /><b><a href="http://tiasang.com.vn/-quan-ly-khoa-hoc/Sang-kien-Vanh-dai-va-con-duong-Trung-Quoc-dang-ve-lai-ban-do-khoa-hoc-the-gioi-16414">Sáng kiến Vành đai và con đường: Trung Quốc đang vẽ lại bản đồ khoa học thế giới</a></b> (Tia Sáng 13 6 19) . Trung Quốc hiện dành một khoản hơn 1 nghìn tỉ USD để đầu tư cho ít nhất 100
quốc gia thuộc nhóm Vành đai và Con đường (The Belt and Road Initiative BRI) <b>vay để làm đường bộ, đường sắt cao tốc, nhà máy
điện, cảng biển và hàng không. Các công ty Trung Quốc thậm chí còn xây
dựng cả các thành phố mới</b>, như Port City Colombo, vốn được kỳ vọng
là
một trung tâm tài chính hàng hải ở Đông Á, sau thủ đô của Sri Lanka. Các
quốc gia BRI được hưởng lợi từ cơ sở hạ tầng mới này và ngược lại.
Trung Quốc tìm kiếm những thị trường mới cung ứng hàng hóa và dịch vụ
cho mình và cho các nước đối tác thông qua những con đường vận chuyển
mới được đầu tư nâng cấp và xây dựng mới tốt hơn. Ông Tập Cận Bình cùng
với các lãnh đạo Trung Quốc khác đã xác định "<b>khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là yếu tố
cốt lõi trung tâm của sự phát triển vành đai và con đường BRI</b>” <br /></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgF9fjRzPetjRVD8c-2hJ9YYfue9UY_q3N4l-Lill-kjMPJT0cum9eNXr42-5N381JtFVXGzLRBgm4wEyrZrrbvW0YJ3XHKY_7n14GXjkR2sVrAcZJX85deVhrkBOyrDN5HHZ9u_9okwjI/s1600/Trung+tam+NC+lua+lai+o+Sino-Pakistan.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="511" data-original-width="689" height="474" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgF9fjRzPetjRVD8c-2hJ9YYfue9UY_q3N4l-Lill-kjMPJT0cum9eNXr42-5N381JtFVXGzLRBgm4wEyrZrrbvW0YJ3XHKY_7n14GXjkR2sVrAcZJX85deVhrkBOyrDN5HHZ9u_9okwjI/s640/Trung+tam+NC+lua+lai+o+Sino-Pakistan.jpg" width="640" /></a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Trung tâm nghiên cứu lúa lai Sino-Pakistan được mở cả Karachi
(Pakistan) và Hàng Châu (Trung Quốc) trong sự hỗ trợ của Viện nghiên cứu
lúa Trung Quốc. Nguồn: youlinmagazine.com. </i></span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Chiến lược hợp tác song phương của mỗi nước BRI </b>
trong Vành đai và Con đường hoàn toàn tùy theo điều kiện thực tiễn và yêu cầu hợp tác của mỗi nước với Trung Quốc cũng như cách đầu tư và cách vay vốn ở mỗi nước là hoàn toàn khác nhau. Hình ảnh trên đây và câu chuyên Pakistan hợp tác nghiên cứu lúa siêu xanh (GSR) với CAAS IRRI Trung Quốc, thực hiện tại cả hai nơi Karachi
(Pakistan) và Hàng Châu (Trung Quốc) chịu ảnh hưởng khô hạn của Biến đổi khí hậu rất xứng đáng là bài học cho Việt Nam để cân nhắc lựa chọn chiến lược hợp tác phù hợp trong thế lớn Trung Việt vành đai và con đường (Mời đọc: “<a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/ba-dac-khu-lieu-co-dot-pha/">Ba đặc khu liệu có đột phá ?</a>“;<a href="http://dayvahoc.blogspot.com/2019/06/bscl-thich-ung-bien-oi-khi-hau_23.html">ĐBSCL thích ứng biến đổi khí hậu)</a></span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Việt Trung hợp tác gì trong BRI ?</b> Các trường đại học của Trung Quốc cùng
với mạng lưới rộng lớn của các viện nghiên cứu thành viên CAAS đang
tỏa rộng khắp toàn cầu. Họ đang đề xuất hỗ trợ khoa học và ký các thỏa
thuận hợp tác trên một mức độ chưa từng thấy, kể từ khi Mỹ và Liên Xô
chạy đua cấp học bổng cho các nhà nghiên cứu trong các quốc gia liên
minh trong thời kỳ Chiến tranh lạnh. Vào ngày 19/4/2019, Bai loan báo,
CAAS đã đầu tư hơn 1,8 tỷ nhân dân tệ (khoảng 268 triệu USD) cho các dự
án KH&CN, một phần của BRI. Tại Sri Lanka, Trung Quốc đồng tài trợ
cho một trung tâm nghiên cứu nước ngọt an toàn và hỗ trợ điều tra khủng
hoảng về bệnh thận ở các cộng đồng dân cư nông thôn của đất nước này.
Tại Pakistan, họ đồng bảo trợ một loạt các trung tâm nghiên cứu với mục
tiêu tìm hiểu về các chủ đề từ lúa gạo đến trí tuệ nhân tạo, kỹ thuật
đường sắt. Tại trung tâm châu Âu, một công viên khoa học Trung Bỉ tạo
điều kiện cho các công ty mở rộng quy mô thương mại về các thiết bị y
tế, điện Mặt trời và nhiều loại công nghệ tiên tiến khác. Còn ở Nam Mỹ,
Trung Quốc là đối tác của Chile và Argentina, tham gia vào các trung tâm
nghiên cứu vật lý thiên văn và tăng cường khả năng truy cập vào một số
khu bảo tồn quý giá bậc nhất thế giới. Về tổng thể, khía cạnh khoa học
của BRI tác động đến hàng chục nghìn nhà nghiên cứu và nghiên cứu sinh,
hàng trăm trường đại học. Sự đầu tư của Trung Quốc theo cam kết "Win Win" đem lại thay
đổi sâu sắc trong những nước thu nhập trung bình và thấp, vốn mong muốn
nhận được sự hỗ trợ về khoa học. Trung Quốc vì vậy vươn lên vị trí của
một siêu cường khoa học, với cách làm này mang đến một tầm nhìn khác biệt so với
những quốc gia đang dẫn đầu về khoa học khác. Chiến lược hợp tác song phương Trung Việt NÊN <span style="color: black;"><span style="color: black;">là</span><span style="color: black;"> khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo</span>. giáo dục văn hóa<b> </b></span>KHÔNG NÊN lệch hướng theo kiểu bán đất đổi hạ tầng, 'bẫy nợ' <span style="color: black;">đường bộ, đường sắt cao tốc, nhà máy
điện, cảng biển và hàng không,<b> </b></span><span style="color: black;">xây
dựng các thành phố mới, khi cuộc chiến thương mại Mỹ Trung đang "cuốn theo chiều gió"</span> nhiều tranh chấp và hiểm họa khó lường. Sự hợp tác cần theo phương thức khác (Mời đọc: <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam/">Việt Nam Châu Phi hợp tác Nam Nam; </a><a href="http://vdaily.fun/co-mot-viet-nam-hien-dien-dang-tu-hao-o-vung-chau-phi.html?fbclid=IwAR2yl9QMF_NN1blZVEq6Aw-a7x8dbk7SJMA9pWu-zUbz8_ON8FCBGxemFQo">Có một Việt Nam hiện diện đáng tự hào ở vùng Châu Ph</a>i )</span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><b>Người làm chủ tốt nhất về khoa học công nghệ </b></span></span></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><b>trí tuệ nhân tạo (AI) là người thắng</b> </span></span></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;">theo </span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;">ông Lý Khai Phục</span></span></span></span>. Ông Lý Khai Phục đã đưa ra </span></span></span></span><span style="font-size: small;">c</span><span class="bold">ác đặc trưng của Chiến tranh lạnh "kiểu cũ" 1.0</span> (từ năm 1945-1990), sự đối đầu Xô - Mỹ có một số đặc điểm đáng chú ý sau: Một là, sự cạnh tranh quyết liệt về ý thức hệ xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa; Hai
là, chạy đua vũ trang hạt nhân giữa Mỹ và Liên Xô cũ xoay quanh việc
giành ưu thế bộ ba vũ khí chiến lược: tên lửa đạn đạo xuyên lục địa, máy
bay ném bom hạt nhân chiến lược và tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm; Ba
là, sự ngăn cách gần như tuyệt đối giữa phương Đông và phương Tây bởi
"bức màn sắt" (iron curtain). Trong suốt thời kỳ Chiến tranh lạnh 1.0,
có rất ít các hoạt động tương tác giữa hai bên như: viếng thăm cấp cao;
quan hệ chính trị - ngoại giao; quan hệ kinh tế, thương mại, văn hóa,
giáo dục hoặc giao lưu nhân dân giữa người dân thuộc hai khối đối lập. <span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;">Ông Lý Khai Phục đã đưa ra </span></span></span></span><span style="font-size: small;">c</span><span class="bold">ác đặc trưng của Chiến tranh lạnh "kiểu mới" 2.0 với </span><span class="bold">một số luận điểm đáng chú ý: 1) </span>Trong khoảng thời gian 10 năm từ 2020-2030, lĩnh vực AI dự kiến sẽ tạo
ra 16.000 tỷ USD giá trị, 70% trong số đó sẽ "rơi vào túi" nhóm G7 hàng
đầu trong lĩnh vực AI, bao gồm 4 công ty của Mỹ (cụ thể là Microsoft,
Facebook, Apple và Google Alphabet) và 3 công ty Trung Quốc là Baidu,
Alibaba và Tencent (BAT). 2) AI, chứ không phải sức mạnh cứng về
quân sự, là yếu tố quyết định sự vượt trội và "ai thắng ai" trong cuộc
Chiến tranh lạnh mới 2.0 giữa Mỹ và Trung Quốc, cũng như việc quyết định
ai sẽ làm chủ cuộc chơi trong việc xác lập trật tự thế giới mới. 3) Mặc dù Mỹ đi đầu so với Trung Quốc trong lĩnh vực nghiên cứu AI, nhưng
Trung Quốc hiện lại đi trước và vượt trội so với Mỹ trong việc triển
khai và áp dụng thành tựu nghiên cứu AI và khoa học công nghệ. 4) Mỹ có thể gây khó khăn, cản trở hoặc trì hoãn tiến bộ công nghệ của
Trung Quốc, nhưng không có cách nào ngăn cản Trung Quốc trong lĩnh vực
nghiên cứu và ứng dụng AI. Tôi thì không cho rằng kết quả thắng lợi trí tuệ nhân tạo AI và làm chủ không gian thắng lợi chiến tranh tổng lực là đủ giành thắng lợi chung cuộc mà cần nhìn toàn diện hơn.</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">‘<b>Trung Quốc
với giấc mộng châu Á’ ‘Liên Nga, bạn Ấn, mở rộng ảnh hưởng Á Âu Phi’
‘một vành đai một con đường’ là một thế lớn cờ vây rất hiệu quả.</b> </span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Xu thế dự đoán có thể tiên lượng rằng Trung Quốc sớm muộn sẽ thắng. Đối
sách khôn khéo của Việt Nam là "tọa sơn quan hổ đấu" "Việt Nam tự củng cố trầm tĩnh
theo dõi, có lý có lợi đúng lúc, xử lý tốt những vấn đề thực tiễn,
hướng tới tương lai" kiên quyết không bị cuốn vào "bẫy nợ" và làm chiến
trường chính cho những tranh chấp quốc tế chưa ngã ngũ thì tốt hơn. <a href="https://vietnamnet.vn/vn/kinh-doanh/tai-chinh/nga-trung-lien-minh-donald-trump-he-lo-vu-khi-tiem-an-543314.html">Nga Trung liên minh, Donald Trump hé lộ vũ khí tiềm ẩn</a>
(VNN 21 6 19) . Cuộc chiến của Trung Quốc, Nga… nhằm hạ bệ sự thống
trị của đồng USD đã lên một tầm cao mới dưới thời ông Donald Trump. Tuy
nhiên, sự biến động tương quan lực lượng khá chậm, trong khi nước Mỹ
có sức mạnh tiềm ẩn đáng nể. Luật sư Nguyễn Tiến Lập trong bài <a href="https://vietnamnet.vn/vn/tuanvietnam/my-trung-doi-dau-quoc-gia-hay-xung-dot-ve-he-gia-tri-543161.html">Mỹ – Trung: đối đầu quốc gia hay xung đột về hệ giá trị?</a> đã đánh giá và bình luận thật chí lý.Xu thế dự đoán có thể tiên lượng rằng Trung Quốc sớm muộn sẽ thắng. Đối
sách khôn khéo là "Việt Nam tự củng cố trầm tĩnh
theo dõi, có lý có lợi đúng lúc, xử lý tốt những vấn đề thực tiễn,
hướng tới tương lai" kiên quyết không bị cuốn vào "bẫy nợ" và làm chiến
trường chính cho những tranh chấp quốc tế thì tốt hơn. Luật sư <span class="bold">Nguyễn Tiến Lập trong bài</span> <a href="https://vietnamnet.vn/vn/tuanvietnam/my-trung-doi-dau-quoc-gia-hay-xung-dot-ve-he-gia-tri-543161.html">Mỹ – Trung: đối đầu quốc gia hay xung đột về hệ giá trị?</a> <span class="bold">đã đánh giá rất chí lý.</span> "<i>Bởi vì tiền và người,là hai thứ quan trọng nhất mà Trung Quốc
lại có tiềm lực mạnh mẽ cho cả hai. Chính phủ Trung Quốc có thể dùng tiền để
tạo lập các cơ sở hạ tầng cho nghiên cứu phát triển và sử dụng nhiều
tiền để mua nhân lực nghiên cứu tinh hoa nhất, không chỉ ở Mỹ mà còn từ
khắp nơi trên thế giới. Nước Mỹ có thể ban hành luật cấm xuất khẩu công
nghệ nhưng làm sao cấm được sự dịch chuyển chất xám từ Mỹ qua Trung Quốc
một khi nó gắn với quyền tự do di chú của cá nhân? Hơn nữa, Mỹ
không thể mang điểm yếu của mình ra để “chọi” với điểm mạnh của đối thủ
bởi Chính phủ Mỹ không thể huy động ngân sách để trả lương và hậu đãi
các nhà khoa học, trong khi ở Trung Quốc điều đó là có thể và họ đã từng
làm</i>".<br /><span class="bold"><br /></span></span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><b>TRUNG MỸ TƯƠNG QUAN VÀ DỰ BÁO </b></span> <br /><br />Trung Mỹ cuộc đối đầu lịch sử </span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">là đầy biến số. </span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://www.viet-studies.net/kinhte/NQuangDy_CachMangBaTrungQuoc.html?fbclid=IwAR0kEaIUpHjv1z6kzl3IMpxnZPzT6zGiQawBgy7zpV03aJ6UpcTHleW8Uw0">Cách mạng lần thứ ba và tương lai Trung Quốc</a> theo nghiên cứu của Nguyễn Quang Dy (viet-studies.net</span><b><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span></b><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">20 6 19) thì </span></span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">hiện trạng Mỹ-Trung đang đối đầu toàn diện và nguy cơ xung đột công khai lớn hơn trước.<br /><br />Cuộc chiến </span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Trung Mỹ toàn diện kết quả phụ
thuộc vào con người, </span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">nguồn vốn và công nghệ</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">, </span></span></span></span>tương quan </span></span></span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">'thiên thời địa lợi nhân hòa' </span></span></span>đặc điểm dân tộc</span></span></span></span></span></span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">nền văn minh</span></span></span> địa chính trị </span></span></span>lịch sử văn hóa giáo dục, khoa học công nghệ, kinh tế xã hội </span></span></span></span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">đang ngày càng lộ rõ.</span> <br /></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Hoàng Kim </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span>
<b><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Thông tin mới liên quan:</span></b><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://www.viet-studies.net/kinhte/NQuangDy_CachMangBaTrungQuoc.html?fbclid=IwAR0kEaIUpHjv1z6kzl3IMpxnZPzT6zGiQawBgy7zpV03aJ6UpcTHleW8Uw0">Cách mạng lần thứ ba và tương lai Trung Quốc</a> (Nguyễn Quang Dy, viet-studies.net</span><b><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span></b><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">20 6 19)</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/tuanvietnam/bong-ma-chien-tranh-lanh-2-0-542791.html">Quan hệ Trung – Mỹ: Bóng ma Chiến tranh lạnh 2.0</a> (TVN 20 6 19)</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/kinh-doanh/tai-chinh/nga-trung-lien-minh-donald-trump-he-lo-vu-khi-tiem-an-543314.html">Nga – Trung liên minh, Donald Trump hé lộ vũ khí tiềm ẩn</a> (VNN 21 6 19)</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/hai-ong-tap-kim-bat-tay-doi-mat-nhung-thay-doi-quoc-te-nghiem-trong-543562.html">Hai ông Tập-Kim bắt tay đối mặt ‘những thay đổi quốc tế nghiêm trọng’</a> (VNN 21 6 19) </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/don-dau-ngay-tan-cua-dola-nga-mua-them-nhieu-tan-vang-543537.html">Nga cấp tập chuẩn bị cho ‘ngày tàn’ của đô la Mỹ</a> (VNN 21 6 19)</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/quan-su/cang-thang-my-iran-leo-thang-an-do-dieu-hang-loat-tau-chien-den-vung-vinh-543535.html">Căng thẳng Mỹ-Iran leo thang, Ấn Độ điều hàng loạt tàu chiến đến Vùng Vịnh</a> (VNN 21 6 19) </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/my-bi-vao-top-5-nuoc-co-anh-huong-xau-den-the-gioi-543229.html">Mỹ bị vào top 5 nước ‘có ảnh hưởng xấu’ đến thế giới</a> (VNN 21 6 19) </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/binh-luan-quoc-te/cac-nguy-co-cua-cuoc-canh-tranh-my-trung-toan-dien-541572.html">Các nguy cơ của cuộc cạnh tranh Mỹ – Trung toàn diện</a> (VNN 17 6 19) </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://tiasang.com.vn/-khoa-hoc-cong-nghe/Hoc-vien-Khong-Tu-trong-chien-luoc-mo-rong-bien-gioi-mem-cua-Trung-Quoc-16427">Học viện Khổng Tử trong chiến lược mở rộng biên giới mềm của Trung Quốc</a> (Tia Sáng 17 6 19) </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://tiasang.com.vn/-quan-ly-khoa-hoc/Trung-Quoc-va-tham-vong--dua-dien-hat-nhan-ra-Bien-Dong-16420">Trung Quốc và tham vọng đưa điện hạt nhân ra Biển Đông</a> (Tia Sáng 15 6 19) </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/binh-luan-quoc-te/quan-bai-ong-trump-can-dung-neu-muon-thang-thuong-chien-voi-tq-541449.html">‘Quân bài’ ông Trump cần dụng nếu muốn thắng thương chiến với TQ</a> (VNN 14 6 19)</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://tiasang.com.vn/-khoa-hoc-cong-nghe/Vanh-dai-%E2%80%93-con-duong-Su-troi-day-cua-qua-khu-16419">Vành đai – con đường: Sự trỗi dậy của quá khứ </a> (Tia Sáng 13 6 19) </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://tiasang.com.vn/-quan-ly-khoa-hoc/Sang-kien-Vanh-dai-va-con-duong-Trung-Quoc-dang-ve-lai-ban-do-khoa-hoc-the-gioi-16414">Sáng kiến Vành đai và con đường: Trung Quốc đang vẽ lại bản đồ khoa học thế giới</a> (Tia Sáng 13 6 19) </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/binh-luan-quoc-te/my-khong-the-thang-thuong-chien-voi-trung-quoc-540921.html">Ông Trump không thể thắng thương chiến với Trung Quốc</a> (VNN 13 6 19)</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://tiasang.com.vn/-quan-ly-khoa-hoc/Hop-tac-KHCN-GD-Viet-Nam-%E2%80%93-Nga-Con-duong-con-o-phia-truoc-16417">Hợp tác KH&CN, GD Việt Nam – Nga: Con đường còn ở phía trước</a> (Tia Sáng 12 6 19)</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://nghiencuuquocte.org/2019/06/12/chien-tranh-thuong-mai-phoi-bay-tu-huyet-cua-trung-quoc/">Chiến tranh thương mại phơi bày tử huyệt của Trung Quốc như thế nào?</a>(NCQT12619)</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://thediplomat.com/2019/06/vietnam-foreign-policy-in-the-un-security-council-spotlight/">Vietnam Foreign Policy in the UN Security Council Spotlight </a> (thediplomat.com 12 6 19)</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://tiasang.com.vn/-quan-ly-khoa-hoc/Chung-ta-hieu-gi-ve-Trung-Quoc-16403">Chúng ta hiểu gì về Trung Quốc?</a> (Tia Sáng 7 6 19) </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/binh-luan-quoc-te/nga-trung-cung-hop-tac-chong-lai-ap-luc-tu-phia-my-539375.html">Lý do khiến Nga-Trung bắt tay chống sức ép từ Mỹ</a> (VNN 6 6 19)</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/ho-so/day-moi-la-vu-khi-loi-hai-nhat-cua-tq-trong-thuong-chien-voi-my-538717.html">Đây mới là ‘vũ khí’ lợi hại nhất của TQ trong thương chiến với Mỹ</a> (VNN 5 6 19)</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/binh-luan-quoc-te/my-trung-gay-chien-chau-a-biet-tin-ai-538648.html">Mỹ – Trung đối đầu, châu Á loay hoay đứng giữa</a> (VNN 5 6 19)</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/binh-luan-quoc-te/ly-do-nhieu-nuoc-chau-a-khong-quan-tam-toi-lenh-cam-huawei-tu-my-538847.html">Lý do nhiều nước châu Á không quan tâm tới lệnh cấm Huawei từ Mỹ</a> (VNN 5 6 19) </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/multimedia/toan-canh-chien-tranh-thuong-mai-my-trung-phan-tich-goc-nhin-vietnamnet-vn-538032.html">Toàn cảnh thương chiến khốc liệt Mỹ – Trung</a> (VNN 4 6 19) </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/kinh-doanh/thi-truong/huawei-mua-cong-nghe-nga-truoc-suc-ep-nghet-tho-cua-my-538545.html">Huawei mua công nghệ Nga trước sức ép nghẹt thở của Mỹ</a> (VNN 4 6 19)</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/sach-trang-thuong-mai-tq-co-diem-gi-dac-biet-538523.html">Sách trắng thương mại Trung Quốc ‘đánh’ Mỹ nặng tay</a> (VNN 4 6 19) </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/trung-quoc-canh-bao-hoc-sinh-sang-my-du-hoc-538552.html">Trung Quốc cảnh báo học sinh sang Mỹ du học</a> (VNN 4 6 19) </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://tiasang.com.vn/-khoa-hoc-cong-nghe/Khoa-hoc-Trung-Quoc-chiem-uu-the--12848">Khoa học Trung Quốc chiếm ưu thế</a> (Tia Sáng 4 10 18)</span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image is-resized"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><img alt="" height="277" src="https://i1.wp.com/www2.hcmuaf.edu.vn/data/hoangkim/NLU.jpg" width="362" /></span></span></figure><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
<span style="font-size: small;"><b>Bài viết mới trên TÌNH YÊU CUỘC SỐNG</b></span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/"><b>CNM365, ngày mới nhất bấm vào đâ</b>y</a> <a href="https://cnm365.wordpress.com/"><i>c</i><i>ậ</i><i>p nh</i><i>ậ</i><i>t m</i><i>ỗ</i><i>i ngày</i></a></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Video yêu thích</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">KimYouTube</a></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Trở về trang chính</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/">Hoàng Kim</a> <a href="http://thochocon.wordpress.com/">Ngọc Phương Nam</a> <a href="https://hoangkimvn.wordpress.com/">Thung dung</a> <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dạy và học</a> <a href="http://foodcrops.vn/">Cây Lương thực</a> <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">Dạy và Học</a> <a href="https://cnm365.wordpress.com/">Tình yêu cuộc sống</a> <a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops">Kim on LinkedIn</a> <a href="https://www.facebook.com/daihocnonglam"><b>Kim on Facebook</b> </a><a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam"><b>Kim on Twitter</b></a></span></span><br />
<b></b>foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-57727006960841705282019-06-19T23:45:00.002+07:002019-06-19T23:52:50.703+07:00Việt Nam Châu Phi hợp tác Nam Nam<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="" class="wp-image-13011" data-attachment-id="13011" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-4" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-4.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-4.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-4.jpg" data-orig-size="618,460" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-4/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-4.jpg?w=584" /></figure>
<b>VIỆT NAM CHÂU PHI HỢP TÁC NAM NAM<br />Hoàng Kim</b><br />
Nông
nghiệp và du lịch sinh thái, truyền thông, thương mại, giáo dục,
năng lượng và lao động nghề nông thôn là những lĩnh vực Việt Nam kết nối
châu Phi có cơ hội hợp tác.”<a href="http://vdaily.fun/co-mot-viet-nam-hien-dien-dang-tu-hao-o-vung-chau-phi.html?fbclid=IwAR2yl9QMF_NN1blZVEq6Aw-a7x8dbk7SJMA9pWu-zUbz8_ON8FCBGxemFQo">Có một Việt Nam hiện diện đáng tự hào ở vùng Châu Ph</a>i”, tác giả Trần Quang trên <a href="http://vdaily.fun/">Tin Việt </a>đã
tự hỏi và trả lời thật thấm thía. Việt Nam Châu Phi hợp tác Nam Nam là
một câu chuyện dài về hợp tác quốc tế liên quan tầm nhìn, định hướng
chính sách, mục tiêu, nội dung, hiện trang, tiềm năng, thách thức và cơ
hội. Bài viết này trao đổi ba ý chính: 1) Việt Nam châu Phi cơ hội hợp
tác, sự nhìn lại hai thập kỷ qua (2000-2019) ; 2) Lúa sắn Việt Nam đến
châu Phi: một số kết quả bước đầu và triển vọng; 3) Việt Nam châu Phi
hợp tác Nam Nam: suy nghĩ về tầm nhìn và định hướng hợp tác phát triển.
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="" class="wp-image-13009" data-attachment-id="13009" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-1" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-1.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-1.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-1.jpg" data-orig-size="690,436" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-1/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-1.jpg?w=584" /></figure>
Tôi thích cách tiếp cận của bạn Trần Quang nhìn thấu giấc mơ chí
thiện và bài học thực tiễn của những người Thầy trên con đường xanh mà
chúng ta tiếp nối: “<i>Bạn có biết người Nhật, Hàn đem gì đến cho Châu
Phi không? Họ mang đến xe hơi trong khi người dân ở đó thì cần cái để
ăn. Bạn có biết người Mỹ, Pháp, Anh mang gì đến cho Châu Phi không? Là
BOM! Cái loại vứt xuống mà không ăn được đấy! Lại còn tốn thêm máu thịt
của người dân. Bạn có biết hàng vạn mảnh ruộng lúa nước ở Châu Phi và
Trung Mỹ từ đâu mà ra không? Từ Việt Nam ra đấy! Chính Việt Nam thò tay
gieo những hạt mầm nhỏ bé cứu đói cả Châu Lục đấy!” (Nói vậy thì hăng
hái quá nhưng thật chân thành và thật đáng kết bạn !), ” Bạn nói “y tế
Việt Nam thua Lào, thua Cam”. Nhưng sao tôi toàn thấy bác sĩ tình nguyện
Việt Nam sang Lào – Cam khám chữa bệnh miễn phí cho dân mà không bao
giờ thấy bác sĩ Lào – Cam qua khám chữa bệnh miễn phí cho người Việt bao
giờ? Các bác sĩ Mỹ – Âu họ đến cùng hàng ngàn túp lều chữa bệnh và đi
theo họ là hàng vạn tay súng khác, còn Việt Nam thì KHÔNG, họ đến với
những túp lều chữa bệnh và hàng vạn câu chuyện về Việt Nam! Nếu có người
hỏi bạn “Việt Nam đã làm được gì cho thế giới?” Hãy mạnh dạn trả lời: ”
“<b>Chúng tôi không hào phóng đem bom đạn đi ban phát cho các nước
khác, như cái cách những quốc gia “văn minh” đã và đang làm. Chúng tôi
đem đến miếng cơm cho người dân nghèo khi họ cần, chúng tôi đem tới mạng
viễn thông. Hai thứ đảm bảo an ninh lương thực và thông tin liên lạc
cho lục địa đen. Và chúng tôi đã tạo nên sức mạnh đánh sập hệ thống
thuộc địa trên toàn thế giới của chủ nghĩa thực dân, đế quốc</b>”.
Nhờ có đóng góp của người Việt, lần đầu tiên người nông dân Mozambique
có thể trò chuyện được với người thân bằng điện thoại di động. Cũng ở
miền đất châu Phi xa xôi ấy, giống lúa ngàn đời của người Việt đã trổ
bông chín vàng. Chắp cánh những ước muốn” </i><br />
<b><br />1.</b> <b>VIỆT NAM CHÂU PHI CƠ HỘI HỢP TÁC </b><br />
<b><br />Năm 2003, Hội thảo Quốc tế Việt Nam Châu Phi lần 1 </b>được tổ chức tại Hà Nội với chủ đề “<b>Việt Nam – Châu Phi: Những cơ hội hợp tác và phát triển trong thế kỷ XXI</b>”
do Chính phủ Việt Nam khởi xướng là mốc son điển hình của Hợp tác Nam
Nam. Các đại biểu đặc biệt ca ngợi thành công của Việt Nam trong lĩnh
vực nông nghiệp, coi đây là trọng tâm hợp tác giữa Việt Nam và Châu Phi
trong thời gian tới. Bài viết này tổng quan thông tin và kết nối sự
kiện để giúp bạn đọc dễ theo dõi.<br />
Trước đó vào năm 2000, FAO/ UNDP đã dự báo, nhấn mạnh và kêu gọi khởi
xướng những chương trình hợp tác liên châu lục, tạo đồng thuận chung
tay cùng giải quyết những vấn đề quốc tế nóng hổi và cấp bách, mang tính
toàn cầu như: an ninh lương thực, khủng hoảng năng lượng, biến đổi khí
hậu toàn cầu, giải pháp ứng phó hạn mặn ngập úng, suy thoái ô nhiễm
môi trường, thức ăn, điều kiện sinh hoạt.<br />
<br />
Theo VOA, Hội thảo Quốc tế Việt Nam – Châu Phi lần 1 có sự tham dự
của 84 đại biểu quốc tế đến từ 23 nước Châu Phi, 10 tổ chức quốc tế và
khoảng 300 đại biểu từ các Bộ, ngành, cơ quan, doanh nghiệp Việt Nam có
hợp tác với Châu Phi. Sáng kiến tổ chức Hội thảo của Việt Nam nhận được
sự ủng hộ mạnh mẽ của các đại biểu quốc tế vì đã tạo ra cơ chế đối
thoại hợp tác chặt chẽ, toàn diện giữa hai bên. Đây cũng là một trong
năm sáng kiến được đánh giá cao trong Tuyên bố chung của Hội nghị cấp
cao Á Phi lần 2, tổ chức tại Indonesia năm 2005.<br />
<b><br />Năm 2010, Hội thảo Quốc tế Việt Nam – Châu Phi lần 2</b> được tổ chức với chủ đề “<b>Việt Nam – Châu Phi: Hợp tác cùng phát triển bền vững</b>”
tại Hà Nội ngày 17 – 19/ 8/ 2010 có sự tham dự của 41 đoàn khách quốc
tế, trong đó có 22 nước châu Phi, 15 tổ chức quốc tế (có 12 Bộ trưởng,
Phó Tổng Thư ký LHQ, Tổng Giám đốc Ban thư ký NEPAD) và đại diện các
nước có dự án hợp tác 3 bên và 4 bên với Việt Nam và châu Phi (Pháp,
JICA- Nhật Bản…) cùng một số doanh nghiệp châu Phi, các học giả, nhà
nghiên cứu về châu Phi. Thủ tướng Chính phủ Việt Nam với nhiều lãnh đạo
Bộ, ngành và các địa phương cùng doanh nghiệp của Việt Nam tham dự.
Chính phủ Việt Nam khẳng định chủ trương nhất quán mong muốn đẩy mạnh
quan hệ hợp tác kinh tế với các nước châu Phi theo hướng thiết thực,
hiệu quả và bền vững hơn, tương xứng với mối quan hệ hữu nghị truyền
thống vốn có và với tiềm năng to lớn của hai bên, vì lợi ích chung của
cả Việt Nam và châu Phi. Hội thảo tập trung thảo luận về quan hệ hợp
tác đa ngành, đa lĩnh vực Việt Nam – châu Phi, trong đó có <b>an ninh lương thực, hợp tác nông nghiệp và xóa đói giảm nghèo</b>. Các lĩnh vực trọng điểm là <b>nông nghiệp, thương mại, năng lượng và lao động</b>…;
vấn đề hợp tác thương mại, đầu tư và phát triển nguồn nhân lực cho
phục hồi và phát triển kinh tế là những nội dung chủ đạo. Hội thảo
dành nhiều thời gian thảo luận xác định mô hình hợp tác thiết thực, hiệu
quả trong những năm tới. Một số văn kiện quan trọng được ký kết giữa
Việt Nam và các nước châu Phi. Bên lề Hội thảo, những mặt hàng có tiềm
năng xuất khẩu sang châu Phi như <b>các cơ sở trồng trọt, chăn nuôi, các cơ sở sản xuất máy kéo nông nghiệp, dây và cáp điện, thiết bị điện gia dụng, dệt may …</b> đã được giới thiệu đến khách tham quan.<br />
<br />
Những hợp tác song phương Việt Nam Châu Phi về nông nghiệp trong
khoảng thời gian từ năm 2000 đến năm 2010, giữa Hội thảo Việt Nam Châu
Phi lần 1 và Hội thảo Việt Nam Châu Phi lần 2, chủ yếu là các đoàn vào
của châu Phi và các châu lục sang Việt Nam tham quan trao đổi về kinh
nghiệm thâm canh cây lương thực lúa ngô sắn khoai lang . Địa điểm tổ
chức tại Việt Nam với nguồn tài chính song phương hoặc trợ giúp của bên
thứ ba. Ví dụ như Trung tâm Giống Cây trồng Hà Nội đã tổ chức khóa đào
tạo về kỹ thuật, quản lý trồng lúa nước cho cán bộ khuyến nông
Mozambique và chuyên gia nông nghiệp của Hà Nội dự án JICA hợp tác 3 bên
giữa Việt Nam – Nhật Bản – Mozambique về phát triển lúa gạo. Nội dung
đào tạo gồm các chuyên đề chính như: Tình hình sản xuất lúa gạo Thế
giới, Việt Nam và ở Hà Nội; Chính sách phát triển nông nghiệp Việt Nam;
Cây lúa Việt Nam: giống và quy trình kỹ thuật thâm canh, thủy lợi, tưới
tiêu và các biện pháp quản lý nước, phòng trừ sâu bệnh, thu hoạch, bảo
quản chế biến lúa, … tham quan đồng ruộng và thăm các mô hình tiêu
biểu.<br />
<b><br />2.</b> <b>LÚA SẮN VIỆT NAM TỚI CHÂU PHI</b><br />
<b>2.1 Câu chuyện trồng lúa ở châu Phi </b><br />
<br />
Lúa Việt Nam đến châu Phi chỉ thực sự được bắt đầu năm 2005 khi Bộ
trưởng Bộ Nông nghiệp và An ninh lương thực Sierra Leone tiến sỹ Sama
Monde đến Việt Nam. Ông đã về thẳng Đồng Bằng Sông Cửu Long thăm trường
đại học An Giang và vùng sản xuất lúa An Giang. Ngưỡng mộ và ấn tượng
trước các thành tích về phát triển lương thực của Việt Nam, đặc biệt là
kỹ thuật trồng lúa năng suất cao của Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), mà
tỉnh An Giang lúc đó đã đạt sản lượng trên một triệu tấn và kim ngạch
xuất khẩu cao nhất nước. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và An ninh lương thực
Sierra Leone tiến sỹ Sama Monde đã trân trọng mời GSTS. Võ Tòng Xuân
sang Sierra Leone giúp xây dựng chương trình an ninh lương thực.<br />
<br />
<figure class="wp-block-image is-resized"><img alt="VoTongXuan" class="wp-image-4420" data-attachment-id="4420" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="VoTongXuan" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/votongxuan.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/votongxuan.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/votongxuan.jpg" data-orig-size="707,529" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2016/08/07/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam/votongxuan/" height="452" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/votongxuan.jpg?w=606&h=452" width="606" /></figure>
Giáo sư Võ Tòng Xuân nhớ lại: “<i>Kể từ năm 1984, là chuyên gia quốc
tế, tôi tham gia vào các hội nghị và các đoàn chuyên gia được tạo ra
bởi WB, FAO, IFAD, CIRAD, CGIAR để thực hiện các công trình tư vấn tại
Senegal, Nigeria, Kenya, Ethiopia, Madagascar. Tôi nhận ra rằng cần
phải có một cách tiếp cận tốt hơn để chấm dứt nạn đói và nghèo đói ở
châu Phi. Ngày 16 tháng Ba năm 2006, ngài Sierra Leone Đại sứ Sierra
Leone trên đường đến Bắc Kinh đã ký với tôi biên bản ghi nhớ hợp tác
trong một quán cà phê tại Galaxy Hotel, Phan Đình Phùng, Hà Nội</i>“.
Sau đó, trong năm 2006, GSTS. Võ Tòng Xuân, Hiệu trưởng trường đại học
An Giang đã đến Sierra Leone làm việc với Phó Tổng thống Solomon
Berawa, Bộ trưởng Sama Monde về chương trình nói trên. Sau khi đi khảo
sát thực địa, Hai bên thống nhất lựa chọn vùng Mange Bureh thuộc huyện
Port Loko làm khu thí điểm trồng lúa. Theo GS Võ Tòng Xuân, tại Sierra
Leone chỉ cần cải tạo lại, bón phân hữu cơ, cải tạo hệ thống kênh dẫn
nước từ sông vào là có thể trồng được mỗi năm 2 vụ lúa ngắn ngày.<br />
<br />
Tiến sĩ Tô Văn Trường đã thuật lại chi tiết trong bài “Giúp châu Phi trồng lúa bài toán được và mất” đăng ở <a href="https://hoangkimvietnam.wordpress.com/tag/bai-h%E1%BB%8Dc-th%E1%BB%B1c-ti%E1%BB%85n-t%E1%BB%AB-ng%C6%B0%E1%BB%9Di-th%E1%BA%A7y/">Bài học thực tiễn từ người Thầy</a>: “<i>Vấn
đề đặt ra là làm sao có được nguồn kinh phí để có thể bắt tay vào việc
xây dựng khu thí điểm này? Sierra Leone là quốc gia nằm ở Tây Phi có
diện tích 71.740 km2, dân số hơn 5 triệu người, có nhiều tiềm năng về
tài nguyên (đất đai, nguồn nước, khoáng sản…) nhưng vì mới trải qua cuộc
nội chiến, cơ sở vật chất rất nghèo nàn, lạc hậu, lương thực phải nhập
khẩu hơn 90%, ngay Thủ đô là Freetown cũng thiếu điện nước trầm trọng,
nhiều phố phải thắp đèn dầu và hình ảnh người dân từ già đến trẻ phải
nhẫn nại đi đội nước mang về dùng trở thành khá phổ biến trên các đường
phố</i>”.<br />
<br />
Bài toán đã có lời giải khi Công ty Long Dân, một doanh nghiệp chuyên
xuất khẩu mặt hàng nông sản có trụ sở tại TP.HCM đã hợp tác với GS Võ
Tòng Xuân bỏ ra 150.000 USD để trồng lúa tại đất nước này. <i>“Việc lựa
chọn khu thí điểm hơn 100 ha để trồng lúa ở Mange Bureh là hoàn toàn
thích hợp về điều kiện thổ nhưỡng, đất đai, nguồn nước. Giống lúa của
Việt Nam đưa sang có ưu điểm là giống lúa ngắn ngày, năng suất cao so
với giống lúa địa phương. Các giống lúa trồng thí điểm ở Trại nông
nghiệp Rokupr (gần 1 ha) mọc khá tốt vì có đủ nguồn nước. Riêng 4 ha lúa
thí điểm ở Mange Bureh phát triển không được như mong muốn vì 3 nguyên
nhân (1) Cỏ tranh cao ngút đầu người, làm đất chỉ bằng thủ công không
có máy cày lật hết rễ cỏ tranh nên ảnh hưởng nhiều đến cây lúa (2) Làm
đất, gieo trồng vào cuối tháng 8 nên khi mùa mưa chấm dứt, không có đủ
nguồn nước cung cấp cho các giai đoạn phát triển của cây lúa (ra lá, đẻ
nhánh, làm đòng, trổ chín) và (3) bón phân và thuốc trừ sâu đều thiếu
so với yêu cầu phát triển của cây lúa.”</i><br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="Slide22" class="wp-image-4417" data-attachment-id="4417" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="Slide22" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/slide22.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/slide22.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/slide22.jpg" data-orig-size="960,720" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2016/08/07/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam/slide22/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/slide22.jpg?w=584&h=438" /></figure>
Giáo sư tiến sĩ Lúa Võ Tòng Xuân đưa ra kinh nghiệm 5 bước kế
hoạch phát triển lúa theo cách của Việt Nam gồm: 1) Khảo sát đồng ruộng,
chọn điểm và mô tả điểm; . 2) Thiết lập các thí nghiệm hợp phần kỹ
thuật về giống, thời vụ bón phân, mật độ, phòng trừ sâu bệnh hại,…
thích hợp sinh thái; 3) Thiết kế hệ thống tưới tiêu cho các điểm đã
tuyển chọn; 4) Trình duyệt dự án đầu tư được chấp thuận với khuyến nghị
đồng thuận của Bộ/ Sở Nông nghiệp đến ngân hàng cho vay; 5) Tổ chức sản
xuất lúa gạo cho nông dân địa phương châu Phi với sự hướng dẫn thực
hành trồng lúa theo kinh nghiệm Việt Nam. Nhóm chuyên gia do giáo sư Võ
Tòng Xuân dẫn đầu đã thu được kết quả khá tốt. Năng suất lúa với giống
lúa ngắn ngày đem từ đồng bằng sông Cửu Long qua đã đạt được 4,8 – 5,2
tấn/ha trong vòng 105 ngày, so với giống lúa địa phương trên 140 ngày
mà năng suất dưới 3 tấn/ha.<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="NongdanvaluaVietochauPhi" class="wp-image-4419" data-attachment-id="4419" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="NongdanvaluaVietochauPhi" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/nongdanvaluavietochauphi.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/nongdanvaluavietochauphi.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/nongdanvaluavietochauphi.jpg" data-orig-size="911,580" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2016/08/07/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam/nongdanvaluavietochauphi/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/nongdanvaluavietochauphi.jpg?w=584&h=372" /></figure>
Nhiều nông dân Đồng Bằng Sông Cửu Long đã được đưa sang các nước châu Phi để chuyển giao kỹ thuật trồng lúa. Bài báo “<a href="http://danviet.vn/nha-nong/quang-ba-hat-lua-viet-o-chau-phi-96150.html">Quảng bá hạt lúa Việt ở châu Phi</a>” của Hải Cường, Cẩm Tú, B.T đăng trên Dân Việt ngày 25 tháng 1 năm 2012 đã kể chi tiết cho bạn nghe chuyện này: <i>“…cách
đây khoảng 5 năm (2007) bà Từ Thanh Hương, một Việt kiều Đức thuê 110
ha đất nông nghiệp ở nước Cộng hoà Sierra Leone làm trang trại trồng
lúa. Lý giải về lý do chọn đất nước này, bà Hương cho hay: “Thổ nhưỡng,
khí hậu ở Sierra Leone giống như đồng bằng Nam Bộ Việt Nam, rất thuận
lợi trồng lúa nước. Trong khi đấy là đất nước còn rất khó khăn về lương
thực</i>“. …<i>“Chúng tôi dựa trên cơ sở hạ tầng thuỷ lợi sẵn có rồi
đầu tư thêm một số hạng mục để sản xuất lúa giống bán lại cho người
dân địa phương” – bà Hương cho biết. </i>“<i>Một số công ty của nước
láng giềng Nigeria nghe tin đã lập tức mời GS Võ Tòng Xuân sang khảo
sát giúp. GS Xuân đã sang Nigeria thăm 7 tiểu bang, rồi cũng thiết kế
chương trình tương tự như ở Sierra Leone. Cũng tương tự như thế, nhóm
chuyên gia Việt Nam đã có mặt tại Sudan, Mozambique, Rwanda, Burundi và
Liberia để khảo sát vùng thích nghi cây lúa của Ghana và Mauritania
theo yêu cầu của Công ty Nissa Development Ltd và Societe Mauritanienne
d’Armement Pelagique</i>” .<br />
<br />
…<i>“Tại Liberia, PGS. TS Dương Văn Chín, Phó Viện Trưởng Viện Lúa
ĐBSCL, người đang cùng làm việc với những công nhân nông nghiệp ở một
trại thực nghiệm trồng lúa tại vùng Madina cách thủ đô Monrovia 150km,
cũng cho biết: “Liberia là một trong số 37 nước trên thế giới đang gặp
khủng hoảng và mất an ninh lương thực. Hàng năm đất nước này cần khoảng
500.000 tấn gạo để thỏa mãn nhu cầu tiêu dùng nội địa. Trong khi đó,
diện tích lúa ở đất rất nhỏ, năng suất thấp. Vì vậy, việc các chuyên gia
Việt Nam có mặt tại đây để giúp họ trồng lúa, quảng bá hạt ngọc Việt
rất có nhiều ý nghĩa”.</i><br />
<i>Thực tế là sau một thời gian khảo sát, với kinh nghiệm của mình,
Việt Nam có thể giúp Liberia phát triển trồng lúa cũng như quảng bá
hạt lúa Việt Nam. Theo PGS TS Dương Văn Chín, chúng ta đã và đang
chuyển giao cho bạn những kỹ thuật phù hợp. Thiết kế, xây dựng và vận
hành hệ thống thoát thủy khoa học cho vùng đầm lầy. Du nhập và thử
nghiệm các giống lúa chất lượng cao từ châu Á. Tập huấn và tổ chức nhân
giống lúa cấp xác nhận. “Việc đưa kỹ thuật trồng lúa sang giúp đỡ bạn
một mặt sẽ tăng cường quan hệ hai nước, mặt khác sẽ giúp người dân nơi
đấy biết đến hạt lúa Việt Nam” – PGS – TS Chín nói.”<br /> </i><br />
“<i>Theo
những thông tin mới nhất, hiện nay nhiều quốc gia châu Phi đã chính
thức đặt vấn đề mở rộng hợp tác đi vào chiều sâu bằng cách đưa nông dân
Việt Nam sang châu Phi, triển khai các chương trình sản xuất lúa và
chế biến tại chỗ. Hiện tại, ở một số quốc gia châu Phi như Benin, Mali,
Mozambique,Guinea Conakry… cũng có khoảng hơn 30 chuyên gia nông nghiệp
Việt Nam đang trực tiếp giúp các nước bạn về nhiều ứng dụng công nghệ –
khoa học mà Việt Nam đã thành công trong thời gian qua </i>…”<br />
<br />
<b>2.2</b> <b>Sắn Việt Nam đến châu Phi </b><br />
Sắn là cây lương thực cứu đói, cây thức ăn gia súc, cây tinh bột và
nhiên liệu sinh học được FAO quan tâm rất sớm trong các giải pháp an
ninh lương thực, hợp tác nông nghiệp và xóa đói giảm nghèo, nguồn nguyên
liệu để mang lại nhiên liệu sạch giá cạnh tranh , mang đến nhiều cơ hội
sinh kế và việc làm cho người nghèo của châu Phi, châu Á và châu Mỹ
Latinh.<br />
<br />
<figure class="wp-block-image is-resized"><img alt="Kim_in_Africa" class="wp-image-4415" data-attachment-id="4415" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="Kim_in_Africa" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/kim_in_africa.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/kim_in_africa.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/kim_in_africa.jpg" data-orig-size="710,531" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2016/08/07/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam/kim_in_africa/" height="438" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/kim_in_africa.jpg?w=587&h=438" width="587" /></figure>
Tôi (tiến sĩ Hoàng Kim, tác giả bài viết này) năm 2003 may mắn được
nằm trong nhóm chuyên gia quốc tế khảo sát đánh giá một số vùng sắn
chính ở châu Phi và châu Mỹ La tinh sau đó họp ở CIAT/ Colombia về
chọn tạo giống và định hướng nghiên cứu bảo tồn phát triển sắn. Trước
đó năm 2000, tôi đã có báo cáo tại FAO (Rome) “Tình trạng sắn tại Việt
Nam các gợi ý cho tương tai nghiên cứu và phát triển” (<a href="http://www.fao.org/docrep/009/y1177e/Y1177E05.htm#ch4">Status cassava in Vietnam: implication for future research and development, by Hoang Kim, Pham Van Bien and R.H. Howeler</a>)
và bài được đăng trên tài liệu của FAO 2003. Sau này bài viết này đã
được FAO coi như là một chỉ dấu minh chứng so sánh để thấy rõ tốc độ
tăng năng suất và sản lượng sắn Việt Nam, đã góp phần tăng thêm sinh kế,
thu nhập đời sống và cơ hội việc làm cho người dân nghèo Việt Nam.
Năng suất sắn bình quân của Việt Nam năm 2000 gần tương đương sắn châu
Phi và thấp hơn so bình quân năng suất sắn châu Mỹ nhưng sau mười năm,
năng suất sắn Việt Nam đã tăng lên gấp đôi và sản lượng sắn Việt Nam
tăng lên gấp năm lần, vượt năng suất sắn châu Mỹ và vượt xa năng suất
sắn châu Phi. Kinh nghiệm thực tiễn này đã mang cây sắn Việt Nam đến
với các bạn châu Phi.<br />
<br />
<figure class="wp-block-image is-resized"><img alt="KiminCIATColombia2003" class="wp-image-4416" data-attachment-id="4416" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="KiminCIATColombia2003" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/kiminciatcolombia2003.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/kiminciatcolombia2003.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/kiminciatcolombia2003.jpg" data-orig-size="765,509" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2016/08/07/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam/kiminciatcolombia2003/" height="398" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/kiminciatcolombia2003.jpg?w=599&h=398" width="599" /></figure>
Nhóm chuyên gia sắn quốc tế người Uganda, Nigeria, Brazil, … làm
việc ở CIAT năm 2003 để báo cáo kết quả khảo sát các vùng sắn chính ở
châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latinh và lập kế hoạch phối hợp nghiên cứu
phát triển sắn. Tất cả mọi người đều rất hào hứng chăm chú theo dõi và
trao đổi về “hợp tác Nam Nam” tầm nhìn của Chính phủ Việt Nam tại Hội
thảo Quốc tế Việt Nam – Châu Phi lần 1 chú trọng nông nghiệp.<br />
<br />
<figure class="wp-block-image is-resized"><img alt="CIATIndiaVietnam" class="wp-image-4421" data-attachment-id="4421" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="CIATIndiaVietnam" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/ciatindiavietnam.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/ciatindiavietnam.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/ciatindiavietnam.jpg" data-orig-size="701,489" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2016/08/07/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam/ciatindiavietnam/" height="423" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/ciatindiavietnam.jpg?w=609&h=423" width="609" /></figure>
Nhiều chuyên gia sắn Châu Phi Châu Mỹ Latinh CIAT Châu Á Ấn Độ
Việt Nam đã cùng làm việc trên đồng ruộng Việt Nam. Nhiều thầy giáo nhà
nghiên cứu sắn ở các Viện Trường và doanh nghiệp của châu Phi và thế
giới đã đến cùng làm việc và chia sẻ kinh nghiệm sắn với Việt Nam . Đó
là bài học cao quý của một cây trồng của người nghèo đã lan tỏa rộng
khắp rạng danh Tổ Quốc. Thành tựu công việc trên đồng ruộng sắn đã được
trao đổi chia sẻ thân thiết, cùng bảo tồn và phát triển.<br />
Thành tựu và bài học sắn Việt Nam được chia sẻ với châu Phi. Việt
Nam có những thành tựu và bài học thành công nhưng cũng tiềm ẩn nhiều
rủi ro và có những trả giá đau đớn trong quản lý của chương trình sắn
làm nhiên liệu sinh học. Lục địa đen đang vượt lên theo cách riêng của
họ. Nigeria hiện đã đưa nhiên liệu xanh “cồn sinh học từ sắn” (*) vào
sử dụng trong bếp ga thường ngày của hàng triệu hộ gia đình, thay thế
cho “xăng pha chì truyền thống” được ưu tiên dành cho xuất khẩu. Họ
cũng sử dụng sắn đa dạng hơn trong lương thực, thực phẩm chế biến, thức
ăn gia súc.<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="SanVietNamketnoichauPhi2" class="wp-image-4387" data-attachment-id="4387" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="SanVietNamketnoichauPhi2" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/sanvietnamketnoichauphi2.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/sanvietnamketnoichauphi2.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/sanvietnamketnoichauphi2.jpg" data-orig-size="875,580" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2016/08/03/san-viet-nam-ket-noi-chau-phi/sanvietnamketnoichauphi2/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/sanvietnamketnoichauphi2.jpg?w=584&h=387" /></figure>
Nhiều thầy giáo, chuyên gia nông học với nhà chế biến xăng dầu và
quản lý từ châu Phi đã đến Việt Nam đúc kết thực tiễn đồng ruộng với các
sản phẩm từ sắn. <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/cach-mang-san-o-viet-nam/">Cách mạng sắn ở Việt Nam</a>; <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/san-viet-nam-hom-nay-va-ngay-mai/">Sắn Việt Nam hôm nay và ngày mai</a>; …đã trở thành bài học kinh nghiệm thực tiễn quý báu.<br />
<br />
<figure class="wp-block-image is-resized"><a href="http://blogtiengviet.net/media/usersh/hoangkim/BogaBomaKim.jpg" rel="noreferrer noopener" target="_blank"><img alt="Nigeria and Vietnam far but close 2" class="wp-image-4390" data-attachment-id="4390" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="Nigeria and Vietnam far but close 2" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/nigeria-and-vietnam-far-but-close-2.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/nigeria-and-vietnam-far-but-close-2.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/nigeria-and-vietnam-far-but-close-2.jpg" data-orig-size="665,502" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2016/08/03/san-viet-nam-ket-noi-chau-phi/nigeria-and-vietnam-far-but-close-2/" height="456" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/nigeria-and-vietnam-far-but-close-2.jpg?w=607&h=456" width="607" /></a></figure>
Câu chuyện này tôi đã kể trên trang Face Book bài <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/%E2%80%A6/san-viet-nam-ket-noi-%E2%80%A6/">Sắn Việt Nam kết nối châu Phi</a><br />
<br />
<figure class="wp-block-embed-youtube wp-block-embed is-type-rich wp-embed-aspect-16-9 wp-has-aspect-ratio"><div class="wp-block-embed__wrapper">
<span class="embed-youtube" style="display: block; text-align: center;"></span>
</div>
</figure>
<br />
<table class="wp-block-table"><tbody>
<tr><td>Sắn Ghana bảo tồn và phát triển, thao thức một góc nhìn </td></tr>
<tr><td><br /></td></tr>
</tbody></table>
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="" class="wp-image-13012" data-attachment-id="13012" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"4.8","credit":"","camera":"C40Z,D40Z","caption":"OLYMPUS DIGITAL CAMERA","created_timestamp":"1052661564","copyright":"","focal_length":"7.5","iso":"100","shutter_speed":"0.002","title":"OLYMPUS DIGITAL CAMERA","orientation":"1"}" data-image-title="OLYMPUS DIGITAL CAMERA" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-5.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-5.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-5.jpg" data-orig-size="640,480" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/olympus-digital-camera-18/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-5.jpg?w=584" /></figure>
<b>3. VIỆT NAM CHÂU PHI ĐỊNH HƯỚNG HỢP TÁC</b><br />
Việt Nam châu Phi cần hợp tác thân thiện hơn về nông nghiệp và du
lịch sinh thái, truyền thông, thương mại, giáo dục, năng lượng và lao
động nghề nông thôn, khai thác nhiều kênh hợp tác đầu tư hiệu quả, mà
không chỉ trông chờ vào hợp tác song phương chính thức giữa hai chính
phủ, cần hợp tác khai thông hiệu quả. Con người (Man power) Vật liệu
(Materials), Quản lý (Management) Cách làm (Method) Tiền (Money) <br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="" class="wp-image-13010" data-attachment-id="13010" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-6" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-6.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-6.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-6.jpg" data-orig-size="619,548" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-6/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam-6.jpg?w=584" /></figure>
<figure class="wp-block-image"></figure>
Châu Phi cần có cách tiếp cận tốt hơn để chấm dứt nạn nghèo đói. Hợp
tác Nam Nam do FAO và Chính phủ Việt Nam khởi xướng đầu thế kỷ 21 có ý
nghĩa chính trị kinh tế văn hóa xã hội to lớn. Thành tựu và bài học đạt
được là tốt, có thể chia sẻ bảo tồn phát triển bền vững. Tương lai của
châu Phi nằm trong nông nghiệp đã tái khẳng định tầm nhìn và ước muốn
của bạn trong thay đổi phát triển. Sự cần thiết phải nắm lấy cơ hội,
điều chỉnh mới và tăng tốc, đừng để cơ hội vuột đi. <br />
<br />
Nông nghiệp là giá đỡ kinh tế Việt Nam châu Phi, cần khai mở tốt hơn
về tiềm năng nông nghiêp để chấn hưng kinh tế văn hóa xã hội. Đánh giá
một đất nước, một dân tộc, một chính sách kinh tế xã hội cần nhìn thấu
chất lượng cuộc sống của những người nghèo nhất xã hội là nông dân.
Nếu họ chưa thay đổi được số phận thì đất nước đó, chính sách đầu tư
đổi mới đó vẫn chưa đạt được hiệu quả đích thực. “Định hướng quan trọng
hơn tốc độ” (Direction is somuch more important than speed). Tôi
đồng tình với đánh giá của các nhà lãnh đạo châu Phi tại diễn đàn
kinh tế thế giới ở châu Phi tổ chức tại Kigali 11-13 tháng 5 năm
2016 “Tương lai của châu Phi nằm trong nông nghiệp” (Source: <a href="http://climatereporters.com/2016/05/africas-future-lies-in-agriculture-african-leaders-insist/">Africa’s future lies in agriculture – African leaders insist )</a>. <br />
<br />
<figure class="wp-block-image is-resized"><img alt="" height="270" src="https://i1.wp.com/www2.hcmuaf.edu.vn/data/hoangkim/NLU.jpg" width="354" /></figure>
<b>Video yêu thích</b><br />
<a href="https://youtu.be/lSZLlD8TrIc">Vietnamese Dan Bau Music</a><br />
<a href="http://www.vietnamtourism.gov.vn/videos/VN_FOOD_PARADISE_V1.mp4">Vietnamese food paradise</a><a href="https://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">KimYouTube</a><br />
<b><br />Trở về trang chính</b><br />
<a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/">Hoàng Kim</a><a href="http://thochocon.wordpress.com/">Ngọc Phương Nam</a><a href="https://hoangkimvn.wordpress.com/">Thung dung</a><a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dạy và học</a><a href="http://foodcrops.vn/">Cây Lương thực</a><a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">Dạy và Học</a><a href="https://cnm365.wordpress.com/">Tình yêu cuộc sống</a><a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops">Kim on LinkedIn</a><a href="https://www.facebook.com/daihocnonglam"><b>Kim on Faceboo</b>k</a><b><a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam">KimTwitter</a> <a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam"> hoangkim vietnam </a></b>foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-80344430722639313282019-06-17T16:03:00.000+07:002019-06-17T16:52:07.641+07:00Thơ dâng theo dấu Tagore<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="" class="wp-image-12666" data-attachment-id="12666" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="tho-dang-theo-dau-tagore" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/05/tho-dang-theo-dau-tagore.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/05/tho-dang-theo-dau-tagore.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/05/tho-dang-theo-dau-tagore.jpg" data-orig-size="866,648" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/tho-dang-theo-dau-tagore/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/05/tho-dang-theo-dau-tagore.jpg?w=584" /></figure>THƠ DÂNG THEO DẤU TAGORE <br />
<a class="profileLink" data-hovercard-prefer-more-content-show="1" data-hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=1281970483&extragetparams=%7B%22__tn__%22%3A%22%2CdK-R-R%22%2C%22eid%22%3A%22ARBs0oxC4P1BgdnNK67ATKkD4kGRQfOohZy13xHywwdxgrpIp6dT7lfQeoNLtWHJYVR6gAsuMcT9OwUM%22%2C%22fref%22%3A%22mentions%22%7D" href="https://www.facebook.com/daihocnonglam?__tn__=K-R&eid=ARBs0oxC4P1BgdnNK67ATKkD4kGRQfOohZy13xHywwdxgrpIp6dT7lfQeoNLtWHJYVR6gAsuMcT9OwUM&fref=mentions&__xts__%5B0%5D=68.ARAM8Ar5QLdUVeqUbUqtRVIxrLxI4xG1RwvjgvPKv1n-r-jdVdO1Xp2ah5RvHbLpaEkezt3Gk-B5tHQT79pjergVuZSPTBQhxpa-kv9gLe4Fl8zEU1k70taKG0cXTu2sWiFunEmV9pjwtJnD3QZn_oVjq5_XNBHVmMWuYBMxah_Y2O5Mul4tpMhwkqetsasXHvPYC9b-IcwxNaZgsDuuI-gnr0TJsMSSxxK_MNkxZe8iyJxVRQVwbWYgHr1m4jP4whQy2uPMoqtS7zi6KO-9yW2gX2BazQ" title="Hoàng Kim">Hoàng Kim</a><span class="text_exposed_show"><br /><br />C</span><span class="text_exposed_show">ảm nhận về bài viết hay mới đây "<a href="https://m.nongnghiep.vn/vien-lua-rang-danh-to-quoc-bai-1-su-menh-lich-su-tim-giong-lua-moi-post241568.html">Viện Lúa rạng danh Tổ Quốc</a> <a href="https://m.nongnghiep.vn/vien-lua-rang-danh-to-quoc-bai-1-su-menh-lich-su-tim-giong-lua-moi-post241568.html">(1)</a> <a href="https://m.nongnghiep.vn/vien-lua-lam-rang-danh-to-quoc-bai-2--buoc-tien-dieu-ky-post241629.html">(2)</a> <a href="https://m.nongnghiep.vn/vien-lua-rang-danh-to-quoc-bai-3--thanh-qua-va-con-duong-phia-truoc-post241670.html">(3)</a>"</span> được trích dẫn đầy đủ ở cuối bài với sự <span class="text_exposed_show"><span class="text_exposed_show">họa thơ của lương y Phan Đào Toàn và nhà thơ <a class="profileLink" data-hovercard-prefer-more-content-show="1" data-hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=1339077017&extragetparams=%7B%22__tn__%22%3A%22%2CdK-R-R%22%2C%22eid%22%3A%22ARDbbjJiwW5QraUYRSbfJ0Lt1JO8ahOJyf41vmVsnDymkHYvsu8zTTcKLM94u5lOji8-VKtKmOKMj2YS%22%2C%22fref%22%3A%22mentions%22%7D" href="https://www.facebook.com/pcthang?__tn__=K-R&eid=ARDbbjJiwW5QraUYRSbfJ0Lt1JO8ahOJyf41vmVsnDymkHYvsu8zTTcKLM94u5lOji8-VKtKmOKMj2YS&fref=mentions&__xts__%5B0%5D=68.ARAM8Ar5QLdUVeqUbUqtRVIxrLxI4xG1RwvjgvPKv1n-r-jdVdO1Xp2ah5RvHbLpaEkezt3Gk-B5tHQT79pjergVuZSPTBQhxpa-kv9gLe4Fl8zEU1k70taKG0cXTu2sWiFunEmV9pjwtJnD3QZn_oVjq5_XNBHVmMWuYBMxah_Y2O5Mul4tpMhwkqetsasXHvPYC9b-IcwxNaZgsDuuI-gnr0TJsMSSxxK_MNkxZe8iyJxVRQVwbWYgHr1m4jP4whQy2uPMoqtS7zi6KO-9yW2gX2BazQ" title="Phan Chi">Phan Chi</a> Thắng. </span></span><br />
<div class="text_exposed_show">
<br />
Ở đâu bàng hoàng Phố Thị<br />
Ngẫn ngơ suốt cả buổi chiều<br />
Đêm nhảy xe đò về ruộng<br />
Mưa dầm bóng Mẹ liêu xiêu.<br />
<br />
Con lên giảng đường học chữ<br />
Lời nào Thầy dạy đầu tiên<br />
Biết ơn nhọc nhằn Cha Mẹ<br />
Lấm lem con chữ ưu phiền<br />
<br />
Phố Thị ngày càng đông đúc<br />
Đồng Xuân xa lại càng thưa<br />
Vui với việc hiền ở phố<br />
Bâng khuâng thương nhớ chiêm mùa…<br />
<br />
Nhớ ai vừng đông vừa rạng<br />
Ước dòng tin nhắn đầu tiên<br />
Hương đất thơm mùa ruộng cấy<br />
Phương xa vời vợi bạn hiền.<br />
<br />
Ở đâu lung linh Kiếp Bạc<br />
Sao Khuê mờ tỏ Côn Sơn<br />
Ở đâu một trời thương nhớ<br />
Cho ta khoảng lặng tâm hồn.<br />
<br />
PHỐ THỊ<br />
Phan Đào Toàn<br />
<br />
Phố thị người xe mắc cửi<br />
Vỉa hè sóng sánh bia hơi<br />
Chân trần miên man diệu vợi<br />
Chói đèn cao áp – Trăng ơi…<br />
<br />
Biết không mãi nhờ được bạn<br />
Toàn dân buôn mận bán mơ<br />
Hết đời trả chưa xong nợ<br />
Nắng mưa gội trắng chiêm mùa…<br />
<br />
Thương con chiều ra Phố thị<br />
Đáy bồ, mầm chữ lơ thơ<br />
Đem tuổi xanh ra tỉ thí<br />
Vốn khởi đầu là: Ước mơ…<br />
<br />
Ở ĐÂU?<br />
Phan Chí Thắng<br />
<br />
Ở đâu có một ngôi nhà bé<br />
Cửa sổ đèn khuya bóng em ngồi<br />
Giai điệu dân ca ngân nhè nhẹ<br />
Tự tình dạ khúc gửi xa xôi<br />
<br />
Ở đâu có một khuôn vườn lặng<br />
Em nở dùm tôi những nụ hồng<br />
Chim hót chào reo bình minh nắng<br />
Sương mòn xao xuyến như mắt mong<br />
<br />
Ở đâu có một trời thương nhớ<br />
Em thấu dùm tôi nỗi cháy lòng<br />
Ở đâu có một con thuyền nhỏ<br />
Chở những vần thơ tôi sang sông<br />
<br />
Phan Chí Thắng<br />
trích dẫn trong tập<br />
<a href="http://hoangkimlong.wordpress.com/">TÌNH YÊU CUỘC SỐNG</a><br />
<b>Ở đâu bàng hoàng Phố Thị…</b> <a href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10214943935613509&set=a.1551631432347&type=3&theater&notif_t=feedback_reaction_generic&notif_id=1557977649909441#">Xem thêm</a> — với <a href="https://www.facebook.com/hoanglongvn">Hoang Long</a> tại <a href="https://www.facebook.com/pages/Tt-Long-Phulong-Phu-Soc-Trang/276330839230755">Tt Long Phu,long Phu, Soc Trang</a>. <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/tho-dang-theo-dau-tagore">https://hoangkimlong.wordpress.com/category/tho-dang-theo-dau-tagore</a><br />
<br />
<br />
<b>VIỆN LÚA RẠNG DANH TỒ QUỐC </b><b><b><br />Hữu Đức, Ngọc Thắng</b></b><i><br /><br />(DẠY
VÀ HỌC) Báo Nông nghiệp Việt Nam có chùm bài viết Viện Lúa rạng danh Tổ
Quốc của các tác giả Hữu Đức Ngọc Thắng ghi theo lời trao đổi của giáo
sư Bùi Chí Bửu và tiến sĩ </i><i>Trần Ngọc Thạch . Bài 1: Sứ mệnh lịch sử tìm giống lúa mới;
Bài 2: Bước tiến diệu kỳ; Bài 3: Thành quả và con đường phía trước. </i> <br />
<br />
<br />
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/vienluadbscl.jpg?w=584&h=271" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img alt="vienluadbscl" border="0" class="alignnone size-large wp-image-5854" data-attachment-id="5854" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="vienluadbscl" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/vienluadbscl.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/vienluadbscl.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/vienluadbscl.jpg" data-orig-size="796,369" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/01/13/40-nam-vien-lua-xay-dung-phat-trien/vienluadbscl/" height="296" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/vienluadbscl.jpg?w=584&h=271" width="640" /></a><br />
<br />
<br />
<b><br /></b>
I. SỨ MỆNH LỊCH SỬ TÌM GIỐNG LÚA MỚI<br />
<br />
Danh tiếng các giống lúa OM đã vượt xa phạm vi địa lý vựa lúa ĐBSCL,
được nông dân miền Nam, Tây Nguyên và cả nước lựa chọn gieo trồng. Vượt ngàn vạn dặm theo chân các chuyên gia trồng lúa sang Lào,
Campuchia, Brunei đến các nước châu Phi, Mỹ Latinh…, lúa OM minh chứng
khả năng thích nghi, sức sống mãnh liệt, góp phần làm rạng danh Việt
Nam, quốc gia sản xuất lúa gạo hàng đầu thế giới. Từ chiếc nôi nghiên cứu chọn tạo bộ giống lúa kỳ diệu này - hơn 40 năm
qua các nhà khoa học Viện Lúa ĐBSCL đã biết cách chọn ra con đường ngắn
nhất, thời gian ngắn nhất để đạt thành tựu hôm nay.<br />
<br />
<b>1. 1 Cột mốc vàng </b><br />
<div id="divfirst" style="background-color: #f7f7f7; clear: both; display: block; opacity: 1; position: relative; visibility: visible; z-index: 5;">
<h3>
</h3>
Vào những ngày tháng 5 lịch sử, các nhà khoa học của Viện Lúa ĐBSCL
thường có những cuộc gặp gỡ, họp mặt “ôn cố tri tân” những kỷ niệm một
thời không thể nào quên. TS Trần Ngọc Thạch, Viện trưởng Viện Lúa ĐBSCL,
nhận định: Những công lao, thành quả từ những công trình nghiên cứu
khoa học của Viện đóng góp vào thành tựu chung với hàng triệu nông dân
cả nước phát triển ngành hàng lúa gạo đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận
đánh giá rất cao.<br />
<br />
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 100%px;">
<tbody>
<tr>
<td><img alt="14-56-04_nghien_cuu_li_to_giong_lu_om_cu_vien_lu_dbscl_-_nh_nvt" border="0" height="454" id="238499" src="https://image.nongnghiep.vn/upload/2019/5/14/14-56-04_nghien_cuu_li_to_giong_lu_om_cu_vien_lu_dbscl_-_nh_nvt.jpg" title="14-56-04_nghien_cuu_li_to_giong_lu_om_cu_vien_lu_dbscl_-_nh_nvt" width="640" /></td>
</tr>
<tr>
<td class="nn-tt-img"><br />
Nghiên cứu lai tạo giống lúa OM của Viện lúa ĐBSCL. Ảnh: <i>NVT</i>.</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<br />
“Một thế hệ vàng” các nhà khoa học được khơi nguồn từ những cán bộ nông
nghiệp thời kỳ đầu từ miền Bắc chi viện cùng các nhà khoa học trẻ phía
Nam lần lượt tiếp bước, với ngọn lửa nhiệt thành say mê nghiên cứu cây
lúa. Lớp cán bộ kỳ cựu buổi đầu của Viện hồi tưởng: Sau năm 1975 đất nước
hòa bình thống nhất. Nhưng hậu quả chiến tranh tàn phá nặng nề, nông
thôn nghèo nàn, lạc hậu và hầu như phải xây dựng lại từ đầu. Một đất
nước độc lập, tự chủ nhưng câu hỏi lớn nhất vào lúc đó là làm thế nào tự
túc lương thực để đủ lúa gạo cho người dân?<br />
<br />
Đi tìm về miền đất mới vùng đồng bằng tươi trẻ, miền Tây Nam bộ đất đai
màu mỡ, ruộng lúa phì nhiêu với gần 2 triệu ha đất trồng lúa.Tuy nhiên trong thời chiến tranh ruộng vườn còn bỏ hoang rất nhiều,
phần lớn diện tích đất lúa canh tác một vụ chủ yếu với các giống lúa mùa
địa phương cho năng suất rất thấp. Một số giống lúa mới ngắn ngày du
nhập về từ Viện nghiên cứu lúa quốc tế IRRI trước năm 1975, nông dân
trong vùng quen gọi là lúa Thần Nông… chưa trồng được bao nhiêu. Trong hoàn cảnh đó, với tầm nhìn xa xuất phát từ sáng kiến của Viện sỹ
Lương Định Của, nhà nông học nổi tiếng của nước ta: Vùng ĐBSCL nên có
một Viện nghiên cứu lúa gạo xứng tầm với vị trí của Việt Nam trên thế
giới.<br />
<br />
GS.TS Bùi Chí Bửu, nguyên Viện trưởng Viện Lúa ĐBSCL, nguyên Viện
trưởng Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Miền Nam, nhớ lại: Những năm
đầu tiên vô cùng gian khó, có thể nói rằng bắt đầu từ con số 0. Sau ngày
lịch sử 30/4/1975, Viện sỹ Lương Định Của đã lặn lội đến Nông trường Cờ
Đỏ để tìm hiểu nơi sẽ xây dựng Viện. Sau khi ông mất vào tháng 12/1975,
các học trò của ông đã tiếp tục công việc này.<br />
<br />
<table align="right" cellpadding="10" cellspacing="10" style="margin: 0pt auto; width: 220px;">
<tbody>
<tr>
<td style="background-color: #ffffcc; text-align: right;"><i>Trên ruộng đất mới phù sa bồi đắp, có điều kiện tự nhiên tiếp
giáp sông, rạch thông thương, sau này hình thành mạng lưới thủy lợi kênh
mương ngang dọc, tưới tiêu cho hệ thống ruộng lúa thực nghiệm giống lúa
mới cho cả vùng. Như vậy ngay từ buổi đầu cho thấy, mục tiêu thành lập
của Viện Lúa ĐBSCL là xây dựng một cơ sở nghiên cứu lúa gạo xứng tầm với
vị trí của Việt Nam trên thế giới để khai thác lợi thế của ĐBSCL là vựa
lúa nhằm đảm bảo an ninh lương thực cho đất nước và tham gia xuất khẩu.</i></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
Những người tiên phong thời ấy chân trần lội ruộng, khảo sát tại Thơm
Rơm (Thốt Nốt), Nông trường Quyết Thắng (hiện nay là nông trường Sông
Hậu và Cờ Đỏ) và Trại giống của tỉnh Hậu Giang (nay thuộc TP Cần Thơ). Sau cùng, vị trí Viện Lúa định vị tại ấp Thới Hòa C, xã Thới Thạnh,
huyện Ô Môn (cũ), nay là xã Tân Thạnh, huyện Thới Lai, TP Cần Thơ, để
khởi công xây dựng.<br />
<br />
<b>1.2 Định hình bước đi </b><br />
<h3>
</h3>
Viện Lúa ĐBSCL là tên gọi chính thức từ năm 1985, được thành lập ngày
8/1/1977 theo Quyết định của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Ngô Thúc Đồng, với
tên gọi là Trung tâm Kỹ thuật Nông nghiệp ĐBSCL (1977 - 1985). Từ năm
2010 đến nay Viện Lúa ĐBSCL là thành viên của Viện Khoa học Nông nghiệp
Việt Nam.<br />
<br />
Cách TP Cần Thơ hơn 20km, con đường rẽ từ quốc lộ 91 vào Viện yên bình,
cây xanh nối dài bóng mát. Trên diện tích phần đất được giao 360ha là
cánh đồng ruộng vùng trũng sâu, sình lầy, còn cơ sở vật chất - kỹ thuật
trong những ngày đầu hầu như chưa có gì. Đến năm 1984 trụ sở trung tâm cơ quan nghiên cứu của Viện là tòa nhà
được thiết kế hình chữ U hai tầng (một trệt một lầu) được xây dựng hoàn
thành, bao gồm các gian phòng phân khu chức năng hành chính và cấu trúc
chính của hai dãy nhà song lập dành cho các phòng nghiên cứu, thí nghiệm
chọn tạo giống.<br />
<br />
Song, tiềm lực lớn lao của Viện xây dựng và định hình bền vững đến ngày
nay chính là hình thành một khuôn viên rộng với 5.000m2 nhà lưới và hơn
40ha ruộng thực nghiệm được thiết kế đáp ứng đầy đủ yêu cầu về hạ tầng
kỹ thuật cho việc chọn tạo giống lúa. Hàng năm, từ Viện chọn ra 20 - 30
dòng lúa triển vọng, đủ năng lực chọn tạo giống lúa mới theo yêu cầu cho
cả vùng ĐBSCL.<br />
<br />
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 100%px;">
<tbody>
<tr>
<td><img alt="14-56-04_nong_dn_thm_qun_giong_lu_moi_om_ti_ruong_thuc_nghiem_vl_dbscl_-_nh_hd" border="0" height="424" id="238498" src="https://image.nongnghiep.vn/upload/2019/5/14/14-56-04_nong_dn_thm_qun_giong_lu_moi_om_ti_ruong_thuc_nghiem_vl_dbscl_-_nh_hd.jpg" title="14-56-04_nong_dn_thm_qun_giong_lu_moi_om_ti_ruong_thuc_nghiem_vl_dbscl_-_nh_hd" width="640" /></td>
</tr>
<tr>
<td class="nn-tt-img">Nông dân tham quan giống lúa mới OM tại ruộng thực nghiệm VL ĐBSCL. Ảnh: <i>Hưng Phú</i>.</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<br />
Theo TS Trần Ngọc Thạch, trong giai đoạn đầu (1977 - 1982) nhiệm vụ
trọng tâm là tập trung công tác xây dựng cơ sở vật chất và đào tạo cán
bộ, nhưng đồng thời cũng tiến hành công tác nghiên cứu khoa học dưới sự
trợ giúp của các chuyên gia Ấn Độ. Giai đoạn này du nhập giống từ IRRI
(chương trình INGER và IRTP) và Ấn Độ, Thái Lan để khảo nghiệm trên diện
rộng; giống 724 (Trần Như Nguyện) được khu vực hóa. Giai đoạn này giống
IR36 và TN73-2 là giống chủ lực của ĐBSCL, cùng với khoảng 600 giống
lúa mùa địa phương đang canh tác trên vùng lúa nước sâu, lúa nổi.<br />
<br />
Tập đoàn giống lúa trong Ngân hàng Gen được kế thừa từ Trung tâm Long
Định và công tác thu thập thời ấy được 2.000 mẫu giống. Rất tiếc, Viện
không có phương tiện kho lạnh và năm 1978, trận lũ lịch sử đã làm thất
thoát hơn 50% mẫu giống này. Điều may mắn là Viện đã kịp thời hợp tác với Gene Bank của IRRI, gửi
sang 1.600 mẫu giống lưu trữ tại đây. Đặc biệt giống lúa Dé An Cựu (hoặc
Lúa Dé), giống lúa thơm quí hiếm, dùng để tiến Vua ngày xưa, vẫn còn
được bảo quản, với mã số đăng ký của Ngân hàng Gen là IRIS 70-35611 (Lúa
Dé), nguồn thu thập tại tỉnh Quảng Trị. Kết quả kiểm tra năm 2015, các
mẫu giống lúa nổi ở ĐBSCL có khả năng vươn lóng 10 - 15 cm/ngày vẫn còn
được bảo quản tốt.<br />
<br />
Nguồn vật liệu lúa địa phương được đánh giá kiểu hình, được tư liệu hóa
với 2.200 mẫu giống cùng với hàng trăm mẫu giống lúa hoang. Đây là cơ
sở phục vụ lai tạo giống sau này.<br />
<br />
<i></i><i>Trung tâm Kỹ thuật Nông nghiệp ĐBSCL (1977 - 1985) là tiền thân
Viện Lúa ĐBSCL ngày nay. Thời kỳ mới thành lập, Trung tâm trực thuộc
Viện Cây Lương thực và Cây Thực phẩm (CLT và CTP) do ông Hồ Đắc Song,
Viện trưởng Viện CLT và CTP, kiêm Giám đốc Trung tâm. Thời gian không
lâu sau đó, ông Trần Như Nguyện được chính thức bổ nhiệm làm Giám đốc.
Đến tháng 6/1977, 5 cán bộ khoa học trẻ vừa tốt nghiệp Đại học
Nông nghiệp 4 là Bùi Bá Bổng, Bùi Chí Bửu, Dương Văn Chín, Lương Minh
Châu và Trần Văn Thạnh, được tuyển thẳng vào Trung tâm, cùng với Phạm Sỹ
Tân từ Viện CLT và CTP chuyển vào; dưới sự giúp đỡ về kỹ thuật của ông
Nguyễn Thanh Trung, họ đã thực sự là trụ cột của những năm đầu tiên
trong lịch sử phát triển của Viện.</i><br />
<br />
II BƯỚC TIẾN DIỆU KỲ<br />
<br />
Những cán bộ thời kỳ đầu góp mặt xây dựng, định hình một viện nghiên cứu
khoa học về cây lúa tầm cỡ của vùng, bộc bạch rằng nhiệt huyết, ý chí
cách mạng hợp cùng sức trẻ say mê khoa học đã giúp họ đồng tâm hợp lực
vượt qua khó khăn.<br />
<br />
<b>2.1 Khởi đầu</b><br />
<div id="divfirst" style="background-color: white; clear: both; position: relative; z-index: 9;">
<h3>
</h3>
Dẫu biết “vạn sự khởi đầu nan” nhưng thực tiễn còn gian nan hơn gấp
trăm lần. Theo ký ức của GS Bùi Chí Bửu: “Năm 1979 là thời điểm bắt đầu
xây dựng chính thức. Những khó khăn trong cơ chế thời bao cấp, làm cho
tiến độ xây dựng rất chậm chạp.<br />
<br />
Thời kỳ này, tính xung kích của đoàn viên thành niên mang đến hiệu quả
rất quan trọng trong vận chuyển xi măng, sắt thép, đá cát để có lán trại
điều hành đầu tiên vào năm 1980. Không ai đếm được có bao nhiêu ngày
công lao động, kéo thuyền bằng tay, cả ban đêm lẫn ban ngày, vì sợ mưa
làm ướt xi măng”. <br />
<br />
Nhưng rồi khó khăn mấy cũng vượt qua nhờ sự giúp đỡ tận tình của chính
quyền địa phương các cấp của tỉnh Hậu Giang cũ (nay là TP Cần Thơ). Đến
năm 1984, tòa nhà chính của Viện Lúa ĐBSCL xây dựng hoàn thành, khang
trang. Các bộ môn và phòng chức năng chuyển về làm việc.<br />
<br />
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 100%px;">
<tbody>
<tr>
<td><img alt="15-37-42_nghien_cuu_giong_lu_trong_phong_thi_nghiem_vl_dbscl_-_nh_nvt" border="0" height="431" id="238705" src="https://image.nongnghiep.vn/upload/2019/5/15/15-37-42_nghien_cuu_giong_lu_trong_phong_thi_nghiem_vl_dbscl_-_nh_nvt.jpg" title="15-37-42_nghien_cuu_giong_lu_trong_phong_thi_nghiem_vl_dbscl_-_nh_nvt" width="640" /></td>
</tr>
<tr>
<td class="nn-tt-img">Nghiên cứu giống lúa trong phòng thí nghiệm VL ĐBSCL. Ảnh: <i>NVT</i>.</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<br />
GS Bửu kể: “Công trình xây dựng cơ bản có những đột phá mới kể từ khi
Bộ trưởng Lê Huy Ngọ chủ trương xây dựng các đơn vị khoa học có chiều
sâu. Công trình 9km đê bao với đường bê tông khép kín, khu nhà nghiên
cứu thí nghiệm đã được xây dựng hoàn chỉnh; trên 5.000 m2 nhà lưới đạt
tiêu chuẩn phục vụ cho công tác nghiên cứu thực nghiệm; 40ha ruộng thí
nghiệm cho lúa và rau màu với hệ thống đường bê tông rất tốt cho từng lô
thửa ruộng với hệ thống tưới tiêu chủ động; khu ruộng nhân giống 227ha
cũng được san ủi, phân lô hoàn chỉnh với hệ thống tưới tiêu chủ động là
cơ sở rất tốt để nhân giống siêu nguyên chủng (SNC), nguyên chủng (NC)
và một phần giống xác nhận (XN) cung ứng cho các trung tâm giống các
tỉnh và nông dân. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật như: sân phơi, hệ thống nhà máy
sấy, phục vụ sản xuất và chế biến giống lúa đồng bộ, đảm bảo cho công
tác nhân giống đạt chất lượng cao”.<br />
<br />
Viện lúa có 7 phòng thí nghiệm chuyên ngành đều được trang bị các thiết
bị máy móc hiện đại đáp ứng được hầu hết các yêu cầu nghiên cứu khoa
học hiện nay bao gồm: Phòng phân tích đất và cây trồng, Phòng thí nghiệm
công nghệ sinh học, Phòng thí nghiệm bệnh cây, Phòng thí nghiệm côn
trùng, Phòng thí nghiệm di truyền và chọn tạo giống, Phòng thí nghiệm vi
sinh vật và Phòng phân tích phẩm chất lúa gạo.<br />
<br />
Bên cạnh đó, nhờ chính sách tăng cường cơ sở vật chất khoa học của Bộ
NN-PTNT, dự án công nghệ hạt giống; Rockefeller Foundation, chương trình
ITEC (Ấn Độ), chương trình CLUES do IRRI và ACIAR (Úc) tài trợ…Viện đã
có những trang thiết bị cần thiết phục vụ cho nghiên cứu như hôm nay về
công nghệ sinh học, khoa học đất, bệnh cây, côn trùng, trạm khí tượng,
công nghệ hạt giống.<br />
<br />
<b>2.2 Tạo nguồn </b><br />
<h3>
</h3>
Trong chặng đường lịch sử phát triển của Viện, nội dung đào tạo con
người là ấn tượng nổi bật. Trong suốt những năm đầu, Viện vừa xây dựng,
vừa đào tạo xây dựng đội ngũ cán bộ nghiên cứu khoa học. Ban Lãnh đạo
Viện lúc bấy giờ xác định công tác đào tạo là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu.<br />
<br />
Từ năm 1982, GS Nguyễn Văn Luật từ Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp
Việt Nam (VASI) về làm Giám đốc trung tâm và sau này là Viện trưởng Viện
Lúa ĐBSCL giai đoạn 1985-1999. GS Luật hồi tưởng: "Thời tôi làm Viện
trưởng, có những năm Viện đưa đi rất nhiều cán bộ trẻ đi nghiên cứu
sinh, tu nghiệp theo các lĩnh vực chuyên ngành ở các nước có nền tảng
nghiên cứu nông nghiệp tiên tiến".<br />
<br />
Dấu ấn ngoại giao trong những năm đầu hòa bình mở ra nhiều cơ hội thuận
lợi lớn, tạo tiền đề để Viện Lúa ĐBSCL phát triển sau này. Cột mốc ban
đầu là sau chuyến thăm Ấn Độ của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng vào đầu năm
1976. Ấn Độ đồng ý hợp tác khoa học hai công trình trọng điểm trong nông
nghiệp: Viện Lúa ĐBSCL đặt tại Ô Môn, Hậu Giang (tỉnh cũ) và Trung tâm
trâu sữa Murah, đặt tại Bến Cát, Sông Bé (tỉnh cũ).<br />
<br />
Cuối 1976, ông Swamminathan thừa ủy quyền của bà Indira Ghandi (cố Thủ
tướng Ấn Độ) đến Việt Nam cùng với Thứ trưởng Ngoại giao Lê Duy Trinh,
đặt nền móng cho cam kết của lãnh đạo hai nước. Năm 1981, ông E.A.
Siddiq, tiến sĩ chuyên ngành di truyền giống, thay mặt ICAR (Hội đồng tư
vấn khoa học nông nghiệp Ấn Độ) đến Viện Lúa ĐBSCL soạn thảo chi tiết
kế hoạch đào tạo và trang thiết bị viện trợ (với sự tư vấn của nhiều nhà
khoa học ở phía Nam thời ấy: Thầy Nguyễn Đăng Long, Lưu Trọng Hiếu, Tô
Phúc Tường, Phạm Văn Kim, Nguyễn Văn Huỳnh…).<br />
<br />
Viện đã tranh thủ đội ngũ chuyên gia Ấn Độ để đào tạo cán bộ khoa học
tại chỗ, đồng thời xây dựng kế hoạch để đưa cán bộ trẻ sang Ấn Độ đào
tạo. Viện Lúa Quốc tế (IRRI) kết hợp với UPLB (University of Philippines,
Los Banos) là địa chỉ đào tạo rất hiệu quả cho nhiều cán bộ khoa học của
Viện cho đến bây giờ.<br />
<br />
Sau đó, Viện đã khai thác rất có hiệu quả nguồn học bổng từ các nước
Úc, Nhật Bản, Trung Quốc, Italy, Hoa Kỳ, mở ra nhiều hướng hợp tác mới
giúp tăng cường tiềm năng nguồn nhân lực khoa học của Viện. Nhiều cán bộ
khoa học của Viện đã tốt nghiệp tiến sĩ ở Ấn Độ đã thực sự trưởng thành
và có nhiều đóng góp trong lĩnh vực khoa học và quản lý nhà nước thuộc
Bộ NN-PTNT.<br />
<br />
<b>2.3 Nảy mầm </b><br />
<br />
Từ những năm 1982-1990, Viện bắt đầu lai tạo lúa với định hướng: “Lúa
cao sản ngắn ngày, trồng trước và sau lũ”, giải quyết trước mắt mục tiêu
an ninh lương thực của cả nước. Trước 1989, nước ta phải nhập khẩu
khoảng 2 triệu tấn lương thực mỗi năm. Ở ĐBSCL có 1,7-2,0 triệu ha canh
tác lúa, chủ yếu là lúa mùa một vụ. Lúa cao sản lúc đó chiếm khoảng
30-40%.<br />
<br />
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 100%px;">
<tbody>
<tr>
<td><img alt="15-37-42_ruong_lu_thuc_nghiem_hon_40_h_o_vl_dbscl_-_nh_nvt" border="0" height="429" id="238706" src="https://image.nongnghiep.vn/upload/2019/5/15/15-37-42_ruong_lu_thuc_nghiem_hon_40_h_o_vl_dbscl_-_nh_nvt.jpg" title="15-37-42_ruong_lu_thuc_nghiem_hon_40_h_o_vl_dbscl_-_nh_nvt" width="640" /></td>
</tr>
<tr>
<td class="nn-tt-img">Ruộng lúa thực nghiệm hơn 40 ha ở VL ĐBSCL. Ảnh: <i>NVT</i>.</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<br />
Diện tích lúa hai vụ tăng dần với tốc độ nhanh nhờ sử dụng nhóm giống
có thời gian sinh trưởng 110-120 ngày rồi 105-110 ngày và gần đây là
90-100 ngày. Giống OM80 được lai tạo và chọn lọc (của Nguyễn Văn Loãn và
các cộng sự) là giống đại trà đầu tiên rất thành công. Thời bấy giờ,
giống đại trà du nhập từ IRRI là IR19660 rất thịnh hành sau thời kỳ
hoàng kim của IR36.<br />
<br />
Theo GS Bùi Chí Bửu, trong giai đoạn này là thời kỳ lai tạo với tốc độ
150-200 cặp lai mỗi năm, là tiền đề để nhiều giống lúa cao sản được phát
triển sau đó. Sổ lai được ghi chép liên tục hàng năm, và được quản lý
tốt theo hướng dẫn của GS Chandra Mohan, và qui trình của IRRI. Giống
OM576 cũng được ra đời trong thời kỳ này, sinh trưởng 120-125 ngày, chịu
khô hạn và mặn khá, trở thành giống chủ lực của bán đảo Cà Mau và Đông
Nam Bộ trong nhiều năm và hiện nay vẫn còn tồn tại trong sản xuất với
nhiều tên như OM576, Hầm Trâu, Siêu Hầm Trâu…<br />
<br />
Kết quả sau gần 12 năm (từ khi thành lập 1977), giống lúa OM 80 (nguồn
gốc IR36/IR5853-229) mang tên OM do Viện Lúa ĐBSCL lai tạo được công
nhận chính thức vào năm 1988. Giống lúa mới trong thời gian rất ngắn,
đáp ứng cho nhu cầu của sản xuất ở ĐBSCL lúc bấy giờ. <br />
<br />
<i>Thành quả đào tạo cán bộ khoa học của Viện có nhiều đóng góp vào thành tựu chung cho nền nông nghiệp nước nhà. </i><i>Một
số cán bộ khoa học sau này lãnh đạo nhiều đơn vị trực thuộc Bộ NN-PTNT,
như: Thứ trưởng Bùi Bá Bổng, Nguyễn Thơ (Tổng GĐ Công ty Bông VN),
Nguyễn Minh Châu (Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam - SOFRI), Bùi Chí
Bửu (Phó GĐ Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam, Viện trưởng Viện KHKTNN
Miền Nam); Đặng Kim Sơn (Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược Nông
nghiệp và PTNT); Nguyễn Xuân Lai (Viện trưởng Viện Nông hóa Thổ
nhưỡng); Nguyễn Trí Hoàn (Viện trưởng Viện Cây lương thực và Cây thực
phẩm). Viện lúa ĐBSCL chọn tạo được trên 180 giống lúa và phát
triển trên 180 giống lúa các loại. Trong đó có 82 giống được công
nhận giống quốc gia. Hiện nay trong 10 giống lúa được trồng phổ biến
trên cả nước, Viện Lúa đóng góp 5 giống.</i>III. THÀNH QUẢ VÀ CON ĐƯỜNG PHÍA TRƯỚC<br />
<br />
Từ giữa thập niên 1980 sản xuất lúa gạo ở nước ta đạt bước tiến thần kỳ.
Vượt qua giai đoạn thiếu hụt lương thực, ĐBSCL là vựa lúa của cả nước
vừa đảm bảo an ninh lương thực, đồng thời sản lượng lúa hàng hóa không
ngừng tăng lên. Việt Nam trở lại thị trường xuất khẩu gạo sánh cùng các quốc gia sản xuất lúa gạo hàng đầu thế giới. Đó là thời đoạn bộ giống lúa OM cao sản ngắn ngày của Viện Lúa ĐBSCL
phát huy vai trò chủ lực trong sản xuất được chuyển giao rộng khắp cho
nông dân.<br />
<br />
<b>3.1 Bộ giống chủ lực quốc gia</b><br />
<h3>
</h3>
Chỉ trong 9 năm (2007-2015), Viện Lúa ĐBSCL có đến 26 giống lúa OM được
Bộ NN-PTNT công nhận chính thức là bộ giống quốc gia. Một kỳ công đáng
ghi nhận về các công trình nghiên cứu của những cá nhân, tập thể các nhà
khoa học và cán bộ của Viện suốt năm tháng miệt mài lai tạo.<br />
<br />
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 100%px;">
<tbody>
<tr>
<td><img border="0" height="431" hspace="3" id="1" src="https://image.nongnghiep.vn/upload//Article/Thumnail/2019/5/16//WaterMark_16052019140457163.jpg" vspace="3" width="640" /></td>
</tr>
<tr>
<td class="nn-tt-img"><br />
Nông dân tham quan giống lúa mới OM tại ruộng thực nghiệm Viện Lúa ĐBSCL. Ảnh: <i>Hưng Phú</i>.</td>
</tr>
</tbody>
</table>
Đặc biệt tại ĐBSCL, trong 12 giống được trồng phổ biến nhất từ năm 2000
đến nay có 10 giống do Viện chọn tạo (OM1490, OM4498, OMCS2000, OM2517,
OM4088, OM3536, OM4218, OM4900, OM6162 và OM6976).<br />
<br />
Theo kết quả điều tra của Cục Trồng trọt năm 2015, các giống lúa do
Viện Lúa chọn tạo được trồng phổ biến ở các vùng Duyên hải miền Trung và
Tây nguyên chiếm 37,68%, ở vùng Đông Nam Bộ chiếm 45,38% và đặc biệt ở
ĐBSCL chiếm trên 80% diện tích gieo trồng.<br />
<br />
GS Bùi Chí Bửu cho rằng: Đây là thời kỳ chuyển hướng cải tiến chất
lượng gạo phục vụ xuất khẩu. Viện Lúa đã mất ít nhất 5 năm để cải tiến
hạt gạo dài 7 mm và mất ít nhất 10 năm để cải tiến hàm lượng amylose
trung bình. Những nghiên cứu cơ bản về di truyền tính trạng chất lượng
gạo là đề tài của nhiều luận án tiến sĩ đã được thực hiện tại đây.<br />
<br />
Điển hình giống OM3536, gạo ngon, thơm nhẹ, được xem là nguồn gạo trộn
với các giống đặc sản cho đến ngày nay. Trong khi giống nếp OM85 vẫn còn
là giống nếp chủ lực phục vụ xuất khẩu của Long An, Tiền Giang.<br />
<br />
Việc khai thác đột biến phóng xạ được tiến hành với kết quả phát triển
thành công giống Tài Nguyên đột biến TN128 và Tép Hành đột biến (của nhà
chọn giống TS Phạm Văn Ro và cộng sự). Giống TN128 trở thành giống chủ
lực tại Vĩnh Long trong thời gian rất dài.<br />
<br />
Cũng từ thập niên 1990, Viện Lúa bắt đầu tiến hành khai thác lúa ưu thế
lai với hai giống được công nhận khu vực hóa UTL1 và UTL2. Du nhập gen
mục tiêu từ lúa hoang sang lúa trồng được khai thác thành công, tạo ra
dòng lúa chống chịu rầy nâu, bệnh đạo ôn, bạc lá và chịu phèn.<br />
<br />
Tuy nhiên cũng cần nói thêm trong thập niên 1990 (1990-2000), vùng
ĐBSCL được Chính phủ quan tâm đầu tư thủy lợi rất mạnh mẽ. Nhờ đó giống
lúa cao sản cực ngắn ngày của Viện lúa đã thực sự được phát huy. Nhiều
giống được phát triển thành công, trong đó giống có diện tích trồng đại
trà lớn và duy trì khá lâu là OM1490.<br />
<br />
Còn giống OM269 khá thành công ở vùng duyên hải Nam Trung bộ. Riêng
OM1490 theo chân các chuyên gia Việt Nam trong các chương trình hợp tác
giúp đỡ kỹ thuật trồng lúa ở các nước như Cuba, Iraq, một số nước Châu
Phi, Bangladesh… đã phát huy hiệu quả.<br />
<br />
<b>3.2 Cho cây lúa mãi xanh tươi </b><br />
<h3>
</h3>
Cuộc “cách mạnh xanh” cho cây lúa ở ĐBSCL thành công không chỉ có giống
lúa tốt. Ngay từ những ngày đầu thành lập Viện, những thí nghiệm phân
bón cho lúa đã được thực hiện có hệ thống với sự hợp tác của chuyên gia
IRRI, Ấn Độ và Nhật Bản. Sau đó, có một vài chương trình hợp tác thông
qua dự án CARD hoặc ACIAR của Úc.<br />
<br />
Trong 25 năm với nhiều công trình nghiên cứu thí nghiệm phân bón cho
lúa, cân đối NPK; gần 20 năm thí nghiệm ảnh hưởng chôn vùi rơm rạ và
nhất là với biến đổi khí hậu đặt ra cho canh tác lúa phải quản lý carbon
trong đất… đã đóng góp quan trọng cho quá trình nghiên cứu về biện pháp
kỹ thuật canh tác. Đó là kết quả 16 công trình khoa học của Viện Lúa
được công nhận tiến bộ kỹ thuật cấp quốc gia.<br />
<br />
Vào thời kỳ chuyển từ lúa mùa một vụ sang trồng lúa cao sản ngắn ngày
nông dân ĐBSCL từng mất ăn mất ngủ vì sâu bệnh hoành hành. Vì lẽ đó theo
GS Bửu, hoạt động BVTV gắn liền với lịch sử phát triển của sâu bệnh hại
tại ĐBSCL, từ khi chuyển đổi cơ cấu lúa mùa một vụ, sang cơ cấu 2 vụ
lúa đến 3 vụ lúa/năm, đặc biệt diễn biến rầy nâu và bệnh đạo ôn vô cùng
phức tạp. Tác động tích cực của đa dạng sinh học luôn được đặt ở vị trí
trọng yếu, trong chiến lược bảo vệ cây trồng, khi hệ thống canh tác
truyền thống bị phá vỡ.<br />
<br />
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 100%px;">
<tbody>
<tr>
<td><img border="0" height="479" hspace="3" id="1" src="https://image.nongnghiep.vn/upload//Article/Thumnail/2019/5/16//WaterMark_16052019140906994.jpg" vspace="3" width="640" /></td>
</tr>
<tr>
<td class="nn-tt-img">Cuộc “cách mạnh xanh” cho cây lúa ở ĐBSCL thành công không chỉ có giống lúa tốt.</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<br />
Từ đó nhóm các nhà khoa học chuyên ngành BVTV đầu tiên của Viện đã đóng
góp nhiều công sức nghiên cứu bệnh cây, côn trùng, tuyến trùng. Viện đã
công bố rất sớm vai trò của thiên địch bao gồm con ăn mồi và con ký
sinh, khi quản lý rầy nâu ở vào giai đoạn cực trọng của ĐBSCL (trong
những năm 1978, 1980, 1986, 1996, 2002, 2007, và 2011).<br />
<br />
Viện khởi động sử dụng chế phẩm nấm trắng, nấm xanh: ký sinh rầy nâu,
được chính thức trở thành qui trình áp dụng vào năm 2002. Đồng thời Viện
là thành viên tích cực trong sáng kiến 3 giảm - 3 tăng hay trước đó, là
phòng trừ sâu bệnh tổng hợp (IPM của FAO) với chiến dịch 30 ngày đầu
không phun thuốc trên ruộng lúa.<br />
<br />
Đáng kể, GS Bửu nhận định: Chiến lược đa dạng cây trồng phải dựa trên
cơ sở di truyền đa dạng. Ý tưởng quản lý ba cấp độ giống lúa là đóng góp
của GS Nguyễn Văn Luật,v ới một bộ giống lúa chủ lực gồm 5-6 giống,
trồng tập trung, chiếm khoảng 60% diện tích gieo trồng, bên cạnh là bộ
giống bổ sung 8-10 giống có qui mô gieo trồng 1-2%, cộng với nhiều giống
triển vọng cho khảo nghiệm trên ruộng nông dân; để có một nền tảng di
truyền trên đồng ruộng đa dạng, vừa phục vụ cho sản xuất hàng hóa, vừa
giảm thiểu sự tấn công và biến chủng của dịch hại.<br />
<br />
<b>3.3 Mô hình quản trị đúng hướng </b><br />
<h3>
</h3>
Suốt chặng đường hơn 40 năm, Viện Lúa ĐBSCL được Nhà nước quan tâm đầu
tư nâng cấp cơ sở hạ tầng kỹ thuật và tăng cường đào tạo nguồn nhân lực
để từng bước trở thành một Trung tâm khoa học nông nghiệp của vùng ĐBSCL
và của cả nước.<br />
<br />
<table align="right" cellpadding="10" cellspacing="10" style="margin: 0pt auto; width: 220px;">
<tbody>
<tr>
<td style="background-color: #ffffcc; text-align: right;"><i>Nghiên cứu di truyền và chọn tạo giống lúa của Viện lúa là thành
tựu rõ nét, có tác động hiệu quả đến việc tăng trưởng sản lượng lúa ở
ĐBSCL khoảng 5-6 triệu tấn /năm (1977) cho đến nay đạt hơn 25 triệu tấn
năm, tăng gấp 4 lần trong vòng 40 năm là một dấu ấn lịch sử.</i></td>
</tr>
</tbody>
</table>
Mô hình quản trị của Viện chứng minh tổ chức khoa học đáp ứng yêu cầu
của một cơ quan nghiên cứu khoa học trong từng giai đoạn. Ngày nay Viện
Lúa đang trong giai đoạn cải tiến, tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn,
không chồng chéo chức năng và nhiệm vụ để năng cao hiệu quả hoạt động và
phù hợp với tinh thần chuyển đổi mô hình hoạt động theo hướng tự chủ.<br />
<br />
Viện có 14 đơn vị trực thuộc, bao gồm: Khối quản lý 3 đơn vị (Phòng
Hành chính Tổ chức, Phòng Kế toán - Tài vụ, Phòng Khoa học và Hợp tác
quốc tế); Khối nghiên cứu 8 đơn vị (Bộ môn BVTV, Bộ môn Công nghệ sinh
học, Bộ môn Cơ cấu cây trồng, Bộ môn Cơ điện nông nghiệp, Bộ môn Di
truyền Chọn giống, Bộ môn Kỹ thuật canh tác, Bộ môn Khoa học đất và Vi
sinh vật, Phòng Thí nghiệm trung tâm) và Khối dịch vụ và sản xuất 3 đơn
vị (Phòng khảo nghiệm, kiểm nghiệm và kiểm định giống cây trồng; Phòng
sản xuất và dịch vụ giống; Trung tâm chuyển giao tiến bộ kỹ thuật nông
nghiệp).<br />
<br />
Trong bối cảnh mới của sự phát triển thị trường lúa giống có nhiều
thành phần kinh tế DN và HTX, Tổ hợp tác sản xuất tham gia. Tiếp tục
tiến bước trên con đường phía trước, trong bối cảnh thị trường lúa gạo
đang có xu hướng chuyển đổi mạnh mẽ từ “lượng” sang “chất”.<br />
<br />
TS Trần Ngọc Thạch nhận định: “Nếu muốn hướng đến nâng cao giá trị hạt
gạo chúng ta phải tham gia vào phân khúc thị trường gạo ngon cao cấp và
chấp nhận cạnh tranh với một vài nước đang giữ thế độc quyền. Phân khúc
thị trường loại gạo này tuy không lớn, số lượng bán ít nhưng giá trị hạt
gạo nâng cao”.<br />
<br />
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 100%px;">
<tbody>
<tr>
<td><img border="0" height="479" hspace="3" id="1" src="https://image.nongnghiep.vn/upload//Article/Thumnail/2019/5/16//WaterMark_16052019140924309.jpg" vspace="3" width="640" /></td>
</tr>
<tr>
<td class="nn-tt-img">Viện Lúa hoàn toàn làm chủ được phương pháp chọn tạo truyền thống, lai giống và chọn lọc giống. </td>
</tr>
</tbody>
</table>
<br />
Từ những thành tựu đạt được và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học, tiềm
năng về nhân lực, Viện Lúa hoàn toàn làm chủ được phương pháp chọn tạo
truyền thống, lai giống và chọn lọc giống.<br />
<br />
“Trong 10 năm tới Viện tập trung nghiên cứu giống lúa gắn với thị
trường, nâng cao chất lượng gạo phù hợp với thị trường tiêu thụ, đồng
thời chọn tạo bộ giống thích ứng trong điều kiện BĐKH; tăng khả năng
chống chịu sâu bệnh. Bên cạnh việc cải tiến, nâng cấp những giống lúa cũ
phổ biến, khả năng thích nghi rộng, Viện sẽ chọn tạo giống mới có sự
phối hợp với Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA), đáp ứng nhu cầu, thị
hiếu tiêu dùng.<br />
<br />
“Tương lai không xa sẽ cho ra đời bộ giống lúa mới đáp ứng theo từng
phân khúc gạo trên thị trường; đồng thời phục tráng lại một số giống lúa
đặc sản địa phương đáp ứng theo yêu cầu xây dựng vùng lúa chuyên canh;
đồng thời tổ chức đánh giá lại nguồn tài nguyên bản địa của một số giống
lúa địa phương, tìm nguồn gen tốt để khai thác trong chương trình lai
tạo..”, TS Thạch nhấn mạnh.<br />
<br />
“Lịch sử đang đặt ra cho Viện lúa ĐBSCL những thách thức mới trong
điều kiện Việt Nam hội nhập quốc tế sâu rộng, biến đổi khí hậu cực đoan,
và qui mô sản xuất nhỏ. Viện rất mong đợi sự năng động và thông minh
của thế hệ trẻ, thế hệ những nhà khoa học đang kế tiếp truyền thống vẻ
vang của một đơn vị “Anh hùng lao động” trong thời kỳ đổi mới”.<br />
<br />
<i>Giáo sư <b>Bùi Chí Bửu</b></i><br />
<br />
<i><b>xem thêm <br /> </b></i><br />
<a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/vien-lua-xay-dung-va-phat-trien/">Viện Lúa xây dựng và phát triển</a><br />
<div class="entry-content">
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="" class="wp-image-12950" data-attachment-id="12950" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="vien-lua-dbscl" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/vien-lua-dbscl.png?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/vien-lua-dbscl.png?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/vien-lua-dbscl.png" data-orig-size="636,292" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/vien-lua-dbscl/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/vien-lua-dbscl.png?w=584" /></figure>
<b>VIỆN LÚA XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN<br /> Hoàng Kim</b><br />
<br />
Chúc mừng Viện Lúa xây dựng và phát triển 42 năm qua (1977-2019) luôn
là lá cờ đầu nông nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực chọn tạo giống lúa,
nghiên cứu quy trình kỹ thuật thâm canh lúa, hệ thống canh tác cây
trồng, vật nuôi lấy lúa làm nền, góp phần đưa năng suất lúa từ 2 – 3
tấn/ha/vụ tăng lên 6 – 7 tấn/ha/ vụ, tăng sản lượng lúa ở ĐBSCL hơn gấp 6
lần từ khoảng 4 triệu tấn/ của năm 1977 vượt lên trên 25 triệu tấn/năm
2019<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="vienlua2017" class="wp-image-5865" data-attachment-id="5865" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="vienlua2017" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/vienlua2017.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/vienlua2017.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/vienlua2017.jpg" data-orig-size="598,299" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/01/13/40-nam-vien-lua-xay-dung-phat-trien/vienlua2017/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/vienlua2017.jpg?w=584" /></figure>
<b>VIỆN LÚA BÀI HỌC THÁNG NĂM</b> <br />
<br />
Viện Lúa đồng bằng
sông Cửu Long địa chỉ Xanh Việt Nam rạng danh cho Tổ Quốc địa chỉ tại xã
Tân Thạnh, huyện Thới Lai, thành phố Cần Thơ Điện thoại: 0710 3861954;
Fax: 0710 3861457; Website: <a href="http://www.clrri.org/" rel="nofollow">http://www.clrri.org</a>
thành viên Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam. Viện Lúa đồng bằng sông
Cửu Long có tiền thân là Trung tâm kỹ thuật Nông nghiệp ĐBSCL thành lập
ngày 31/1/1977. Trong gần nửa thế kỷ xây dựng và phát triển Viện Lúa đã
bảo tồn hơn 3.000 mẫu giống lúa được đánh giá và tư liệu hóa, đã chọn
tạo và được công nhận đưa vào sản xuất 166 giống lúa, phần lớn là giống
lúa OM thời gian sinh trưởng ngắn 90 – 100 ngày; các giống lúa OMCS cực
sớm.<br />
<br />
Viện Lúa đạt thành tựu to lớn như hôm nay là do tập hợp và phát huy
được năng lực của một đội ngũ chuyên gia tuyệt vời đầy tài năng và một
đội ngũ các lãnh đạo qua các thời kỳ thật tâm huyết. Thầy Trần Như
Nguyện, nguyên Giám đốc Trung tâm kỹ thuật Nông nghiệp ĐBSCL, Giáo sư
Tiến sĩ Nguyễn Văn Luật, Anh hùng lao động, nguyên Viện trưởng Viện
Lúa ĐBSCL, Giáo sư Nguyễn Thơ, Phó Giáo sư Tiến sĩ Bùi Bá Bổng,
nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp & PTNT, nguyên Viện trưởng Viện
Lúa ĐBSCL, Giáo sư Tiến sĩ Bùi Chí Bửu, nguyên Phó Giám đốc Viện Khoa
học Nông nghiệp Việt Nam, nguyên Viện trưởng Viện KHKTNN Miền Nam,
nguyên Viện trưởng Viện Lúa ĐBSCL; Tiến sĩ Đặng Kim Sơn, nguyên Viện
trưởng Viện Chính sách và Chiến lược Nông nghiệp và PTNT, nguyên Phó
Viện trưởng Viện Lúa; Phó Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Minh Châu, nguyên
Viện trưởng Viện Cây Ăn Quả Miền Nam, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Lai, Viện
trưởng Viện Nông hóa Thổ nhưỡng, nguyên Phó Viện trưởng Viện Lúa,
Tiến sĩ Nguyễn Trí Hoàn, Viện trưởng Viện Cây Lương thực và Cây thực
phẩm, Phó Giáo sư Tiến sĩ Phạm Văn Dư, nguyên Cục phó Cục Trồng
trọt, Tiến sĩ Lê Văn Bảnh, Cục trưởng Cục Chế biến, Thương mại
Nông Lâm Thủy sản và Nghề muối, nguyên Viện trưởng Viện Lúa, Giáo
sư Tiến sĩ Nguyễn Thị Lang nhà khoa học nữ xuất sắc của Việt Nam đạt
Giải thưởng Khoa học quốc gia 2016 L’Oreál – UNESCO Vì sự phát triển phụ
nữ trong khoa học, cùng với một đội ngũ đông đảo những chuyên gia giỏi,
những trí thức nông nghiệp tài năng tận tụy dấn thân vì đại nghĩa, sống
thanh đạm, giản dị, say mê với sự nghiệp trồng người và nghiên cứu
khoa học tạo giống cây trồng, cải tiến kỹ thuật canh tác để mang lại đời
sống tốt hơn cho người dân .<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="vienluathambacgiap" class="wp-image-5870" data-attachment-id="5870" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="vienluathambacgiap" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/vienluathambacgiap.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/vienluathambacgiap.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/vienluathambacgiap.jpg" data-orig-size="708,499" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/01/13/40-nam-vien-lua-xay-dung-phat-trien/vienluathambacgiap/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/vienluathambacgiap.jpg?w=584" /></figure>
Chúc mừng con đường lúa gạo Việt Nam. Chúc mừng các gương thầy bạn
thân thiết, Chúc mừng Viện Lúa với lớp trẻ đang tiếp bước thầm lặng
vươn tới tầm cao mới khoa học nông nghiệp, tận tâm cống hiến cho quê
hương. Thành tựu 40 năm qua của Viện Lúa là bài học cao quý của sự đoàn
kết một lòng hoàn thành tốt nhiệm vụ của các thế hệ cán bộ viên chức
người lao động Viện Lúa, sự quan tâm của Đảng, Chính phủ và các cấp lãnh
đạo Trung ương, địa phương và doanh nghiệp, sự cộng hưởng, giúp đỡ và
liên kết thật tuyệt vời của thầy cô, bạn hữu, đồng nghiệp bạn nhà nông
với đông đảo nông dân từ khắp mọi miền đất nước. <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="buibabongciat45" class="wp-image-5862" data-attachment-id="5862" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="buibabongciat45" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/buibabongciat45.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/buibabongciat45.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/buibabongciat45.jpg" data-orig-size="751,538" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/01/13/40-nam-vien-lua-xay-dung-phat-trien/buibabongciat45/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/buibabongciat45.jpg?w=584" /></figure>
<i>Thành quả đào tạo cán bộ khoa học của Viện có nhiều đóng góp vào
thành tựu chung cho nền nông nghiệp nước nhà. Một số cán bộ khoa học
sau này lãnh đạo nhiều đơn vị trực thuộc Bộ NN-PTNT, như: Thứ trưởng
Bùi Bá Bổng (người bên phải hình với Tổng Giám đốc CIAT), và nhiều người
xuất sắc như đã nêu trên. Viện lúa ĐBSCL đến năm 2019 đã chọn tạo được
trên 180 giống lúa và phát triển trên 180 giống lúa các loại. Trong đó
có 82 giống được công nhận giống quốc gia. Hiện nay trong 10 giống lúa
được trồng phổ biến trên cả nước, Viện Lúa đóng góp 5 giống.</i><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image is-resized"><img alt="giaobancaylua" class="wp-image-5863" data-attachment-id="5863" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="giaobancaylua" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/giaobancaylua.jpg?w=248" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/giaobancaylua.jpg?w=248" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/giaobancaylua.jpg" data-orig-size="248,145" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/01/13/40-nam-vien-lua-xay-dung-phat-trien/giaobancaylua/" height="347" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/giaobancaylua.jpg?w=601&h=347" width="601" /></figure>
<a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/tag/ve-mien-tay/">VỀ MIỀN TÂY</a>, <a href="https://cnm365.wordpress.com/2015/12/29/con-duong-lua-gao-viet-nam/">CON ĐƯỜNG LÚA GẠO VIỆT NAM</a> , … mãi mãi là suối nguồn tươi trẻ. <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="oitiengvietnhubunvanhulua" class="wp-image-4663" data-attachment-id="4663" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"2.8","credit":"","camera":"iPhone 3G","caption":"","created_timestamp":"1328714314","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="oitiengvietnhubunvanhulua" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2015/06/oitiengvietnhubunvanhulua.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2015/06/oitiengvietnhubunvanhulua.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2015/06/oitiengvietnhubunvanhulua.jpg" data-orig-size="1600,1200" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2015/06/24/ve-mien-tay/oitiengvietnhubunvanhulua/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2015/06/oitiengvietnhubunvanhulua.jpg?w=584" /></figure>
<b>VỀ MIỀN TÂY</b><br />
Hoàng Kim<br />
<br />
Sao anh chưa về miền Tây.<br />
Nơi một góc đời anh ở đó.<br />
Cần Thơ, Sóc Trăng, sông Tiền, Sông Hậu,…<br />
Tên đất tên người chín nhớ mười thương.<br />
<br />
Anh hãy về Bảy Núi, Cửu Long,<br />
Nắng đồng bằng miên man bao nỗi nhớ.<br />
Kênh ông Kiệt thương mùa mưa lũ….<br />
Anh có về nơi ấy với em không?.<br />
<b><br /> *</b><br />
Mình về với đất phương Nam.<br />
Ninh Kiều thắm nước, Sóc Trăng xanh đồng.<br />
Về nơi ấy với em không ?<br />
Bình minh Yên Tử mênh mông đất trời.<br />
<br />
Ta đi cuối đất cùng đời<br />
Ngộ ra hạnh phúc thảnh thơi làm Người.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="omluagiongcongoc" class="wp-image-5874" data-attachment-id="5874" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="omluagiongcongoc" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/omluagiongcongoc1.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/omluagiongcongoc1.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/omluagiongcongoc1.jpg" data-orig-size="858,581" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/01/13/40-nam-vien-lua-xay-dung-phat-trien/omluagiongcongoc-2/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/omluagiongcongoc1.jpg?w=584" /></figure>
<a href="https://www.facebook.com/profile.php?id=100011739811203">OM Lúa Giống</a> nẩy mầm xanh, <a href="https://www.blogger.com/null">Viện Lúa xây dựng và phát triển</a>,
các gương mặt thầy bạn thân thiết, ‘lúa mới vòng tròn nhân quả: hoa lúa
– hột lúa bùn ngấu – cây lúa – hạt gạo’, bài học thầm lặng nổ lực vươn
tới dâng hiến ngọc cho đời. Viện Lúa: Huân chương độc
lập Hạng I năm 2014, Hạng II năm 2007, Hạng III năm 2002; Anh hùng lao
động thời kỳ đổi mới năm 2000; <a href="https://youtu.be/05W2Za8RykQ">Giải thưởng phụ nữ Việt Nam 2013 cho tập thể nữ</a>
Huân chương lao động Hạng I năm 1996, Hạng II năm 1990, Hạng III năm
1986; Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học công nghệ 10 nhà khoa học
được nhận năm 2000, Giải thưởng Kovalepskaia. <br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="" class="wp-image-7545" data-attachment-id="7545" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="GaoVietchatluongvathuonghieu1" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/10/gaovietchatluongvathuonghieu1.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/10/gaovietchatluongvathuonghieu1.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/10/gaovietchatluongvathuonghieu1.jpg" data-orig-size="695,527" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/10/08/gao-viet-chat-luong-va-thuong-hieu-3/gaovietchatluongvathuonghieu1/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/10/gaovietchatluongvathuonghieu1.jpg?w=584&h=443" /></figure>
Học để làm theo Viện Lúa ĐBSCL (Learning by Doing) là tâm nguyện và
bài học lớn: Chọn tạo giống lúa siêu xanh thích ứng biến đổi khí hậu
Việt Nam (siêu xanh, năng suất cao, chất lượng tốt, ngắn ngày, chịu mặn
hạn, ít sâu bệnh, vật liệu khởi đầu); kết nối lúa siêu xanh Việt với
CAAS IRRI với Nam Bộ, miền Trung và Tây Nguyên; gắn bó với thầy bạn
quý, đồng hành trên con đường lúa gạo Việt Nam. <br />
<br />
<a href="http://quochoitv.vn/hoat-donglanh-dao-dang-nha-nuoc/2016/6/vien-lua-dbscl-can-tao-ra-cac-giong-lua-thich-ung-voi-bien-doi-khi-hau/127934" rel="nofollow">http://quochoitv.vn/hoat-donglanh-dao-dang-nha-nuoc/2016/6/vien-lua-dbscl-can-tao-ra-cac-giong-lua-thich-ung-voi-bien-doi-khi-hau/127934</a><br />
<span class="watch-title" dir="ltr" id="eow-title" title="Giải thưởng phụ nữ Việt Nam 2013 cho tập thể nữ CBCNVLĐ - Viện lúa ĐBSCL"></span><span class="watch-title" dir="ltr" id="eow-title" title="Giải thưởng phụ nữ Việt Nam 2013 cho tập thể nữ CBCNVLĐ - Viện lúa ĐBSCL"></span><br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image is-resized"><img alt="saothannong" class="wp-image-5880" data-attachment-id="5880" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="saothannong" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/saothannong.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/saothannong.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/saothannong.jpg" data-orig-size="648,505" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/01/15/om-lua-giong-co-ngoc/saothannong/" height="460" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/saothannong.jpg?w=593&h=460" width="593" /></figure>
<span class="watch-title" dir="ltr" title="Giải thưởng phụ nữ Việt Nam 2013 cho tập thể nữ CBCNVLĐ - Viện lúa ĐBSCL"></span><br />
<b>SAO THẦN NÔNG LÚA GẠO VIỆT NAM </b><br />
<br />
Lúa gạo Việt
Nam khi dạy và học, chúng ta liên tưởng tới sao Thần Nông trên bầu trời.
Thần thoại phương Đông đưa sao Thần Nông vào Thanh Long là một sinh
vật đầy sức mạnh nhưng nhân từ, sứ giả báo trước của mùa xuân. Sao Thần
Nông là chòm sao <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Thi%C3%AAn_Y%E1%BA%BFt_(ch%C3%B2m_sao)">Thiên Yết</a> (Scorpius) một trong những chòm sao sáng rõ nhất của <a href="http://truyenhinhanvien.vn/thu-gian/201308/Thu-vi-ve-12-cung-hoang-dao-trong-Chiem-tinh-hoc-Phan-1-9272/">12 chòm sao hoàng đạo, </a>nằm gần chòm sao <a class="mw-redirect" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Thi%C3%AAn_X%E1%BB%A9ng_%28ch%C3%B2m_sao%29" title="Thiên Xứng (chòm sao)">Thiên Xứng</a>
(Libra) trên ‘đường đi của thần mặt trời’. Chòm sao Thần Nông có một
ngôi sao cấp I, năm ngôi sao cấp II và mười ngôi sao cấp III. Những ngôi
sao sáng này xếp thành hình chữ S (Thiên Yết, Bọ Cạp, Hổ Cáp). <br />
Viện Lúa ĐBSCL là chòm sao Thần Nông trong dãi Ngân Hà lồng lộng vô
số sao sáng trời Nam. Suy tư về Gạo Việt “ấp ủ” giấc mơ thương hiệu, tôi
tâm đắc nhiều về bài học ‘Dưới đáy đại dương là ngọc’ và thường nghĩ về
những người huyền thoại lúa Nam Bộ, trong đó có nhiều người thuộc Viện
Lúa ĐBSCL. <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image is-resized"><img alt="" class="wp-image-12942" data-attachment-id="12942" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="luong-dinh-cua" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/luong-dinh-cua.jpg?w=297" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/luong-dinh-cua.jpg?w=233" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/luong-dinh-cua.jpg" data-orig-size="297,382" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/luong-dinh-cua/" height="725" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/luong-dinh-cua.jpg?w=579&h=725" width="579" /></figure>
Giáo sư bác sĩ Nông học Lương Định Của, anh hùng lao động, giải
thưởng Hồ Chí Minh về khoa học kỹ thuật, cuộc đời và sự nghiệp còn mãi
với thời gian, với <i><a href="https://cnm365.wordpress.com/2015/12/29/luong-dinh-cua-cuoc-doi-va-su-nghiep/">con đường lúa gạo Việt Nam</a></i> đang tỏa rộng nhiều vùng đất nước, kết nối lớp lớp những dâng hiến lặng lẽ <i>tôn vinh hạt ngọc Việt</i>.
Cây lúa Việt Nam nửa thế kỷ nhìn lại (1975- 2019) có tốc độ tăng năng
suất vượt trên 1,73 lần so với thế giới. Thành tựu này có cống hiến hiệu
quả của nhà bác học nông dân Lương Định Của ở chặng đường đầu của nước
Việt Nam mới. Đại Ngãi Trường Khánh Long Phú Sóc Trăng Nam Bộ Việt Nam
là quê hương của bác học Lương Định Của. Đó cũng chính là <a href="https://cnm365.wordpress.com/2015/12/29/luong-dinh-cua-cuoc-doi-va-su-nghiep/">nơi khởi phát và tỏa rộng con đường lúa gạo Việt Nam</a>, thành tựu và bài học lớn. ” <i>Nhất
ông Của, nhì chuyên gia, thứ ba chỉ đạo”. Tức là cán bộ thuộc các đoàn
chỉ đạo của bộ là nhàn nhất ( lúc đó còn HTX mà, xã viên còn nhàn nữa
là.) Đoàn chuyên gia TQ thì vất vả hơn vì các chuyên gia đa phần là nông
dân, giỏi thực hành nên cán bộ Việt Nam cũng phải thực hành theo. Còn
Viên ông Của thì vất vả nhất, làm theo định mức, nếu việc không có định
mức thì phải làm đủ 8 h, theo kẻng.</i> <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="" class="wp-image-12941" data-attachment-id="12941" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="ho-quang-cua-nguyen-van-luat" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/ho-quang-cua-nguyen-van-luat.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/ho-quang-cua-nguyen-van-luat.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/ho-quang-cua-nguyen-van-luat.jpg" data-orig-size="664,465" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/ho-quang-cua-nguyen-van-luat/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/ho-quang-cua-nguyen-van-luat.jpg?w=584" /></figure>
<a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2013/10/15/ho-quang-cua-gao-thom-soc-trang/">Hồ Quang Cua gạo thơm Sóc Trăng</a> và Nguyễn Văn Luật <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/nho-thay-luat-lua-om-va-omcs/">lúa OM và OMCS</a> <a href="https://cnm365.wordpress.com/2015/12/29/con-duong-lua-gao-viet-nam/">Con đường lúa gạo Việt Nam</a>
từ Sóc Trăng kết nối Hậu Giang, Cần Thơ, Viện Lúa và tỏa rộng nhiều
vùng đất nước thấp thoáng chân dung năm anh hùng lao động nghề lúa: Giáo
sư Nguyễn Văn Luật tác giả chính của cụm công trình <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/nho-thay-luat-lua-om-va-omcs/">lúa OM và OMCS</a> giải thưởng Hồ Chí Minh và chủ biên sách lúa Việt Nam thế kỷ 20 ba tập 1500 trang; kỹ sư <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2013/10/15/ho-quang-cua-gao-thom-soc-trang/">Hồ Quang Cua </a> nghiên cứu chọn tạo và phổ biến ứng dụng rộng rãi hàng chục vạn hecta <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2013/10/15/ho-quang-cua-gao-thom-soc-trang/">gạo thơm Sóc Trăng </a> trong sản xuất; Giáo sư Võ Tòng Xuân là <a href="https://cnm365.wordpress.com/category/thay-xuan-lua-va-he-canh-tac/">Thầy Xuân lúa và hệ canh tác</a>, bác Trần Ngọc Hoằng và kỹ sư Trần Ngọc Sương với câu chuyện ‘<a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2015/07/06/duoi-day-dai-duong-la-ngoc/">Dưới đáy đại dương là ngọc</a>‘. <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image is-resized"><img alt="" class="wp-image-12943" data-attachment-id="12943" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="vo-tong-xuan" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/vo-tong-xuan.jpg?w=481" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/vo-tong-xuan.jpg?w=250" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/vo-tong-xuan.jpg" data-orig-size="481,578" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/vo-tong-xuan/" height="702" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/vo-tong-xuan.jpg?w=587&h=702" width="587" /></figure>
Giáo sư Võ Tòng Xuân, là chuyên gia lúa và hệ canh tác, anh hùng lao động, người con của quê hương Nam Bộ. <a href="https://hoangkimvietnam.wordpress.com/tag/bai-h%E1%BB%8Dc-th%E1%BB%B1c-ti%E1%BB%85n-t%E1%BB%AB-ng%C6%B0%E1%BB%9Di-th%E1%BA%A7y/">Bài học thực tiễn từ người Thầy</a>, <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/lua-san-viet-nam-den-chau-phi/">lúa sắn Việt Nam tới châu Phi</a>, <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/viet-nam-chau-phi-hop-tac-nam-nam/">Việt Nam Châu Phi hợp tác Nam Nam</a> và <a href="http://www.gmxconsulting.co.uk/#%21team/c1q7p">thông tin của GMX Consulting về Thầy</a> đã cho thấy một phần những việc mới nhất của thầy lúa độ tuổi trên 80 vẫn tiếp tục đi tới trên con đường giáo dục nông nghiệp. <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image is-resized"><img alt="" class="wp-image-12944" data-attachment-id="12944" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="tran-ngoc-hoang-va-tran-thi-suong" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/tran-ngoc-hoang-va-tran-thi-suong.jpg?w=567" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/tran-ngoc-hoang-va-tran-thi-suong.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/tran-ngoc-hoang-va-tran-thi-suong.jpg" data-orig-size="567,316" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/tran-ngoc-hoang-va-tran-thi-suong/" height="334" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/tran-ngoc-hoang-va-tran-thi-suong.jpg?w=599&h=334" width="599" /></figure>
Hai cha con đều là anh hùng Trần Ngọc Hoàng Trần Thị Sương <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2015/07/06/duoi-day-dai-duong-la-ngoc/">Dưới đáy đại dương là ngọc</a>‘: “<i>Hậu
Giang gió nổi bời bời/ Người ta một nắng, chị thời … Ba Sương/ Theo cha
đi mở nông trường/ Sáu mươi tóc vẫn còn vương mùi phèn/ Giữa bùn lòng
mở cánh sen/ Thương bao phận khó mà quên phận mình, …” . </i>Sự kiện
ngày 15 tháng 8 năm 2009 đến nay trong lòng dân đâu đã quên và chuyện
đâu đã khép lại. Hôm bác Năm Hoằng mất, chúng tôi gần như đi suốt đêm từ
Trung tâm Nghiên cứu Thực nghiệm Nông nghiệp Hưng Lộc (Đồng Nai) về
Nông trường sông Hậu (Hậu Giang) để kịp viếng bác. Tôi biết ơn bác Năm
đã năm lần lội ruộng thăm đồng Trung tâm Hưng Lộc và đã gợi ý cho tôi
nhiều điều. Trong đó có một lần bác tặng cho tôi chiếc máy điện thoại
di động “Cháu giữ mà dùng, bác mua lại cái khác”, “Thông tin là cần
thiết, đừng tiết kiệm quá con ạ !” “Chưa kỹ đâu con đừng vội làm sư”
“Bác có chút kinh nghiệm thau chua, rửa phèn, lấn biến” “Hiểu cây và
đất thì mới làm ra được giống mới con ạ !” “Phải sản xuất kinh doanh
khép kín mới khá được” “Dưới đáy đại dương là ngọc !”. Những bài học
của bác Năm và chị Ba đã giúp chúng tôi rất nhiều. Tôi mắc nợ câu
chuyện này đã nhiều năm. Tôi chỉ neo được một cái tựa đề và ít tên
người để thỉnh thoảng nhớ lại. Kể về họ là sự chiêm nghiệm một đời.
Chúng ta chắc vẫn còn nhớ câu chuyện “Hai cha con đều là anh hùng” và<a href="http://www.tienphong.vn/xa-hoi-phong-su/tro-lai-nu-cuoi-ba-suong-566252.tpo"> Trở lại nụ cười Ba Sương</a>
Lâu nay chúng ta đã xúc động nhiều với cuộc đời bất hạnh của chị Ba
Sương nhưng hình như việc “tích tụ ruộng đất” “lập quỹ trái phép”, và
“xây dựng nông trại điển hình” của Nông trường sông Hậu thời bác Năm
Hoằng và chị Ba Sương cho đến nay vẫn chưa được nghiên cứu thấu đáo để
rút ra những bài học sâu sắc về tầm nhìn, quan điểm, cách đầu tư khép
kín trong nông nghiệp. Bác Năm đã yên nghĩ, chị ba Sương kêu án tù 8 năm
và được thả. Người đương thời chưa thể mổ xẻ và phân tích đúng sai về
cách <i>“lập quỷ trái phép” và “tích tụ ruộng đất”</i> nhưng nếu khép
lại điều này thì không thể nói rõ nhiều việc và cũng không đúng tâm
nguyện của những bậc anh hùng trượng nghĩa Nam Bộ đã quyết liệt dấn thân
trọn đời cho sự nghiệp và niềm tin ấy.<br />
<br />
Mỗi người
chúng ta chỉ nhỏ nhoi thôi trong sự trường tồn và đi tới mãi của dân
tộc. Nhưng tôi nhớ và tôi tin câu nói của Nguyễn Khải: “<i>Tôi viết vậy thì tôi tồn tại</i>“.<i>“Viết
văn không chỉ do nhu cầu kiếm sống, viết văn cũng không chỉ do những
bức xúc khôn khuây của cá nhân, mà viết còn là mong muốn được trao trở
về với cái vô hạn”.<br /> </i><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="ThayQuyennghenongcuachungtoi" class="wp-image-4462" data-attachment-id="4462" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="ThayQuyennghenongcuachungtoi" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/thayquyennghenongcuachungtoi.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/thayquyennghenongcuachungtoi.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/thayquyennghenongcuachungtoi.jpg" data-orig-size="787,589" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2016/08/12/thay-quyen-nghe-nong-cua-chung-toi/thayquyennghenongcuachungtoi/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/thayquyennghenongcuachungtoi.jpg?w=584&h=437" /></figure>
<span class="UFICommentBody"></span><br />
Giáo sư Mai Văn Quyền, <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2016/08/12/thay-quyen-nghe-nong-cua-chung-toi/">Thầy Quyền nghề nông của chúng tôi</a>,
là chuyên gia thâm canh lúa và nghiên cứu phát triển hệ thống nông
nghiệp bền vững. Thầy trên 80 xuân mà vẫn phong độ, vui vẻ lội đồng và
họp bạn nhà nông. Ảnh thầy Quyền cùng với thứ trưởng Lê Quốc Doanh ở Cần
Thơ.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="" class="wp-image-12947" data-attachment-id="12947" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="ho-quang-cua-bui-ba-bong" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/ho-quang-cua-bui-ba-bong.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/ho-quang-cua-bui-ba-bong.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/ho-quang-cua-bui-ba-bong.jpg" data-orig-size="866,648" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/ho-quang-cua-bui-ba-bong/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/ho-quang-cua-bui-ba-bong.jpg?w=584" /></figure>
Thứ Trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Phó Giáo sư tiến sĩ
Bùi Bá Bổng và vợ là Phó Giáo sư tiến sĩ Nguyễn Thị Cúc Hòa đều là
chuyên gia chọn giống và công nghệ sinh học cây lúa. Ảnh Thứ trưởng Bộ
Nông nghiệp & PTNT (thứ hai từ bên phải) và anh hùng lao động Hồ
Quang Cua (thứ nhất bên trái) trong hội thảo đầu bờ trên cánh đồng mẫu
lớn. <br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="" class="wp-image-12948" data-attachment-id="12948" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="cuc-hoa-hoang-kim-va-sinh-vien-lua" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/cuc-hoa-hoang-kim-va-sinh-vien-lua.jpg?w=583" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/cuc-hoa-hoang-kim-va-sinh-vien-lua.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/cuc-hoa-hoang-kim-va-sinh-vien-lua.jpg" data-orig-size="583,430" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/cuc-hoa-hoang-kim-va-sinh-vien-lua/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/cuc-hoa-hoang-kim-va-sinh-vien-lua.jpg?w=584" /></figure>
Ảnh Phó Giáo sư tiến sĩ Nguyễn Thị Cúc Hòa Viện Lúa ĐBSCL tiếp thầy trò lúa Đại học Nông Lâm TP Hồ Chí Minh<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image is-resized"><img alt="" class="wp-image-12945" data-attachment-id="12945" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="nguyen-thi-lang" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/nguyen-thi-lang.jpg?w=554" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/nguyen-thi-lang.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/nguyen-thi-lang.jpg" data-orig-size="554,370" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/nguyen-thi-lang/" height="387" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/nguyen-thi-lang.jpg?w=580&h=387" width="580" /></figure>
GS.TS. Nguyễn Thị Lang (người ở giữa thứ hai phải qua) là một trong
những nhà khoa học nữ tiêu biểu của Việt Nam, trưởng phòng công nghệ
sinh học, Trường đại học An Giang và Trường đại học Cửu Long, giáo sư
bộ môn di truyền và chọn giống cây trồng, Viện lúa đồng bằng sông Cửu
Long. <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="nguyenthilang-omluagiongcongoc" class="wp-image-5879" data-attachment-id="5879" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="nguyenthilang-omluagiongcongoc" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/nguyenthilang-omluagiongcongoc.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/nguyenthilang-omluagiongcongoc.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/nguyenthilang-omluagiongcongoc.jpg" data-orig-size="612,343" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/01/15/om-lua-giong-co-ngoc/nguyenthilang-omluagiongcongoc/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/nguyenthilang-omluagiongcongoc.jpg?w=584" /></figure>
Giáo sư Lang trong hơn 25 năm qua (1990-2016) đã chọn tạo và đưa vào
sản xuất thành công được 31 giống lúa tốt và 16 quy trình kỹ thuật
canh tác đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn công nhận giống
và tiến bộ kỹ thuật được áp dụng rộng rãi tại các tỉnh phía Nam, chủ yếu
và vùng Đồng Đằng Sông Cửu Long. Chị cũng đã công bố trong nước và quốc
tế trên 110 bài báo khoa học, xuất bản nhiều <a href="http://cpd.vn/Default.aspx?tabid=725&doctorid=1857&display=SDXB&temidclicked=826">sách chuyên khảo và sách phổ thông nghề lúa</a>,
hướng dẫn nhiều thạc sĩ, tiến sĩ , thực hiện nghiên cứu giảng day và
chuyển giao tiến bộ kỹ thuật nông nghiệp trong các chuyên ngành nông
học, công nghệ sinh học, di truyền và chọn giống cây trồng. <br />
<br />
<br />
<div class="body-text">
GS.TS Nguyễn Thị Lang sinh năm 1957 tại Bến Tre,
nguyên là sinh viên Đại học Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh niên khóa
1974-1979. Sau đó, từ cuối năm 1979 đến đầu năm 2006, chị lần lượt làm
cán bộ, phó trưởng phòng kế hoạch khoa học Sở Khoa học Công nghệ tỉnh
Bến Tre, tiếp đấy làm nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Viện Khoa học Việt Nam
năm 1990-1994, bảo vệ luận án tiến sĩ năm 1994, làm thực tập sinh sau
tiến sĩ về di truyền phân tử tại Viện Lúa Quốc tế (IRRI) tại Philippine
từ năm 1996-1998, tham gia nghiên cứu bản đồ gen QTL giống lúa chống
chịu mặn tại Trung tâm Khoa học Nông nghiệp Quốc tế (JIRRCAS). Từ đầu
năm 2006 đến nay, chị làm Trưởng bộ môn Di truyền và Chọn giống Viện Lúa
ĐBSCL. GS.TS Nguyễn Thị Lang ngoài sự đam mê và thành công trong nghiên
cứu giảng dạy khoa học cây lúa, cũng có nhiều thành công trong nghiên
cứu genome cây đậu tương, đậu xanh, cây ăn trái, cây thuốc nam, ngô,
lạc, hoa… nghiên cứu phát hiện các gen ứng cử viên cho mục tiêu chống
chịu khô hạn, phèn, mặn, ngập úng và gen kháng sâu bệnh hại, góp phần
nâng cao phẩm chất nông sản và phục vụ cho phát triển an toàn lương
thực. Chị cũng dành nhiều thời gian cho công tác giảng dạy tại các
trường đại học An Giang, Cần Thơ, Mekong, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại
học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh tham gia nhiều hội nghị hội thảo đầu bờ
với nông dân với bước chân trải nghiệm rộng khắp nhiều vùng đất nước
.</div>
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image is-resized"><img alt="" class="wp-image-12946" data-attachment-id="12946" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="buichibuu" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/buichibuu.jpg?w=473" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/buichibuu.jpg?w=250" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/buichibuu.jpg" data-orig-size="473,567" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/buichibuu-2/" height="710" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2019/06/buichibuu.jpg?w=596&h=710" width="596" /></figure>
Giáo sư Bùi Chí Bửu và vợ là giáo sư Nguyễn Thị Lang đều là
chuyên gia di truyền và chọn giống lúa. “Lang Bửu lúa” đều chung niềm
đam mê cây lúa và đều đạt những thành tựu khoa học thật đáng ngưỡng mộ.
Viện Lúa ĐBSCL còn nhiều câu chuyện dâng hiến lặng lẽ và nhiều bài học
thành công khác nhưng chỉ với năm diện mạo tiêu biểu “Thầy Luật lúa”,
‘Bổng Hòa lúa’, “Lang Bửu lúa” chúng ta đã có năm câu chuyện đời thường
huyền thoại lúa dầy dặn của những gương sáng nghị lực tâm huyết mẫu mực
giữa đời thường. <br />
<br />
<br />
Bốn mươi năm Viện Lúa chặng đường phát triển hạt ngọc Việt đã trãi
qua biết bao vinh quang nhưng cũng biết mấy nhọc nhằn. Viện Lúa nằm ở
giữa tâm điểm của những của những kết nối hợp tác mà cho đến nay chúng
ta vẫn thiếu những bài viết kể lại những câu chuyện và đánh giá về
những thầy bạn thân thiết đã làm nên những điều kỳ vĩ ấy. <br />
<br />
Ông
Nguyễn Minh Nhị là cựu Chủ tịch tỉnh An Giang là lá cờ đầu của sản lượng
năng suất và diện tích lúa cao nhất Việt Nam. Ông Bảy Nhị là người
đặc biệt tâm huyết với cây lúa nơi An Giang là tỉnh dẫn đầu xuất khẩu
gạo Việt Nam. Cuộc đời của những ngôi sao Thần Nông đất Việt gắn bó
trọn đời với cây lúa và hạt gạo Việt thật tuyệt vời. <br />
<span class="watch-title" dir="ltr" title="Giải thưởng phụ nữ Việt Nam 2013 cho tập thể nữ CBCNVLĐ - Viện lúa ĐBSCL">Dưới đáy đại dương là Ngọc.</span><span class="watch-title" dir="ltr" title="Giải thưởng phụ nữ Việt Nam 2013 cho tập thể nữ CBCNVLĐ - Viện lúa ĐBSCL"></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image is-resized"><img alt="kdm105km981" class="wp-image-5886" data-attachment-id="5886" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="kdm105km981" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/kdm105km981.jpg?w=553" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/kdm105km981.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/kdm105km981.jpg" data-orig-size="553,544" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/01/15/om-lua-giong-co-ngoc/kdm105km981/" height="565" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/kdm105km981.jpg?w=575&h=565" width="575" /></figure>
<b>BẢY NHỊ KÊNH ÔNG KIỆT VÀ TÔI</b><br />
<br />
Tôi ngắm các bức ảnh <span class="watch-title" dir="ltr" title="Giải thưởng phụ nữ Việt Nam 2013 cho tập thể nữ CBCNVLĐ - Viện lúa ĐBSCL"><a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/2013/01/15/bay_nhi_kenh_ong_kiet_va_toi">Bảy Nhị kênh ông Kiệt và tôi</a></span> , đọc lại trang văn cũ của chính mình <span class="watch-title" dir="ltr" title="Giải thưởng phụ nữ Việt Nam 2013 cho tập thể nữ CBCNVLĐ - Viện lúa ĐBSCL">mà xúc động ứa nước mắt nghĩ về </span>một thời và <span class="watch-title" dir="ltr" title="Giải thưởng phụ nữ Việt Nam 2013 cho tập thể nữ CBCNVLĐ - Viện lúa ĐBSCL">một lớp người. Tôi nhờ ơn </span>tri ngộ ‘cầu hiền’ của ông Bảy và <span class="watch-title" dir="ltr" title="Giải thưởng phụ nữ Việt Nam 2013 cho tập thể nữ CBCNVLĐ - Viện lúa ĐBSCL">sự
dẫn dắt trước đó của giáo sư Mai Văn Quyền, giáo sư Nguyễn Văn Luật,
giáo sư Võ Tòng Xuân, giáo sư Đào Thế Tuấn trong Chương trình Hệ thống
Canh tác Việt Nam với lối Học để Làm (Learning by Doing) rất thiết thực
và bài học hợp tác thân thiện giữa Viện Lúa ĐBSCL với Trường Đại học
Nông Lâm TP Hồ Chí Minh, </span>Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp miền Nam, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, Trường Đại học Cần Thơ, <span class="watch-title" dir="ltr" title="Giải thưởng phụ nữ Việt Nam 2013 cho tập thể nữ CBCNVLĐ - Viện lúa ĐBSCL">Nông trường Sông Hậu, </span>Trung tâm Giống Cây trồng Sóc Trăng, Trung tâm Giống và Kỹ thuật Cây trồng Phú Yên, …<span class="watch-title" dir="ltr" title="Giải thưởng phụ nữ Việt Nam 2013 cho tập thể nữ CBCNVLĐ - Viện lúa ĐBSCL">mà chúng tôi đã vượt lên chính mình, đạt được những thành tựu và cống hiến tốt hơn cho sản xuất. <br /><br /> </span><br />
Tôi đã có giới thiệu vắn tắt về ông Bảy Nhị tại câu chuyện “<a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/2013/01/15/bay_nhi_kenh_ong_kiet_va_toi">Bảy Nhị kênh ông Kiệt và tôi</a>“, :<b> “</b>Ông Bảy Nhị tên thật là Nguyễn Minh Nhị, nguyên chủ tịch tỉnh An Giang. Ông vừa có bài viết “<a href="http://tuoitre.vn/Chinh-tri-Xa-hoi/Thoi-su-suy-nghi/529629/gui-anh-nguyen-ba-thanh-phut-89.html" rel="noopener noreferrer" target="_blank">Gửi anh Nguyễn Bá Thanh: Phút 89…</a>” đăng trên báo Tuổi trẻ Chủ Nhật, đang làm dư luận sững sờ vì hay và thật. Trước đó, ông Bảy cũng có bài viết “<a href="http://www.thesaigontimes.vn/Home/diendan/bandocviet/30607/" rel="noopener noreferrer" target="_blank">Giá lúa nằm ngoài hạt gạo</a>” mà tôi đã chọn đưa vào bài giảng cây lúa. Suy tư về thương hiệu gạo Việt không thể không nhắc tới ông Bảy.<br />
<br />
Bạn xuống An Giang hỏi ông Bảy Chủ tịch ai cũng biết. Tôi gọi trõng
tên ông biết là không phải nhưng với tôi thì ông tuy còn khỏe và đang
sống sờ sờ nhưng đã là người lịch sử, tựa như Mạc Cữu, Mạc Thiên Tích
xưa, oai chấn Hà Tiên góp sức mộ dân mở cõi, làm phên dậu đất phương Nam
của dân tộc Việt. Ông Bảy là nhân vật lịch sử trong lòng tôi.<br />
<br />
Tôi có một kỷ niệm quí rất khó quên. Ông Bảy Nhị ba lần lặn lội lên
Trung tâm Nghiên cứu Thực nghiệm Nông nghiệp Hưng Lộc tìm tôi là giám
đốc Trung tâm để hỏi cách đưa cây gì vào khai hoang phục hóa hiệu quả
cho vùng đất hoang hóa Tri Tôn, Tịnh Biên. Ông đồng tình với tôi việc
ứng dụng <a href="http://tailieu.vn/xem-tai-lieu/canh-tac-giong-lua-thom-khao-dawk-mali.81243.html" rel="noopener noreferrer" target="_blank">canh tác giống lúa thơm Khao Dawk Mali 105 (KDM 105)</a> nhưng trồng cây gì luân canh lúa hiệu quả trong các tháng mùa khô thì đó vẫn là bài toán khó?<br />
<br />
Mờ sớm một ngày đầu tháng mười một. Trời se lạnh. Nhà tôi có chim về
làm tổ. Buổi khuya, tôi mơ hồ nghe chim khách líu ríu lạ trên cây me góc
vườn nên thức dậy. Tôi bước ra sân thì thấy một chiếc xe ô tô đậu và
cậu lái xe đang ngủ nướng. Khi tôi ra, cậu lái xe thức dậy nói: “Chú Bảy
Nhị, chủ tịch tỉnh An Giang lên thăm anh nhờ tuyển chọn giống mì ngắn
ngày để giúp An Giang né lũ. Đợt trước chú đã đi cùng chú Tùng (là ông
Lê Minh Tùng sau này làm Phó Chủ Tịch Tỉnh, Hiệu trưởng Trường Đại học
An Giang) lên làm việc với anh rồi. Nay mì đã được năm tháng tuổi, chú
muốn lên coi kỹ ở trên ruộng xem củ to bằng ngần nào. Chú Bảy giờ hành
chính bận họp nên thăm sớm. Đến nhà anh, thấy sớm quá chú ngại nên ra
thẳng ngoài đồng rồi, nhờ tui đón anh ra sau”.<br />
<br />
Tôi giật mình nghĩ: “Cái ông này không thể xạo được. Mình nói là có
giống mì bảy tháng. Năm tháng ông lên kiểm tra đồng ruộng nhổ thử, thiệt
chu đáo. Ông thật biết cách kiểm tra sâu sát”. Chợt dưng tôi nhớ đến
MỘT LỐI ĐI RIÊNG của Bác Hồ trong thơ Hải Như: “ <i>Chúng ta thích đón
đưa/ Bác Hồ không thích/ Đến thăm chúng ta Bác Hồ thường “đột kích”/ Chữ
“đột kích” vui này Người nói lại cùng ta/ Và đường quen thuộc/ Bác
chẳng đi đâu/ Đường quen thuộc thường xa/ Bác hiện đến bằng lối tự tìm
ra:/ Ngắn nhất/ Bác không muốn giẫm lên mọi đường mòn có sẵn/ Khi đích
đã nhắm rồi/ Người luôn luôn tạo cho mình:/ Một lối đi riêng</i>”. Sau
này hiếm có đồng chí lãnh đạo nào học được cách làm như Bác. Họ đi đâu
đều thường xếp lịch hành chính và đưa đón đàng hoàng, chẳng cần một lối
đi riêng. Tôi thầm chợt cảm phục ông Bảy.<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="tritonangiang" class="wp-image-5882" data-attachment-id="5882" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="tritonangiang" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/tritonangiang.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/tritonangiang.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/tritonangiang.jpg" data-orig-size="693,477" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/01/15/om-lua-giong-co-ngoc/tritonangiang/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2017/01/tritonangiang.jpg?w=584" /></figure>
<span class="watch-title" dir="ltr" title="Giải thưởng phụ nữ Việt Nam 2013 cho tập thể nữ CBCNVLĐ - Viện lúa ĐBSCL"><b></b></span><br />
<b>SUY TƯ VỀ THƯƠNG HIỆU GẠO VIỆT</b><br />
<span class="watch-title" dir="ltr" title="Giải thưởng phụ nữ Việt Nam 2013 cho tập thể nữ CBCNVLĐ - Viện lúa ĐBSCL"></span>Đầu xuân Đinh Dậu 2017, ông Bảy Nhị đã viết thư cho tôi : “<i>Hoàng
Kim thân mến. Sang năm mới, nhìn lại năm cũ, thấy giống khoai mì của
Hoàng Kim củ to và nhiều quá chừng. Phải hồi anh Bảy có Nhà máy tinh bột
Lương An Trà thì mê hết hồn với giống nầy rồi. Chúc mừng Hoàng Kim nhé!
Nhân đây anh trích gởi đoạn nhật ký mới nhất ghi lại sự kiên anh đến xã
Vĩnh Phước huyện Tri Tôn trên vùng đất “rún phèn” Tứ giác Long Xuyên
của An Giang mà Chánh phủ điều chỉnh địa giới cho An Giang hơn 20 năm
trước. Nơi này, Ngô Vi Nghĩa và anh em Nông trường Khoai mì Afiex đã cực
khổ khai hoang làm rõ phèn, chuyển đổi vùng đất hoang hóa, phèn nặng,
thành nơi <a href="http://tailieu.vn/xem-tai-lieu/canh-tac-giong-lua-thom-khao-dawk-mali.81243.html" rel="noopener noreferrer" target="_blank">canh tác giống lúa thơm Khao Dawk Mali 105 (KDM 105)</a> luân canh với <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/2013/01/15/bay_nhi_kenh_ong_kiet_va_toi">giống khoai mì ngắn ngày né lũ KM98-1</a>.
Cho đến nay, sau 20 năm vùng này đã thành cánh đồng trù phú. Anh hay
quay về kỷ niệm cũ, những nơi ngày xưa cực khổ để tìm lại dấu tích cái
đẹp của hồn người! Thân thiết, Bảy Nhị</i> “<br />
<br />
Ông Bảy Nhị trích Nhật ký đầu xuân 2017, đã viết: “<i>Ngày
30-12-2016 dự “ngày hội thu hoạch lúa mùa nổi lần 3” với bà con xã Vĩnh
Phước (Tri Tôn) trên vùng đất “rún phèn” Tứ giác Long Xuyên của An Giang
mà Chánh phủ điều chỉnh địa giới cho An Giang hơn 20 năm trước. Đồng
ruộng kiến thiết khá hiện đại, đi lại bằng xe máy không bị cách trở,
đất, nước không còn màu phèn, lúa Thần nông xanh tươi ước chừng năng
suất trên 6 tấn/ha. Đất nầy trước chưa từng được canh tác vì là cái “rún
phèn”. Nay sản xuất lúa Thần nông trên vùng đất khai hoang trồng khoai
mì, đất được rõ phèn, ngọt hóa sau khi Nông trường của Nhà máy tinh bột
Công ty AFIEX đã giải thể năm 2004. Khi lúa gạo thừa, lúa bị nhiễm thuốc
bảo vệ thực vật, người dân theo gợi ý của thị trường chuyển qua sản
xuất lúa mùa nổi từ năm 2014. Nhưng không dễ! Năm trước nước nhỏ, chuột
phá đến gần như mất giống, năm nay lại bị bịnh đạo ôn cổ bông, cháy lá,
bạc bông, lem lép hạt … như lúa Thần nông, nhưng không dám xài thuốc, vì
như vậy thì không ai mua. Hiện còn duy trì sản xuất 30 ha trong vùng
theo mô hình một vụ lúa mùa, một vụ màu trên nền rạ. Đứng trên ruộng lúa
mùa nổi đang vào thu hoạch, bồi hồi nhớ lại cũng trên cánh đồng nầy, 56
năm về trước (12-1960), tôi <b>“</b>một mình suy nghĩ một
mình đi”, đi qua cánh đồng lúa mùa cũng đang vào mùa gặt thế nầy đến
ngọn núi trước mặt – Núi Dài Vạn Liên – Bây giờ, ngọn núi sau lưng tôi
trong tấm hình nầy. Trong ảnh, tôi đang hỏi người gặt thì được biết
công cắt 140 kg lúa/ha, và đám lúa nầy năng suất chừng 1,4 tấn/ha. Hỏi
giá bán chưa ai biết. Nhưng báo An Giang (02-01-17) đăng bài về sự kiện
nầy nói giá 14.000đ/kg do Tổ chức phi lợi nhuận Đức mua (giá lúa IR
50404 giá 4.500đ/kg). Một bài toán chuyển dịch cơ cấu sản xuất không dễ!
Tôi buồn vì mình không còn có điều kiện cùng bà con tháo gở khó khăn
trong chuyển dịch cơ cấu sản xuất mà tôi tin rằng nếu làm thì tôi sẽ làm
được như những năm Đổi mới 1988 – 2004 tôi đã cùng làm với bà con nông
dân trên cương vị Giám đốc Sở Nông nghiệp, Phó Chủ tịch phụ trách Nông
nghiệp rồi Chủ tịch – Vực dậy nông nghiệp An Giang 2002 – 2004 rồi mới
về hưu, kết thúc <b>phút 89’</b> – Một chặng đường!” “Con
đường qua, lúc ban đầu do ta định hướng và bước đi thế nào đó mà kết quả
thu được và hệ quả phải nhận là rất bất cập! Ta thi đua làm cho ra năng
suất, sản lượng cao nhất mà không quan tâm môi trường thiên nhiên trong
lành bị nhiễm hóa chất nông dược, thiên địch không còn, cá tôm, chim
thú bị tận diệt, bây giờ quay lại sản xuất hữu cơ trong điều kiện cân
bằng tự nhiên không còn không khác nào đi tìm “hành tinh mới”! Khó hơn
là trong lòng người đã mất chữ TIN thì làm sao trị căn bịnh “dối trá”
đang thành” đại dịch”? Hơn 20 năm xuất khẩu gạo mà gạo không có tên
thương hiệu, thì tái cơ cấu cái gì đây cho có chữ TÍN?</i>“<br />
<br />
<br />
<br />
<figure class="wp-block-image"><img alt="HoangKim35" class="wp-image-4518" data-attachment-id="4518" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"1314883940","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="HoangKim35" data-large-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/hoangkim35.jpg?w=584" data-medium-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/hoangkim35.jpg?w=300" data-orig-file="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/hoangkim35.jpg" data-orig-size="727,608" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/2016/08/18/lua-san-angkor/hoangkim35/" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2016/08/hoangkim35.jpg?w=584" /></figure>
<span class="embed-youtube"></span><span class="watch-title" dir="ltr" id="eow-title" title="NS Phú Quang - Những ca khúc hay nhất"></span><b><span class="embed-youtube"><span class="embed-youtube" style="display: block; text-align: center;"></span></span><br /> <a href="http://www.vietnamtourism.gov.vn/videos/VN_FOOD_PARADISE_V1.mp4">Vietnamese food paradise</a><br /> </b><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">KimYouTube</a><br />
<b><br />Trở về trang chính</b><br />
<a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/">Hoàng Kim</a> <a href="http://thochocon.wordpress.com/">Ngọc Phương Nam</a> <a href="https://hoangkimvn.wordpress.com/">Thung dung</a> <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dạy và học</a> <a href="http://foodcrops.vn/">Cây Lương thực</a> <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">Dạy và Học</a> <a href="https://cnm365.wordpress.com/">Tình yêu cuộc sống</a> <a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops">Kim on LinkedIn</a> <a href="https://www.facebook.com/daihocnonglam">Kim on Facebook</a> <b><a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam">KimTwitter</a> <a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam"> hoangkim vietnam </a><br /><br />Trở về đầu trang <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/gao-viet-chat-luong-va-thuong-hieu/"><br />Gạo Việt chất lượng và thương hiệu</a> <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2016/11/16/con-duong-lua-gao-viet-nam/">Con đường lúa gạo Việt Nam. </a></b></div>
</div>
</div>
foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-87600231689376959562017-06-05T09:46:00.002+07:002019-05-30T01:15:07.058+07:00Chào đón Hoa Bình Minh<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjpAdi3nrZ8O82nGeReNEU7FfnNqBS8IVnZvC2wxPIkm7NkYo3k3K_8WRY2nOuafnSVIkin0L7_A_mAjkg_D8ukvDSn1k70WxzVjpRkri6VhxgYkBUICnsHIlR6Jui_Cf2fsSF6EvvshJM/s1600/ChaodonHoaBinhMinh.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="609" data-original-width="484" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjpAdi3nrZ8O82nGeReNEU7FfnNqBS8IVnZvC2wxPIkm7NkYo3k3K_8WRY2nOuafnSVIkin0L7_A_mAjkg_D8ukvDSn1k70WxzVjpRkri6VhxgYkBUICnsHIlR6Jui_Cf2fsSF6EvvshJM/s640/ChaodonHoaBinhMinh.jpg" width="508" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
CHÀO ĐÓN HOA BÌNH MINH.<br />
<br />
<a class="profileLink" data-hovercard-prefer-more-content-show="1" data-hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=1281970483&extragetparams=%7B%22fref%22%3A%22mentions%22%7D" href="https://www.facebook.com/daihocnonglam?fref=mentions">Hoàng Kim</a>. <br />
<br />
Sóc tốt nghiệp mầm non. <br />
Du học bà nội Huế. <br />
Minh, An nhớ chị lắm. <br />
Ngày mai chị Hai về. <br />
<br />
Bố <a class="profileLink" data-hovercard-prefer-more-content-show="1" data-hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100003647973175&extragetparams=%7B%22fref%22%3A%22mentions%22%7D" href="https://www.facebook.com/soc.con.73?fref=mentions">Núi Cao</a> dọn nhà. <br />
Mẹ <a class="profileLink" data-hovercard-prefer-more-content-show="1" data-hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=568403721&extragetparams=%7B%22fref%22%3A%22mentions%22%7D" href="https://www.facebook.com/HoangToNguyen?fref=mentions">Nguyen</a>
thì tíu tít. <br />
Em cu luôn miệng nhắc. <br />
A na cười suốt ngày. <br />
<br />
<br />
Chị ơi về bế
em. <br />
<a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2017/03/hoa-nang-hoang-gia-an.html">Hoa Nắng Hoàng Gia An</a>. <br />
Ông Bà Ngọai vui lây. <br />
Hớn hở cùng con cháu.<br />
<br />
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/04/2f986-1.jpg"><img alt="" border="0" class="" height="636" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/04/2f986-1.jpg?w=480&h=479" width="640" /></a> <br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div id="post-body-204736505548671354">
<b><b><img alt="" height="149" src="https://i1.wp.com/www2.hcmuaf.edu.vn/data/hoangkim/NLU.jpg" width="195" /></b></b><br />
<b><br />Bài viết mới trên TÌNH YÊU CUỘC SỐNG<br />
</b><a href="https://cnm365.wordpress.com/">CNM365, ngày mới nhất bấm vào đây</a> <a href="https://cnm365.wordpress.com/"><i>c</i><i>ậ</i><i>p nh</i><i>ậ</i><i>t m</i><i>ỗ</i><i>i ngày</i></a><br />
<ul>
<li>
<a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/06/03/mark-zuckerberg-bai-hoc-cuoc-song/">Mark Zuckerberg bài học cuộc sống</a>
</li>
<li>
<a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/06/02/co-ngoi-sao-may-man-phia-chan-troi/">Có ngôi sao may mắn phía chân trời</a>
</li>
<li>
<a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/06/01/viet-nam-to-quoc-toi/">Việt Nam tổ quốc tôi</a>
</li>
<li><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/05/31/tinh-thuc/">Tỉnh thức</a></li>
<li><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/05/31/dua-ban-hoa-huyen/">Đùa bạn Hoa Huyền</a></li>
<li><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/05/25/thay-ngoan-tho-tinh-ho-nui-coc/">Thầy Ngoạn thơ tình Hồ Núi Cốc</a></li>
<li><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/05/23/obama-mot-nhan-cach-lon-van-hoa/">Ấn tượng Obama</a></li>
<li><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/05/21/nguoi-my-di-truyen-va-bien-doi/">Người Mỹ di truyền và biến đổi</a></li>
</ul>
<div class="pl-header-title">
<b><br />
</b><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/05/14/di-khap-que-nguoi-de-hieu-dat-que-huong/"><span class="" id="result_box" lang="vi"><span title="Print editions of The Journals of the Lewis & Clark Expedition are available through the University of Nebraska Press ">Con đường di sản Lewis và Clark<br />
</span></span></a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/05/15/di-khap-que-nguoi-de-hieu-dat-que-huong-2/">Đất nước Mexico ấn tượng lắng đọng<br />
</a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/doi-thoai-giua-cac-nen-van-hoa/">Đối thoại giữa các nền văn hóa</a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/05/15/di-khap-que-nguoi-de-hieu-dat-que-huong-2/"><br />
</a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/giac-mo-thieng-dao-choi-cung-goethe/">Giấc mơ thiêng dạo chơi cùng Goethe<br />
</a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/05/20/minh-triet-thomas-jefferson/">Minh triết Thomas Jefferson</a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/05/15/di-khap-que-nguoi-de-hieu-dat-que-huong-2/"><br />
</a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/05/21/borlaug-va-hemingway-2/">Borlaug và Hemingway</a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2017/05/15/di-khap-que-nguoi-de-hieu-dat-que-huong-2/"><br />
</a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/praha-goethe-va-lau-dai-co/">Praha Goethe và lâu đài cổ</a><br />
<a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/16/500-nam-nong-nghiep-brazil/">500 năm nông nghiệp Brazil<br />
</a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/ngay-xuan-doc-trang-trinh/">Ngày xuân đọc Trạng Trình</a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/nguyen-du-250-nam-nhin-lai/"><br />
Nguyễn Du 250 năm nhìn lại</a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/nguyen-du-250-nam-nhin-lai/"><br />
</a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/to-dong-pha-vang-trang-co-tich/">Tô Đông Pha vầng trăng cổ tích</a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/nguyen-du-250-nam-nhin-lai/"><br />
</a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/truc-lam-tham-tham-mot-goc-nhin/">Trúc Lâm thăm thẳm một góc nhìn</a><b><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/16/500-nam-nong-nghiep-brazil/"><br />
</a><br />
Video yêu thích<br />
</b><span class="embed-youtube"><span class="embed-youtube" style="display: block; text-align: center;"></span></span>
‘<a href="https://youtu.be/Owkdr88LJvQ">Welcome to Vietnam</a>‘<br />
<a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">KimYouTube</a></div>
<span class="embed-youtube" style="display: block; text-align: center;"></span>
<a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam" rel="noopener noreferrer" target="_blank">http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam<br />
</a><b><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">KimYouTube</a></b></div>
<b>Trở về trang chính</b><br />
<a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/">Hoàng Kim</a> <a href="http://thochocon.wordpress.com/">Ngọc Phương Nam</a> <a href="https://hoangkimvn.wordpress.com/">Thung dung</a> <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dạy và học</a> <a href="http://foodcrops.vn/">Cây Lương thực</a> <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">Dạy và Học</a> <a href="https://cnm365.wordpress.com/">Tình yêu cuộc sống</a> <a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops">Kim on LinkedIn</a> <a href="https://www.facebook.com/daihocnonglam">Kim on Facebook</a><br />
<br />foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-34736210759202593232017-03-23T17:28:00.003+07:002017-03-25T12:02:56.755+07:00Nhà Mạc đọc lại và suy ngẫm<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgiA1kDCDEDg4k9huN8UFCzZ9LvfzIvNZ8SJiKu5kRsQeYqKWf72clKz4bHVyxIhWqyekC4BQ5jwwowyrNM7Gk7CukXGvKo4tuCy7cyY9fIyN_BGN7okgpnJcYEjridUvouS91USUY5444/s1600/NhaMacdoclaivasuyngam.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="406" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgiA1kDCDEDg4k9huN8UFCzZ9LvfzIvNZ8SJiKu5kRsQeYqKWf72clKz4bHVyxIhWqyekC4BQ5jwwowyrNM7Gk7CukXGvKo4tuCy7cyY9fIyN_BGN7okgpnJcYEjridUvouS91USUY5444/s640/NhaMacdoclaivasuyngam.jpg" width="640" /></a></div>
<div style="text-align: left;">
<br />
<b>NHÀ MẠC ĐỌC LẠI VÀ SUY NGẪM. <br /><br />Hoàng Kim</b><br />
<span style="color: black;"><br />Nhà Mạc là một triều đại tồn tại
chính thức trong lịch sử Việt Nam, kéo dài 150 năm từ lúc xuất hiện cho đến
lúc suy vong (1527 – 1677). </span><span style="color: black;"><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/mac-trieu-trong-su-viet/">Mạc triều trong sử Việt</a>. Lịch sử nhà Mạc do nhiều hệ lụy khách quan và chủ quan nên nhiều vấn đề còn tồn nghi chưa sáng tỏ. </span><span style="color: black;">Khu tưởng niệm vương triều nhà Mạc tại Hải Phòng </span>và tài liệu Mạc tộc là ánh xạ các di sản lịch sử văn hóa của một thời cần bảo tồn, đúc kết bài học phát triển. Nhà thơ Hoàng Gia Cương theo dòng thời gian có hai bài thơ sử thi ân tình và tài hoa “Tìm về nguồn cội” và “Thái tổ Mạc Đăng Dung”. Nhà nghiên cứu <span style="color: black;">Nguyễn Xuân Lung có bài viết "Bản tuyên bố về lịch sử vương triều Mạc" gợi góc nhìn tham chiếu cần đọc lại và suy ngẫm.<br /><br />MẠC TRIỀU TRONG SỬ VIỆT</span><br />
<br />
Mạc triều là vương triều chính thống trong sử Việt nhưng lâu nay việc
đánh giá còn thiên lệch, thiếu khách quan là do nhận thức, ý thức hệ và
sự thừa kế sử liệu chưa công bằng. Bài này đúc kết thông tin, nghiên
cứu và trao đổi về Mạc triều trong sử Việt.<br /><br />
<span id="contentHolder1_lblSummary"><a class="mw-redirect" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Tri%E1%BB%81u_M%E1%BA%A1c" title="Triều Mạc">Triều Mạc,</a> </span>mở đầu <span id="contentHolder1_lblSummary">từ năm <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/1527" title="1527">1527</a> khi <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/L%C3%AA_Cung_Ho%C3%A0ng" title="Lê Cung Hoàng">Lê Cung Hoàng</a> ra chiếu nhường ngôi hoàng đế cho <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/M%E1%BA%A1c_%C4%90%C4%83ng_Dung" title="Mạc Đăng Dung">Mạc Đăng Dung</a>, kết thúc <a class="mw-redirect" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Tri%E1%BB%81u_L%C3%AA_s%C6%A1" title="Triều Lê sơ">triều Lê sơ</a> và mở đầu <a class="mw-redirect" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Tri%E1%BB%81u_M%E1%BA%A1c" title="Triều Mạc">triều Mạc,</a></span> <span id="contentHolder1_lblSummary">trãi ba thời kỳ, tổng cộng là 156 năm, trong đó ở Thăng Long 1527-1592 và ở Cao Bằng 1593 -1683<em>. </em></span>Triều
Mạc thay thế triều Lê sơ là một tất yếu lịch sử và đã để lại những dấu
ấn nổi bật về tiến bộ xã hội. Triều Mạc ngoài các vị vua danh tiếng <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/M%E1%BA%A1c_%C4%90%C4%83ng_Dung">Mạc Đăng Dung</a>, <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/M%E1%BA%A1c_Th%C3%A1i_T%C3%B4ng" title="Mạc Thái Tông">Mạc Đăng Doanh</a> còn có những danh nhân lỗi lạc như <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nguy%E1%BB%85n_B%E1%BB%89nh_Khi%C3%AAm">Nguyễn Bỉnh Khiêm</a>, <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Gi%C3%A1p_H%E1%BA%A3i">Giáp Hải</a>, <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Quy%E1%BB%87n">Nguyễn Quyện</a>, <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/M%E1%BA%A1c_Ng%E1%BB%8Dc_Li%E1%BB%85n">Mạc Ngọc Liễn</a>,…<br /><br />
Dưới đây là hai bài thơ vinh danh <span id="contentHolder1_lblSummary"><a class="mw-redirect" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Tri%E1%BB%81u_M%E1%BA%A1c" title="Triều Mạc">Triều Mạc</a></span> trên trang <a href="http://mactrieu.vn/">www.MacTrieu.vn</a><br />
<br />
TÌM VỀ CỘI NGUỒN <br />
<i><br /></i>Hoàng Gia Cương<br />
<br />
Tìm về Lũng Động, Cổ Trai<br />
Thắp hương bái lạy bao đời Tổ Tông<br />
Biển gom nước vạn dòng sông<br />
“Thập tam thế hậu…” nhi đồng là đây. <br />
<br />
Qua bao giông bão, tháng ngày<br />
Thay tên đổi họ chẳng thay đổi lòng<br />
Vẫn là cha, vẫn là ông<br />
Vẫn dòng máu ấy cuộn trong tim này!<br />
<br />
Hoàng, Phan, Lều, Thạch … về đây<br />
Trăm phương như nước như mây tụ nguồn<br />
Gốc còn trên đất Hải Dương<br />
Lá cành hoa trái đã vươn khắp miền.<br />
<br />
Ta về tìm lại Tổ tiên<br />
Tìm về nguồn cội khí thiêng sinh thành<br />
Hương dâng là nghĩa là tình<br />
Thoảng thơm như thể tinh anh giống dòng.<br />
<br />
Cúi mình trước đấng Tổ Tông<br />
Râm ran như được tiếp dòng máu thiêng !<br />
<br />
1998 Hoàng Gia Cương THEO DÒNG THỜI GIAN<br />
Thơ tuyển chọn 2013. NXB Văn Học Hà Nội, <span class="skimlinks-unlinked">tr.170-171</span><i><br />
</i><br />
<br />
THÁI TỔ MẠC ĐĂNG DUNG <br />
<br />Hoàng Gia Cương<br />
<br />
<i>Cảm nhận của người con Mạc tộc</i><br />
<br />
Xuất thân ngư phủ vạn chài<br />
Ra khơi vào lộng nổi trôi bọt bèo!<br />
Vươn lên từ phận đói nghèo<br />
Đã thành tướng giỏi đã gieo Hoàng triều.<br />
<br />
Cổ Trai xóm nhỏ đìu hiu<br />
Ai hay nhân kiệt ẩn lều rạ tre<br />
Từ tay kéo lưới đưa bè<br />
Vung đao múa kiếm ngựa xe tung hoành.<br />
<br />
Oai hùng khiển tướng điều binh<br />
Thù trong khiếp đảm, thất kinh giặc ngoài<br />
Xứ Đông cho chí xứ Đoài<br />
Non sông một giải đẹp tươi mọi miền.<br />
<br />
Bao nhiêu tiến sĩ, trạng nguyên<br />
Nhờ thời Minh Đức mà nên hiền tài<br />
Mượt đồng ngô lúa sắn khoai<br />
Nhà nhà hạnh phúc, người người ấm no.<br />
<br />
Bao công xây dựng cơ đồ<br />
Vinh danh Mạc tộc, vững bờ Đại Nam<br />
Sá chi miệng thế thăng trầm<br />
Năm trăm năm … một chữ NHÂN rạng ngời !<br />
<br />
6/2011 Hoàng Gia Cương THEO DÒNG THỜI GIAN<br />
Thơ tuyển 2013. NXB Văn Học Hà Nội, tr. 406-407<br /><br />NHÀ MẠC NHỮNG UẨN KHÚC LỊCH SỬ<br /><br />Nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Lung viết "Bản tuyên bố về lịch sử vương triều Mạc". <span style="color: black;">Nội dung trong bản công bố này gồm 7 phần như sau : Phần I: Lịch sử nhà Mạc là lịch sử nhận thức hay lịch sử khách quan. Phần II: Sự kiện số I. </span><span style="color: black;"><span style="color: black;">NHÀ MẠC CẮT ĐẤT HAI CHÂU QUY THUẬN CHO NHÀ MINH</span>. Phần III: Sự kiện số II. </span><span style="color: black;"><span style="color: black;">NHÀ MẠC CẮT ĐẤT 6 ĐỘNG: TÊ PHÙ, KIM LẶC, CỔ SÂM, LIỄU CÁT, AN LƯƠNG, LA PHÙ CHÂU VĨNH AN TRẤN YÊN QUẢNG CHO NHÀ MINH</span> Phần IV: Sự kiện số III. </span><span style="color: black;"><span style="color: black;">NHÀ MẠC THÀNH CÔNG TRONG VIỆC ĐÒI LẠI ĐẤT ĐAI CHO ĐẤT NƯỚC BỊ MẤT TỪ CÁC TRIỀU ĐẠI TIỀN NHIỆM<b>. </b></span>Phần V: Sự kiện số IV. </span><span style="color: black;"><span style="color: black;">VẤN ĐỀ ĐẦU HÀNG CỦA NHÀ MẠC. </span>Phần VI: Sự kiện số V. </span><span style="color: black;"><span style="color: black;">NHỮNG DIỄN BIẾN XUNG QUANH VIỆC NHÀ MẠC RỜI THĂNG LONG NĂM 1592 VÀ SỐ PHẬN VUA MỤC TÔNG MẠC MẬU HỢP. </span>Phần VII: Kết luận chung. </span><span style="color: black;"> </span><br />
<br />
<i><span style="color: black;">Tác giả Nguyễn Xuân Lung thay lời Ban Liên lạc Mạc tộc tuyên bố: "Vào năm 2017 (1697 – 2017) này, tác phẩm lịch sử <b>“Đại Việt sử ký bản kỷ tục biên” </b> con
đẻ của chế độ quân chủ (cung vua – phủ chúa) Lê Trịnh tròn 300 tuổi.
Lịch sử nhà Mạc ra đời từ những trang sử ấy, những trang viết này là sản
phẩm tư tưởng, quan điểm chính trị do một thể chế quân chủ mới (bình
mới rượu cũ) <b>“thắng cuộc” </b> biên chép về bên <b>“thua cuộc” </b> là nhà Mạc. Suốt 300 năm qua chưa từng
xuất hiện một nghiên cứu nào phân tích kĩ lưỡng nội dung mang tính cảnh
báo: Coi chừng sẽ xuất hiện <b>“lịch sử nhận thức” </b>nhằm
vào lịch sử nhà Mạc từ phía giới chuyên môn. Trừ một bài viết ngắn của
giáo sư sử học Hà Văn Tấn có nhắc tới tính thực dụng soạn sử của Phạm
Công Trứ. Xin hãy trả lại sự thật lịch
sử chân chính của nhà Mạc đó là đòi hỏi từ thực tiễn, lẽ công bằng tự
nhiên và là mệnh lệnh của cuộc sống, trong giai đoạn đổi mới và hội nhập
toàn diện của đất nước chúng ta. </span></i><br />
<i><span style="color: black;">Tác giả Nguyễn Xuân Lung kiến nghị: " 1) Viết lại lịch sử nhà Mạc: Bằng việc tổ chức một hội đồng các nhà sử học có <b>“tâm”</b> có <b>“tài”</b>
khai thác hết các tài liệu sử học có thể có trong nước, nước ngoài để
định hướng cách viết mới khách quan và trung thực về lịch sử nhà Mạc.2)Xin chấm dứt sử dụng những
giáo trình giảng dạy tại các trường đại học trong nước như cách viết của
các ông Trương Hữu Quýnh, Nguyễn Cảnh Minh, Nguyễn Phan Khoa hay nội
dung giảng dạy của một số tác giả nữ: Nguyễn Thị Côi, Nguyễn Thị Bích,
Nguyễn Thị Thế Bình. Trong sách “Hướng dẫn trả lời câu hỏi và bài tập lịch sử lớp 10<b>”</b>, trong các cấp học phổ thông. 3) Xin chấm dứt những trang
viết không đủ độ “chín” như bài viết của PGS – TS. Trần Thị Băng Thanh
trên công luận về nhà Mạc.4) Xin dừng phổ cập các bài
viết thể hiện sự xuống cấp về mặt đạo đức, tư cách con người như trường
hợp: Hoàng Thiếu Phủ vv. 5) Xin chấm dứt những bài báo
giấy, báo điện tử khai thác những tư liệu dập khuôn sử cũ để viết về
lịch sử nhà Mạc, vẽ tranh châm biếm, dựng truyện, dựng tuồng, chèo, khai
thác những tình tiết phản cảm về vị vua thứ 5 nhà Mạc: Mạc Mậu Hợp".<br /></span></i><span style="color: black;">Bản tuyên bố là có c</span><span style="color: black;">ăn cứ khoa học với sự kiện lịch sử trung thực, Kiến nghị sự công tâm khách quan giải mã. Tôi xin lưu lại toàn văn, mong được sự chung sức </span><span style="color: black;"><span style="color: black;">nghiên cứu </span>và chỉ giáo của quý bạn đọc.<br /></span><i><span style="color: black;"> </span></i><i><span style="color: black;"><br /></span></i><span style="color: black;">Hoàng Kim</span><i><span style="color: black;"><br /><br /><br /><b>Trích dẫn toàn văn:</b></span></i><br />
<span style="color: black;"> </span><br />
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<b>BẢN TUYÊN BỐ VỀ LỊCH SỬ VƯƠNG TRIỀU MẠC<br /><br />Nguyễn Xuân Lung</b><br />
<br />
<div style="text-align: left;">
<span style="color: black;">LỜI MỞ ĐẦU</span></div>
<span style="color: black;"> Chúng tôi được biết chính phủ
nước CHXHCNVN đã quyết định đầu tư, tổ chức và tập trung các nhà khoa
học hàng đầu ngành sử học trong cả nước thực hiện việc biên dịch, hiệu
đính, sửa chữa bổ sung và viết tiếp bộ quốc sử của đất nước.</span><br />
<span style="color: black;"> Trải qua hàng mấy ngàn năm
lịch sử của dân tộc, lịch sử dựng nước, bảo vệ đất nước, dựng xây đất
nước đã được các thế hệ tiền nhiệm trao gửi cho các thế hệ đời sau bằng
các tác phẩm lịch sử được gọi là quốc sử như bộ “Đại Việt sử ký toàn
thư” hoặc “Việt sử thông giám cương mục”. Quá trình hình thành nên bộ
quốc sử “Đại Việt sử ký toàn thư” là sự cấu thành tổng hợp các tác phẩm
lịch sử của từng thời kỳ lịch sử của đất nước ta như: “Đại Việt sử ký”
do sử thần Lê Văn Hưu thực hiện, “Sử ký tục biên” do sử thần Phan Phù
Tiên biên soạn, tiếp theo là “Sử ký toàn thư” do sử thần Ngô Sỹ Liên
soạn chép và sau đó là bộ “Bản kỷ tục biên” do các sử thần đời Lê trung
hưng sửa chữa, bổ xung, chép mới mà thành.</span><br />
<span style="color: black;"> Gần đây nhất các sử thần triều
đình nhà Nguyễn biên soạn bộ “Việt sử thông giám cương mục”. Thời gian
tiếp theo sau đó vào những năm 1971, năm 2007 các tác phẩm lịch sử như
“Lịch sử Việt Nam”, “Lịch sử Việt Nam thế kỷ…” do các sử gia ngày nay
thực hiện. Quá trình liên tục này không nằm ngoài mục đích bổ xung sự
kiện lịch sử giai đoạn trước kia và chép mới lịch sử tiếp theo của đất
nước, hành trình dài lâu từ các thế hệ sử gia là nhằm gìn giữ những giá
trị chân chính của lịch sử đồng thời đảm nhiệm việc kế thừa từ quá khứ
cho hiện tại và tương lai hậu thế.</span><br />
<span style="color: black;"> Cố đại tướng Võ Nguyên Giáp
nguyên chủ tịch danh dự hội sử học Việt Nam từng nói: “Lịch sử chỉ diễn
ra một lần còn viết sử phải trải qua nhiều lần”, do nguyên nhân nào mà
sử phải viết đi viết lại nhiều lần? Nguyên nhân thì có nhiều, nhưng tập
trung lại là hai nguyên nhân cơ bản sau đây:</span><br />
<span style="color: black;"> * Nguyên nhân từ khách quan:
Sử cũ không ghi chép hết các sự kiện của lịch sử, ngày nay dưới ánh sáng
khoa học của các ngành học khác như: Khảo cổ học, văn bản học, khoa học
kỹ thuật tiên tiến rọi vào quá khứ, bắt lịch sử phải lên tiếng, do đó
cần phải bổ xung các sự kiện lịch sử này vào sử. Con người hiện tại
không thể phục hồi nổi sự kiện lịch sử vì thời gian quá xa hoặc do chiến
tranh, do loạn lạc, sử liệu đời xưa bị mất mát thất lạc nay được tìm
ra, người chép sử đời nay phải biên dịch và chép bổ xung những tìm tòi
khám phá mới này.</span><br />
<span style="color: black;"> * Nguyên nhân từ chủ quan:
Nguyên nhân này từ con người gây nên, trải qua thời gian xoay chuyển,
chế độ chính trị này thay thể chế độ chính trị khác. Triều đại mới thay
thế triều đại cũ, do sức ép từ gươm giáo, vật chất nên con người cụ thể
là các nhà soạn sử, tuân lệnh phụng sự theo ý chí và mục đích nhà cầm
quyền đương thời trong công việc soạn sử. Những sự kiện lịch sử ra đời
như vậy người ta gọi là: “Lịch sử nhận thức”, “lịch sử nhận thức” loại
bỏ sự thật lịch sử ra khỏi từng sự kiện lịch sử đã xảy ra mà nó đối
kháng, đồng thời phá hủy hai giá trị cơ bản khách quan và công bằng của
lịch sử nguyên thủy. Do vậy, người phê bình lịch sử đời sau dày công
nghiên cứu nhận dạng “lịch sử nhận thức”, đồng thời trả lại cho lịch sử
đã bị bóp méo sai sự thật trở lại với chính nó. Chính vì vậy, sử cần
soạn lại nhiều lần như cố đại tướng Võ Nguyên Giáp đã nói ở trên.</span><br />
<span style="color: black;"> Kính thưa Quý vị!</span><br />
<span style="color: black;"> Chúng tôi là người họ Mạc –
gốc Mạc sinh sống tại Hà Nội cùng với mọi dòng họ trên đất nước đứng
trước một “cơ hội”, một “cơ hội” quý báu để đóng góp những chính kiến
mới với lịch sử dân tộc nói chung hay lịch sử từng triều đại nói riêng.
Đó là một “cơ hội” góp phần cho quá trình minh bạch lịch sử hiếm hoi
này. Bản thân chúng tôi là những người không có chuyên môn về lịch sử
hay địa lý, thậm chí không có văn bằng chứng chỉ gì từ các môn xã hội
học, là một tập thể người họ Mạc- gốc Mạc trải qua nhiều năm, mỗi người
mỗi việc, thảo luận tranh cãi rồi chấp bút. Nguồn sách vở do tự tìm kiếm
và tiếp cận, trong đó phải kể đến nguồn sách vở quan trọng nhất là do
được sự giúp đỡ từ cố PGS – TS sử học Nguyễn Hải Kế, ông đã cho phép
chúng tôi khai thác nguồn sách lịch sử rất lớn tại khoa sử trường ĐH
KHXH&NV mà ông là trưởng khoa. Cộng vào đó là nguồn tư liệu lịch sử,
dư địa chí tại thư viện quốc gia, thư viện viện sử học, thư viện viện
thông tin, thư viện viện Hán nôm và các nhà sách tư nhân trong cả nước.</span><br />
<span style="color: black;"> Là những người bình dân ngoài
xã hội chữ nghĩa vốn từ hạn hẹp dấu phảy dấu chấm lộn xộn không khỏi gây
khó chịu phản cảm cho người đọc, chúng tôi cũng thành tâm xin được bỏ
qua những hạn chế không mong muốn này.</span><br />
<span style="color: black;">Nội dung trong bản công bố này gồm 7 phần như sau :</span><br />
<span style="color: black;"> Phần I: Lịch sử nhà Mạc là lịch sử nhận thức hay lịch sử khách quan</span><br />
<span style="color: black;"> Phần II: Sự kiện số I</span><br />
<span style="color: black;"> Phần III: Sự kiện số II</span><br />
<span style="color: black;"> Phần IV: Sự kiện số III</span><br />
<span style="color: black;"> Phần V: Sự kiện số IV</span><br />
<span style="color: black;"> Phần VI: Sự kiện số V</span><br />
<span style="color: black;"> Phần VII: Kết luận chung</span><br />
<h4 class="Vanbnnidung0" style="line-height: 150%; margin: 6pt 0 .0001pt; text-align: center;">
<span style="color: black;"><b><span style="font-size: 15pt; font-style: normal; line-height: 150%;">Phần I: Lịch sử nhà Mạc là lịch sử nhận thức hay lịch sử khách </span></b></span><span style="color: black;"><b><span style="font-size: 15pt; font-style: normal; line-height: 150%;">quan</span></b></span></h4>
<br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015489" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433066" style="color: black;"></a> MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẦU TIÊN CẦN LÀM RÕ</span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Vương triều Mạc là một triều
đại tồn tại chính thức trong lịch sử Việt Nam, kéo dài 150 năm từ lúc
xuất hiện đến lúc suy vong (1527 – 1677). Sự xuất hiện lịch sử vương
triều Mạc trong bộ quốc sử “Đại Việt sử ký toàn thư” từ 300 năm qua, xu
thế của toàn xã hội là lên án phê phán gay gắt nhà Mạc. Những tồn tại
không mong muốn này xuyên qua ba thế kỷ, hệ lụy của nó ảnh hưởng không
nhỏ tới tiến trình minh bạch lịch sử nói chung và vương triều Mạc nói
riêng. Do vậy, những vấn đề đầu tiên cần phải làm rõ gồm các nội dung
như sau: Mô tả hai nguồn sử liệu trực tiếp và gián tiếp áp dụng vào công
việc soạn sử, đồng thời phân tích mục đích, phương pháp, nguồn sử liệu
được sử dụng trong việc soạn lịch sử nhà Mạc do các sử gia Lê trung hưng
thực hiện. Cùng với nội dung trên cần làm rõ nguồn sử liệu trực tiếp ra
đời từ vương triều Mạc và dòng họ Mạc hiện nay còn lại những gì. Những
việc làm đầu tiên này là hết sức cơ bản, nhằm khởi tạo xây dựng một hành
lang lý luận cơ sở được hiểu đơn giản từ sử học, phục vụ cho tiến trình
bạch hóa năm sự kiện lịch sử chính quan trọng của nhà Mạc, được chúng
tôi trình bày trong bản tuyên bố sau đây.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015490" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433067" style="color: black;"></a> NGUỒN SỬ LIỆU CHÍNH SỰ TRỰC TIẾP RA ĐỜI TỪ VƯƠNG TRIỀU MẠC ĐẾN NAY CÒN NHỮNG GÌ?</span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015491" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433068" style="color: black;"></a>1.1. Nguồn thư tịch của cả xã hội</span><br />
<span style="color: black;">Chúng tôi cho rằng: Cho đến thời điểm
hiện tại (2017) trong tất cả nguồn thư khố VN, các nhà sách tư nhân, các
nhà sưu tầm sách trong cả nước không còn bất cứ một tư liệu chính sự
trực tiếp ra đời từ vương triều Mạc tồn tại tới ngày nay, được minh
chứng từ sự diễn giải sau đây:</span><br />
<span style="color: black;"> * Năm 1759 Lê Quý Đôn soạn bộ “Thông sử” tại mục nghệ văn chí cho biết:</span><br />
<span style="color: black;">“Ứng giáp bang giao: 10 quyển do Giáp Trừng soạn”</span><br />
<span style="color: black;">[Đại Việt thông sử – viện sử học – nghệ văn chí, tr129, NXB VHTT, 2007]</span><br />
<span style="color: black;"> * Tiếp đó năm 1809, Phan Huy
Chú soạn bộ “Lịch triều hiến chương loại chí” tại mục văn tịch chí thống
kê sách chính sự nhà Mạc còn 02 cuốn:</span><br />
<span style="color: black;"> – Cuốn thứ nhất: “Mạc triều
chính sự 6 quyển không hiểu ai soạn, chép chính sự của 6 thuộc (bộ) của
nhà Mạc rất kỹ lưỡng”</span><br />
<span style="color: black;">[Lịch triều hiến chương loại chí – văn tịch chí, tr44, t4, NXB sử học, 1962]</span><br />
<span style="color: black;">Sáu quyển “Mạc triều chính sự” mà Phan
Huy Chú cho biết hiện nay không còn, giả dụ 6 cuốn này còn lại đến nay
thì nguồn tư liệu đó không vượt qua được những hoài nghi nguồn gốc xuất
xứ của nó bởi lý do: Không có tác giả! (Một tác phẩm lịch sử quan trọng
của một vương triều không xuất hiện người chủ biên, đó là điều không dễ
chấp nhận)</span><br />
<span style="color: black;"> – Cuốn thứ hai: “Ứng đáp bang
giao” (hay còn gọi là “Cổ Kim bang giao bị Lãm”) 10 quyển trạng nguyên
nhà Mạc Giáp Trừng soạn, chép các thư từ và biểu văn về việc bang giao
của các triều còn 3 quyển”</span><br />
<span style="color: black;">[Lịch triều hiến chương loại chí – văn tịch chí, tr44, t4, NXB sử học, 1962]</span><br />
<span style="color: black;">Từ trên ta biết, sau 50 năm (1759 –
1809), 10 cuốn sách trên còn lại 3 cuốn, cho đến ngày nay cuốn sách “Ứng
đáp bang giao” còn lại 21 tờ, khổ (22 cm x 31 cm) kí hiệu: A185 được
lưu trữ tại Thư viện Viện Hán Nôm, nội dung là biểu tấu của Lê Lợi và Lê
Thái Tông đầu kỷ nhà Lê.</span><br />
<span style="color: black;">[nguồn: Nguyễn Văn Nguyên: “tấu, biểu
đấu tranh ngoại giao của Nguyễn Trãi” tủ sách Việt Nam IX, viện viễn
đông bác cổ, tr61 – 75, NXB thế giới, 2003]</span><br />
<span style="color: black;">Trong khi đó những tác phẩm thơ
văn(không liên quan đến chính sự) do Nguyễn Bỉnh Khiêm sáng tác còn lại
đến ngày nay khá đầy đủ, một số tác phẩm này được lưu trữ tại thư viện
viện Hán nôm như sau:</span><br />
<span style="color: black;"> – Bạch Vân Am Trình quốc công thi tập có 12 cuốn KH từ A2591 đến VHv 2615</span><br />
<span style="color: black;"> – Bách vạn Nguyễn Trình quốc công lục kí. KH: VHv1453</span><br />
<span style="color: black;"> – Bạch vân thạch thất. KH: VNv218</span><br />
<span style="color: black;"> – Sấm kí bí truyền. KH: VHv2251</span><br />
<span style="color: black;"> – Trình tiên sinh quốc ngữ. KH: AB444</span><br />
<span style="color: black;"> – Trình quốc công bạch vân thi tập. KH: AB157 đến AB309</span><br />
<span style="color: black;"> – Trình quốc công kí. KH: VNv102</span><br />
<span style="color: black;"> – Trình quốc công Nguyễn Bỉnh Khiêm thi tập. KH: AB635</span><br />
<span style="color: black;"> – Trình quốc công sấm kí. KH: AB345</span><br />
<span style="color: black;">[Thư mục sách Hán nôm – viện Hán nôm]</span><br />
<span style="color: black;"> Đưa ra một ví dụ nhỏ này để
quý vị hình dung số phận một nguồn tư liệu trực tiếp về chính sự một
triều đại, đã bị bàn tay của con người và thời gian đưa dần về con số
không.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015492" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433069" style="color: black;"></a>1.2. Nguồn tư liệu từ dòng họ Mạc</span><br />
<span style="color: black;"> Nguồn tư liệu trực tiếp từ
dòng họ Mạc, gốc Mạc còn lưu trữ từ xưa tới nay được tạo dựng từ các
dạng vật thể tâm linh như: Gia phả, văn tế, văn bia, y môn, câu đối,
hoành phi cùng các vật thể cung đình có thể góp phần cho tiến trình bạch
hóa lịch sử vương triều Mạc hiện còn những gì? Chúng tôi xin thưa rằng:
Họ Mạc là một dòng họ lớn có cùng một tiến trình phát triển chung trong
lịch sử đất nước như bách tính cộng đồng. Nhưng người họ Mạc gốc Mạc
chúng tôi còn có những đặc thù riêng được tạo ra bởi những biến động
lịch sử từ hai thời kỳ:</span><br />
<span style="color: black;">– Hậu Thăng Long: 1592</span><br />
<span style="color: black;">– Hậu Cao Bằng: 1677</span><br />
<span style="color: black;"> Người họ Mạc sau những cuộc di
dân lớn từ thời gian nói trên, đến năm 1786 mới có cơ hội ổn định cuộc
sống và xây dựng văn hóa tâm linh. Với thời gian gần 200 năm đó, thời
gian ấy, là những trang sử bi ai của các chi họ Mạc, gốc Mạc sinh cơ lập
nghiệp từ các vùng miền đất nước. Tại thời điểm này đã 7, 8 đời người
qua đi, hầu hết các cuốn gia phả của các chi họ Mạc, gốc Mạc được ghi
chép từ năm 1800 trở lại đây. Dòng họ Mạc không còn ngọc phả, kim phả
hay một quyển gia phả duy nhất được giữ gìn chính thống theo ngành
trưởng. Nhà thờ họ xây dựng năm 1738 tại Hoa Thành, Yên Thành, Đô Lương,
Nghệ An do dòng họ Phan Đăng quản lý được coi là một nhà thờ họ có thời
gian xây dựng sớm nhất sau hai biến cố lớn nói trên.</span><br />
<span style="color: black;"> Từ những biến động lịch sử
liên tục tiếp theo của đất nước, các loại gia phả, văn bia, văn tế, y
môn, hoành phi, câu đối tại các chi họ Mạc, gốc Mạc trong cả nước không
còn nhiều. Cho đến thời điểm hiện tại, nguồn tư liệu kế tiếp này do các
chi họ Mạc, gốc Mạc quản lý không thể giúp gì phục dựng lại lịch sử
vương triều Mạc.</span><br />
<span style="color: black;"> Về vật thể lịch sử, có lẽ còn
duy nhất thanh long đao của Mạc Thái Tổ được con cháu dòng họ Phạm(gốc
Mạc) tại Nam Định cất giữ. Thực chất việc lưu giữ này là do chôn dấu mà
còn, hiện thanh long đao này được bảo quản, thờ tự tại khu tưởng niệm
các vua nhà Mạc tại Kiến An, Kiến Thụy, Hải Phòng.</span><br />
<span style="color: black;"> Vậy là, nguồn thư tịch ngoài
xã hội cùng tư liệu của cả một dòng họ có quan hệ huyết thống gắn liền
với những nhân vật lịch sử một vương triều đã không còn tồn tại đến ngày
nay.</span><br />
<span style="color: black;"> Đứng trước một thực tế về
nguồn sử liệu trực tiếp ra đời từ nhà Mạc và nguồn tư liệu trong nội bộ
các chi họ Mạc đã viết ở trên, việc cần phải phân biệt rạch ròi giữa hai
nguồn sử liệu trực tiếp và gián tiếp được đưa vào nội dung soạn lịch sử
nhà Mạc mà các sử thần Lê trung hưng thực hiện là cần thiết. Song song
với nội dung trên cần phải làm rõ mục đích, phương pháp soạn sử mà các
sử gia Lê trung hưng áp dụng trong việc biên soạn lịch sử là những công
việc đầu tiên sau đây.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015493" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433070" style="color: black;"></a><b> </b>SỰ RA ĐỜI SỬ LIỆU GIÁN TIẾP CHÉP LỊCH SỬ VƯƠNG TRIỀU MẠC</span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Nguồn sử liệu trực tiếp từ
chính vương triều Mạc như trên đã trình bày, đến năm 1665 có thể coi như
không tồn tại(căn cứ vào lời đề tựa cuốn <b><i>“Bản kỷ tục biên”</i></b>).
Để có thể hiểu những định nghĩa cơ bản của hai dạng sử liệu trực tiếp
và gián tiếp được áp dụng khi soạn sử sẽ được trình bày đơn giản như
sau:</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015494" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433071" style="color: black;"></a><b> Nguồn sử liệu trực tiếp:</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Nguồn sử liệu trực tiếp được định nghĩa:
là sử liệu được ghi chép tại thời điểm lúc xảy ra sự kiện do người làm
công tác chép sử ghi bút trung thực, đầy đủ và khách quan…. Để hình dung
rõ hơn nội dung định nghĩa của sử liệu trực tiếp, xin đưa ra hai ví dụ
từ <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư” </i></b>và<b><i> “Thông sử” </i></b>mô tả sử liệu trực tiếp như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Vua muốn xem quốc sử, sai
nội quan đến viện hàn lâm bảo sử quan Lê Nghĩa rằng: “Ngày xưa Phòng
Huyền Linh làm sử quan, Đường thái tôn muốn xem thực lực (quốc sử, do sử
quan chép công việc thực tế của vua làm) Huyền Linh không cho xem. Nay
ngươi so với Huyền Linh thì ai hơn?” Nghĩa trả lời: “Việc ở cửa Huyền
Vũ, Huyền Linh lại không cứ thẳng mà chép, đến khi thái tôn bảo chép rồi
mới chép” (Việc ở cửa Huyền Vũ; tức việc Đường thái tôn bắn giết anh em
là Kiến Thành và Nguyên Cát, Phòng Huyền Linh chỉ chép lờ mờ là việc
này mồng 4 tháng 6 thôi. Thái Tôn thấy chép thế bắt Huyền Linh phải chép
rõ). Sợ chưa phải là hiền”. Nội quan nói: “Vua muốn xem nhật lịch từ
năm Quang Thuận thứ 1 đến năm thứ 8”. Nghĩa trả lời: “Vua mà xem quốc sử
vốn không phải là việc tốt Đường thái tôn và Phòng Huyền Linh làm thế,
bị đời sau chê”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đại Việt sử ký toàn thư, tr292, t2, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Trong tác phẩm <b><i>“Thông sử”,</i></b> Lê Quý Đôn cho chúng ta biết việc soạn sử trực tiếp đời xưa như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Tuân Duyệt đời Hán nói:
Thời xưa, triều đình có 2 tòa sử. Tòa sử bên tả chép lời vua nói, tòa sử
bên hữu chuyên chép việc vua làm. Mỗi khi vua có cử động, đều ghi chép
hết. Cho nên điều hay điều dở và việc thành việc bại của nhà vua, hay
điều còn lại. Dưới đến kẻ sĩ và thứ dân, nếu có người sai, vật lạ cùng
đều ghi chép. Bởi thế việc phải trái chỉ trong 1 ngày mà vinh nhục lưu
truyền ngàn thuở”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đại Việt thông sử, tr27, NXB VHTT, viện sử học, 2007]</i></span><br />
<span style="color: black;">Sử liệu trực tiếp xuất hiện đồng thời
cùng sự kiện lịch sử đã được diễn giải từ hai ví dụ nêu ra ở trên, điều
này góp phần việc hiểu đúng bản chất nguồn sử liệu trực tiếp ra đời
trong biên chép lịch sử nói chung.</span><br />
<ol start="2">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015495" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433072" style="color: black;"></a><b> Nguồn sử liệu gián tiếp</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Sử liệu gián tiếp là sử liệu
ghi chép sự kiện thông qua thông tin gián tiếp(nghe, kể và qua nguồn
sách vở khác) mà thời gian tiếp cận không đồng thời với thời điểm sự
kiện ra đời. Do đó, việc biên chép lịch sử sử dụng nguồn sử liệu gián
tiếp phụ thuộc hoàn toàn vào trách nhiệm, mục đích, ngòi bút của người
soạn sử. Từ hoàn cảnh ấy, nội dung tác phẩm sử học phụ thuộc giá trị đạo
đức, nhân phẩm, phạm vi nghiên cứu sâu rộng từ con người tạo nên các
tác phẩm sử học, khi sử dụng nguồn sử liệu gián tiếp trong lĩnh vực sử
học.</span><br />
<ol start="3">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015496" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433073" style="color: black;"></a><b> Sự ra đời lịch sử vương triều Mạc</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b>
là bộ sử cũ nhất của nước ta, quá trình hình thành bộ sử này là sự sưu
tầm, chỉnh lý, biên soạn gián tiếp hoặc trực tiếp từ nhiều tác giả theo
từng thời kỳ lịch sử đã được các thể chế chính trị quân chủ nước nhà
quyết định biên soạn.</span><br />
<span style="color: black;">Năm Cảnh Trị thứ 3 Lê thiền tông tức vào
năm 1665, chúa Trịnh Tạc sai tứ mậu thìn khoa đồng tiến sỹ xuất thân,
tham tụng lại bộ thượng thư kiêm đông các đại học sỹ thiếu bảo yên quận
công Phạm Công Trứ chủ biên công việc hiệu đính, chỉnh lý công trình của
sử gia Ngô Sỹ Liên và viết tiếp phần <b><i>“Bản kỷ tục biên”</i></b>.
Chép mới từ Lê Cung Hoàng tới hết đời vua Lê thiền tông (1525- 1643),
phần chép mới vào khoảng 110 năm lịch sử triều Lê trung hưng, trong đó
phần biên soạn lịch sử vương triều Mạc được chép là phần <b><i>“phụ”</i></b>, song song thế thứ các đời vua Lê trung hưng, với tên gọi của tác phẩm là:<b><i>“Đại Việt sử ký bản kỷ tục biên”</i></b>.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Kính nghĩ hoàng thượng bệ
hạ, nối giữ nghiệp lớn, noi theo pháp lớn, hằng ngày cùng đại nguyên
soái chưởng quốc chính thượng thư tây vương (Trịnh Tạc) chỉnh đốn rường
mối chấn hưng văn giáo, chuyên ủy do khâm sai tiết chế các xứ thủy bộ
chủ doanh kiêm tổng chinh binh thái úy nghị quốc công Trịnh Căn giữ gốc
chính trị, tìm lẽ trị bình, biết sâu sắc rằng sử là để chính danh phận
cho đương thời mà bảo cho đời sau biết khuyên răn, bấy giờ mới bắt đầu
quyết đoán trong lòng, tìm kiếm sử sách đặc chỉ sai thần (PCT) cùng với
bọn tả thị lang Dương Hạo, hữu thị lang Hồ Sỹ Dương, Nguyễn Quốc Khôi,
Đặng Công Chất, tự khanh Nguyễn Công Bích, Đông các Bùi Đình Viên, thị
thư Đào Công Chính, thị chế Ngô Khuê, Phủ doãn Nguyễn Đình Chính, cấp sự
trung Nguyễn Công Bật, hàn lâm Nguyễn Viết Thứ; Vũ Duy Đoán khảo đính
quốc sử từ Hồng Bàng thị cho đến Cung Hoàng, lại sai chép nối từ Trang
tôn tự hoàng đế đến khoảng năm Vạn Khánh đời Thần tôn Uyên hoàng đế,
biên thuật thành sách, cho khắc in để ban hành”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đại Việt sử ký toàn thư – tựa sách “ĐVSKTB” tr14 – 15, t1, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;">Để làm rõ hơn về trách nhiệm biên soạn của nhóm Phạm Công Trứ, sau đây sẽ có hai nhận xét về sự ra đời của <b><i>“Đại Việt sử ký bản kỷ tục biên”</i></b> từ <b><i>“Thông sử”</i></b> và các sử gia đời nay:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Tế tửu Ngô Sỹ Liên chép từ
đời Thuận Thiên (1428 – 1433) đến đời Diên Ninh (1454 – 1459) làm tam
triều bản kỷ, kể việc cũng kỹ và có mối giường. Bấy giờ kén chọn sử quan
rất cẩn trọng, như sử quan Lê Nghĩa (chép thẳng gửi ngay, có khí tiết
như cổ nhân, nhưng sách chép việc hàng ngày đó nay không còn nữa. Đến
đời Hồng Thuận (1509 – 1516) thì tổng tài Vũ Quỳnh mới chép từ đời Quang
Thuận (1460 – 1469) đến đời Đoan Khánh (1505 – 1509) làm tứ triều bản
kỷ, sắc lệnh và điều lệ thì hơi đủ, còn công việc bổ dụng và tấu sớ của
các quan thì thiếu sót nhiều. Từ đời Hồng Thuận trở đi đến đời Dương Đức
(1672 – 1673) buổi đầu Trung hưng, các sử thần biên chép tiếp theo”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Thông sử, tr23, viện sử học, NXB VHTT, 2007]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i>Năm 1993 nhà xuất bản khoa học xã hội in cuốn <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b>
bản in nội các quan bản – mộc bản khắc năm Chính Hòa thứ 18 (1697).
Phần biên dịch do hai ông Hoàng Văn Lâu và Ngô Thế Long đảm nhiệm, phần
hiệu đính do giáo sư Hà Văn Tấn phụ trách, tại mục “giới thiệu bản in: <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b> mới phát hiện của Phạm Công Trứ – Ngô Thế Long viết:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Tên sách, bố cục, nội dung
của bản (do cố bộ trưởng giáo dục Nguyễn Văn Huyên lưu giữ) đúng với lời
tựa của Phạm Công Trứ , ta thấy:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Toàn thể bộ sách do nhóm
ông làm kể cả phần sửa lại sử cũ của các tác giả đời trước, kể cả phần
nhóm ông mới chép thêm bao gồm từ thời Hồng Bàng (2879 TCN) đến hết đời
vua Lê Thần Tông (1662) cộng 23 quyển</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Riêng phần do nhóm ông mới
biên soạn thêm (viết mới) từ Lê trung hưng đến Lê Thiền Tông được đặt
tên là: “Đại Việt sử ký bản kỷ tục biên” (thường gọi tắt là: “Bản kỷ tục
biên”)” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Giới thiệu bản in ĐVSK Bản kỷ tục
biên, tr303, t3, ĐVSKTT- bản in nội các quan bản – mộc bản khắc năm
Chính Hòa thứ 18 (1697), NXB KHXH, 1993]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i><b>Qua những phân tích từ hai lần dẫn trên, chúng ta khẳng định chính xác phủ chúa (Trịnh Tạc) quyết định việc biên soạn</b> <b><i>“Đại Việt sử ký bản kỷ tục biên” </i>– Trong đó Phạm Công Trứ được giao chủ biên, cùng với 12 sử gia trong nhóm thực hiện.</b></span><br />
<span style="color: black;">Dưới đây là mục lục tóm tắt việc biên soạn lịch sử vương triều Mạc, song cùng lịch sử các đời vua Lê trung hưng trong <b><i>“Đại Việt sử ký bản kỷ tục biên”</i></b> như sau :</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>* Phụ: Mạc Đăng Dung ( Minh Đức 3 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Mạc Đăng Doanh (Đại Chính 3 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> + Trang tôn dụ hoàng đế ở ngôi 16 năm đặt niên hiệu 1 lần Niên hiệu Nguyên Hòa (16 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> * Phụ Mạc Đăng Doanh (Đại Chính 8 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Mạc Phúc Hải (Quảng Hòa 6 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Mạc Phúc Nguyên (Vĩnh Định 1 năm, Cảnh Định 1 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> + Trung Tôn vũ hoàng đế (ở ngôi 8 năm đặt niên hiệu 1 lần)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Niên hiệu Thuận Bình (8 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> * Phụ: Mạc Phúc Nguyên</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Cảnh Lịch 5 năm, Quang bảo 3 năm</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> + Anh Tôn Tuấn hoàng đế (ở ngôi 16 năm đặt niên hiệu 3 lần)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> – Thiên Hựu (1 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> – Chính trị (14 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> – Hồng Phúc (1 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> * Phụ Mạc Phúc Nguyên (Quang Bảo 5 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Mạc Mậu Hợp (Thuần phúc 5 năm, Sùng Khang 6 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> * Thế tôn nghị hoàng đế (ở ngôi 27 năm, đặt niên hiệu 2 lần)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Gia Thái (5 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Quang hưng (22 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> * Phụ : Mạc Mậu Hợp (Sùng Khang 6 năm, Diên Thành 7 năm, Đoan Thái 3 năm, Hưng trị 3 năm, Hồng Ninh 2 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> * Kính tôn huệ hoàng đế (ở ngôi 19 năm đạt niên hiệu 3 lần)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Thận Đức (1 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Hoằng Định (18 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> * Thần tôn uyên hoàng đế (thượng) ở ngôi 25 năm truyền ngôi cho thái tử đặt niên hiệu 3 lần</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Vĩnh Độ (18 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Đức Long (7 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Dương Hòa (8 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> * Chân Tôn thuận hoàng đế (ở ngôi 7 năm đặt niên hiệu 1 lần)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Phúc Thái (7 năm)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> * Thần tôn uyên hoàng đế (hạ) (lại lên ngôi 17 năm đặt niên hiệu 4 lần)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Khánh Đức: 5 năm</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Thịnh Đức: 6 năm</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Vĩnh Thọ: 5 năm</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Vạn Khánh: 1 năm</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Mục lục “Đại Việt sử ký toàn thư”, tr 36-38, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;">Thống kê trên đây trong <b><i>“Bản kỷ tục biên”</i></b>
là mục lục chính phần biên soạn hoàn toàn mới của nhóm Phạm Công Trứ.
Đến đời chúa Trịnh Căn(1633 – 1709) Lê Hy được sai viết tiếp <b><i>“Bản kỷ tục biên”</i></b>
từ đời vua Lê Huyền Tôn(1662 – 1671) đến hết đời Lê Gia Tông(1671 –
1675). Bộ sử dừng tại đây được khắc in và phát hành năm 1697 ra xã hội.</span><br />
<span style="color: black;">(Một số học giả người VN ở nước ngoài cho rằng Ngô Sỹ Liên biên soạn lịch sử vương triều Mạc là một sự nhầm lẫn đáng tiếc).</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Tiểu kết:</i></b> <b>Trên
đây là xuất xứ sự ra đời lịch sử vương triều Mạc được thể chế quân chủ
Lê trung hưng quyết định biên soạn dưới sự chủ biên của Phạm Công Trứ và
nhóm biên soạn thời đó.</b></span><br />
<br />
<span style="color: black;">III. TÌM HIỂU MỤC ĐÍCH VIỆC SOẠN SỬ, NGUỒN SỬ LIỆU SỬ DỤNG, PHƯƠNG PHÁP BIÊN SOẠN TRONG VIỆC SOẠN LỊCH SỬ VƯƠNG TRIỀU MẠC.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015498" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433075" style="color: black;"></a><b> Mục đích của việc soạn sử vương triều Mạc</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><b> </b>Chúng ta thấy
rằng mục đích việc soạn sử hay tôn chỉ của tác phẩm sử học được thể
hiện tóm lược thông qua lời đề tựa mỗi một tác phẩm lịch sử khi ra đời.
Để có thể nhận định bước đầu mục đích soạn sử mà các sử gia Lê trung
hưng thực hiện, chúng tôi xin đưa ra hai dẫn chứng từ hai lời đề tựa của
hai tác phẩm lịch sử ra đời từ nhà Lê trung hưng:</span><br />
<span style="color: black;"> – Lời tựa <b><i>“Đại Việt sử ký bản kỷ tục biên”</i></b> do Phạm Công Trứ chủ biên.</span><br />
<span style="color: black;"> – Lời tựa cuốn: <b><i>“Lê triều trung hưng công nghiệp thực lục”</i></b> do Hồ Sỹ Dương soạn, ông cũng là người tham gia trong nhóm biên soạn lịch sử vương triều Mạc, cuốn <b><i>“Lê triều trung hưng công nghiệp thực lục”</i></b> ra đời sau <b><i>“Đại Việt sử ký bản kỉ tục biên”</i></b> gần 10 năm sau đó.</span><br />
<span style="color: black;"> <b>* </b>Lời tựa cuốn<b> <i>“Đại Việt sử ký bản kỉ tục biên”</i> </b>chép:</span><br />
<span style="color: black;"> <b><i>“Vì sao mà làm
quốc sử? Vì chủ yếu của sử là ghi chép công việc, có chính trị của một
đời, tất phải có sử của đời ấy, mà sự ghi chép của sử giữ nghị luận rất
nghiêm, tô điểm việc trí trị thì sáng tỏ ngang với mặt trời mặt trăng,
răn đe kẻ loạn tặc thì ráo riết như sương thu lạnh buốt. Người thiện
biết có thể bắt chước, người ác biết có thể tự răn, quan hệ với việc
chính trị không phải là không nhiều cho nên mới làm ra sử”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đại Việt sử ký bản kỉ tục biên, Tr13, Đại Việt sử ký toàn thư, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Qua những dòng chữ đã dẫn ở trên, mục đích biên soạn <b><i>“Đại Việt sử ký bản kỷ tục biên”</i></b>
đã được Phạm Công Trứ đưa ra là khá rõ ràng thực dụng. Tác giả đã không
úp mở che đậy đường đi, nước bước để đạt mục đích khi soạn <b><i>“Bản kỷ tục biên”</i></b> thông qua ba ý chính sau:</span><br />
<span style="color: black;"> – Tô điểm việc trí trị của nhà
cầm quyền đương thời mà Phạm Công Trứ phục vụ, thêm phấn, gửi hương cho
thể chế chính trị cầm quyền.</span><br />
<span style="color: black;"> – Trấn áp, răn đe kẻ loạn tặc,
phản ứng quyết liệt với đối thủ chính trị, Phạm Công Trứ dùng các động
từ khá nặng mang tính răn đe như: Truất, biếm, hạ nhục, lực lượng chính
trị đối kháng của nhà Lê trung hưng.</span><br />
<span style="color: black;"> – “Sương thu lạnh buốt” một
hình tượng hóa được Phạm Công Trứ trao gửi cho lực lượng chính trị đối
kháng với nhà Lê trung hưng. Người xưa thường dùng: Sương xuân (móc
ngọt) làm cây cối tốt tươi, sương thu tàn phá sức sống muôn loài thực
vật…</span><br />
<span style="color: black;"> <b>* </b>Lời tựa cuốn<b> <i>“Lịch triều trung hưng công nghiệp thực lục” </i> </b>do hữu thị lang Hồ Sỹ Dương chủ biên chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i> “Tại sao mà làm ra quyển thực lục này? Là để thuật việc chép công, rõ chính thống ghi dòng hiền, cũng có lý do mà làm ra đó”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Những việc có dính líu đến
tiếm thiết thì một chữ cũng ngụ ý búa rìu, những việc có can thiệp đến
nghĩa chính thống thì 1 câu cũng rõ lời gấm vóc” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Lịch triều trung hưng công nghiệp thực lục, Tr1 – 3, Trần Lê Hữu dịch, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>KH: LS/TL 0233, tư liệu khoa học lịch sử ĐH KHXH&NV]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i>Mục đích soạn sử(thực
lục) qua ngòi bút hữu thị lang Hồ Sỹ Dương còn thực dụng hơn cả Phạm
Công Trứ, đối tượng phục vụ của việc soạn sử được chia ra làm hai luồng
chính kiến rất rõ ràng, không hề che đậy mục đích cá nhân:</span><br />
<span style="color: black;">– Làm rõ chính thống, thì một câu cũng rõ lời gấm vóc.</span><br />
<span style="color: black;"> – Những việc có dính líu đến tiếm thiết thì một chữ cũng ngụ ý búa rìu.</span><br />
<span style="color: black;"> Thông qua hai lời đề tựa trên
từ hai tác phẩm sử học ra đời cùng thời, cả hai tác phẩm lịch sử nói
trên với mục đích soạn sử tuân thủ một nguyên tắc không thay đổi từ ban
đầu, khước từ những nguyên lý cơ bản biên soạn của lịch sử nguyên thủy.
Với lời tuyên ngôn đầu tiên rõ ràng không cần úp mở, các sử gia Lê trung
hưng đặt ra cho mình một nhiệm vụ nhất quán: Phục vụ sự nghiệp chính
trị từ đòi hỏi của chính thể đương thời nhà Lê trung hưng.</span><br />
<ol start="2">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015499" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433076" style="color: black;"></a><b> Nguồn sử liệu do các sử gia Lê trung hưng sử dụng khi biên soạn lịch sử vương triều Mạc.</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Lời tựa <b><i>“Đại Việt sử ký bản kỷ tục biên”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Còn từ Thái tôn đến cung
hoàng của quốc triều thì nhân theo sách trước đã chép, để làm bản kỷ
thực lục. Lại tham khảo sách dã sử của Đăng Bính và lược lấy trong những
sách sót của người đương thời dâng hiến mà chép từ quốc triều Trang Tôn
Dụ hoàng đế đến Thần Tôn Uyên hoàng đế, thêm vào quốc sử gọi là Đại
Việt sử ký bản kỷ tục biên tất cả chia làm 23 quyển” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đại Việt sử ký toàn thư, Lời tựa Đại Việt sử ký bản kỉ tục biên, tr 14, T1, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;">Từ lời dẫn trên, nguồn sử liệu do sử gia Lê trung hưng sử dụng để soạn lịch sử vương triều Mạc trong <b><i>“Đại Việt sử ký bản kỷ tục biên” </i></b>được cung cấp bởi hai nguồn tư liệu lịch sử chính thức:</span><br />
<span style="color: black;"> – Sách dã sử của Đăng Bính.</span><br />
<span style="color: black;"> – Sách sót của người đương thời.</span><br />
<span style="color: black;">Bản thân hai nguồn sử liệu này, hoàn
toàn không phải là nguồn sử liệu trực tiếp ra đời từ chính sự vương
triều Mạc, nếu chấp nhận khai thác chỉ có thể được liệt vào nguồn sử
liệu gián tiếp dùng để tham khảo trong quá trình soạn chép lịch sử nói
chung.</span><br />
<span style="color: black;"><b>* Về sách dã sử:</b></span><br />
<span style="color: black;">Dã, âm Hán Việt mô tả là: Thôn, quê,
đồng quê, trong đó dã sử được định nghĩa là sử dân gian, sử do dân gian
ghi chép lưu truyền. Tại thời điểm các sử gia Lê trung hưng soạn sử
vương triều Mạc tính từ: [(1665 – 1527) là 138 năm], [(1665 – 1592) là
73 năm]. Với thời gian trên, cứ cho rằng do những biến động chính trị,
có thể chấp nhận không còn sử liệu trực tiếp ra đời từ vương triều Mạc,
với việc sử dụng nguồn sử liệu gián tiếp từ dã sử, chỉ có thể được coi
là nguồn tư liệu phân dạng thứ yếu(phụ) trong quá trình soạn sử này. Một
tác giả dã sử có nhân thân[Đăng Bính] không có tên tuổi sự nghiệp thanh
danh trong danh biểu đất nước, chúng ta khó có thể tìm ra danh tích một
con người như vậy và tác phẩm dã sử của ông đã được các sử gia Lê trung
hưng tìm tới sử dụng.</span><br />
<span style="color: black;"><b>* Về sách sót của người đương thời</b></span><br />
<span style="color: black;">Người đương thời là ai? Sách sót có
nguồn gốc từ đâu? Vô hình chung Phạm Công Trứ đưa nguồn sử liệu gián
tiếp để ghi chép lịch sử vương triều Mạc vào một ma trận không có cửa
thoát. Từ hai nguồn sử liệu trên, không có một sử gia nào chứng minh
được các loại <b>“sách sót”</b>, <b>“sách dã sử”</b> của Đăng Bính có mặt tại thời điểm năm 1665 này. Hai nguồn sử liệu <b>“đặc biệt”</b>
xuất hiện do các sử gia Lê trung hưng công bố trong lời đề tựa tác phẩm
lịch sử của họ. Cả hai nguồn sử liệu nêu trên được đưa vào nguồn tư
liệu chính để biên chép lịch sử nhà Mạc như vậy, việc làm này có đáp ứng
đầy đủ các tiêu chí cần thiết để soạn lịch sử khách quan của nhà Mạc
hay không?</span><br />
<ol start="3">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015500" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433077" style="color: black;"></a><b> Phương pháp sử gia Lê trung hưng thực hiện khi soạn lịch sử vương triều Mạc</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Phạm Công Trứ viết trong lời tựa <b><i>“Bản kỷ tục biên”</i></b> như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Còn như phàm lệ biên chép đều theo đúng cách thức của sách sử trước”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Tựa “Đại Việt sử ký bản kỷ tục biên”, tr16, t1, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i>Người xưa đã nói: <b>Danh có chính thì ngôn mới thuận</b>,
nhìn suốt quá trình biên soạn quốc sử từ ngoại kỷ, tới kỷ nhà Đinh, nhà
Lê Đại Hành, nhà Lý, nhà Trần, nhà Hồ, nhà Lê. Các sử gia đời trước như
Lê Văn Hưu, Phan Phù Tiên, Vũ Quỳnh, Ngô Sỹ Liên thực hiện việc soạn sử
với phương châm: Chính danh, chịu trách nhiệm chính trị đối với quá
khứ, hiện tại, tương lai đối với tác phẩm lịch sử của họ. Điều này được
thể hiện qua các lời bàn trong quá trình soạn bộ quốc sử <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư” </i></b>như sau:</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;">Sử thần Lê Văn Hưu có 28 lời bàn</span></li>
<li><span style="color: black;">Sử thần Phan Phù Tiên có 12 lời bàn</span></li>
<li><span style="color: black;">Sử thần Ngô Sỹ Liên có 169 lời bàn</span></li>
<li><span style="color: black;">Sử thần Vũ Quỳnh có 03 lời bàn</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Trong khi đó, lịch sử vương triều Mạc được soạn theo phương pháp của Phạm Công Trứ là: <b><i>“Đúng cách thức của sách sử trước”,</i></b>
đã xuất hiện 03 lời bàn của [Đăng Bính]. Lời bàn của một nhân vật không
chính danh, Đăng Bính không chịu trách nhiệm chính trị đối với thể chế
quân chủ Lê trung hưng. Tác giả dã sử Đăng Bính không là sử gia Lê trung
hưng tham gia nhóm biên soạn <b><i>“Bản kỷ tục biên”</i></b>.
Lời bàn của một người viết dã sử đã được Phạm Công Trứ tôn lên như một
lời bàn của một sử gia chính danh. Tại sao Phạm Công Trứ, Dương Hạo, Hồ
Sỹ Dương không có lời bàn về lịch sử vương triều Mạc? Như vậy, nấp sau
lưng Đăng Bính là ai?</span><br />
<span style="color: black;">Từ những xuất lộ đầu tiên của bản tuyên ngôn qua lời tựa <b><i>“Đại Việt sử ký bản kỷ tục biên”</i></b>. Những mâu thuẫn nảy sinh trong <b>phương pháp soạn sử, mục đích viết sử</b> và <b>cách tiếp cận nguồn sử liệu</b> do sử gia Lê trung hưng thực hiện, đã cấu thành sự <b><i>“bất thường”</i></b> khiến người đọc sử, nghiên cứu lịch sử, phê bình lịch sử về vương triều Mạc, không khỏi ngỡ ngàng và băn khoăn từ sự <b><i>“tiền hậu bất nhất”</i></b> của Phạm Công Trứ và nhóm biên soạn thực hiện trong tác phẩm sử học của họ.</span><br />
<span style="color: black;">Sử gia triều Nguyễn khi viết bộ quốc sử <b><i>“Khâm định việt sử thông giám cương mục”</i></b> đã đánh giá về sử thần Lê trung hưng như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Sử cũ soạn hồi cuối Lê, đều
ra từ những tay khuyển ưng của họ Trịnh, lẽ nhiên là có nhiều điều
kiêng kỵ đối với họ Trịnh. Đó thật là những trang sử nhơ bẩn, không thể
tin được, nhưng vì nay không có bộ sử nào tốt hơn để có thể dựa vào mà
sửa đổi lại, nên cương mục cứ phải theo tài liệu đáng ngờ mà truyền lại
điều đáng ngờ để đợi đời sau đính chính cho”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Việt sử thông giám cương mục – Lời phê, tr65, t14, NXB văn sử địa, 1959]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i>Dù lời phê trên không
nằm trong các sự kiện lịch sử vương triều Mạc, nhưng cũng là một nỗi
niềm gửi gắm cho đời sau của các sử gia triều Nguyễn, trước những tồn
nghi của lịch sử mà nguyên nhân của nó ra đời từ những cây bút sử gia Lê
trung hưng.</span><br />
<span style="color: black;">Câu hỏi từ phần một này: Lịch sử vương
triều Mạc là lịch sử khách quan, hay lịch sử nhận thức được diễn giải
đầu tiên ở đây. Chúng ta chưa thể có các điều kiện cần và đủ để kết luận
được một cách chính xác hoàn toàn. Nhưng sau năm sự kiện lịch sử của
nhà Mạc mà chúng tôi xin trình bày dưới đây, sẽ là những điều kiện tiên
quyết để kết luận một cách đầy đủ, chính xác và khách quan cho bản chất
câu hỏi của phần I này.</span><br />
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"><img alt="nha mac" class="alignnone size-full wp-image-18069" data-attachment-id="18069" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="nha mac" data-large-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/nha-mac.jpg?w=551?w=450" data-medium-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/nha-mac.jpg?w=551?w=225" data-orig-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/nha-mac.jpg?w=551" data-orig-size="450,600" data-permalink="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-3/nha-mac/" src="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/nha-mac.jpg?w=551" /></span></div>
<div style="text-align: left;">
<h4 style="text-align: center;">
<span style="color: black;">Phần II: Sự kiện số I</span></h4>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"><b><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015503" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433080" style="color: black;"></a></b>NHÀ MẠC CẮT ĐẤT HAI CHÂU QUY – THUẬN CHO NHÀ MINH </span></div>
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015505" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433082" style="color: black;"></a> KHÁI QUÁT SỰ KIỆN</span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Trong những chuỗi sự kiện rất
lớn từ lịch sử cổ, trung đại của Đại Việt, đọc sử nhà Mạc, chúng ta gặp
ngay một sự kiện chưa từng xuất hiện trong các triều đại tiền nhiệm, nội
dung của sự kiện này được tóm lược cô đọng trong vài chục từ sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Đăng Dung sợ nhà Minh đem
quân sang hỏi tội, bèn lập mưu cắt đất dâng nhân dân hai châu Quy Thuận
và hai hình người bằng vàng và bạc cùng là châu báu của lạ vật lạ. Vua
Minh thu nhận, từ đấy nam bắc lại sai thống sứ đi lại”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, q2, Tr606 – 607, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;">Từ nội dung ghi chép trên của sử, nguyên
nhân dẫn tới sự kiện, diễn biến của sự kiện, kết quả của sự kiện đã
được mô tả hoàn chỉnh:</span><br />
<span style="color: black;">– Nguyên nhân: Nhà Mạc lên ngôi sợ nhà Minh kéo quân sang hỏi tội.</span><br />
<span style="color: black;">– Diễn biến: Xuất phát từ diễn biến nội bộ Đại Việt, nhà Mạc đã dùng cách <b><i>“cắt đất, dâng dân”</i></b> làm vừa lòng nhà Minh trong hoàn cảnh trên.</span><br />
<span style="color: black;">– Kết quả: Sự kiện đã hoàn thành, nhà Mạc cắt đất hai châu Quy Thuận và dâng của cải cho nhà Minh.</span><br />
<span style="color: black;">Vua Minh tiếp nhận đất đai, nhân dân hai
châu Quy Thuận, của cải mà nhà Mạc dâng nộp, từ đấy ngoại giao giữa hai
nước được nối lại.</span><br />
<span style="color: black;">Đối với lịch sử cổ đại, trung đại thậm
chí cận đại việc tìm ra chính xác những địa danh gắn liền với từng sự
kiện lịch sử là rất khó khăn bởi nhiều lý do khác nhau. Trong nội dung
mà sử ghi chép, địa danh <b><i>“hai châu Quy Thuận”</i></b>
là mấu chốt quan trọng nhất trong sự kiện số I này, việc tìm ra chính
xác hai địa danh Quy – Thuận sẽ là chìa khóa mở ra toàn bộ sự thật sự
kiện số I.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015506" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433083" style="color: black;"></a><b> </b>VẤN ĐỀ ĐỊA DANH “HAI CHÂU QUY THUẬN”</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Phân tích cấu trúc từ ngữ: <b>“hai châu Quy – Thuận”</b> được hiểu kĩ càng như sau:</span><br />
<span style="color: black;">Số lượng: 2 châu</span><br />
<span style="color: black;">Đơn vị hành chính: Châu</span><br />
<span style="color: black;">Địa danh: Châu Quy, châu Thuận</span><br />
<span style="color: black;">Từ sự trình bày trên của sử, ta có hai cách hiểu khác nhau về địa danh này như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>* Trường hợp thứ nhất:</i></b> Địa danh Quy và Thuận là địa danh đơn từ</span><br />
<span style="color: black;">Nghĩa là: “hai châu quy thuận” đồng nghĩa với “hai châu: Châu Quy và châu Thuận”.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>* Trường hợp thứ 2:</i></b> Địa danh Quy và Thuận không phải đơn từ</span><br />
<span style="color: black;">Nghĩa là: “hai châu quy thuận” đồng nghĩa với</span><br />
<span style="color: black;">“hai châu: Châu Quy + (1,2 từ nào đó)</span><br />
<span style="color: black;"> Châu Thuận + (1,2 từ nào đó)”</span><br />
<span style="color: black;">Trên thực tế, địa danh đơn từ xuất hiện từ cổ xưa còn tồn tại tới ngày nay nằm rải rác các địa phương trong cả nước như sau:</span><br />
<br />
<span style="color: black;">Ví dụ:</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Kép”, “Vôi”, “Chũ”, “Thắng” </i></b>vv…là những địa danh đơn từ tại Bắc Giang.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Lủ”, “Cót”, “Sốm”, “Săn”</i></b> vv… là những địa danh đơn từ tại Hà Nội.</span><br />
<span style="color: black;">Tương tự như vậy địa danh có 3 từ :</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“A Pa Chải”</i></b> một địa danh thuộc tỉnh Điện Biên.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Hoàng Su Phì”</i></b> một địa danh tỉnh Hà Giang.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Mù Căng Chải”</i></b> một địa danh thuộc tỉnh Yên Bái</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Kon Ka Kinh”</i></b> một địa danh tỉnh Gia Lai vv…</span><br />
<span style="color: black;">Từ những ví dụ thực tế trên, hai châu
Quy Thuận do sử chép có khả năng rơi vào một trong hai trường hợp đã
nêu. Thời gian sự kiện xảy ra do sử chép trôi qua gần 500 năm (1528),
hai địa danh cần tìm hiểu có thể đã thay đổi, thậm chí đã bị xóa tên vì
bị sát nhập vào Trung Hoa? Việc khảo cứu để tìm ra chính xác hai địa
danh này là một việc không dễ, tuy vậy, công việc phân tích mổ xẻ sự
kiện, phục hồi sự kiện sau này sẽ giúp cho việc tìm đúng, tìm chính xác
hai địa danh này lần lượt từng bước được làm rõ. Một trong những yếu tố
quan trọng cho quá trình phục hồi sự kiện thành công, phải kể tới những
phê bình hai chiều của giới sử học nước nhà đối với sự kiện này, chúng
tôi xin lần lượt trình bày những chính kiến đó ở phần sau đây.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015507" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433084" style="color: black;"></a><b> </b>GIỚI SỬ HỌC ĐÁNH GIÁ SỰ KIỆN I</span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Khi tìm hiểu lịch sử cổ đại,
trung đại, cận đại của đất nước lẽ tất yếu cần tìm tới những đánh giá,
phê bình lịch sử của các tác giả là những sử gia có chuyên môn sâu rộng
trước kia và ngày nay. Họ là những cá nhân có năng lực dẫn hướng dư
luận, khả năng bạch hóa sự kiện hoặc có những công trình khám phá gây
tiếng vang toàn xã hội phản ánh trung thực một sự kiện lịch sử nào đó
hay một giai đoạn lịch sử nhất định. Đối với sự kiện số I này của nhà
Mạc cũng tương tự như vậy, những quan điểm hai chiều sẽ đóng góp vào quá
trình bạch hóa lịch sử này.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015508" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433085" style="color: black;"></a><b> Một số quan điểm phản bác việc ghi chép của sử</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><b><i>Thứ nhất: </i></b></span><br />
<span style="color: black;"> Đề cập tới vấn đề cắt đất hai châu Quy – Thuận của nhà Mạc từ sử cũ, các sử thần triều Nguyễn khi soạn bộ <b><i>“Việt sử thông giám cương mục”</i></b> đã có ý kiến trong lời cẩn án như sau:</span><br />
<span style="color: black;"> <b><i>“Lại xét: trong
năm Mạc Minh Đức thứ 2, tức là năm Minh gia tĩnh thứ 7 (1528), sử cũ
chép Đăng Dung sợ nhà Minh hỏi tội, bàn tính chuyện cắt đất dâng hai
châu Quy, Thuận; Vua Minh thu nhận. Từ đó, Nam Bắc lại có sứ giả đi lại
thông hiếu. Nhưng, nay tra cứu bản đồ nước ta thì có Quy Hóa châu và
Thuận châu. Hai châu này hiện nay thuộc tỉnh Hưng Hóa. Trong Đại Thanh
nhất thống chí tuy có chép châu Quy Thuận nguyên thuộc phủ Trấn An tỉnh
Quảng Tây nhà Thanh đấy thật, nhưng hai châu mà sử cũ gọi là Quy, Thuận
có lẽ tức là Quy Hóa và Thuận Châu đó thôi.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Lại xét Minh Sử thông giám ký sự:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Hồi năm Mạc đại chính thứ 9
(1538), Mạc Đăng Dung được tin quân Minh sang đánh, cả sợ, sai sứ xin
hàng, nói dối là họ Lê không có người kế tự, cha con Đăng Dung có công
với với nước được mọi người suy tôn; còn Đăng Dung sở dĩ không dâng được
biểu chương cho sứ sang tiến cống là chỉ vì trước kia bị Trần Cung
chiếm xứ Lạng Sơn làm nghẽn đường, đến sau lại giữ biên cương đóng cửa
ải, không tiếp nhận. Việc này, từ năm Gia Tĩnh thứ 7 (1528) đến năm thứ
17 (1538) trải hàng 10 năm chưa từng có sứ đi thông hiếu, thế mà sử cũ, ở
năm Gia Tĩnh thứ 7 , đã vội chép rằng:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> <b><i>“Đăng Dung tính
chuyện cắt đất dâng nộp hai châu Quy Thuận, từ đó nam bắc lại cho sứ giả
đi lại thông hiếu. Về việc này, những điểm sử cũ chép đó đều sai sự
thực, nên nay rút bớt đi mà chép phụ vào đây để tham khảo”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Việt sử thông giám cương mục, q14, tr1338 – 1339, NXB văn sử địa, 1959]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Đây là lần soạn sử với quy mô
quốc gia do triều đình nhà Nguyễn quyết định. Các sử thần triều đình
Nguyễn đã quyết đoán không ghi chép sự kiện cắt đất hai châu Quy Thuận
vào từng mục lịch sử nhà Mạc trong <b><i>“Việt sử thông giám cương mục”</i></b><i>. </i>Mặc dù những lập luận, lý giải của các sử gia dựa hẳn vào hai bộ sách: <b><i>“Đại Thanh nhất thống chí”</i></b> và <b><i>“Minh sử thông giám ký sự”</i></b> là không rõ ràng và thuyết phục.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Thứ hai: </i></b></span><br />
<span style="color: black;">Năm 1968 khi biên dịch, hiệu đính cuốn <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b> cố giáo sư Đào Duy Anh đã có những quan điểm về sự kiện I này như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Hai châu Quy Thuận thì nhà Tống đã chiếm từ thời Lý nước ta rồi”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Chú thích, ĐVSKTT, T4, Tr347, NXB KHXH, 1968]</i></span><br />
<span style="color: black;">Dòng chữ chú thích này được in tại Lề
cuối trang 347 cuốn sử, mười lăm từ cố giáo sư Đào Duy Anh chú thích rất
cô đọng. Có lẽ rất bổ ích cho những nhà nghiên cứu lịch sử nhà Mạc,
thậm chí lớp học trò của ông như cố giáo sư Trần Quốc Vượng, hoặc sau
này là PGS-TS. Đinh Khắc Thuân dựa vào như một <b><i>“bảo đảm”</i></b> khi đề cập tới sự kiện I trong các trang viết về lịch sử nhà Mạc của họ.</span><br />
<span style="color: black;"> Riêng đối với những người đọc
sử, các sinh viên chuyên ngành sử rất khó có thể tiếp cận các nguồn sử
liệu để hiểu rõ sự cô đọng 15 từ mà cố giáo sư Đào Duy Anh đã viết. Lý
do của nó là: Quốc sử Đại Việt không hề ghi chép bất cứ một tình tiết
nào liên quan tới hai châu Quy Thuận bị mất tại kỳ nhà Lý này. Tương tự
như vậy, cũng chưa có bất kỳ một công trình khả dĩ nào từ các nhà sử
học, người nghiên cứu lịch sử, công phu tìm tòi để trả lại lịch sử khách
quan sự kiện này một cách kỹ càng, dễ hiểu. Chính vì vậy, người đọc sử
dựa vào đâu để hiểu nổi 15 từ trên của một giáo sư đầu ngành sử đương
đại.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Thứ ba: </i></b></span><br />
<span style="color: black;">25 năm sau (1968 – 1993) khi hiệu đính cuốn <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b>
bản in nội các quan bản mộc bản khắc năm Chính Hòa thứ 18 (1697) do NXB
KHXH ấn hành năm 1993, tới sự kiện I này giáo sư sử học Hà Văn Tấn đã
chú thích như sau:</span><br />
<span style="color: black;"> <b><i>“Về việc nộp đất,
không thấy Minh sử ghi lại. Hai châu Quy Thuận đã bị nhà Tống chiếm từ
đời Lý, đó là châu Quy Hóa và Thuận An. Hai châu này sau trở thành Châu
Quy – Thuận tỉnh Quảng Tây”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Chú thích_ ĐVSKTT, Q3, Tr112, NXB KHXH 1993]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Từ lời chú thích năm 1968 của
cố giáo sư Đào Duy Anh. Một phần tư thế kỷ sau, chú thích tiếp theo của
giáo sư sử học Hà Văn Tấn. Sự kiện lịch sử số I này được đẩy lên một mốc
mới: Hai châu Quy – Thuận từ sử chép có tên <b><i>Quy Hóa</i></b> và <b><i>Thuận An.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Thứ tư:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> Tại hội thảo cấp quốc gia
vương triều Mạc năm 1994 ở Hải Phòng, cố giáo sư sử học Trần Quốc Vượng
đã đi sâu hơn vào sự kiện I trong bản tham luận của ông. Tuy nhiên cố
giáo sư cũng thừa nhận: những lời ông soạn tại bài tham luận dựa vào
nghiên cứu từ thầy ông, cố giáo sư Đào Duy Anh:</span><br />
<span style="color: black;"> <b><i>“Toàn thư chép:
Mậu Tý (1528) Đăng Dung sợ nhà Minh đem quân sang hỏi tội bèn lập mưu
cắt đất dâng nhân dân hai châu Quy Thuận” Minh sử không hề chép chuyện
này và từ năm 1968 thầy tôi giáo sư Đào Duy Anh khi hiệu đính bản dịch
“Toàn thư” đã chú thích về việc này như sau: “hai châu Quy Thuận thì nhà
Tống đã chiếm từ thời Lý nước ta rồi” đó là hai châu Quy Hóa và Thuận
An do hai thủ lĩnh Nùng Trí Hội và Nùng Tôn Đán nộp cho nhà Tống về sau
trở thành châu Quy Thuận và châu Quy Dịn trong khẩu ngữ Tày Nùng của
tỉnh Quảng Tây, vậy có liên quan gì đến nhà Mạc”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Nhà Mạc và dòng họ Mạc trong lịch sử tr34, viện thông tin XB, 1996]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i> Lần thứ tư này, sự
kiện I được cố giáo sư Trần Quốc Vượng bổ sung chi tiết hơn. Hai thủ
lĩnh địa phương nộp đất cho nhà Tống là Nùng Trí Hội và Nùng Tôn Đán.
Người đọc sử, người ham thích lịch sử đất nước không thể tìm được bất cứ
một thông tin nào từ quốc sử Đại Việt viết về diễn biến sự kiện, con
người cụ thể tham gia sự kiện mà các giáo sư sử học nêu ra ở trên.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Thứ năm:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> Trong cuốn sách <b><i>“Lịch sử triều Mạc qua thư tịch và văn bia”</i></b>
xuất bản năm 2001, vốn là luận án tiến sĩ của phó giáo sư – tiến sĩ
Đinh Khắc Thuân (chức danh ngày nay) bảo vệ tại Paris – Pháp năm 2000,
ông đã viết về sự kiện I này như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Về sự kiện được gọi là cắt
đất năm 1528, chỉ duy nhất được nêu trong Đại Việt sử ký Toàn thư rằng:
“sợ nhà Minh hỏi tội, Đăng Dung bèn lập mưu cắt đất dâng nhân dân hai
châu Quy Thuận và hai hình người bằng vàng bạc, cùng là châu báu, của lạ
vật lạ…” giải thích về sự kiện này tác giả của cương mục nhận thấy:
“tỉnh Hưng Hóa nước ta hiện nay có hai châu Quy và Thuận” [Cương mục
sách đã dẫn, t2, tr116]. Ghi chép trên của toàn thư là hoàn toàn nhầm
lẫn và sự giải thích của cương mục lại cũng không rõ ràng. Thực tế năm
1528 không hề xảy ra sự kiện dâng hai châu Quy Thuận cho nhà Minh. Bởi
hai châu này theo cố giáo sư Đào Duy Anh thì: “Nhà Tống đã chiếm từ thời
Lý nước ta rồi”. Việc nộp đất ở vùng này chỉ diễn ra vào thời Lý năm
1057 và năm 1073 với 2 động Vật Dương và Vật Ác mà thôi. Thực tế, đất
Quy Thuận vốn là đất của nhà Lý đã bị nhập vào nhà Tống từ thế kỷ XI như
nhận xét của Hà Phúc Trường nhà nghiên cứu Trung Quốc khi viết về địa
chí phủ Quy Thuận năm 1848 là: “Quy Thuận vốn thuộc An Nam”. Vì vậy, sự
kiện chép trong toàn thư về việc Mạc Đăng Dung cắt 2 châu Quy Thuận cho
nhà Minh là sự nhầm lẫn đáng tiếc”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Lịch sử triều Mạc qua thư tịch và
văn bia, tr82 – 83, trung tâm KHXH và nhân văn quốc gia, viện nghiên cứu
Hán nôm, NXB KHXH 2001]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Trên đây là năm ý kiến phản
bác từ các sử gia cận đại và đương đại đối với sự kiện lịch sử số I. Tuy
nhiên từ ngữ phân tích sự kiện lịch sử này quá cô đọng, kiệm chữ, dù có
cố gắng tạo ra một kết nối, nối liền năm lời dẫn trên, người đọc sử
cũng không thể tìm được tiếng nói chung với các nhà sử học đã viết về sự
kiện lịch sử số I.</span><br />
<ol start="2">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015509" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433086" style="color: black;"></a><b> Ý kiến đồng thuận với sử</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Tại hội thảo VTM năm 1994, phó giáo sư – tiến sĩ sử học Đỗ Văn Ninh đã có ý kiến trong tham luận tại đây: <b><i>“Thế
nhưng nhà Mạc cũng làm nhiều việc mà người trong nước không đồng lòng.
Mới lên ngôi hai năm, Mạc Đăng Dung đã cắt đất hai châu Quy Thuận dâng
nhà Minh, kèm theo người vàng người bạc, cùng nhiều châu báu mong nhà
Minh che chở”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Nhà Mạc và dòng họ Mạc trong lịch sử, tr303, viện thông tin XB, 1996]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Tại phần trên chúng tôi đã chép
ra sáu dẫn chứng hai chiều của các nhà sử học cận đại, đương đại đánh
giá sự kiện I. Trong đó phải kể tới sự quyết đoán không biên chép theo
sử cũ sự kiện trong từng mục lịch sử nhà Mạc mà các tác giả <b><i>“Cương mục”</i></b> thực hiện. Quá trình hình thành 6 dẫn chứng trên là gần 200 năm, kể từ khi các tác giả <b><i>“Cương mục”</i></b>
soạn sử đến nay. Chúng tôi không dẫn ra những ý kiến hai chiều từ các
học giả không chuyên về sử học vì những quan điểm này rất đa dạng và rất
phổ biến ngoài xã hội.</span><br />
<span style="color: black;"> Tuy nhiên với những gì đã dẫn
ra ở trên, bản chất khách quan của sự kiện dần hé lộ, mong muốn ghép nối
các mảng dữ liệu rời rạc này từ quá khứ là rất khó khăn đối với người
đọc sử. Thậm chí các sinh viên khoa học xã hội, các thầy cô dạy sử các
cấp phổ thông, lý do quốc sử hay các nguồn sử liệu khác không cung cấp
những dữ liệu lịch sử này. Khoảng cách nhận thức ngày càng giãn rộng ra
nguyên nhân cơ bản là không có một công trình nghiên cứu nào đủ sức giải
quyết một cách bài bản, thuyết phục, dễ hiểu trả lại chân lý khách quan
sự kiện I. Như vậy, tác dụng thật sự từ sáu lần dẫn trên rất khiêm tốn
đối với xã hội và nó quay trở lại với chính các tác giả sử học. Chính vì
vậy, chúng tôi cố gắng đưa ra một cách nhìn mới, nghiên cứu mới thể
hiện đầy đủ, nghiêm túc, minh bạch để đánh đổ hoàn toàn <b><i>“lịch sử nhận thức” </i></b>sự kiện lịch sử số I này.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015510" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433087" style="color: black;"></a><b> </b>PHỤC HỒI SỰ KIỆN</span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Khi đọc lịch sử nhà Mạc,
nghiên cứu sự kiện này, người đọc sử, nghiên cứu lịch sử nếu chỉ sử dụng
nguồn sử liệu trong cuốn <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b>,<b><i> “Việt sử thông giám cương mục”</i></b>.
Hoặc các tác phẩm lịch sử do từng cá nhân biên soạn, sẽ không thể
nghiên cứu nổi tính phức tạp và bản chất của sự kiện, đồng thời khó nhận
ra chân dung <b><i>“lịch sử nhận thức”</i></b> của sự kiện lịch sử số I.</span><br />
<span style="color: black;"> Lý do là:</span><br />
<span style="color: black;">* <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b>, <b><i>“Việt sử thông giám cương mục” </i></b>và
các loại sách sử khác, sách dư địa chí các đời không ghi chép bất kỳ
một thông tin nào dẫn tới những kết luận mà các tác giả sử học đem lại
(đã dẫn).</span><br />
<span style="color: black;">* Trong tất cả các giáo trình giảng dạy
lịch sử trong các trường đại học, các cấp phổ thông không có bất kỳ một
bài giảng nào khơi gợi hay lập luận phản bác sự kiện I mà sử cũ chép.</span><br />
<span style="color: black;">* Ở ngoài xã hội người đọc sử có thể tham khảo, suy nghĩ về lập luận từ 6 dẫn chứng đã nêu của giới sử học nước nhà.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Nhưng:</i></b></span><br />
<span style="color: black;">– Sự kiện mất đất tại kỷ nhà Lý <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b> không ghi chép.</span><br />
<span style="color: black;">– Những nhân vật: Nùng Trí Hội, Nùng Tôn Đán <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b><i>,<b> “Việt sử thông giám cương mục”</b></i> và các loại sách vở liên quan không ghi chép hành trạng.</span><br />
<span style="color: black;">– Các địa danh liên quan như động <b>Vật Dương</b> động <b>Vật Ác</b> có liên quan gì tới 2 châu Quy Thuận, tài liệu lịch sử nào nói tới?</span><br />
<span style="color: black;">– Tại sao sự kiện mất đất từ kỷ nhà Lý cách nhà Mạc 500 năm mà nhà Mạc lại liên đới? vv…</span><br />
<span style="color: black;"> Có rất nhiều câu hỏi phải trả
lời từ những vấn đề được nêu ra ở trên, đồng thời hiện nay nhiều người
trong giới sử đã từng công nhận sử cũ chép sự kiện I này là đúng! Đứng
trước một vấn đề phức tạp tồn tại lâu dài như vậy, chúng tôi cần phải
thực hiện như thế nào để hoàn thành trách nhiệm trả lại sự thật sự kiện
lịch sử số I và sau đây là những công việc đó được đưa ra.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015511" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433088" style="color: black;"></a><b> </b>SỬ DỤNG NGUỒN TƯ LIỆU TỪ SÁCH DƯ ĐỊA CHÍ CHO 3 GIAI ĐOẠN LỊCH SỬ.</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Phương pháp lựa chọn là: Lấy lịch sử nhà
Mạc là trọng tâm, sử dụng tư liệu dư địa chí trước nhà Mạc, sau nhà Mạc
làm nền tảng để vận dụng linh hoạt lịch sử và địa lý học, nhằm tìm ra
những mối tương tác liên quan giữa địa lý và lịch sử. Chúng ta thấy
rằng: Địa lý và lịch sử là hai môn khoa học xã hội có liên quan mật
thiết với nhau, sử nằm trong địa, địa sẵn có trong sử, người ta gọi là
địa lý học lịch sử. Cách thức vận dụng tư liệu các nguồn dư địa chí cùng
tư liệu lịch sử một cách nhuần nhuyễn sẽ là chìa khóa mở ra cánh cửa bí
ẩn của lịch sử cần quan tâm. Do vậy, cần thực hiện các bước phân tích
tư liệu dư địa chí chia ra bởi ba giai đoạn như sau:</span><br />
<span style="color: black;"> * Sách dư địa chí ra đời trước nhà Mạc(trước năm 1527)</span><br />
<span style="color: black;"> * Sách dư địa chí ra đời sau nhà Mạc(sau năm 1527)</span><br />
<span style="color: black;">* Sách dư địa chí cận đại, bản đồ hành chính nước CHXHCNVN.</span><br />
<span style="color: black;">Cũng xin lưu ý rằng: Vùng đất hai châu
Quy Thuận đang khảo cứu, tất yếu phải nằm trong phạm vi giáp ranh biên
giới giữa hai quốc gia Đại Việt và Trung Hoa. Vùng đất này không thể nằm
quá sâu trong lãnh thổ Đại Việt, chính vì vậy, phạm vi khảo cứu cần
nhắm tới sẽ nằm trên vĩ tuyến 20 hất ngược lên biên giới phía bắc nước
ta (VD: Địa danh Thuận Hóa cách biên giới phía bắc 1000km sẽ không nằm
trong đối tượng khảo cứu này).</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015512" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433089" style="color: black;"></a><b> Tìm địa danh các châu có từ đầu là “Quy”, “Thuận” thông qua các sách dư địa chí trước nhà Mạc:</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015513" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433090" style="color: black;"></a><b><i>a, Theo sách “Đường thư địa lý chí”</i></b></span><br />
<span style="color: black;">Sách này xuất hiện cách ngày nay chừng 1400 năm (nhà Đường 618 – 907) được biên dịch bởi Nguyễn Văn Siêu và chép tại mục <b><i>“Địa lý tiền biên”</i></b> trong tác phẩm <b><i>“Phương đình dư địa chí”</i></b> của ông.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Đường thư dư địa chí”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Quy hóa châu: lĩnh 4 huyện là: Yên Lập, Văn Bàn, Văn Chấn, Thủy Vĩ”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đường thư dư địa chí, địa lý tiền biên, PĐDĐC, tr32, NXB TDSG 1960]</i></span><br />
<span style="color: black;">tìm tiếp <b><i>“Đường thư địa lý chí”</i></b> xuất hiện địa danh Thuận Châu như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“An Thuận (năm thứ 9 niên
hiệu Vũ Đức) đặt ra Thuận Châu và 3 huyện: Đông Hà… Xương Bình Hà, năm
đầu niên hiệu Chính Quán, châu bỏ, bớt 3 huyện sáp vào An Thuận”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đường thư địa lý chí, Địa lý tiền biên, Phương đình dư địa chí, Tr26, NXB Tự do Sài Gòn, 1960]</i></span><br />
<span style="color: black;">Bám vào tư liệu do Nguyễn Văn Siêu cung cấp từ <b><i>“Đường thư địa lý chí”</i></b> đã thấy xuất hiện hai 2 địa danh: <b>Quy Hóa</b>, <b>Thuận Châu</b></span><br />
<span style="color: black;">Hai địa danh cổ này xuất hiện trước năm
1527 chừng 900 năm, từ đây chúng ta cũng biết một số địa danh cổ còn giữ
mãi tới ngày nay tại các tỉnh phía bắc:</span><br />
<span style="color: black;">– Huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ.</span><br />
<span style="color: black;">– Huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái.</span><br />
<span style="color: black;">Qua dẫn chứng trên, trước nhà Mạc gần 1000 năm, lãnh thổ Đại Việt đã có hai địa danh: <b>Quy Hóa và Thuận Châu.</b></span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015514" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433091" style="color: black;"></a><b><i>b, Sách “An Nam chí lược”</i></b></span><br />
<span style="color: black;">Sách do Lê Tắc soạn năm 1333 đời Trần(trước năm 1527 gần 200 năm).</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“An Nam chí lược” </i></b>bổ sung cho<b><i> “Đường Thư Địa Lý Chí” </i></b>như sau<b><i>: “Châu Thuận An(An Thuận) đời Đường gọi là Thuận Châu”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[An Nam chí lược, tổng tập dư địa chí, quyển 1, tr124, NXB thanh niên, 2012]</i></span><br />
<span style="color: black;">Tại mục <b><i>“Lịch đại khiển sư”</i></b> Lê Tắc chép về địa danh Quy Hóa như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Mùa đông năm ấy, đại binh
của Trấn Nam vương đến biên cảnh, bắt Văn Hàn làm hướng đạo phá được
cửa ải Nội Bàng… Năm sau Triều đình (nhà Nguyên)” cho Văn Hàn làm trung
thuận đại phu Quy Hóa giang lộ” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[An Nam chí lược, tổng tập dư địa chí, quyển 1, tr404, NXB thanh niên, 2012]</i></span><br />
<span style="color: black;">Qua hai nguồn tư liệu <b><i>“Đường thư dư địa chí”</i></b> và <b><i>“An Nam chí lược”</i></b> cung cấp, đã xuất hiện 2 địa danh: <b>Thuận Châu, Quy Hóa</b> thuộc Đại Việt, trước khi nhà Mạc ra đời hàng ngàn năm.</span><br />
<span style="color: black;">Hai địa danh này nằm ngang hoặc trên vĩ
tuyến 20 nước ta, các tư liệu dư địa chí trên đây là những dẫn chứng rời
rạc, vụn vặt, sau đây là những dẫn chứng rõ ràng cụ thể hơn từ các
nguồn tư liệu dư địa chí khác nhau.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015515" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433092" style="color: black;"></a><b><i>c, “Ức trai di tập – dư địa chí”</i></b></span><br />
<span style="color: black;">Sách do Nguyễn Trãi soạn năm 1435 (trước năm 1527 gần 100 năm) hai địa danh cần tìm hiểu được ghi chép như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“XXVII. Thao, Lịch ở Hưng Hóa.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Thao là tên sông, Lịch là
tên núi. Sông Thao là ngọn sông Hoàng Thủy cũng 500 năm, một lần nước
trong. Hưng Hóa xưa là bộ Tân Hưng ở thời Hán là Nam Trung. Mạnh Hoạch
chống cự với Khổng Minh ở đấy, phía tây thông với Vân Nam, phía đông
tiếp giáp Sơn Tây, phía bắc và phía nam tiếp giáp Tuyên, Nghệ. Có 3 bộ
phủ, 4 huyện, 17 châu, 31 làng xã, 155 động, 137 sách, 8 trang. Đấy là
phiên giới thứ hai ở phía Tây vậy.”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b>Cẩn án:</b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Phủ Quy Hóa có 3 huyện, 2 châu, 31 xã, 54 động:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>* Huyện Trấn Yên có 27 xã, 7 trang, 2 động, 2 sách</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>* Huyện Yên Khâu (cũng gọi là Yên Lập) có 2 xã, 1 trang, 1 động, 18 châu</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>* Huyện Văn Chấn có 2 xã, 80 sách</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>* Châu Văn Bàn có 40 động</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>* Châu Thủy Vỹ có 11 động (tiếp nối Vân Nam)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Phủ Gia Hưng: (thời Hồ đổi làm Thiệu Hưng, triều Lê lại theo tên cũ) có 1 huyện, 5 châu, 42 động.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>* Huyện Thanh Xuyên có 1 thôn, 2 động, 34 sách</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>* Châu Phù Hoa có 3 động</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>* Châu Mộc Châu có 20 động, 3 sách</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>* Châu Việt Châu có 3 động</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>* Châu Mai Châu có 3 động</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>* Châu Thuận Châu có 10 động…”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Ức trai di tập _ dư địa chí, Tr36, NXB Sử học 1960]</i></span><br />
<span style="color: black;">Dư địa chí của Nguyễn Trãi cung cấp cho ta biết rất cụ thể 2 địa danh:</span><br />
<span style="color: black;"><b>Quy Hóa </b>đơn vị hành chính là Phủ</span><br />
<span style="color: black;"><b>Thuận Châu</b> đơn vị hành chính là Châu, 2 địa danh này thuộc Hưng Hóa – Đại Việt.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015516" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433093" style="color: black;"></a><b><i>d, Sách “Hồng Đức bản đồ”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Hồng Đức bản đồ”</i></b> được triều đình vua Lê Thánh Tông lập năm (1467 – 1469), tại mục: thừa tuyên Hưng Hóa sách chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“I. Phủ Gia Hưng: 1 huyện, 5 châu”</i></b></span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><b><i>Huyện Thanh Xuyên: 36 xã</i></b></span></li>
<li><span style="color: black;"><b><i>Châu Phù Hoa: 4 động</i></b></span></li>
<li><span style="color: black;"><b><i>Châu Mộc: 21 động, 3 sách</i></b></span></li>
<li><span style="color: black;"><b><i>Châu Mai: 4 động</i></b></span></li>
<li><span style="color: black;"><b><i>Châu Việt: 4 động</i></b></span></li>
<li><span style="color: black;"><b><i>Châu Thuận (Thuận Châu): 9 động</i></b></span></li>
<li><span style="color: black;"><b><i> Phủ Quy Hóa: 3 huyện, 2 châu</i></b></span></li>
<li><span style="color: black;"><b><i>Huyện Trấn An: 44 xã</i></b></span></li>
<li><span style="color: black;"><b><i>Huyện An (Yên) Lập: 6 xã, 17 sách, 4 động</i></b></span></li>
<li><span style="color: black;"><b><i>Huyện Văn Chấn: 33 trang, 7 sách, 1 động</i></b></span></li>
<li><span style="color: black;"><b><i>Châu Văn Bàn: 39 động</i></b></span></li>
<li><span style="color: black;"><b><i>Châu thủy Vĩ: 11 động…”</i></b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><i>[Hồng Đức bản đồ, Tr41, tủ sách viện khảo cổ – bộ quốc gia giáo dục, SG, 1962]</i></span><br />
<span style="color: black;">Từ trên, qua 4 cuốn sách dư địa chí xuất hiện trước nhà Mạc</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;">Đường thư dư địa chí</span></li>
<li><span style="color: black;">An Nam chí lược</span></li>
<li><span style="color: black;">Dư địa chí – Nguyễn Trãi</span></li>
<li><span style="color: black;">Hồng Đức bản đồ</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Hai địa danh <b>Quy Hóa</b>, <b>Thuận Châu</b>
đã xuất hiện đầy đủ, rõ ràng và chính xác, vùng đất thuộc 2 địa danh
này nằm ngang hoặc trên vĩ tuyến 20, do có những thay đổi đơn vị hành
chính từ bộ, thừa tuyên, lộ, trấn, phủ, châu trong các giai đoạn lịch sử
khác nhau, nhưng đơn vị hành chính cổ là <b><i>“châu”</i></b> đã xuất hiện cách ngày nay 2000 năm về trước.</span><br />
<ol start="2">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015517" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433094" style="color: black;"></a><b> Tìm địa danh các Châu có từ đầu là “Quy” và “Thuận” từ nguồn sách dư địa chí sau nhà Mạc</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><b><i>a, Cuốn “Kiến văn tiểu lục”</i></b> tại quyển 6, mục phong vực bờ cõi, Lê Quý Đôn chép về Hưng Hóa như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Hưng Hóa thời nhà Trần đặt 3
trấn: Tuyên Quang, Tuy Hóa, Đà Giang… đến giữa năm Quang Thuận triều
Thánh Tông mới dặt Hưng Hóa xứ thừa tuyên” quản lý 3 huyện, 2 châu thuộc
phủ Quy Hóa 2 huyện 5 châu”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Kiến văn tiểu lục, phong vực, tr342 – 343, viện sử học XB năm 2007]</i></span><br />
<span style="color: black;">Chép về Thuận Châu, <b><i>“Kiến văn tiểu lục”</i></b> cho biết:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Một dải sông Đà có 8 châu…
Châu Thuận (Thuận Châu)” thổ âm gọi là Mường muỗi, đường đi 12 ngày…
động Mường Lãm thuộc Thuận Châu đường đi 13 ngày”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Kiến văn tiểu lục, phong vực, tr358 – 350, viện sử học XB năm 2007] </i></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>b, Sách “Đại Nam nhất thống chí”</i></b></span><br />
<span style="color: black;">Sách do triều đình nhà Nguyễn biên soạn năm 1884, sách chép về 2 địa danh Quy Hóa – Thuận Châu tại mục tỉnh Hưng Hóa như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Thuận Châu (Châu Thuận)” từ
phía Đông đến phía Tây cách nhau 138 dặm, từ phía Nam đến phía Bắc
cách nhau 142 dặm, phía Đông đến địa giới châu Sơn La 55 dặm, phía Tây
đến địa giới châu Tuần giáo 83 dặm, phía Nam đến địa giới châu Mai Sơn
83 dặm, phía Bắc đến địa giới Châu Quỳnh Nhai 59 dặm. Đời Trần là đạo Đà
Giang, đầu đời Lê mới đặt tên châu này, nguyên có 9 động. Sau đó thấy
địa giới sâu rộng bao la bèn cắt 3 động Mai Sơn, Sơn La, Tuần Giáo đặt
làm 3 châu, còn lại 6 động, sau gộp lại thành 5 động, đặt thổ từ phụ
đạo, họ Bạc được nối đời quản trị. Năm Gia Long triều ta vẫn để như
trước. Năm Minh Mạng thứ 15 (1834) đổi động thành xã, đặt thổ tri châu
như cũ, thuộc phủ quản hạt, nay châu Lĩnh coi 5 xã…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> *Phủ Quy Hóa: phủ
lị chưa dựng, số dặm đường từ phía Đông đến phía Tây, từ phía Nam đến
phía Bắc chưa được rõ. Phủ này là đất châu Đăng đời Lý, cuối đời Trần
đặt Trấn Quy Hóa. Thời thuộc Minh đổi là châu, năm Thuận Thiên nhà Lê
đổi là Lộ, năm Hồng Đức đổi là Phủ. Bản triều vẫn để như trước lãnh 3
huyện, 2 châu.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> * Huyện Yên Lập:
từ phía Đông đến phía Tây cách nhau 105 dặm, từ phía Nam đến phía Bắc
cách nhau 181 dặm, phía Đông đến địa giới huyện Cẩm Khê, tỉnh Sơn Tây 7
dặm, phía Nam đến địa giới huyện Thanh Sơn 101 dặm, phía Bắc đến địa
giới huyện Hạ Hòa tỉnh Sơn Tây 80 dặm. Huyện này vốn là đất Châu Đăng
đời Lý, từ đời Lê về trước đã đặt tên huyện. Thổ tù họ Nguyễn và họ Đinh
chia nhau quản trị năm Gia Long triều ta vẫn để như trước. Năm Minh
Mạng thứ 17 (1836) bắt đầu đặt lưu quan, thuộc phủ Quy Hóa thống hạt,
đổi sách thành xã, lại đặt tên tổng, thống lãnh 5 tổng, 21 xã.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> * Huyện Văn Chấn:
từ phía Đông đến phía Tây cách nhau 184 dặm, từ phía Nam đến phía Bắc
cách nhau 119 dặm, phía Đông đến địa giới huyện Hạ Hòa tỉnh Sơn Tây 22
dặm, phía Tây đến địa giới châu Quỳnh Nhai 142 dặm, phía Nam đến địa
giới châu Phù Yên 111 dặm, phía Bắc đến huyện Trấn Yên 38 dặm. Thổ tù
phù đạo là họ Hà và họ Lê thế tập, sau người khác là họ Sầm (người
Thanh) và họ Cầm nối đời cai quản. Năm Gia Long vẫn để như trước, năm
Minh Mạng thứ 17 (1836) bắt đầu đặt lưu quan thống thuộc. Phủ Quy Hóa và
đổi sách thành xã lại đặt tên tổng lãnh 4 tổng 11 xã…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> * Huyện Trấn Yên:
từ phía Đông đến phía Tây cách nhau 56 dặm, phía Đông đến địa giới huyện
Hạ Hòa tỉnh Sơn Tây 14 dặm, phía Tây đến địa giới huyện Văn Chấn 16
dặm, phía Nam đến địa giới… , phía Bắc đến địa giới Mai Châu tỉnh Tuyên
Quang 49 dặm. Huyện này nguyên là đất Châu Đăng đời Lý từ đời Lê về
trước đã đặt tên huyện Trấn Yên. Trước kia thổ tù họ Nguyễn Đình nối đời
cai quản. Năm Gia Long vẫn để như trước, Năm Minh Mạng thứ 17 (1836)
bắt đầu dặt lưu quan, thuộc phủ Quy Hóa đổi trang thành xã và chia đặt
các tên tổng, lĩnh 4 tổng, 30 xã…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> * Châu Văn Bàn: từ
phía Đông đến phía Tây cách nhau 147 dặm, từ phía Nam đến phía Bắc 84
dặm. Phía Đông đến địa giới huyện Trấn Yên 46 dặm, phía Tây đến địa giới
chiêu tấn 101 dặm, phía Nam đến địa giới huyện Trấn Yên 25 dặm, phía
Bắc đến địa giới châu Lục Yên tỉnh Tuyên Quang 55 dặm. Châu này nguyên
là đất Châu Đăng đời Lý từ đời Trần về trước đã đặt tên là huyện Văn
Bàn, thời thuộc Minh để như trước, năm Hồng Đức đời Lê đổi huyện thành
châu, cho thổ từ phụ đạo họ Điêu và họ Lương được chia nhau quản lĩnh.
Năm Gia Long triều ta vẫn để như trước. Năm Minh Mạng thứ 4 (1823),
Nguyễn Bảo Cầm được làm thổ quan tri phủ. Năm thứ 5 (1824) Sầm Nhân
Tráng (Nguyễn giữ đồn Trấn Hà) được làm tri châu. Năm thứ 19 (1838) bắt
đầu đặt lưu quan, thuộc Phủ Quy Hóa, đổi động thành xã và đặt các tổng,
hiện lĩnh 2 tổng, 8 xã và 1 trại…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> * Châu Thủy Vĩ: từ
phía Đông đến phía Tây cách nhau 209 dặm, từ phía Nam đến phía Bắc cách
nhau 177 dặm, phía Đông đến địa giới huyện Vị Xuyên tỉnh Tuyên Quang 83
dặm, phía Tây đến địa giới châu Chiêu Tấn 126 dặm, phía Nam đến địa
giới Châu Văn Bàn 166 dặm, phía Bắc đến địa giới huyện Văn Sơn phủ khai
hóa nước Thanh 11 dặm.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Châu này nguyên là
đất Châu Đăng đời Lý từ đời Trần về trước đã đặt tên là huyện Thủy Vĩ,
thời thuộc Minh để như trước, năm Hồng Đức đời Lê đổi huyện thành châu,
đặt thổ tù phụ đạo cho họ Đèo và họ Lương triều ta vẫn để như trước,
năm Minh Mạng thứ 4 (1823) Nguyễn Bảo Cầm làm thổ quan tri phủ, năm thứ 5
(1824) dùng Sầm Nhân Tráng người châu Chiêu Tấn được kiêm quản. Năm thứ
19 (1838) bắt đầu đặt lưu quan đổi động thành xã, đặt tên tổng, lĩnh 2
tổng, 8 xã, 1 trại, 2 phố và 1 vạn”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đại Nam nhất thống chí, q2, tr1519 – 1524, NXB lao động, 2012]</i></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Đại Nam nhất thống chí”</i></b> đã cung cấp chi tiết châu <b>Thuận Châu</b> và phủ <b>Quy Hóa</b>
mà chúng ta đang quan tâm. Đồng thời cũng cho biết việc thay đổi đơn vị
hành chính: châu, trấn, lộ, phủ, thừa tuyên tùng giai đoạn lịch sử
trước đây. Cũng xin lưu ý rằng: đến năm Minh Mạng thứ 19 (1838) hình
thái quản lý cấp trung ương (lưu quan) mới được áp dụng tại các địa
phương này.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>c, Sách “Sử học bị khảo”</i></b></span><br />
<span style="color: black;">Do Đặng Xuân Bảng soạn năm 1886, tại mục bắc kỳ 13 tỉnh ông viết:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Thuận Châu (vốn là mường Lý)” đời Lê trung hưng lấy đất châu này đặt thêm châu là: Mai Sơn, Sơn La, Tuần giáo.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Mai Sơn: vốn là động Mai Sơn ở Thuận Châu đời Lê chia ra đặt thêm châu này.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Sơn La vốn là động Sơn La ở Mộc Châu đời Lê chia ra đặt thêm châu này.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Phủ Quy Hóa: (đời Trần là
trấn Quy Hóa hồi thuộc Minh đổi làm châu, đời Lê thăng làm phủ) có 3
huyện là: – Yên Lập (nhà Trần đặt)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> – Văn Chấn (nhà Trần đặt)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> – Trấn Yên (nhà Trần đặt)”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Sử học bị khảo, q3, tr433, viện sử học, NXB VHTT, 1997]</i></span><br />
<br />
<span style="color: black;"><b><i>d, Sách “Phương đình dư địa chí”</i></b></span><br />
<span style="color: black;">Do Nguyễn Văn Siêu soạn năm 1900, chép về Quy Hóa – Thuận Châu như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“…Hưng Hóa thừa tuyên: 3 phủ, 4 huyện, 17 châu.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Thuận Châu: 4 động…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Quy Hóa: 3 huyện, 2 châu</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>+ Yên Lập huyện: 6 xã, 17 sách, 4 động</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>+ Trấn An huyện: 23 động, 1 châu</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>+ Văn Bàn châu: 39 động</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>+ Thủy Vĩ châu: 11 động”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Phương đình dư địa chí, tr101, NXB tự do SG,1960]</i></span><br />
<span style="color: black;">Qua 4 cuốn sách dư địa chí được soạn sau năm 1527 vừa dẫn ở trên gồm:</span><br />
<span style="color: black;"> – Kiến văn tiểu lục</span><br />
<span style="color: black;"> – Đại Nam nhất thống chí</span><br />
<span style="color: black;"> – Sử học bị khảo</span><br />
<span style="color: black;"> – Phương đình dư địa chí</span><br />
<span style="color: black;"><b>Hai địa danh Quy Hóa – Thuận
Châu thuộc Hưng Hóa Đại Việt được chép rất cụ thể, rõ ràng, phạm vị địa
giới, tên gọi, đơn vị hành chính theo từng giai đoạn lịch sử trước đây.
Đồng thời cung cấp tính liên tục qua các đời: Đinh – Lê Đại Hành – Lý –
Trần – Hồ – thuộc Minh – Lê – Mạc – Lê trung hưng – Nguyễn.</b></span><br />
<span style="color: black;"> Nhằm làm rõ tính liên tục
không bị biến động từ các sự kiện lịch sử của 2 vùng đất này, chúng tôi
xin cung cấp một số sách địa lý ra đời thời thuộc Pháp và bản đồ hành
chính nước CHXHCNVN ngày nay.</span><br />
<ol start="3">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015518" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433095" style="color: black;"></a><b> Sách địa lý trước năm 1945 và bản đồ hành chính nước CHXHCNVN.</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015519" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433096" style="color: black;"></a><b><i>a, Sách “Dư địa chí các tỉnh bắc kì”</i></b></span><br />
<span style="color: black;">Do Đỗ Đình Nghiêm, Ngô Vi Liễn, Phạm Văn Thư soạn năm 1924 chép các tỉnh liên quan đến 2 châu Quy – Thuận như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– “Tỉnh Sơn La: vị trí và
diện tích: Sơn La bắc giáp Yên Bái, Nam giáp Thanh Hóa (Trung kì)” và
tỉnh Sầm Nưa (Lào), tây giáp Lai Châu đông giáp Phú Thọ và Hòa Bình…
Tỉnh Sơn La chia làm 6 châu: Châu Sơn La, Yên Châu, Thuận Châu, Mai Sơn ,
Mộc Châu, Phú Yên </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Tổng tập dư địa chí, q4, phương chí, tr283 – 284, NXB thanh niên, 2012]</i></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– “Tỉnh Yên Bái”; vị trí và
diện tích: tây giáp Sơn La, bắc giáp Lào Cai, đông bắc giáp Hà Giang,
đông giáp Tuyên Quang tỉnh chia làm:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> + 1 huyện Trấn Yên</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> + 4 châu: Văn Bàn, Văn Chấn, Lục Yên, Than Uyên.”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Tổng tập dư địa chí, q4, phương chí, tr301 – 303, NXB thanh niên, 2012]</i></span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015520" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433097" style="color: black;"></a><b><i>b, Sách Phú Thọ tỉnh địa chí</i></b><b><i>:</i></b></span><br />
<span style="color: black;">Do Phạm Xuân Độ soạn năm 1939, tại mục tổng thuyết chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Đến thời hậu Lê, phía bắc
Phú Thọ ngày nay thuộc đạo Hưng Hóa, phía nam hợp với Sơn Tây thành đạo
Quốc Oai. Những hạt vốn có là: Yên Lập vẫn theo tên cũ…”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433098" style="color: black;"></a><i>[Tổng tập dư địa chí, q4, phương chí, tr301 – 303, NXB thanh niên, 2012]</i></span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015521" style="color: black;"></a><b><i>c, Bản đồ hành chính nước CHXHCNVN hiện nay</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> Tra cứu trên bản đồ hành chính
nước CHXHCNVN hiện nay, 2 địa danh Quy Hóa – Thuận Châu thuộc trấn Hưng
Hóa xưa bao gồm.</span><br />
<span style="color: black;"> * <b>Phủ Quy Hóa</b> là một vùng đất rộng lớn của đất nước</span><br />
<span style="color: black;"> – Toàn bộ tỉnh Phú Thọ hiện nay</span><br />
<span style="color: black;"> – Toàn bộ tỉnh Yên Bái hiện nay</span><br />
<span style="color: black;"> – Một phần lớn tỉnh Lào Cai</span><br />
<span style="color: black;"> Chúng ta có thể tưởng tượng
vùng đất phủ Quy Hóa này giống như một quả đào tiên, cuống quả là cực
bắc (châu Thủy Vĩ) giáp với Vân Nam Trung Quốc, còn quả đào là các tỉnh
nói trên.</span><br />
<span style="color: black;"> Ngày nay các địa danh tối cổ như:</span><br />
<span style="color: black;"> – Yên (An) Lập: Tỉnh Phú Thọ</span><br />
<span style="color: black;"> – Văn Chấn: Tỉnh Yên Bái</span><br />
<span style="color: black;"> – Hạ Hòa: Tỉnh Phú Thọ</span><br />
<span style="color: black;"> – Trấn Yên: Tỉnh Yên Bái</span><br />
<span style="color: black;"> – Thanh Sơn: Tỉnh Phú Thọ</span><br />
<span style="color: black;">Vẫn tồn tại tới ngày nay.</span><br />
<span style="color: black;">* <b>Châu Thuận Châu</b>: là một vùng đất rất rộng lớn của đất nước bao gồm:</span><br />
<span style="color: black;"> + Mai Châu (nay thuộc tỉnh Hòa Bình)</span><br />
<span style="color: black;"> + Toàn bộ tỉnh Sơn La, một phần tỉnh Điện Biên, ngày nay vẫn còn huyện mang tên <b>THUẬN CHÂU </b>tại Sơn La<b>.</b></span><br />
<span style="color: black;"><b>Đến đây, chúng ta nhận thấy rằng
vùng đất đang khảo cứu luôn luôn thuộc sở hữu của Đại Việt, nó mang
tính liên tục, xuyên suốt các giai đoạn lịch sử khác nhau của đất nước
từ: Đinh – Lê Đại Hành – Lý – Trần – Hồ – Lê – Mạc – Lê trung hưng –
Nguyễn – nước Cộng hòa XHCN Việt Nam ngày nay.</b></span><br />
<span style="color: black;"><b>Vùng đất Quy Hóa – Thuận Châu thuộc thừa tuyên Hưng Hóa</b> <b>Đại Việt</b> <b>không gặp bất cứ biến động nào từ yếu tố chính trị các giai đoạn lịch sử khác nhau.</b></span><br />
<span style="color: black;">Tiếp tục tìm kiếm trong 10 đầu sách dư địa chí trên không thấy xuất hiện bất cứ địa danh nào có từ đầu là <b><i>“Quy”</i></b> và <b><i>“Thuận”</i></b> nữa, từ đó có thể kết luận vấn đề này như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b>TIỂU KẾT LUẬN:</b></span><br />
<span style="color: black;"><b>Bằng phương pháp loại trừ, chúng tôi khẳng định chính xác rằng:</b></span><br />
<span style="color: black;"><b>Hai Châu có từ đầu là Quy và
Thuận tức Quy Hóa và Thuận Châu thuộc Hưng Hóa Đại Việt không liên quan
tới sự kiện I mà các sử gia Lê trung hưng chép trong lịch sử vương triều
Mạc.</b></span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015522" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433099" style="color: black;"></a><b> </b>SỰ KIỆN CHÂU QUẢNG NGUYÊN KỶ NHÀ LÝ</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Từ việc không tìm ra bất cứ hai địa danh có từ đầu <b>“Quy”</b> và <b>“Thuận”</b> tiếp theo nữa ngoài <b>Quy Hóa</b>, <b>Thuận Châu</b>
thuộc Hưng Hóa từ nguồn sách dư địa chí cổ. Việc nghiên cứu sự thật
lịch sử hai châu Quy – Thuận do sử chép dường như bế tắc hoàn toàn, nếu
chúng ta không quay trở lại với chính quốc sử Đại Việt.</span><br />
<span style="color: black;">Đọc <b><i>“Đại việt sử ký toàn thư”</i></b> kỷ nhà Lý thấy xuất hiện một sự kiện như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“</i></b><b><i>Nhà Tống đem Thuận Châu trả cho ta” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đại Việt sử ký toàn thư, t1, tr332, NXB VHTT 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;">Trong khi đó ở trên, chúng tôi vừa kết luận rằng: <b>Quy Hóa</b> – <b>Thuận Châu</b> thuộc Hưng Hóa Đại Việt không liên quan tới sự kiện (I). Vậy mà quốc sử kỷ nhà Lý lại chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Nhà Tống đem Thuận Châu trả cho ta”</i></b>, chính vì lý do ấy, cần làm rõ <b><i>“Thuận Châu”</i></b> này là địa danh nào, sự kiện lịch sử của nó diễn biến ra sao, dù rằng quốc sử không nhắc tới địa danh <b>Quy Hóa,</b> đây là một việc làm cần thiết.</span><br />
<span style="color: black;">Tại tập 1, bản in năm 2004, nhà xuất bản văn hóa thông tin, <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b> (tr332), kỷ nhà Lý chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Nhà Tống đem Thuận Châu trả cho ta”</i></b> tiếp ngay sau đó một trang (tr333) sử lại chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Tân Dậu, năm thứ 6 (1081)
(Tống Nguyên Phong năm thứ 4) mùa xuân, mặt trời có hai quầng sáng, trả
lại cho nhà Tống những nhân đinh bắt được ở 3 châu: Ung, Khâm, Liêm vì
cớ nhà Tống trả lại cho ta châu Quảng Nguyên”</i></b><b> .</b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đại Việt sử ký toàn thư, t1, tr333, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;">Từ trên đã dẫn, một câu hỏi được đặt ra từ sự ghi chép này của sử: <b>Thuận Châu</b> (trang 332) với châu <b>Quảng Nguyên</b>
(trang 333) sử chép có cùng là một địa danh, cùng một sự kiện lịch sử?
Để làm rõ vẫn đề này, phải quay lại lịch sử kỷ nhà Lý trước nhà Mạc 500
năm để tìm hiểu những diễn biến phức tạp tại vùng đất Quảng Nguyên này.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015523" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433100" style="color: black;"></a><b> Những sự kiện lịch sử liên quan đến châu Quảng Nguyên kỷ nhà Lý</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Xin tóm lược một số sự kiện chính xảy ra
tại biên giới phía bắc và cuộc chiến tranh xâm lược của nhà Tống cùng
những diễn biến lịch sử từ năm 1050 đến năm 1100 kỷ nhà Lý:</span><br />
<span style="color: black;">– Sự kiện Nùng Toàn Phúc.</span><br />
<span style="color: black;">– Sự kiện Nùng Trí Cao.</span><br />
<span style="color: black;">– Sự kiện Lý Thường Kiệt, Tôn Đản đánh châu Ung, châu Khâm, châu Liêm nhà Tống.</span><br />
<span style="color: black;">– Quách Quỳ, Triệu Tiết đánh Đại Việt tới sông Phú Lương.</span><br />
<span style="color: black;">– Sứ thần Kiều Văn Ứng nhà Lý được cử đi
sứ, tìm phương án hòa hoãn chiến tranh. Lần đi sứ thứ nhất không thành
công, lần đi sứ thứ 2 vua Lý chấp nhận các điều kiện mà Quách Quỳ đưa ra
để Tống rút quân (Tống gọi sự kiện này là sự đầu hàng của nhà Lý).</span><br />
<span style="color: black;">– Quách Quỳ rút quân về bên kia biên giới, chiếm 5 châu của nhà Lý là: Quảng Nguyên, Quảng Lang, Tô Mậu, Môn, Tư Lang.</span><br />
<span style="color: black;">– Quá trình đòi đất của nhà Lý bị nhà Tống chiếm giữ.</span><br />
<span style="color: black;">Rất tiếc rằng, mong muốn nghiên cứu quá
trình đấu tranh lâu dài, khó khăn của nhà Lý về việc đòi lại các vùng
đất bị nhà Tống chiếm đóng này, người đọc sử không dễ dàng tiếp cận
những diễn biến lịch sử quan trọng giai đoạn đó từ quốc sử Đại Việt.
Thậm chí mối liên quan giữa hai địa danh <b>Thuận Châu</b> và <b>Quảng Nguyên</b> cũng rất khó làm rõ khi chỉ dựa vào <b><i>“Đại Việt Sử Ký Toàn Thư”</i></b><i>.</i> Do vậy, nguồn sử liệu quan trọng để nghiên cứu vấn đề trên phụ thuộc rất nhiều vào bộ quốc sử <b><i>“Việt Sử Thông Giám Cương Mục”</i></b>. <b><i>“Việt Sử Thông Giám Cương Mục”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Nhà Tống trả lại châu Quảng
Nguyên. Trước đây bọn Quách Quỳ sang xâm lược các châu Quảng Nguyên đều
mất về Tống. Tống đổi Quảng Nguyên thành Thuận Châu, sai quan sang cai
trị, hằng năm trong số 3000 lính thú chết đến năm, sáu, mười phần. Kịp
khi ta trả lại tù binh 3 châu cho Tống thì vua Tống nói: “Thuận Châu là
nơi lam chướng, dẫu được cũng không lợi gì, há lại nên dồn quân lính vào
chỗ chết ư?” bèn trả lại cho ta. Châu Quảng Nguyên sản nhiều vàng,
người Tống có câu thơ rằng: “Nhân tham giao chỉ tượng, khước thất Quảng
Nguyên kim” (Tham voi Giao Chỉ, mất vàng Quảng Nguyên)”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Việt Sử thông giám cương mục, q3, tr214, NXB văn sử địa, 1958]</i></span><br />
<span style="color: black;">Tương tự như trên, <b><i>“Đại Nam nhất thống chí”</i></b> chép chi tiết hơn về Quảng Nguyên: <b><i>“Huyện
Quảng Nguyên: Huyện này ở phía đông phủ 69 dặm, từ phía đông đến phía
tây cách nhau 88 dặm, từ phía nam đến phía bắc cách nhai 115 dặm, phía
đông đến biên giới châu Thượng Lang nước Thanh 74 dặm, phía Tây đến địa
giới hai huyện Thạch Lâm và Thạch An 51 dặm, phía Bắc đến địa giới các
huyện Thượng Lang, Hạ Lang và châu Quy Thuận nước Thanh 64 dặm. Đời Lý
là châu Quảng Nguyên, năm Quang Thuận đời Lê Thánh Tông gọi là Châu Lộng
Nguyên, cuối năm Hồng Đức đời Lê Thánh Tông đổi làm Quảng Uyên như tên
gọi ngày nay, cho phiên thần họ Bế được thế tập. Đầu năm Gia Long triều
ta vẫn để như cũ. Năm Minh Mạng thứ 15 (1834) đổi thành huyện. Năm thứ
16 (1835) đổi đặt chức lưu quan, lĩnh 5 tổng cộng 48 xã thôn.”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>Xét sử chép: <b>“Năm Thái Bình,
đời Lý Nhân Tông (1072 – 1075) nhà Tống cho Quách Quỳ sáng xâm lăng,
lấy châu Quảng Nguyên đổi thành châu Thuận Châu, rồi bổ Đào Bật làm tri
châu. Vua Lý Nhân Tông sai Đào Tôn Nguyên dâng voi cho nhà Tống, xin trả
lại đất Quảng Nguyên vừa bị Tống xâm chiếm, vua Tống cũng bằng lòng trả
đất. Nên người Tống có câu thơ “Nhân tham Giao Chỉ tượng, khước thất
Quảng Nguyên kim”</b></i></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đại Nam nhất thống chí, q2, tr1610, NXB lao động, 2012]</i></span><br />
<span style="color: black;">Từ sự diễn giải ở phần trên, địa danh <b>Thuận Châu</b> mà <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b> chép tại kỷ nhà Lý chính là châu <b>Quảng Nguyên (Quảng Uyên)</b>. Đến đây, có thể khẳng định địa danh: <b>Thuận Châu mà <i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b> chép không liên quan gì đến <b>Quy Hóa</b> – <b>Thuận Châu</b> [Hưng Hóa], đồng thời không liên quan tới sự kiện (I) mà chúng tôi đang khảo cứu.</span><br />
<span style="color: black;">Như vậy, dù không có địa danh <b>Quy Hóa</b>, chúng ta có quyền loại trừ địa danh <b>Thuận Châu</b> (Quảng Nguyên) này ra khỏi nội dung sự kiện I.</span><br />
<span style="color: black;">Đến đây, sự thật lịch sử của sự kiện I
vẫn giậm chân tại chỗ, chưa có tiến triển nào đáng kể trong tiến trình
khảo cứu mà chúng tôi thực hiện vừa qua.</span><br />
<br />
<ol start="2">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015524" style="color: black;"></a><b> Những đầu mối đầu tiên hé lộ sự thật sự kiện I</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Khi nghiên cứu tư liệu liên quan giữa địa danh <b>Thuận Châu</b> (Quảng Nguyên) mà nhà Tống xâm chiếm của nhà Lý. <b><i>“Đại Nam nhất thống chí</i></b>” đã cung cấp một chi tiết rất quan trọng như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Huyện Quảng Nguyên: Huyện
này ở phía đông phủ 69 dặm…, phía bắc đến địa giới các huyện Thượng
Lang, Hạ Lang và Châu Quy Thuận nước Thanh 64 dặm”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đại Nam nhất thống chí, q2, tr1610, NXB lao động, 2012]</i></span><br />
<span style="color: black;">Từ sự cung cấp này của <b><i>“Đại Nam nhất thống chí”</i></b> cho ta biết: <b>châu Quy Thuận</b> nước Thanh nằm giáp địa giới <b>huyện Quảng Nguyên</b> Đại Việt, như vậy liệu có một sự liên quan nào giữa 2 <b>châu Quy Thuận</b> mà sử chép tại sự kiện I với <b>châu Quy Thuận</b> nước Thanh mà <b><i>“Đại Nam nhất thống chí” </i></b>chép?</span><br />
<span style="color: black;">Tìm hiểu tiếp <b><i>“Lịch triều hiến chương loại chí”</i></b> tại mục cương giới, Phan Huy Chú chép việc binh bộ thị lang Lê Văn Thịnh đi sứ Tống như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Năm thứ 9 (1084) (ngang với
năm Nguyên phong thứ 7 của nhà Tống) mùa hạ tháng 6, sai binh bộ thị
lang là Lê Văn Thịnh sang Tống bàn về việc biên cương, tuần kiểm hữu
giang của Tống là Thành Trác đến hội ở Quảng Tây bàn về việc cương giới
các châu Thuận An – Quy Hóa”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Lịch triều hiến chương loại chí, q4, tr196, NXB sử học, 1962]</i></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Lịch triều hiến chương loại chí”</i></b> cung cấp một thông tin rất quan trọng về 2 châu có địa danh: <b>Thuận An – Quy Hóa</b>, mà Thuận An – Quy Hóa cùng có từ đầu là <b><i>“Quy”</i></b> và <b><i>“Thuận”.</i></b>
Đồng thời từ sự việc binh bộ thị lang Lê Văn Thịnh được nhà Lý cử đi sứ
nhà Tống để bàn việc địa giới hai châu này, gợi ra một câu hỏi như sau:</span><br />
<span style="color: black;"> – <b>Châu Quy Thuận</b> nhà Thanh đang sở hữu do <b><i>“Đại Nam nhất thống chí”</i></b> đã viết và châu <b>Thuận An – Quy Hóa</b> mà <b><i>“Lịch triều hiến chương loại chí”</i></b> cung cấp, cùng với hai <b>châu Quy Thuận</b>
mà sử chép tại sự kiện số I, liệu có một sự liên quan gì với nhau
không? Diễn biến lịch sử vùng đất này xảy ra như thế nào? Xuất phát từ
chính những manh mối liên quan này, sau đây sẽ là những diễn biến lịch
sử chính xác xảy ra tại sự kiện số I tại kỷ nhà Lý.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015525" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433102" style="color: black;"></a><br />III. LỊCH SỬ KHÁCH QUAN SỰ KIỆN I</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015526" style="color: black;"></a>Từ việc <b><i>“Lịch triều hiến chương loại chí”</i></b> cung cấp việc binh bộ thị lang Lê Văn Thịnh đi sứ Tống ở trên, nghiên cứu <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b> có chép một sự việc tại kỷ nhà Lý như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Giáp Tý năm thứ 9 (1084)
(Tống nguyên phong năm thứ 7) mùa hạ tháng 6 sai binh bộ thị lang là Lê
Văn Thịnh đến trại Vĩnh Bình cùng người Tống bàn việc cương giới”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đại Việt sử ký toàn thư, q1, tr332, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Cùng một sự việc, cùng một ngày, một tháng, một năm, cùng một nhân vật cụ thể <b><i>“Lịch triều hiến chương loại chí”</i></b> chỉ rõ nội dung sự việc, trong khi đó <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b> chỉ nói chung chung, vì lý do gì vậy? (Lịch sử nhận thức có trăm ngàn lối đi để tới đích).</span><br />
<span style="color: black;"> Để nhằm làm rõ lịch sử khách quan sự kiện I, chỉ dựa vào <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b>, <b><i>“Lịch triều hiến chương loại chí”</i></b>
và các loại sách dư địa chí, các tác phẩm lịch sử khác, sẽ rất khó để
người quan tâm tới lịch sử tìm được sự thật lịch sử sự kiện này.</span><br />
<span style="color: black;"> Do vậy, việc tìm đến quốc sử Trung hoa mà cụ thể là <b><i>“Tống sử”</i></b>
sẽ dẫn đường cho chúng ta đến lịch sử khách quan toàn bộ sự kiện I.
Nhưng việc tiếp cận nguồn tư liệu sử này không dễ dàng ở ngoài xã hội.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Tống sử”</i></b> chép sự việc binh bộ thị lang Lê Văn Thịnh đi sứ chi tiết như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Năm Nguyên phong thứ 8
(1085), Giao Chỉ đem quân phá châu Quy Hóa, lấy cớ là đi tầm nã Nùng Trí
Cao, lại sai bầy tôi là Lê Văn Thịnh (1084) sang Quảng Tây, xác định
địa giới của châu Thuận An và châu Quy Hóa. Kinh lược sứ Hùng Bản sai tả
giang tuần kiểm là Thành Trác họp bàn với Văn Thịnh” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Tống sử 488, q4, tr5634 – 5663, T/L khoa sử, ĐH KHXH&NV. KH: LS/TL 0094]</i></span><br />
<span style="color: black;">Tại ghi chép này của <b><i>“Tống sử”</i></b> xảy ra 2 sự kiện giữa nhà Lý và nhà Tống:</span><br />
<span style="color: black;"> * Năm 1084 Lê Văn Thịnh đi sứ Tống bàn về địa giới 2 châu <b>Quy Hóa</b> – <b>Thuận An</b></span><br />
<span style="color: black;"> * Năm 1085 nhà Lý đem quân đánh sang châu <b>Quy Hóa</b> của nhà Tống.</span><br />
<span style="color: black;"> Từ sự xuất hiện 2 địa danh: <b>Thuận An</b>, <b>Quy Hóa</b> này, cùng những diễn biến tại kỷ nhà Lý, đặt ra những câu hỏi tiếp theo về số phận lịch sử vùng đất mà chúng ta đang quan tâm.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015527" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433103" style="color: black;"></a><b> Sự kiện 2 động Vật Dương và Vật Ác kỷ nhà Lý</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Sách <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b> kỷ nhà Lý chép 2 sự kiện xảy ra tại động Vật Dương và Vật Ác như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Thứ nhất:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Mậu Tý năm thứ 5 (1048) (Tống Khánh Lịch năm thứ 8) Nùng Trí Cao làm phản, chiếm giữ động Vật Ác”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, q1, tr312, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Thứ hai:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Canh Dần, Sùng Hưng Đại Bảo
năm thứ 2 (1050) (Tống Hoàng Hựu năm thứ 2)… mùa thu, tháng 9, người
động Vật Dương làm phản, dẹp được yên.”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, q1, tr313, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b>
chép 2 sự kiện trên vào năm 1048 và năm 1050 nhưng những diễn biến chi
tiết không được đề cập. Từ thực tế trên, chúng tôi buộc phải cung cấp
những căn cứ, bằng chứng xác đáng từ nguồn quốc sử Trung hoa cùng một số
tư liệu từ nguồn sách đời Tống, đời Minh chép về sự kiện lịch sử này.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Tống sử”</i></b> bản kỷ thần tôn chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Năm Hy Ninh thứ 2 (1069)
tháng 5 Giao Chỉ vào Cống. Phong cho Tù trưởng mới quy phụ là Nùng Trí
Hội làm chức hữu thiên ngưu vệ đại tướng quân”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Tống sử 14, bản kỷ 14, q1, tr180, TL/LS khoa sử, ĐH KHXH&NV. KH: LS/TL 0093]</i></span><br />
<span style="color: black;"> <b><i>“Tống sử” </i></b>bản kỷ thần tôn cung cấp 1 nhân vật:</span><br />
<span style="color: black;"> – Họ tên: <b>Nùng Trí Hội</b></span><br />
<span style="color: black;"> – Chức danh: Tù trưởng do nhà Lý phong</span><br />
<span style="color: black;"> – Hành động: đem đất, dân Đại Việt quy phụ nhà Tống</span><br />
<span style="color: black;"> – Tống phong chức hữu thiên ngưu vệ đại tướng quân.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Tống sử”</i></b> giành hẳn 1 chương: <b><i>“Châu Quảng Nguyên”</i></b> để viết về những diễn biến lịch sử giai đoạn này như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Họ Nùng còn có 1 người tên
là Tôn Đán làm tù trưởng động Lôi Hỏa, là người hung bạo mà giảo hoạt,
năm Gia Hựu thứ 2 (1057) Tôn Đán đem quân vào cướp bóc (đất Tống). Tiêu
cố là quan coi Quế Châu dụ hàng Tôn Đán và cho làm trung vũ tướng quân,
lại bổ con Đán là Nhật Tân thủ lĩnh động Ôn Nhuận làm chức tam ban phụng
chức. Năm Gia Hựu thứ 7 (1062) Tôn Đán và con đem các động của mình là
Lôi Hỏa và Kê Thành phụ thuộc vào nội địa (quy phụ nhà Tống) và xin về ở
Lạc Châu để vĩnh viễn là dân của triều đình (Tống). Triều đình bèn cho
Tôn Đán coi châu Thuận An và ban cho trâu cày, muối, lụa, vải… Năm ấy,
bọn Nùng Hạ Thanh, Nùng Bình và Nùng Lượng cũng từ đạo Đặc Ma về quy
phụ. Về sau Nhật Tân (con Nùng Tôn Đán) trông coi các thuế ở ung châu”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Tống sử – châu Quảng Nguyên 495, liệt truyện 234, q4, tr5752 – 5754, TL/LS khoa sử, ĐH KHXH&NV. KH: LS/TL 0093]</i></span><br />
<span style="color: black;">Qua tư liệu vừa dẫn ở trên, xuất hiện một nhân vật thứ 2:</span><br />
<span style="color: black;"> – Họ tên: <b>Nùng Tôn Đán</b></span><br />
<span style="color: black;"> – Chức danh: Tù trưởng do nhà lý phong</span><br />
<span style="color: black;"> – Hành động: Đem đất, dân Đại Việt nộp cho Tống</span><br />
<span style="color: black;"> – Kết quả: Được Tống phong hàm trung vũ tướng quân, cai quản châu <b>Thuận An</b></span><br />
<span style="color: black;"> Tìm hiểu tiếp, chúng ta sẽ lần
lượt được biết diễn biến quá trình nộp đất, hành động đầu hàng của các
thủ lĩnh địa phương nói trên cùng các kế sách chiêu dụ do các quan chức
nhà Tống thực hiện tại các vùng đất của nhà Lý như sau.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Tống sử”</i></b> liệt truyện mục Lý Sư Trung chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Con Nùng Trí Cao là Tôn Đán
giữ động Lôi Hỏa, các tướng trước định đánh để lập công nên Tôn Đán
phải cố thủ, Sư Trung đưa thư cho Tôn Đán lấy những sự lợi hại biểu dụ.
Tôn Đán bèn đem Tù trưởng các động dâng đất quy hàng”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Tống sử liệt truyện 332, q3, tr4049 – 4050. TL khoa lịch sử </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>ĐH KHXH&NV. KH: LS/TL 0093]</i></span><br />
<span style="color: black;">Một bằng chứng tiếp theo về việc Nùng
Tôn Đán con Nùng Trí Cao dâng đất Đại Việt quy hàng nhà Tống. Tại mục
liệt truyện Vương Hãn của</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Tống sử”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Vương Hãn gọi con Tôn Đán
là Nhật Tân bảo rằng: “Cha mày ở trong (Giao Chỉ) thì bị người Giao Chỉ
oán thù, ở ngoài thì làm mồi cho các hiển tướng cầu công, đó không phải
là kế sách, mày về bào cha mày chọn đường nào lợi thì làm”. Rồi Tôn Đán
và con đều xin hàng phục” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Tống sử 312, ltr71, q3, tr3841, TL khoa sử, ĐH KHXH&NV. KH: LS/TL 0093]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Xuất phát từ hành động của hai
thủ lĩnh địa phương Nùng Trí Hội, Nùng Tôn Đán làm phản đem đất đem dân
chạy sang nhà Tống. Vua Lý tức giận đem quân đánh sâu vào vùng đất mà
hai thủ lĩnh này đã nộp cho Tống. Nhằm chiếm giữ lại vùng đất hai động
Vật Dương, Vật Ác nhưng những cố gắng đó của nhà Lý bất thành. <b><i>“Tống sử”</i></b> liệt truyện mục Hùng bản ghi chép về sự kiện này như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Hùng Bản tên tự là Bá
Thông, quê ở Phiên Dương. Bấy giờ triều đình đã đem đất Thuận Châu
(Quảng Nguyên) cho Lý Càn Đức, vì cương giới chưa được chia cắt nhất
định nên Giao Chỉ xâm lược động VẬT DƯƠNG đuổi Nùng Trí Hội, Trí Hội vào
xin viện binh, bản đưa thư sang chất vấn Giao Chỉ. Càn Đức xin rút quân
và xin tạ tội”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Tống sử 334, ltr 93, q4. tr4072 – 4073, TL khoa sử, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>ĐH KHXH&NV. KH: LS/TL 0093]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Thời gian về sau với những cố
gắng bằng con đường ngoại giao, nhà Lý liên tục đòi đất hai động Vật
Dương và Vật Ác đã bị mất vào Tống.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Tống sử”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Trong đời Nguyên Hựu (1086 –
1093) Càn Đức luôn luôn dâng biểu đòi lại những đất VẬT ÁC và VẬT DƯƠNG
nhưng triều đình không nghe”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Tống sử, ltr 147, q4, tr5654 – 5663 TL/LS khoa sử, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>ĐH KHXH&NV. KH: TL/LS 0093]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Nhà Lý sau sáu lần cử sứ thần
sang Tống đòi lại đất động Vật Dương và Vật Ác đã mất(hai lần vào thời
gian: Tống thần tông còn tại vị và bốn lần thái hoàng thái hậu họ Cao
nhiếp chính) nhà Lý đã không thể đòi lại số đất đai mà Nùng Tôn Đán,
Nùng Trí Hội dâng nộp cho nhà Tống.</span><br />
<span style="color: black;"> Nhằm trả lời cho câu hỏi cuối: tại sao lại xuất hiện châu <b>Quy Hóa</b> và <b>Thuận An</b> liên quan đến hai động <b>Vật Dương</b> và <b>Vật Ác</b> mà <b>Nùng Trí Hội</b>, <b>Nùng Tôn Đán</b> dâng nộp cho nhà Tống, có thể tổng hợp các dẫn chứng đã dẫn kết hợp lại, để hiểu sự tương quan này:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Giao Chỉ xâm lược động Vật Dương đuổi Nùng Trí Hội”</i></b></span><br />
<span style="color: black;">hoặc</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Triều đình bèn cho Tôn Đán coi châu Thuận An”</i></b></span><br />
<span style="color: black;">Chỉ qua hai tư liệu dẫn trên có thể nội suy như sau:</span><br />
<span style="color: black;"> * Động Vật Dương do Nùng Trí Hội nộp cho nhà Tống, nhà Tống đổi làm châu <b>Quy Hóa</b>.</span><br />
<span style="color: black;"> * Động <b>Vật Ác</b> do Nùng Tôn Đán nộp cho nhà Tống, nhà Tống đổi thành châu <b>Thuận An</b>.</span><br />
<span style="color: black;"> Trong cuốn <b><i>“Tục tự trị thông giám trường biên”</i></b> do Lý Đào đời Tống soạn. Chép biểu tâu của kinh lược sứ Quảng Tây Hùng Bản gửi về triều đình Tống như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Năm Gia Hựu (1057) Nùng Tôn
Đán đem động Vật Ác nộp. Vua ban tên là châu Thuận An. Đời Trị Bình
(1064) Nùng Trí Hội đem động Vật Dương nộp, vua ban tên là châu Quy Hóa”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Tục tự trị thông giám trường biên – dẫn theo sách “Chuyện đi sứ – tiếp sứ” Nguyễn Thế Long biên soạn, tr79 NXB VHTT, 2001]</i></span><br />
<span style="color: black;">Để khép lại phần viết về sự kiện số I
này, với những dẫn giải tỉ mỉ, cụ thể, chi tiết ở trên, nhằm mong người
đọc sử thấu hiểu bản chất khách quan của một sự kiện lịch sử đã diễn ra
cách ngày nay gần 1000 năm, cách nhà Mạc gần 500 năm tại kỷ nhà Lý, được
các sử gia Lê Trung hưng biên chép cho nhà Mạc.</span><br />
<span style="color: black;">Sự kiện số I này theo chúng tôi, còn một
phương pháp suy luận đơn giản hơn để tìm ra lịch sử khách quan như sau:
Bắt đầu từ sự cung cấp trong <b><i>“Đại Nam nhất thống chí”</i></b><i>:</i></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Huyện Quảng Nguyên… phía bắc đến địa giới các huyện Thượng Lang, Hạ Lang và châu Quy Thuận nước Thanh 64 dặm”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐNNTC, q1,tr160, NXB lao động, 2012]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Xuất phát từ lần dẫn trên chúng ta thấy: Châu <b>Quy Thuận</b> nước Thanh mà <b><i>“Đại Nam nhất thống chí”</i></b> chép là 1 vùng đất trùng tên với 2 châu <b>Quy – Thuận</b> tại sự kiện số I. Từ đó, tìm hiểu trong <b><i>“Lịch triều hiến chương loại chí”</i></b> tại mục: Bang giao kỷ nhà Trần chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Anh Tông, năm Hưng Long thứ
2 (1313) (ngang với năm Hoàng – Khánh thứ 3 nhà Nguyên) sai đem hơn 3
vạn quân bất thần kéo đến châu Trấn Yên, lại chia quân lấn châu Quy –
Thuận”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[LTHCLC, q4, tr196, NXB sử học, 1962]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Sau đó tìm hiểu tiếp <b><i>“Việt sử thông giám cương mục”</i></b> sự việc năm 1313 được chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Cùng với nhà Nguyên định
lại bờ cõi về phía bắc cho được rõ ràng, lúc ấy viên tri châu Trấn Yên
nhà Nguyên là Triệu Giác bắt người châu Tả Lang nước ta, lấy mất 1 lọ
vàng và lấn hơn 1000 mảnh ruộng. Nhà vua (Trần) bèn sai quân sang đánh
châu Quy – Thuận và châu Dưỡng Lợi nhà Nguyên”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Việt sử thông giám cương mục, q6, tr567, NXB văn sử địa, 1958]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Kết hợp cụ thể các mục dẫn giải ở trên, không cần thiết cụ thể hóa qua <b><i>“Tống sử”</i></b> người đọc sử có thể suy luận rằng: Hai châu <b>Quy Thuận đã thuộc nhà Nguyên</b>(1313), nhà Trần cho quân đánh sang hai châu này. Vậy thì nhà Mạc(sau nhà Trần 200 năm) còn đâu đất <b>Quy Thuận</b> mà cắt cho nhà Minh? Lại nữa, hai châu này đã thuộc sở hữu từ nhà Nguyên, nhà Minh. Như vậy, không lẽ nhà Mạc lấy <b>đất của nhà Minh cắt cho nhà Minh ư?</b>
Với những lập luận đơn giản vừa qua có thể đem đến kết quả cuối cùng
nhằm luận tìm lịch sử khách quan sự kiện I mà chúng ta đang quan tâm.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015528" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433104" style="color: black;"></a><b> </b>VẤN ĐỀ NGOẠI GIAO TRIỀU CỐNG GIỮA NHÀ MẠC VÀ NHÀ MINH</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Sử chép về sự kiện cống nạp, ngoại giao của nhà Mạc năm 1528 như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“…và hai hình người bằng vàng và bạc, cùng là châu báu của lạ vật lạ. vua Minh thu nhận từ đấy nam bắc lại sai thông sứ đi lại”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> Tách vấn đề này ra khỏi sự việc <b>2 châu Quy Thuận</b>
tai sự kiện I, để giúp người đọc sử thấy rằng vấn đề nối lại quan hệ
ngoại giao giữa nhà Mạc và nhà Minh phải trải qua một thời gian rất phức
tạp và kéo dài gần 15 năm. Thực tế vấn đề ngoại giao được nối lại giữa
hai nước Đại Việt và Trung Hoa giai đoạn lịch sử này, việc khảo cứu vấn
đề trên không quá khó vì thế xin không ghi chép cụ thể, tại phần này
chúng tôi sẽ đề cập đến việc triều cống của nhà Mạc xảy ra năm 1542, tại
giai đoạn vua Mạc Phúc Hải chấp chính.</span><br />
<span style="color: black;"> Chúng ta đều biết, năm 1528 Lê
Lợi giành được độc lập toàn vẹn lãnh thổ Đại Việt. Sau chiến tranh,
đường lối ngoại giao với nhà Minh, nhà Lê lấy phương châm: giữ hòa hiếu,
dùng nhu thắng cương, nhằm lập lại hòa bình và bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ
đất nước. Giai đoạn ngoại giao sau 1428 là một thời kỳ đầy khó khăn,
nhà Lê đã chấp nhận những đòi hỏi từ phía nhà Minh như:</span><br />
<span style="color: black;">– Chấp nhận phong cho Trần Cảo (nhà Trần).</span><br />
<span style="color: black;">– Chấp nhận phong đô thống sứ.</span><br />
<span style="color: black;"> – Chấp nhận cống hai người bằng vàng, bạc thế thân (đại nhân thân kim).</span><br />
<span style="color: black;"> Mặt trận ngoại giao là hàn thử
biểu cho mối quan hệ giữa Đại Việt và các triều đại Trung hoa, giữa
nước lớn và nước nhỏ, giữa kẻ mạnh và người yếu đã diễn ra hàng thiên
niên kỷ. Thang bậc giá trị duy nhất mà các triều đại quân chủ Đại Việt
áp dụng trong ngoại giao giữa hai nước là:</span><br />
<span style="color: black;"> – Chung sống hòa bình</span><br />
<span style="color: black;"> – Bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ Đại Việt</span><br />
<span style="color: black;"> – Độc lập, tự chủ thật sự</span><br />
<span style="color: black;"> Đối với mặt trận ngoại giao, nhà Mạc cũng áp dụng những giải pháp vừa nêu ở trên lấy nhu thắng cương, <b><i>“thuần phục”</i></b> có chủ đích.</span><br />
<span style="color: black;"> Ngoại giao được nối lại giữa
nhà Mạc và nhà Minh xuất hiện đầu tiên vào tháng 12 năm 1542 sau 15 năm
gián đoạn (1527 – 1542).</span><br />
<span style="color: black;"> <b><i>“Lịch triều hiến chương loại chí”</i></b> chép rất đầy đủ về việc đi sứ đầu tiên này của nhà Mạc:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Phúc Hải sai sứ sang tạ ơn,
lời biểu nói: Thần xin kính thay tiền nhân mà nhận chức tuyên đức hóa
cho mọi người, đức trạch chánh lệnh ban ra, nhờ ơn đào tạo, thuế má thổ
ngơi dâng cống xin giữ lệ thường”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[LTHCLC, q4, tr149, NXB văn sử địa, 1962]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Chúng ta chú ý đến 10 từ <b><i>“thuế má thổ ngơi dâng cống xin giữ lệ thường”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i>Dù trong biểu cầu
hàng, nhà Mạc có nêu lên cụ thể vấn đề: Người vàng, người bạc mà nhà
Minh đòi hỏi, nhưng khi thực hiện việc triều cống đã thể hiện trong văn
bản ngoại giao: <b><i>“Xin giữ lệ thường”</i></b>.</span><br />
<span style="color: black;">Lần đi sứ nộp cống vào tháng 12/1542 <b><i>“Lịch triều hiến chương loại chí” </i></b>đã ghi chép phái đoàn đi sứ cùng đồ vật trong lần cống nạp như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Trang tông, năm Nguyên Hòa
thứ 10 (1542) (ngang với năm Gia Tĩnh thứ 2 nhà Minh) năm Quảng Hòa thứ 2
nhà Mạc) Mạc Đăng Dung đã được phong, sai bọn Nguyễn Chiêu Huấn, Vũ
Tuân và Tạ Đình Quang đem sản vật sang tiến cống nhà Minh:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Lư hương và bình hoa bằng vàng 4 bộ (100 lạng)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Rùa vàng 1 con (nặng 90 lạng)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Hạc bạc và đài bạc mỗi thứ 1 cái (nặng 50 lạng)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Bình hoa và lư hương bằng bạc 2 bộ (nặng 150 lạng)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Mâm bạc 12 chiếc (641 lạng)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Trầm hương 60 cân</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Tốc hương 148 cân”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[LTHCLC, q4, tr172, NXB văn sử địa, 1962]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Và cũng chính Phan Huy Chú nhận định về lễ cống phẩm này của nhà Mạc như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Xét: Thời Lê Sơ thông hiếu
với Trung Quốc, có người vàng thay mình để đền mạng Liễu Thăng, nhà Minh
định làm cống phẩm. Đến khoảng giữa mới đổi ra làm lư hương, bình hoa
và vàng bạc, vẫn nặng bằng người vàng. Đến lễ cống của nhà Mạc đây, đại
để cũng theo như lệ cũ, mà các thứ đồ bạc mâm bạc thì lại tăng thêm hơn
trước”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[LTHCLC, q4, tr172, NXB văn sử địa, 1962]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Trong cuốn <b><i>“Thù vực chu tư lục”</i></b> đã chép đầy đủ về sự kiện ngoại giao đầu tiên này của nhà Mạc như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Mạc Phúc Hải sai bọn bắc
tuyên phủ đồng tri là Nguyễn Kính Điển, thiêm sự Nguyễn Công Nghi mang
biểu sang kinh sư tạ ơn, tờ biểu như sau</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Phúc Hải chúng tôi kính xin
thay người trên để chịu ơn, đối với nhân dân để mà chịu phúc, ơn đức
thi ra, chính lệnh ban đến, ghi nhớ trong lòng đâu giám quên. Đất đai
sinh ra, thuế khóa nạp vào xin theo lệ thường để cung tiến. Kính dâng
phương vật như sau:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Lư hương và bình cắm hoa bằng vàng 4 bộ nặng 290 lạng</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Rùa vàng một con nặng 19 lạng</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Hạc bạc, đài bạc mỗi thứ 1 cái nặng 51 lạng</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Lư hương bạc, bình hoa bạc 2 bộ nặng 150 lạng</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Mâm bạc 12 chiếc nặng 691 lạng</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Trầm hương 60 kg, hương tốc 148 kg</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Giáng chân hương 30 cây</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Sừng tê 30 cái</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>– Ngà voi 30 cái</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Và các thứ khác như vóc, lụa, vải”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Thù vực chu tư lục, bản chép tay, dịch giả: Trần Lê Hữu, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>TL/LS khoa sử, ĐH KHXH&NV. KH: LS/TL 0089]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Việc triều cống của nhà Mạc được “<b><i>Lịch triều hiến chương loại chí”</i></b> và <b><i>“Thù vực chu tư lục”</i></b> cung cấp chi tiết, trùng khớp không có người vàng và người bạc trong lễ vật đem cống nạp vào tháng 12 năm 1542.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015529" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433105" style="color: black;"></a><b> KẾT LUẬN SỰ KIỆN SỐ I</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Phương pháp nghiên cứu sự kiện số I ở trên đã được trình bày gồm các bước cơ bản như sau:</span><br />
<span style="color: black;"> * Bằng phương pháp loại trừ,
chúng tôi dựa vào các loại sách dư địa chí ba thời kỳ: Trước nhà Mạc,
sau nhà Mạc, cận đại và ngày nay, nhằm loại ra các địa danh có từ đầu là
<b>Quy</b> và <b>Thuận</b> thuộc trấn Hưng Hóa xưa và châu Quảng Nguyên ra khỏi sự kiện I.</span><br />
<span style="color: black;"> * Từ sự mô tả địa giới châu <b>Quảng Nguyên</b>, các nhà địa lý học triều đình nhà Nguyễn, đã cung cấp một thông tin về châu <b>Quy Thuận</b> nước Thanh, cộng với tư liệu từ <b><i>“Lịch triều hiến chương loại chí”</i></b> soạn kỷ nhà Lý, mô tả sự việc binh bộ thị lang Lê Văn Thịnh đi sứ Tống bàn về địa giới 2 châu <b>Quy Hóa</b> – <b>Thuận An</b> là chìa khóa để tìm tới sự thật sự kiện lịch sử số I.</span><br />
<span style="color: black;"> Chúng tôi rất muốn khai thác
toàn bộ diễn biến lịch sử số I bằng chính nguồn sử liệu, dư địa chí của
chính Đại Việt. Việc phải tham khảo nguồn tư liệu từ <b><i>“Tống sử” </i></b>là nằm ngoài ý muốn đó, vì tư liệu lịch sử từ trong nước không đáp ứng nổi nhu cầu này trong tiến trình đã thực hiện ở trên.</span><br />
<span style="color: black;"> Sau khi đã hoàn thành công việc trả lại lịch sử khách quan sự kiện số I, một câu hỏi được đặt ra là: Tại sao <b>sử gia Lê trung hưng</b> đã dùng sự kiện lịch sử trước nhà Mạc 500 năm (xảy ra tại kỷ nhà Lý) để đặt vào tay nhà Mạc? Liệu có <b><i>“nhầm lẫn đáng tiếc”</i></b> như PGS-TS. Đinh Khắc Thuân nhận định?</span><br />
<span style="color: black;">Không! Sử gia Lê trung hưng không hề nhầm lẫn, <b><i>“lịch sử nhận thức”</i></b> có ngàn tay, trăm đường muôn nẻo nhằm tới một mục đích: Giết chết lịch sử khách quan mà nó đối kháng.</span><br />
<span style="color: black;">Cho đến hiện nay, sự kiện lịch sử lên
ngôi của Mạc Thái Tổ còn tồn tại rất nhiều ẩn số, chưa được làm rõ. Sáu
tháng trước năm 1527, đã có những cố gắng cầu phong cho(Lê Cung Hoàng),
đã được <b><i>“Minh sử”, “Việt Kiệu thư”, “An Nam Chí Nguyên” </i></b>ghi chép cụ thể:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Năm (Gia Tĩnh) thứ 5
(1526), Đăng Dung đút lót Đường Thạnh phán quan Khâm Châu, để Đường
Thạnh vận động việc cầu phong cho Khoáng (Lê Cung Hoàng), nhưng vì có sự
đàn hặc của đô ngự sử Trương Đính, Thạnh bị tống ngục”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[An Nam Chí Nguyên, tr28, KH: ĐVv 29s0 – TL/LS – viện sử học]</i></span><br />
<span style="color: black;">Những tồn tại từ ban đầu như vậy, lịch sử nhà Mạc càng chìm dần vào tay <b><i>“lịch sử nhận thức”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><br />BẢNG TÓM TẮT SƠ LƯỢC SỰ KIỆN SỐ I<br /></span><br />
<img alt="Untitled" class="alignnone size-full wp-image-18059" data-attachment-id="18059" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="Untitled" data-large-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled2.png?w=551?w=529" data-medium-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled2.png?w=551?w=236" data-orig-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled2.png?w=551" data-orig-size="529,672" data-permalink="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-2/untitled-37/" src="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled2.png?w=551" /><br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"><img alt="fig-04" class="alignnone size-full wp-image-18063" data-attachment-id="18063" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"Picasa 3.0","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="fig-04" data-large-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/fig-04.jpg?w=551?w=512" data-medium-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/fig-04.jpg?w=551?w=300" data-orig-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/fig-04.jpg?w=551" data-orig-size="512,437" data-permalink="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-3/fig-04-3/" src="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/fig-04.jpg?w=551" /></span></div>
</div>
<div style="text-align: left;">
<span style="color: black;"></span><span style="color: black;"></span><br /></div>
<h4 style="text-align: center;">
<span style="font-weight: normal;"><span style="color: black;">Phần III: Sự kiện số II</span></span></h4>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015531" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433108" style="color: black;"></a>NHÀ MẠC CẮT ĐẤT 6 ĐỘNG: TÊ PHÙ, KIM LẶC, CỔ SÂM, LIỄU CÁT, AN LƯƠNG, LA PHÙ CHÂU VĨNH AN TRẤN YÊN QUẢNG CHO NHÀ MINH </span></div>
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015533" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433110" style="color: black;"></a><b> </b>KHÁI QUÁT SỰ KIỆN:</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Qua ngòi bút sử gia Lê trung hưng cuối
năm 1540 một lần nữa nhà Mạc tiếp tục cắt đất sáu động tại biên giới
đông bắc Đại Việt cho nhà Minh, sau khi đã <b><i>“hoàn thành”</i></b>
việc cắt đất hai châu Quy Thuận năm 1528. Lần cắt đất thứ hai này của
nhà Mạc được sử ghi chép tỉ mỉ, rõ ràng về số lượng, đơn vị hành chính,
địa danh nơi bị cắt đất, nhân chứng và vật chứng cùng thời gian xảy ra,
sử chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Mùa đông tháng 11, Mạc Đăng
Dung cùng với cháu là Văn Minh và bề tôi là bọn Nguyễn Như Quế, Đỗ Thế
Khanh, Đặng Văn Trị, Lê Thuyên, Nguyễn Tổng, Tô Văn Tốc, Nguyễn Kinh Tế,
Dương Duy Nhất, Bùi Chí Vĩnh, qua trấn Nam Quan, mỗi người đều cầm
thước, buộc dây vào cổ, đi chân không đến bò rạp ở mạc phủ nước Minh,
rập đầu quỳ dâng tờ biểu xin hàng, biên hết đất đai, quân dân, quan chức
trong nước để xin xử phân, nộp các động: Tê Phù, Kim Lặc, Cổ Sâm, Liễu
Cát, An Lương, La Phù của châu Vĩnh An trấn Yên Quảng xin cho nội thuộc
vào Khâm Châu”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, tr621, q2, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Qua nội dung sử chép, hai sự kiện lịch sử của nhà Mạc đồng thời xảy ra cùng một thời điểm.</span><br />
<span style="color: black;"> * Nhà Mạc đầu hàng nhà Minh</span><br />
<span style="color: black;"> * Nhà Mạc cắt đất 6 động của Đại Việt cho nhà Minh</span><br />
<span style="color: black;"> Sự kiện nhà Mạc đầu hàng nhà
Minh chúng tôi xin tách ra đưa vào một sự kiện riêng. Tại sự kiện số II
này chỉ giành cho việc phân tích, đánh giá, phục hồi sự kiện để trả lại
lịch sử khách quan việc dâng nộp 6 động đất đai mà sử đã chép.</span><br />
<span style="color: black;"> Trong quá trình khảo cứu diễn biến sự kiện số II sẽ xuất hiện liên tiếp 2 địa danh quan trọng đó là:</span><br />
<span style="color: black;"> – Châu Như Tích</span><br />
<span style="color: black;"> – Châu Thiếp Lãng</span><br />
<span style="color: black;"> Cùng với địa danh 6 <b><i>“động”</i></b>
từ các nguồn sách khác nhau, chúng thường được viết ra không thống
nhất. Chính vì vậy, việc làm đầu tiên cần phải: Thống nhất tên các địa
danh khác nhau này về đúng, chính xác, địa danh chuẩn. Địa danh chuẩn
theo thông lệ căn cứ trong bản dịch quốc sử Đại Việt, quốc sử Trung Hoa:
Tống, Nguyên, Minh cùng sự kết hợp các loại sách dư địa chí khác nhau
cần tìm đến trong quá trình nghiên cứu về sau.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015534" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433111" style="color: black;"></a><b> Thống nhất địa danh</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015535" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433112" style="color: black;"></a><b>1.1. Châu</b></span><br />
<span style="color: black;">Chọn địa danh chuẩn là: – Như Tích</span><br />
<span style="color: black;"> – Thiếp Lãng</span><br />
<span style="color: black;">Như vậy các tư liệu có tên châu như sau;</span><br />
<span style="color: black;">– Thạch Tích (Phan Bội Châu chép)</span><br />
<span style="color: black;">– Như Âm (Lê Tắc chép)</span><br />
<span style="color: black;">Cùng là một địa danh: Như Tích</span><br />
<span style="color: black;">Nghĩa là: Thạch Tích = Như Âm = Như Tích</span><br />
<span style="color: black;">Các tư liệu có tên là:</span><br />
<span style="color: black;">Chiêm Lãng (Nguyễn Văn Siêu chép, Hải Đoan chép)</span><br />
<span style="color: black;">Thiệm Lãng (Phan Huy Chú chép)</span><br />
<span style="color: black;">Cùng là 1 địa danh: Thiếp Lãng</span><br />
<span style="color: black;">Nghĩa là: Chiêm Lãng = Thiệm Lãng = Thiếp Lãng</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015536" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433113" style="color: black;"></a><b>1.2. Động</b></span><br />
<span style="color: black;">Chọn địa danh chuẩn là:</span><br />
<span style="color: black;">– Động Tư Lẫm</span><br />
<span style="color: black;">– Động Thìn La</span><br />
<span style="color: black;">– Động Kim Lặc</span><br />
<span style="color: black;">– Động Liễu Cát</span><br />
<span style="color: black;">– Động Cổ Sâm</span><br />
<span style="color: black;">Do vậy các tư liệu chép là:</span><br />
<span style="color: black;">* Tê phù, Tư phù, Tê Lẫm, Bài Lẫm = Tư Lẫm (cùng 1 địa danh)</span><br />
<span style="color: black;">* Thời La = Thìn La (cùng 1 địa danh)</span><br />
<span style="color: black;">* Tư Lặc, Khả Lặc = Kim Lặc (cùng 1 địa danh)</span><br />
<span style="color: black;">* Nha Cát, Cát, Cá Cát = Liễu Cát (cùng 1 địa danh)</span><br />
<span style="color: black;">* Cổ Xung = Cổ Sâm (cùng 1 địa danh)</span><br />
<span style="color: black;">Lấy một ví dụ <b><i>“Đại Nam nhất thống chí” </i></b>chỉ ra việc sử thần Lê trung hưng nhầm lẫn (hay cố tình?) dùng địa danh: TÊ PHÙ như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Động TƯ LẪM sử nhà Lê chép là TÊ PHÙ là nhầm”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐNNTC, q2, tr1300, NXB lao động, 2012]</i></span><br />
<ol start="2">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015537" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_toc455433114" style="color: black;"></a><b> Các đơn vị hành chính cần chú ý</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;">* Nhà Tống dùng đơn vị hành chính là <b><i>“quản”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Quản”</i></b> tương đương với <b><i>“động</i></b>” ở Đại Việt.</span><br />
<span style="color: black;">* Nhà Minh sử dụng đơn vị hành chính là “Đô”.</span><br />
<span style="color: black;">1 “Đô” bao gồm 1 hoặc 2,3 <b><i>“động”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;">* Nhà Lê Đại Hành dùng đơn vị hành chính là “trấn”</span><br />
<span style="color: black;">VD: Trấn TRIỀU DƯƠNG, <b><i>“trấn”</i></b> nhà Lê Đại Hành tương đương với <b><i>“thừa tuyên</i></b>” nhà Lê</span><br />
<span style="color: black;">Sau đây là một số đơn vị hành chính thường được dùng tại thời Lê – Mạc:</span><br />
<span style="color: black;">– Thừa Tuyên: Là đơn vị hành chính cao nhất trong một quốc gia tương đương 2,3 tỉnh ngày nay (nhà Lê nước ta có 13 thừa tuyên)</span><br />
<span style="color: black;">– Phủ: Là một đơn vị hành chính sau thừa tuyên phủ được dùng tại miền núi</span><br />
<span style="color: black;">– Huyện: Là đơn vị hành chính sau trấn, phủ, châu</span><br />
<span style="color: black;">– Động: Là một đơn vị hành chính tương đương huyện, sau phủ, châu được dùng tại miền núi.</span><br />
<span style="color: black;">– Xã: Là một đơn vị hành chính sau huyện tương đương một làng lớn 500 hộ dân tại miền đồng bằng.</span><br />
<span style="color: black;">– Thôn: Là đơn vị hành chính sau xã tương đương 100 hộ dân</span><br />
<span style="color: black;">– Trang, nguyên: Là một đơn vị hành chính tương đương thôn được dùng ở miền trung du.</span><br />
<span style="color: black;">– Sách: Là một đơn vị hành chính nhỏ hơn thôn hay được dùng tại các trung du và miền núi.</span><br />
<span style="color: black;">– Hương, giáp: Là đơn vị hành chính nhỏ hơn thôn thường được dùng ở đồng bằng.</span><br />
<span style="color: black;">1 thôn = 1, 2 giáp, hương.</span><br />
<ol start="3">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015538" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_toc455433115" style="color: black;"></a><b> Các chức danh cổ cần được quan tâm</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Chúng tôi xin cung cấp một số chức danh
cổ hay gặp trong các tư liệu sử dụng tại sự kiện số II này để người đọc
dễ hình dung địa vị chức trách của các nhân vật lịch sử tham gia sự
kiện:</span><br />
<span style="color: black;"> – Đô Ty: Tên gọi tắt của thượng thư sảnh tả hữu ty thời Đường – Tống tên gọi tắt của đô chỉ huy sứ nhà Minh.</span><br />
<span style="color: black;"> – Đô đốc thiêm: Được dùng đời Hồng Đức nhà Lê, trật tòng nhị phẩm, ngang hàng thượng thư và thái tử tam thiếu bên văn.</span><br />
<span style="color: black;"> – Đô ngự sử: Là trưởng quan
của ngự sử, đài, trật chính tam phẩm, vinh phong tư chính thượng khanh,
giữ phong hóa pháp độ.</span><br />
<span style="color: black;"> – Kinh lược đại sứ: Chức tạm thời do vua ban ủy nhiệm đi kinh lý một công việc nào đó.</span><br />
<span style="color: black;"> – Kinh lược sứ đồng tri: Là chức danh cấp phó của kinh lược sứ, chức của võ quan, trật tòng lục phẩm.</span><br />
<span style="color: black;"> – Tả Thị Lang: Trật tòng tam phẩm là chức quan tứ nhị của thượng thư tại lục bộ.</span><br />
<span style="color: black;"> – Binh bộ thị lang: Bộ trưởng một bộ trong triều đình lục bộ: Lại, hộ, lễ, binh, hình, công.</span><br />
<span style="color: black;"> – Tri Châu: Tổng quan của một châu, nắm giữ công việc của 1 châu.</span><br />
<span style="color: black;"> – Tuần Vũ: Chức danh đứng đầu một tỉnh nhỏ, trật tòng nhị phẩm.</span><br />
<span style="color: black;"> – Trấn điện tướng quân (VD: Trấn tướng Hoàng Đình Nhã)</span><br />
<span style="color: black;"> Trật tòng ngũ phẩm, võ quan cai quản một trấn thời Lê Đại Hành, Lý, Trần.</span><br />
<span style="color: black;"> – Khâm sai đại thần: Là đại
thần trong triều được đặc phái ra ngoài làm việc nội chính hay ngoại
giao, xong công việc, bỏ đi.</span><br />
<span style="color: black;">[Mười ba chức danh cổ được tham khảo từ sách: <b><i>“Từ điển chức quan Việt Nam”</i></b>, tác giả: PGS – TS. Đỗ Văn Ninh – viện sử học]</span><br />
<span style="color: black;"> Tương tự như tại sự kiện số I,
chúng tôi xin chép ra các phản ứng hai chiều từ dư luận xã hội đối với
sự kiện lịch sử số II này do sử cũ chép.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015539" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433116" style="color: black;"></a><b> </b>PHẢN ỨNG TỪ DƯ LUẬN XÃ HỘI ĐỐI VỚI SỰ KIỆN SỐ II</span></li>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015540" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433117" style="color: black;"></a><b> Những nhận thức đồng quan điểm với sử</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><b> </b> Cho đến ngày
nay, nhận thức của xã hội về sự kiện I, sự kiện II do sử gia Lê trung
hưng biên chép về nhà Mạc nhìn chung là chưa thay đổi, dù rằng từ năm
1985 đến nay đã có bốn cuộc hội thảo cấp quốc gia về vương triều Mạc.</span><br />
<span style="color: black;"> Lần thứ nhất: Năm 1994, hội thảo vương triều Mạc tại Hải Phòng.</span><br />
<span style="color: black;"> Lần thứ hai: Năm 2010, hội thảo về lịch sử vương triều Mạc tại Hà Nội, nhân kỉ niệm 1000 năm Thăng Long.</span><br />
<span style="color: black;"> Song song với những hội thảo
quy mô quốc gia trên, đã có trên 10 đầu sách được biên soạn về nhà Mạc,
các tác giả đa phần là sử gia, nhà nghiên cứu lịch sử đương đại. Đầu
tiên là cuốn sách: Vương triều Mạc (1527 – 1592) do viện sử học ấn hành
năm 1992. Sau đó là những cuốn sách tập hợp các nghiên cứu từ các hội
thảo được in và phát hành ra công chúng. Đặc biệt, PGS – TS. Đinh Khắc
Thuân đóng góp ba đầu sách nghiên cứu về nhà Mạc, trong ba cuốn đó, có
một luận án bảo vệ chức danh Tiến sĩ của ông tại Paris (Pháp). Gần 30
năm qua, những quan điểm mới của giới sử học về vấn đề nhuận triều, ngụy
triều của nhà Mạc và một số vấn đề khác đã được đánh giá khách quan
hơn, một vài giáo sư sử học đã nhìn nhận lại sự kiện I và sự kiện II của
nhà Mạc trên quan điểm khác nhằm tìm kiếm sự trung thực cho lịch sử
giai đoạn này.</span><br />
<span style="color: black;"> Nhưng trên thực tế từ những
công trình biên soạn riêng rẽ của các công trình đã biên soạn về nhà
Mạc, sự kiện 1 và sự kiện II của nhà Mạc đã không được giải quyết đến
tận gốc, những nhận thức mới này không lan tỏa được ra ngoài xã hội,
nhất là những người đọc sử yêu thích lịch sử dân tộc.</span><br />
<span style="color: black;"> Năm 2012 trên tờ báo <b><i>“Thanh Niên”</i></b> phát hành ngày 10/11, PGS-TS. Tạ Ngọc Liễn – viện sử học đã viết một bài báo dài với tựa đề: <b><i>“Nên công bằng với nhà Mạc”</i></b>.
Chúng tôi không đi sâu vào nội dung bài báo, nhưng với cách đặt tên bài
báo, tác giả vừa mong muốn vừa đề nghị toàn xã hội có cái nhìn khách
quan công bằng hơn với lịch sử nhà Mạc. Sau đây chúng tôi xin điểm qua
một số đánh giá sự kiện số II của nhà Mạc, mà giới sử học nước nhà đã
viết.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015541" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433118" style="color: black;"></a><b>1.1.<i>“Việt sử thông giám cương mục”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i> “Đăng Dung lại xin dâng đất
các động: Tê Phù, Kim Lặc, Cổ Sâm, Liễu Cát, La Phù, An Lương thuộc
châu Vĩnh An ở Yên Quảng để lệ thuộc vào Khâm Châu nhà Minh”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Việt sử thông giám cương mục, q11, tr1338, NXB văn sử địa, 1959]</i></span><br />
<blockquote>
<span style="color: black;">NHÀ MẠC CẮT ĐẤT 6 ĐỘNG CỦA ĐẠI VIỆT CHO NHÀ MINH</span></blockquote>
<span style="color: black;"><b>1.2</b><b>. Tại mục </b><b>d</b><b>ư địa chí phủ Hải Đông, trong sách:</b> <b><i>“Lịch triều hiến chương loại chí”</i></b> Phan Huy Chú chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Nhà Mạc buổi đầu” đem dâng 2 châu, 4 động cho nhà Minh, cõi đất mới hẹp đi <sup>(</sup>*<sup>)</sup>” </i></b></span><br />
<span style="color: black;">(*: Là chú thích của Phan Huy Chú)</span><br />
<span style="color: black;">“*”: 2 châu là châu Như Tích, châu Thiệm Lãng, 4 động là: Động Cổ Sâm, động Tê Lẫm (hay Phù), động Kim Lặc, động Liễu Cát”</span><br />
<span style="color: black;">[Lịch triều hiến chương loại chí, t1, tr112, NXB KHXH, 1962]</span><br />
<blockquote>
<span style="color: black;">NHÀ MẠC CẮT ĐẤT 2 CHÂU, 4 ĐỘNG CỦA ĐẠI VIỆT CHO NHÀ MINH</span></blockquote>
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015543" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433120" style="color: black;"></a>1.3. Trong sách: “Việt Nam quốc sử khảo” Phan Bội Châu chép về sự kiện II này như sau:</span><br />
<span style="color: black;">“Mạc Đăng Dung cướp ngôi nhà Lê, sợ nhà
Minh hỏi tội, đã lấy 2 châu: Thạch Tích và Niệm Lãng và 4 động: Cổ Sâm,
Tư Lẫm, Kim Lặc, Liễu Cát hiến cho nhà Minh. Bản án kết tội bọn ấy nên
ghi là: “Lấy đất đai của nước, nhân dân nước tặng người nước ngoài, tội
đáng chém ” chúng nó lấy lời gì để biện bạch được.”</span><br />
<span style="color: black;">[Việt Nam quốc sử khảo, tr 112, NXB khoa học xã hội, 1982]</span><br />
<blockquote>
<span style="color: black;">NHÀ MẠC CẮT ĐẤT 2 CHÂU, 4 ĐỘNG CỦA ĐẠI VIỆT CHO NHÀ MINH</span></blockquote>
<span style="color: black;">1.4. Trong sách: “Việt Nam sử lược” do Trần Trọng Kim biên soạn, tới sự kiện II này, sử gia viết:</span><br />
<span style="color: black;">“Đến tháng 11 năm Canh Tý (1540) Mạc
Đăng Dung thấy quân nhà Minh sửa soạn sang đánh sợ hãi quá chừng, bèn để
Mạc Phúc Hải ở lại giữ nước, rồi cùng với bọn Vũ Như Quế cả thảy hơn 40
người, tự trói mình ra hàng, sang chịu tội ở cửa Nam Quan, lạy phục
xuống đất để nộp sổ điền thổ và sổ dân đinh, lại xin dâng đất 5 động: Tê
Phù, Cổ Sâm, Kim Lặc, Liễu Cát, La Phù và đất châu Khâm, lại đem vàng
bạc dâng riêng cho nhà Minh”</span><br />
<span style="color: black;">[Việt Nam sử lược. tr294-295, NXB văn hóa thông tin. 2008]</span><br />
<blockquote>
<span style="color: black;">NHÀ MẠC CẮT ĐẤT 5 ĐỘNG CỦA ĐẠI VIỆT CHO NHÀ MINH</span></blockquote>
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015545" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433122" style="color: black;"></a>1.5. Nhà sử học phía nam Phạm Văn Sơn trong <i>“Việt sử toàn thư”</i> của ông, đánh giá sự kiện II như sau:</span><br />
<span style="color: black;">“Trong bối cảnh lịch sử như vậy, Mạc
Đăng Dung chỉ mất một ít vàng bạc và 5 động mà tránh được tai họa chiến
tranh. Đối với những nhà sử học chân chính chúng ta không có gì phải đòi
hỏi hơn nữa”</span><br />
<span style="color: black;">[Việt sử toàn thư, tr436, NXB Sài Gòn 1960]</span><br />
<blockquote>
<span style="color: black;">NHÀ MẠC CẮT ĐẤT 5 ĐỘNG CỦA ĐẠI VIỆT CHO NHÀ MINH</span></blockquote>
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015546" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433123" style="color: black;"></a>1.6.
Giáo trình giảng dạy trường đại học sư phạm Hà Nội, do Nguyễn Phan
Khoa, Trương Hữu Quýnh, Nguyễn Cảnh Minh biên soạn, viết về sự kiện 2
như sau:</span><br />
<span style="color: black;">“Run sợ trước thế lực của quân Minh, Mạc
Đăng Dung sai người lên biên giới gặp quan tướng nhà Minh dâng biểu xin
hàng, sau đó Đăng Dung còn cử người sang tận kinh đô nhà Minh dâng biểu
xin hàng và cắt đất 5 động ở phía đông bắc (các động: Tư Lẫm, Kim Lặc,
Cổ Sâm, Liễu Cát, La Phù) cho sát nhập vào Khâm châu”</span><br />
<span style="color: black;">[Lịch sử Việt Nam, q2, đại học sư phạm Hà Nội, tr73, NXB giáo dục, 1980]</span><br />
<blockquote>
<span style="color: black;">NHÀ MẠC CẮT ĐẤT 5 ĐỘNG CỦA ĐẠI VIỆT CHO NHÀ MINH</span></blockquote>
<span style="color: black;">1.7. Lê Thành Khôi tác giả cuốn:</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015548" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433125" style="color: black;"></a>“Lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỉ XX” đã viết về sự kiện 2 như sau:</span><br />
<span style="color: black;">“Để lấy lòng nhà Mình vốn đang phải đối
phó với các cuộc nổi dậy của nông dân, cũng như áp lực của người Mông Cổ
tại biên giới. Mạc Đăng Dung đã dâng cho họ 5 động, 5 động này được sáp
nhập vào Khâm châu (1541)”</span><br />
<span style="color: black;">[Lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỉ XX, tr287, NXB Nhã Nam 2014]</span><br />
<blockquote>
<span style="color: black;">NHÀ MẠC CẮT ĐẤT 5 ĐỘNG CỦA ĐẠI VIỆT CHO NHÀ MINH</span></blockquote>
<span style="color: black;">1.8. Hội thảo vương triều Mạc 1994 tại Hải Phòng, PGS – TS Đỗ Văn Ninh Viện sử học viết về sự kiện II như sau:</span><br />
<span style="color: black;">“Năm 1540, Mạc Đăng Dung từng cùng cháu
và một số bầy tôi lại từng qua trấn Nam Quan tự buộc dây vào cổ bò rạp ở
mạc phủ nhà Minh dâng biểu xin hàng, nộp 6 động: Tê Phù, Kim Lặc, Cổ
Sâm, Liễu Cát, An Lương, La Phù của châu Vĩnh An, đất Yên Quảng cho vào
Khâm Châu”</span><br />
<span style="color: black;">[Nhà Mạc và dòng họ Mạc trong lịch sử, tr303, hội khoa học lịch sử Việt Nam xuất bản 1996]</span><br />
<blockquote>
<span style="color: black;">NHÀ MẠC CẮT ĐẤT 5 ĐỘNG CỦA ĐẠI VIỆT CHO NHÀ MINH</span></blockquote>
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015550" style="color: black;"></a>1.9.
Sách giáo khoa lớp 10: “Hướng dẫn trả lời câu hỏi và bài tập lịch sử
10” do Nguyễn Thị Côi (chủ biên), Nguyễn Thị Thế Bình, Nguyễn Thị Bích,
NXB đại học quốc gia TP Hồ Chí Minh XB 2006, các tác giả đã viết về sự
kiện 2 như sau:</span><br />
<span style="color: black;">“Việc nhà Mạc thực hiện chính sách ngoại
giao lúng túng, Mạc Đăng Dung cùng 40 quan lại cởi trần quỳ gối cửa ải
Nam Quan dâng sổ sách, cắt đất 5 động phía đông cho nhà Minh là việc làm
đáng chê trách”</span><br />
<span style="color: black;">[Sách giáo khoa lớp 10: “Hướng dẫn trả lời câu hỏi và bài tập lịch sử 10”, tr127., NXB đại học quốc gia TP Hồ Chí Minh XB, 2006]</span><br />
<blockquote>
<span style="color: black;">NHÀ MẠC CẮT ĐẤT 5 ĐỘNG CỦA ĐẠI VIỆT CHO NHÀ MINH</span></blockquote>
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015551" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433127" style="color: black;"></a>1.10. Khi hiệu đính bản dịch <i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i>
năm 1968, tại sự kiện I đã trình bày ở phần trên, cố giáo sư Đào Duy
Anh đã chú thích 1 dòng chữ( mười lăm từ) nhưng rất quan trọng cho bản
chất sự kiện số I. Chú thích ấy là tư liệu quan trọng cho học trò của
ông là cố giáo sư Trần Quốc Vượng và một số giáo sư sử học khác sử dụng
trong những công trình nghiên cứu sau này của họ.</span><br />
<span style="color: black;">Nhưng thật đáng tiếc đến sự kiện II, cố
giáo sư Đào Duy Anh đã không chú thích gì về sự kiện lịch sử số II khi
ông hiệu đính bản dịch (1968). Không những thế, trong tác phẩm “Lịch sử
Việt Nam” của ông tái bản năm 2016, cố giáo sư Đào Duy Anh đồng quan
điểm với sử thần Lê trung hưng về việc nhà Mạc cắt đất Đại Việt cho nhà
Minh:</span><br />
<span style="color: black;">“Bấy giờ nhà Minh muốn lấy cớ hỏi tội họ
Mạc đã cướp ngôi nhà Lê, phát binh 1 vạn(?) quân xâm lược nước ta. Họ
Mạc phải nộp đất 5 động thuộc châu Vĩnh An( Quảng Yên) để xin hàng”</span><br />
<span style="color: black;">[Lịch sử Việt Nam. tr316, NXB văn học, 2016]</span><br />
<blockquote>
<span style="color: black;">NHÀ MẠC CẮT ĐẤT 5 ĐỘNG CỦA ĐẠI VIỆT CHO NHÀ MINH</span></blockquote>
<span style="color: black;">Tập hợp 10 dẫn chứng ở trên bắt đầu từ bộ quốc sử triều Nguyễn: <i>“Cương mục”</i> và các tác phẩm lịch sử của các sử gia cận đại và hiện nay nổi lên 2 điểm như sau:</span><br />
<ul>
<li><span style="color: black;">Số lượng châu, động mà các sử gia đưa ra tại sự kiện II, mâu thuẫn nhau quá lớn.</span></li>
<li><span style="color: black;">10 dẫn chứng ở trên đều đồng thuận với
sử gia Lê trung hưng: Nhà Mạc cắt đất Đại Việt cho nhà Minh. Hầu hết
những ghi chép này không lý giải phân tích gì sự kiện II mà chỉ hoàn
toàn áp đặt theo sử chép và tự ý đưa ra số lượng châu, động khác nhau
một cách tùy tiện, không thể lý giải nổi.</span></li>
</ul>
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015552" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433128" style="color: black;"></a>III. MỘT SỐ SỬ GIA CÓ QUAN ĐIỂM PHẢN BÁC SỰ KIỆN II</span><br />
<span style="color: black;">Gần như tuyệt đại đa số các sử gia nước
ta đồng quan điểm về sự kiện II mà sử gia Lê trung hưng biên chép, nhưng
cũng có một số sử gia có quan điểm phản bác nội dung sự kiện số II, tuy
số lượng rất khiêm tốn, sau đây chúng tôi xin dẫn ra ý kiến từ 3 nhà sử
học đương đại.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015553" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433129" style="color: black;"></a>
Tham luận tại hội thảo vương triều Mạc năm 1994 tại Hải Phòng, nhà
nghiên cứu lịch sử Hải Đoan đã viết về sự kiện 2 này như sau:</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">“Nhưng đến thế kỉ thứ 19, Phan Huy Chú
trong lịch triều hiến chương loại chí lại chép Mạc Đăng Dung làm mất 2
châu: Như Tích, Chiêm Lãng và 4 động: Tê Phù, Kim Lặc, Cổ Sâm, Liễu Cát.
Đến thế kỉ 20 Phan Bội Châu cũng ghi mất 6 động, lúc ghi mẩt 4 động
trên và 2 châu Thanh và Khâm. Còn Trần Trọng Kim chỉ ghi là 5 động gồm:
Tê Phù, Kim Lặc, Cổ Xung, Liễu Cát, La Phù và đất Khâm châu”</span><br />
<span style="color: black;">Như vậy, số đất đai của ta mà 1 số sử gia nói là Mạc Đăng Dung cắt dâng cho nhà Minh không thống nhất.</span><br />
<span style="color: black;">Một nguồn tài liệu đáng tin cậy về vấn đề này là nội dung bài biểu xin hàng của Mạc Đăng Dung có đề cập đến. Trong bài biểu có:</span><br />
<span style="color: black;">“…còn việc quan thú Khâm châu tâu rằng 4
động Tê Phù, Kim Lặc, Cổ Sâm, Liễu Cát thuộc 2 đô (chứ không phải châu,
Hải Đoan chú) Như Tích và Chiêm Lãng là đất cũ của Khâm châu. Nếu quả
thực như lời ấy, thì đó là lỗi mạo nhận của họ Lê trước, nay thần xin
giao trả lại…”</span><br />
<span style="color: black;">Mạc Đăng Dung nói lấp lửng như vậy, sau
không rõ có trả hay không, vì thực tế nhiều điều như ông ta hứa như bỏ
đế hiệu, như nộp người vàng đều thấy lờ đi. Trong tờ sắc dụ của vua Minh
gửi Mạc Phúc Hải cũng không thấy nhắc đến việc bốn động này. Lại nữa
tháng 11 năm Canh Tý (1540) bọn Mạc Văn Minh, Nguyễn Văn Thái, Hứa Tam
Tỉnh mang tờ hàng biểu của Mạc Đăng Dung tới Yên Kinh mất gần một năm
trời. Đến 20 tháng 10 năm Tân Sửu (1541) Mao Bá Ôn mới trình được lên
vua Minh, trong khi đó ngày 22 tháng 8 năm này Mạc Đăng Dung đã chết.
Như vậy việc nộp đất cho giặc của Mạc Đăng Dung với tình hình sử liệu
như trên cũng chưa thể khẳng định mà cần xem xét kĩ hơn”</span><br />
<span style="color: black;">[Nhà Mạc và dòng họ Mạc trong lịch sử, tr70 – 71, hội khoa học lịch sử VN, 1996]</span><br />
<span style="color: black;">Kết luận cuối cùng của nhà nghiên cứu
lịch sử Hải Đoan cũng chỉ dừng lại ở những đề nghị tiếp tục xem xét thận
trọng sự kiện này.</span><br />
<ol start="2">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015554" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433130" style="color: black;"></a>
Tại hội thảo năm 1994 cố giáo sư Trần Quốc Vượng đã có những quan điểm
ngược lại với người thầy của ông (cố giáo sư Đào Duy Anh)</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">“3. Toàn thư lại chép… Việc “xin hàng”
năm này Minh sử quyển 32 có chép nhưng không hề chép việc cắt đất mà chỉ
chép vào năm Gia Tĩnh 20 (1541): Mao Bá Ôn về triều tâu Mạc Đăng Dung”
đã trả lại đất 4 động đã xâm chiếm, xin nội phụ xưng thần “thần Siêu
trong Phương Đình dư địa chí mục Quảng Yên vỉết: “Mạc Đăng Dung nộp 2
châu Như Tích, Chiêm Lãng cho nhà Minh thuộc vào Khâm châu…đời sau lấy
việc cắt đất bắt tội nhà Mạc. Nay xét( dẫn đủ các sách nói: Như Tích,
Chiêm Lãng, Tư Lẫm, Cổ Sâm, Liễu Cát, Thời La… 7 động đầu nhà Tống đều
đặt động trưởng, niên hiệu Hồng Vũ (1368- 1400) nhà Minh đặt chức tuần
ty ở Như Tích để thống hạt cả, năm thứ 2 Tuyên Đức( 1427) các động Tư
Lẫm, Thời La, Cổ Sâm cắt cho phụ vào Giao Chỉ, năm thứ 19 Gia Tĩnh
(1540) Mạc Đăng Dung trả lại đất 4 động ấy cho nhà Minh, năm thứ 21
(1541) tri châu Lâm Huy Nguyên (của Minh) hoạch định lương giới nhưng
chỉ còn Chiêm Lãng, Thời La mà thôi”. Nhà Mạc trả lại nhà Minh là trả
lại đất lẩn, không phải cẳt đất để đút lót, thần Siêu đã soi tỏ sự vô
tội của nhà Mạc. Cớ sao sử gia thời nay còn bới lại chuyện ấy? Là vì
không biết xem xét tỉ mỉ và vì thiên lệch vậy!</span><br />
<span style="color: black;">Sử nhà Minh chép hệt như thần Siêu: Quan
cát địa sứ của Minh đi hoạch định cương giới (1541) thì chỉ cỏ đất 2
châu mà đã là của Minh rồi, còn lại đều là tên đất khống! Đấy chẳng qua
là đường lối “Thần phục giả vờ” (vassalitéfictive) của mọi triều đại
Việt Nam”</span><br />
<span style="color: black;">[Nhà Mạc và dòng họ Mạc trong lịch sử, tr34-35, hội lịch sử Việt Nam, 1996]</span><br />
<span style="color: black;">Bài viết của cố giáo sư Trần Quốc Vượng tại hội thảo vương triều Mạc năm 1994, những lập luận của ông đã dựa hẳn vào <i>“Phương đình dư địa chí”</i>
của Nguyễn Văn Siêu không đủ sức thuyết phục và vẫn bỏ ngỏ các vấn đề
tồn tại khác của sự kiện II. Đó là vấn đề: Diễn biến sự việc tại thời
điểm trước và sau năm (1540), nguồn gốc sở hữu đất đai khu vực mà sử
chép. Theo chúng tôi, bài viết của cố giáo sư Trần Quốc Vượng tại diễn
đàn hội thảo cũng chỉ mang tính cảnh báo cần thận trọng nghiên cứu sự
kiện lịch sử số II.</span><br />
<ol start="3">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015555" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433131" style="color: black;"></a>
Vào năm 2000, luận án tiến sĩ được bảo vệ thành công tại Paris (Pháp)
của PGS – TS Đinh Khắc Thuân (chức danh ngày nay). Đối với sự kiện II,
ông đã có những quan điểm hoàn toàn mới, sâu hơn, cụ thể hơn, khách quan
hơn từ các nguồn tư liệu quan trọng của Trung Quốc: Thù vực chu tư lục,
Khâm châu chí, Minh sử…Trong tác phẩm: <i>“Góp phần nghiên cứu lịch sử triều Mạc ở Việt Nam” </i>ra
đời năm 2012 của ông, đây là những trang viết sâu nhất, khách quan nhất
về sự kiện II từ trước đến nay nhằm trả lại sự thật lịch sử sự kiện số
II, ông viết:</span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015556" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc459197556" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433132" style="color: black;"></a>“4. Vấn đề trả lại đất cho nhà Minh</span><br />
<span style="color: black;">Việc trả lại đất mà thường được gọi là:
“Việc cắt đất của nhà Mạc cho nhà Minh” cũng từng bị phê phán khá gay
gắt và Mạc Đăng Dung được coi là “chủ mưu” trong việc này bị lên án là
người “không biết liêm sĩ”, là “phản quốc”. Theo nguồn sử liệu Việt Nam,
Mạc Đăng Dung đã có ít nhất là 2 lần “cắt đất” cho nhà Minh. Đó là vào
năm 1528, cắt hai châu Quy Thuận và năm 1540 cắt 1 số động cho nhập vào
đất Khâm châu.</span><br />
<span style="color: black;">Về sự kiện năm 1540, hiện còn sự khác
biệt về số động và tên gọi cả các động mà nhà Mạc trả lại cho nhà Minh
được ghi trong những tác phẩm sử học khác nhau. Trong bảng 2<sup>(*)</sup>,
ta thấy số lượng động là 4, có chỗ lại ghi là 5, thậm chí là 6, còn tên
các động này thì là Kim Lẫm, Tư Lặc, Cổ Sâm, Liễu Cát và La Phù hoặc Tư
Phù, Kim Lặc, Cổ Sâm, Liễu Cát, An Lương (An Lãng), La Phù, tại sao có
sự khác biệt này? Thực tế số động mà nhà Mạc đã trả lại cho nhà Minh là
bao nhiêu?</span><br />
<span style="color: black;">Những địa danh thuộc Khâm châu ở sát
biên giới Việt Trung, xuất hiện khá sớm trong lịch sử từ những năm đầu
công nguyên, khi Mã Viện dựng cột đồng trụ trên núi Phân Mao, mà ở đó cư
dân địa phương được định vị bằng các tên gọi là “động”. Để bảo vệ đất
biên giới, quân đội dựng doanh trại ở các động này, đặc biệt là ở các vị
trí chiến lược quan trọng suốt theo chiều dài biên giới, sổ động ngày
một đông dân cư và dần dần được liên kết với nhau với mục đích tăng
cường khả năng quân sự, nên đã hình thành các “đô”. “Đô” được hình thành
trên cơ sở được liên kết các động lại với nhau, tương tự hình thức xuất
hiện đơn vị hành chính “tổng” sau này. Vùng biên giới đông bắc, vốn có 3
“đô” là: Như Tích, Thời La và Chiêm Lãng với 7 “động” là: Chiêm Lãng,
Thời La, Tư Lẫm, Liễu Cát, Cổ Sâm, Kim Lặc và La Phù. Trong đó, các động
Tư Lẫm, La Phù, Liễu Cát và Kim Lặc thuộc “đô” Như Tích, còn các động
Cổ sâm, Chiêm Lãng thuộc “đô” Chiêm Lãng, động Thời La cũng là “đô” Thời
La. Mỗi “động” có người đứng đầu gọi là “động chủ”. Trong niên hiệu Chí
Nguyên (1285-1314) thuộc vua Thế Tổ triều Nguyên, động trưởng động Tư
Lẫm là Hoàng Thế Hoa vì có công với triều đình trong việc giữ gìn an
ninh biên giới nên được ban ấn tín cai quản cả 7 động này. Năm 1368, năm
nhà Minh thành lập hai vị tướng quân là Lưu Vinh Trung và Chu Lượng Tổ
được phái đến vùng Khâm châu nhằm củng cố quyền lực của vương triều mới
này. Họ đã đổi chức “động chủ” thành chức “động trưởng” và cấp cho ấn
tín mới. Trong thời kì này, dân cư ở đây tương đối đông đúc, cụ thể như
vào năm 1427, 4 động Tư Lẫm, Cổ Sâm, Kim Lặc và Liễu Cát có 29 thôn với
292 hộ.</span><br />
<span style="color: black;">Như vậy, từ thời Tống đến thời Minh,
xuất hiện 3 loại hành chính: Đô, động, thôn, mỗi đô gồm từ 1 đến 4 động,
mỗi động có trên dưới 7 thôn, mỗi thôn có chừng 40 hộ, cả thảy 3 đô, 7
động trên lệ vào Khâm châu dưới thời Minh. Nhưng năm 1427, có 4 động
thuộc về nhà Lê của Việt Nam. Sách Khâm châu chí chép “năm Tuyên Đức thứ
2 (1427), động trưởng động Tư Lẫm là Hoàng Kim Quảng và Động trưởng
động Cổ Sâm là Hoàng Khoan, cùng với Hoàng Tử Kiều, Hoàng Kiến kéo theo 4
động với 29 thôn, 292 hộ về An Nam”. Trong số 4 động trên, thì 3 động:
Tư Lẫm, Kim Lặc và Liễu Cát thuộc về đô Như Tích, còn động Cổ Sâm thuộc
đô Chiêm Lãng. Khi theo về với nhà Lê, 3 động của đô Như Tích thuộc về
phủ Vạn Ninh, còn động Cổ Sâm thuộc về phủ Tân Yên lúc bấy giờ. Các vị
động trưởng này đều được nhà Lê phong thưởng chức tước, như động trưởng
Hoàng Kim Quảng được phong là Kinh lược sứ đồng tri. Sau đó, vua Minh
cho gọi các động trưởng này về nhưng không thành. Cụ thể là: “Tháng 9
năm chính thống thứ 5 (1440), ngự sử Chu Giảm phụng chiếu thư đem theo 3
ty đô, bố (bố chánh sứ), án (án sát sứ), đến Khâm châu chiêu dụ phản
dân Hoàng Kim Quảng, Hoàng Khoan, Hoàng Tử Kiều, Hoàng Kiến. Nhưng cả 4
người đều không đến trình diện. Cuối cùng Chu Giám phải bỏ về. Nhưng vào
năm 1540, khi nhà Minh đe dọa quân sự, con cháu các vị động trưởng này
liền bỏ về, như trong lời tâu lên vua Minh Mao Bá Ôn viết:</span><br />
<span style="color: black;">“Các chức hành lệnh ở 4 động: Tư Lẫm, Cổ
Sâm, Liễu Cát và Kim Lặc của Khâm châu, nguyên là chức tước của An Nam,
lại có chú thêm là chức tham chánh phó sứ. Vậy xin chiếu nguyên ngạch
biên vào sổ của Khâm châu và ưu đãi như hiện nay, chờ 3 năm sau, cấp
lương theo cấp bậc”</span><br />
<span style="color: black;">Rõ ràng là nhà Minh đã lấy lại 4 động
này trước khi diễn ra sự đầu hàng trên của nhà Mạc. Tình thế hết sức
căng thẳng đã buộc Mạc Đăng Dung phải chấp nhận 1 việc đã rồi và kết cục
ông đã phải giải trình trong biểu đầu hàng của mình rằng:</span><br />
<span style="color: black;">“Thủ thần Khâm châu tâu xưng là 4 động:
Tư Lẫm, Kim Lặc, Cổ Sâm, và Liễu Cát của 2 đô Như Tích và Chiêm Lãng là
đất cũ của Khâm châu. Nếu quả như vậy thì những đấy ấy do triều trước họ
Lê mạo nhận mà có. Nay hạ thần xin dâng các xứ ấy lệ vào Khâm châu”</span><br />
<span style="color: black;">Quả là Mạc Đăng Dung chưa hề cắt đất cho
nhà Minh, nhưng ông đã phải bó tay và buộc phải chấp nhận sự kiện các
động trưởng của 4 động ở sát biên giới đông bắc trở lại với nhà Minh.
Với những vùng đất này, nhà Mạc cũng không thể tránh khỏi sự đối mặt với
lời viện cớ có tính tiền lệ có từ thời Tống rằng: “những đất mà nhà
Tống đã chiếm đóng thì sẽ trao trả lại cho Giao Chỉ, nhưng những đất mà
thủ lĩnh của nó tự theo về thì không thể trả lại được”. Tương tự như
vậy, làm sao nhà Mạc có thể giữ lại được 4 động trên khi mà các động
trưởng đã bỏ về với nhà Mình? Thực tế chỉ có 4 động thuộc 2 đô như vừa
trình bầy ở trên trả về đất Khâm châu”</span><br />
<span style="color: black;">[Góp phần nghiên cứu lịch sử triều Mạc ở Việt Nam, tr56 – 60, NXB khoa học xã hội, 2012]</span><br />
<span style="color: black;">Như ở trên chúng tôi đã viết: Đây là
những trang viết mổ xẻ phân tích sự kiện II dài nhất và chất lượng nhất,
với trình độ chuyên môn sâu về lịch sử. Ông đã chỉ rõ những diễn biến
khách quan quá trình hình thành và kết thúc sự kiện II. Ngoài xã hội,
nhiều nhà phê bình lịch sử chuyên nghiệp, không chuyên đã có những quan
điểm phản bác về sự kiện II này như tác giả Huệ Thiên, Lê Văn Hòe, Trần
Khuê vv…</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015557" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433133" style="color: black;"></a><b> TIẾNG NÓI CHÍNH THỐNG CỦA GIỚI SỬ HỌC NƯỚC NHÀ VỀ SỰ KIỆN </b><b>II</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Mỗi một giai đoạn lịch sử từ các triều
đại phong kiến trước kia hay nước CHXHCN Việt Nam ngày nay, tính kế thừa
từ những giá trị của lịch sử là vô cùng lớn lao, từ đó, từng giai đoạn
lịch sử nhất định xuất hiện các bộ quốc sử do nhà nước quân chủ hay nước
CHXCN Việt Nam biên soạn tiếp theo, tính kế thừa của lịch sử đã được
các sử gia từng giai đoạn lịch sử cụ thể tiếp nối tuân thủ triệt để.</span><br />
<span style="color: black;">Vì vậy, các bộ sách biên chép về lịch sử
như: “Lịch sử Việt Nam” do ủy ban khoa học xã hội Việt Nam chủ biên,
xuất bản năm 1971. Hay, <i>“</i>lịch sử Việt Nam thế kỷ…” do viện sử
học chủ biên, xuất bản năm 2007, là những bộ quốc sử nối tiếp được hiệu
đính, biên dịch, chép thêm các giai đoạn lịch sử kế cận. Đồng thời công
bố những phát hiện mới về lịch sử đất nước, các bộ sách lịch sử ra đời
tiếp nối là tiếng nói chính thống của giới sử học nước nhà giai đoạn
hiện nay. Lịch sử nhà Mạc là một bộ phận cấu thành lịch sử của đất nước,
những ghi chép phân tích đánh giá từ những bộ lịch sử mới, là những
quan điểm chính thống dẫn hướng chỉ đạo toàn bộ việc dạy học lịch sử dân
tộc, cũng như định hướng công luận về lịch sử nước nhà. Đối với lịch sử
nhà Mạc, hai cuốn quốc sử mới: “Lịch sử Việt Nam” xuất bản 1971 và 2007
đã có những đóng góp không nhỏ cho quá trình kế thừa, phát huy những
giá trị lịch sử. Viết về sự kiện lịch sử thứ II này, tại cuốn <i>“</i>Lịch sử Việt Nam<i>”</i>, tập 1 tái bản năm 1976 đã có những nhận định như sau:</span><br />
<span style="color: black;">“Thậm chí họ Mạc còn dựa vào thế lực của
ngoại bang, đầu hàng, thỏa hiệp với nhà Minh để hòng đổi lấy sự “ủng
hộ” của nước ngoài. Lúc bấy giờ, triều Minh đã suy vong và đang mắc kẹt
trong những cuộc xung đột với phong kiến Mông Cổ ở phía bắc, với “giặc
biển” ở phía đông và đặc biệt là với phong trào khởi nghĩa của nông dân
trong nước. Trong tình hình đó, nhà Minh mà ý chí xâm lược đã bị đè bẹp
bởi cuộc kháng chiến anh dũng của dân tộc ta vào đầu thế kỉ XV, rõ ràng
không dám xâm phạm đến nước ta. Nhưng họ Mạc đã tỏ ra hèn hạ không kế
thừa được truyền thống giữ nước vô cùng oanh liệt của dân tộc. Trước sự
đe dọa của nhà Minh, Mạc Đăng Dung đã đầu hàng và đem dâng một phần đất
của tổ quốc cho kẻ thù để mong được rảnh tay đàn áp nhân dân và đối phó
với phe phái đối lập trong nước.”</span><br />
<span style="color: black;">[Lịch sử Việt Nam, tập 1, tr289 – 291, NXB khoa học xã hội Hà Nội, TB 1976]</span><br />
<span style="color: black;">36 năm sau ( 1971 – 2007), tại cuốn <i>“</i>Lịch sử Việt Nam”, quyển 3, thế kỉ XV – XVI do viện sử học Việt Nam chủ biên và xuất bản, tai mục: <i>“</i>Cuộc chính biến ở Đại Việt năm 1527 và mưu toan của nhà Minh” chép:</span><br />
<span style="color: black;">“Ý muốn chống cự lại quân Minh của nhà
Mạc sớm tiêu tan, vì nhà Mạc không nắm biết được thực tình đầy khó khăn
của nhà Minh lúc đó và mưu kế hư trương thanh thế từ xa của quân Minh,
đã làm cho nhà Mạc hoảng sợ. Phía trước là quân Minh đe dọa, phía sau là
lực lượng phù Lê diệt Mạc đang hoạt động mạnh mẽ. Trước tình thế đó, để
giữ được quyền lợi của dòng họ, Mạc Đăng Dung và Mạc Đăng Doanh đã chấp
nhận đầu hàng”</span><br />
<span style="color: black;">[Lịch sử Việt Nam, thế kỉ XV- XV, q3, tr438 – 439, viện khoa học xã hội – viện sử học Việt Nam xuất bản, 2007]</span><br />
<span style="color: black;">Tại mục: “ Lịch sử vùng đất mà Mạc Đăng Dung cắt nhượng cho nhà Minh” chép:</span><br />
<span style="color: black;">“Nếu đối chiếu so sánh những ghi chép
trong các nguồn sử liệu Trung Quốc và Việt Nam, chúng ta thấy ai là chủ
quyền đầu tiên, cũng như sự thay đổi về mặt địa lí hành chính của những
địa danh nói trên là vấn đề rất phức tạp, ngày nay thật khó xác định rõ
được. Chúng ta chỉ biết vùng đất tranh chấp đó ở thế kỉ XV đầu thế kỉ
XVI là nằm trong biên giới Đại Việt, sau đấy năm 1540, Mạc Đăng Dung cắt
nhượng cho nhà Minh và vùng đất này thuộc vào lãnh thổ Trung Quốc”</span><br />
<span style="color: black;">[Lịch sử Việt Nam, thế kỉ XV- XVI, q3, tr455, viện khoa học xã hội – viện sử học Việt Nam xuất bản, 2007]</span><br />
<span style="color: black;">Đối chiếu hai cuốn sách “lịch sử Việt
Nam” ra đời cách nhau 36 năm (1971 – 2007), chúng ta nhận thấy những
quan điểm chính thống từ các sử gia nước nhà đối với lịch sử vương triều
Mạc nói chung hay sự kiện hai nói riêng là không thay đổi theo thời
gian.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433134" style="color: black;"></a>A – PHỤC HỒI SỰ KIỆN </span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015558" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433135" style="color: black;"></a> ĐÁNH GIÁ SƠ BỘ SỰ KIỆN, XUẤT PHÁT TỪ SỰ GHI CHÉP CỦA SỬ</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Quyển 2, sách, “Đại Việt sử ký toàn thư” NXB văn hóa thông tin ấn hành năm 2004 tại trang 621 sử chép:</span><br />
<span style="color: black;">“Mùa đông tháng 11, Mạc Đăng Dung cùng
với cháu là Văn Minh và bề tôi là bọn Nguyễn Như Quế, Đỗ Thế Khanh, Đặng
Văn Trị, Lê Thuyên, Nguyễn Tổng, Tô Văn Tốc, Nguyễn Kinh Tế, Dương Duy
Nhất, Bùi Chí Vĩnh qua trấn Nam Quan mỗi người đều cầm thước, buộc dây
vào cổ, đi chân không đến bò rạp ở mạc phủ nước Minh, rập đầu quỳ dâng
tờ biểu xin hàng, biên hết đất đai, quân dân, quan chức trong nước để
xin xử phân, nộp các động: Tê Phù, Kim Lặc, Cổ Sâm, Liễu Cát, An Lương,
La Phù của châu Vĩnh An trấn Yên Quảng xin cho nội thuộc lệ vào Khâm
châu”</span><br />
<span style="color: black;">[ĐVSKTT, q2, tr621, NXB VHTT, 2004]</span><br />
<span style="color: black;">Chúng tôi gọi sự kiện trang 621 là (A),
chỉ sau 20 dòng chữ tiếp theo tại trang 622, sự kiện A đột nhiên được
viết hoàn toàn khác đi:</span><br />
<span style="color: black;">“Tháng 10 ngày 20, bọn Mao Bá Ôn về Yên
Kinh tâu nói rằng: “Mạc Đăng Dung tự trói mình dâng lễ hàng ở cửa ải,
xin tuân theo chính sóc, tước bỏ tiếm hiệu TRẢ LẠI ĐẤT 4 ĐỘNG ĐÃ XÂM
CHIẾM”</span><br />
<span style="color: black;">[ĐVSKTT, q2, tr622, NXB VHTT, 2004]</span><br />
<span style="color: black;">Chúng tôi gọi sự kiện trang 622 này là (B)</span><br />
<span style="color: black;">So sánh 2 sự kiện nêu trên, tự bản thân từng câu, từng chữ đã tách thành 2 nội dung mang bản chất hoàn toàn mâu thuẫn nhau:</span><br />
<span style="color: black;">* Sự kiện A: Do chính người chép sử cung cấp.</span><br />
<span style="color: black;">* Sự kiện B: Lời viết thông qua một nhân vật trung gian là Mao Bá Ôn.</span><br />
<span style="color: black;">* Số lượng động khác nhau: 4 và 6</span><br />
<span style="color: black;">* Hành động của đối tượng sự kiện khác nhau:</span><br />
<span style="color: black;">– Cắt đất 6 động châu Vĩnh An trấn Yên Quảng của Đại Việt cho nhà Minh (A)</span><br />
<span style="color: black;">– Trả lại đất 4 động đã xâm chiếm của nhà Minh cho nhà Minh (B)</span><br />
<span style="color: black;">Lịch sử chỉ có một sự thật</span><br />
<span style="color: black;">(A) đúng thì (B) sai và ngược lại</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015559" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433136" style="color: black;"></a> XÁC ĐỊNH CHÍNH XÁC NGUỒN GỐC CHỦ QUYỀN VÙNG ĐẤT TẠI SỰ KIỆN SỐ II</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Tại mục “Lịch sử vùng đất mà Mạc Đăng
Dung cắt nhượng cho nhà Minh” trong cuốn “Lịch sử Việt Nam thế kỷ XV –
XIV” xuất bản năm 2007, các sử gia ngày nay nhấn mạnh đến yếu tố chủ
quyền đầu tiên đối với vùng đất tại sự kiện số II này:</span><br />
<span style="color: black;">“Nếu đối chiếu so sánh những ghi chép
trong các nguồn tư liệu Trung Quốc và Việt Nam chúng ta thấy ai là chủ
quyền đầu tiên, cũng như sự thay đổi về mặt địa lý hành chính của những
địa danh nói trên là vấn đề rất phức tạp , ngày nay khó xác định rõ
được.”</span><br />
<span style="color: black;">[Lịch sử Việt Nam thế kỷ XV – XIV, q3, tr455, viện KHXH – viện sử học VN xuất bản, 2007]</span><br />
<span style="color: black;">Như vậy, mấu chốt quan trọng nhất của sự
kiện II nằm tại vấn đề lịch sử vùng đất do sử chép, nghĩa là chủ sở hữu
đầu tiên số đất đai này thuộc về Đại Việt hay Trung Hoa? Từ tính chất
rất phức tạp của sự kiện số II, cộng với hành vi nghiêm trọng của việc
“cắt đất”, đã đẩy sự kiện này của nhà Mạc thành 1 bản án trong lịch sử
đất nước, tập trung rất nhiều sử gia, các học giả trong nước đã gắng
công phiên án cho nhà Mạc, nhưng cho đến nay chưa có sử gia nào thành
công. Các sử gia trong cuốn “Lịch sử Việt Nam thế kỷ XV – XIV” nhận định
tiếp:</span><br />
<span style="color: black;">“Trong quan hệ chính trị giữa nhà Mạc và
nhà Minh, việc Mạc Đăng Dung cắt nhượng đất cho nhà Minh là vùng 2 đô
NHƯ TÍCH – CHIÊM LÃNG cùng 4 động: Tư Lẫm, Kim Lặc, Cổ Sâm, Liễu Cát là
vấn đề nặng nề nhất, bị nhiều sử gia sau này lên án gay gắt. Tuy nhiên
từ thế kỷ XIX, có học giả từng muốn phiên án cho Mạc Đăng Dung trong vấn
đề này.”</span><br />
<span style="color: black;">[Lịch sử Việt Nam, t3, tr448, NXB VHTT, 2007]</span><br />
<span style="color: black;">Xuất phát từ những tính chất phức tạp,
nghiêm trọng của sự kiện lịch sử số II, việc góp phần làm rõ sự thật
lịch sử sự kiện số II không những xác lập lại lịch sử chân chính của
nhà Mạc nói riêng, mà còn bổ xung những tư duy chiều sâu cho phương pháp
nghiên cứu lịch sử. Góp phần tìm lại những giá trị nguyên thủy của lịch
sử luôn chứa hai giá trị cốt lõi là: Khách quan và công bằng.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015560" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_toc455433137" style="color: black;"></a><b> Xác định chính xác nguồn gốc chủ quyền đất đai 2 châu (đô) Như Tích – Thiếp Lãng.</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Nhằm xác định chính xác chủ quyền, sở
hữu đất đai ban đầu vùng đất hai châu Như Tích – Thiếp Lãng, hành trình
mà chúng tôi phải tìm tới từ những nguồn tư liệu sau đây:</span><br />
<span style="color: black;"> * Tư liệu từ dư địa chí cổ Đại Việt và Trung Hoa.</span><br />
<span style="color: black;"> * Từ liệu từ quốc sử Đại Việt, quốc sử Trung Hoa: Tống, Minh, Thanh.</span><br />
<span style="color: black;">Từ những bằng chứng xác đáng nhất sẽ là
chìa khóa mở tiếp ra những diễn biến phức tạp của sự kiện lịch sử kéo
dài từ 1427 đến 1540 tại khu vực biên giới đông bắc nước ta từ kỷ nhà
Lê đến kỷ nhà Mạc.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015561" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_toc455433138" style="color: black;"></a><b>1.1.</b><b>
Những bằng chứng chính xác, những căn cứ pháp lý quan trọng từ nguồn
sách dư địa chí, bản đồ cổ Đại Việt quyết định nguồn gốc chủ quyền 2
châu Như Tích – Thiếp Lãng thuộc ai.</b></span><br />
<span style="color: black;"> Có lẽ không quá khó, quá phức tạp để tìm ra nguồn tư liệu này của chính đất nước chúng ta, đó là:</span><br />
<span style="color: black;"> Cuốn: “Ức trai di tập” của
Nguyễn Trãi hay còn gọi là “An Nam vũ cống” được ông soạn năm 1435 và
cuốn “Hồng Đức bản đồ” do triều đình vua Lê Thánh Tông lập năm (1467 –
1469).</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015562" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433139" style="color: black;"></a>1.2 Cuốn “Ức trai di tập – dư địa chí” hay “An Nam vũ cống”</span><br />
<span style="color: black;"><img alt="dua dia chi.png" class="alignnone size-full wp-image-18068" data-attachment-id="18068" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="dua dia chi" data-large-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/dua-dia-chi.png?w=551?w=270" data-medium-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/dua-dia-chi.png?w=551?w=196" data-orig-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/dua-dia-chi.png?w=551" data-orig-size="270,414" data-permalink="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-3/dua-dia-chi/" src="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/dua-dia-chi.png?w=551" /></span><br />
<span style="color: black;">“An Nam Vũ Cống” được Nguyễn Trãi soạn
năm 1435. Đây là cuốn sách gồm 54 mục trình bày về vị trí địa lý, hình
thể sông núi, thổ nhưỡng, tập tục cư dân toàn cõi Đại Việt. “An Nam Vũ
Cống” được in từ bản khắc năm Tự Đức thứ 2 (1868), do hai nhà nghiên
cứu Phan Duy Tiếp, Hà Văn Tấn hiệu đính, biên dịch và chú thích năm
1960. Trong 54 mục trình bày địa lý, tại mục “XXV Vân Cừ, Kim Tiêu, Phân
Mao ở về An Bang”(sau tránh tên húy đổi làm An Quảng (Yên Quảng))
Nguyễn Trãi viết:</span><br />
<span style="color: black;">“Vân Cừ là tên sông, tên khác của sông
Bạch Đằng, tiền Ngô Vương bắt Hoằng Tháo, Hưng Đại vương bắt Mã Nhi đều ở
chỗ ấy. Phân Mao là tên núi, Kim Tiêu là cột đồng ở phía tây lộ phủ Hải
Đông 300 dặm có dãy núi Phân Mao, ở nửa chừng dãy núi có cột đồng của
Mã Viện dựng, lớn chừng 3 thước khoảng niên hiệu Nguyên – Hóa (806 –
820) đời Đường đô hộ là Mã Thông lại dựng cột đồng ở chỗ cũ đời Hán. An
Bang xưa là bộ Ninh – Hải; tây và nam tiếp nối Hải Dương; đông và bắc
giáp với Khâm châu, có 2 lộ phủ, 8 thuộc huyện, 6 châu, 302 làng xã, 44
trang. Đấy là phiên giậu thứ 2 ở phương đông vậy”</span><br />
<span style="color: black;">[Ức trai di tập – dư địa chí, tr34, NXB sử học, 1960]</span><br />
<span style="color: black;">Phần dẫn trên là một trong 54 mục mà
Nguyễn Trãi viết. Sau đó vua Lê Thái Tông sai Nguyễn Thiên Túng viết tập
chú, Nguyễn Thiên Tích viết lời cẩn án. Lời cẩn án của Nguyễn Thiên
Tích là một bản danh sách chép rõ tên các phủ, huyện, châu và số xã,
thôn, trang, động, sách. Tại mục XXV trên của Nguyễn Trãi, Nguyễn Thiên
Tích viết lời cẩn án chi tiết như sau:</span><br />
<span style="color: black;">“Cẩn án<sup>(*)</sup> phủ Hải Đông có 3 huyện , 4 châu, 101 xã:</span><br />
<span style="color: black;">Huyện Hoa Phong có 14 xã, 1 thôn</span><br />
<span style="color: black;">Huyện Yên Hưng có 25 xã, 1 thôn, 15 trang</span><br />
<span style="color: black;">Châu Vân Đồn (triều Lý là trang, thương nhân ngoại quốc ở đấy) có 10 trang, 1 phường</span><br />
<span style="color: black;">Huyện Hoành Bồ có 25 xã, 2 trang</span><br />
<span style="color: black;">Châu Tân An có 16 xã, 1 thôn, 53 trang</span><br />
<span style="color: black;">Châu Vạn Ninh có 18 xã, 2 trang, 4 động</span><br />
<span style="color: black;">Châu Vĩnh An có 3 xã</span><br />
<span style="color: black;">Phủ Dương Tuyền có 5 huyện, 2 châu, 201 xã</span><br />
<span style="color: black;">Huyện An phố có 30 xã</span><br />
<span style="color: black;">[Minh mở đường thủy vạn ninh, Vĩnh An
phố. Trương phụ đặt đệ(quân thông tin liên lạc), thủy dịch(trạm đường
thủy) thẳng đến Khâm châu, lại đặt mã dịch(trạm chạy ngựa) từ Gia Lâm
đến Hoành Châu]</span><br />
<span style="color: black;"> Huyện Hoành Cừ có 40 xã</span><br />
<span style="color: black;"> Huyện Yên Nhiêu có 6 xã</span><br />
<span style="color: black;"> Châu Như Tích có 67 xã, 4 động</span><br />
<span style="color: black;"> Châu Thiếp Lãng có 11 xã, 9 động”</span><br />
<span style="color: black;">[Ức trai di tập – dư địa chí, tr34 – 35, NXB sử học, 1960]</span><br />
<span style="color: black;">Từ những khái quát thống kê không chi tiết ban đầu của Nguyễn Trãi trong “An Nam vũ cống”:</span><br />
<span style="color: black;">“An Bang xưa…có 2 lộ phủ, 8 thuộc huyện, 6 châu, 302 làng xã, 44 trang…”</span><br />
<span style="color: black;"> Nguyễn Thiên Tích đã cụ thể
hóa chi tiết đến từng địa phương như đã dẫn ở trên và điều cần quan tâm
nhất ở nội dung này là: Nguyễn Trãi đã công nhận An Bang có 6 châu.</span><br />
<span style="color: black;">“An Bang xưa …. 6 châu…”</span><br />
<span style="color: black;">Nguyễn Thiên Tích triển khai chi tiết:</span><br />
<span style="color: black;">“phủ Dương Tuyền….</span><br />
<span style="color: black;">Châu Như Tích</span><br />
<span style="color: black;">Châu Thiếp Lãng…”</span><br />
<span style="color: black;">Như vậy, với nhận thức của cá nhân
Nguyễn Trãi giai đoạn 1435 và của người cẩn án sau đó đã cùng thể hiện
quan điểm Đại Việt sở hữu hai châu:</span><br />
<span style="color: black;">– Như Tích</span><br />
<span style="color: black;">– Thiếp Lãng</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015563" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433140" style="color: black;"></a>1.3 Cuốn dư địa chí “Hồng Đức bản đồ”</span><br />
<span style="color: black;"><img alt="hong duc ban do.png" class="alignnone size-full wp-image-18067" data-attachment-id="18067" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="hong duc ban do" data-large-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/hong-duc-ban-do.png?w=551?w=371" data-medium-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/hong-duc-ban-do.png?w=551?w=300" data-orig-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/hong-duc-ban-do.png?w=551" data-orig-size="371,296" data-permalink="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-3/hong-duc-ban-do/" src="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/hong-duc-ban-do.png?w=551" /></span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015564" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433141" style="color: black;"></a>1.3.1. Những nguyên tắc pháp lý cao nhất cho sự ra đời của “Hồng Đức bản đồ”:</span><br />
<span style="color: black;"> Chúng ta đều nhận thấy, quá
trình hình thành “An Nam vũ cống” hay “Hồng Đức bản đồ” là một tiến
trình quan trọng trong việc quản lý lãnh vực cương giới, đất đai lãnh
thổ Đại Việt. Tiến trình này là nhận thức nảy sinh từ một cá nhân(Nguyễn
Trãi) hay một bộ máy quản lý xã hội từng giai đoạn lịch sử của đất
nước. Phạm vi ảnh hưởng từ sản phẩm địa lý học ra đời tại giai đoạn này,
mang ý nghĩa chính trị rất lớn về công việc đối nội cũng như đối ngoại
của một quốc gia có chủ quyền, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ. Nhằm thống
kê quản lý lãnh thổ, lãnh hải đất nước, trước năm 1945, Đại Việt có hai
cuốn dư địa chí được gọi là quốc chí mà nội dung của nó chứa đựng tính
pháp lý cao nhất trong lĩnh vực địa lý học, đó là: “Hồng Đức bản đồ” và
“Đại Nam nhất thống chí”.</span><br />
<span style="color: black;">Cũng như ngày nay, bản đồ hành chính
nước CHXHCN Việt Nam khi xuất bản và phát hành phải tuân thủ nghiêm ngặt
các bước thủ tục pháp lý cao nhất mà trình tự xuất bản phải tuân theo:</span><br />
<span style="color: black;"> – Biên giới quốc gia thể hiện theo quyết định của nhà nước CHXHCN Việt Nam</span><br />
<span style="color: black;"> – Địa danh quốc tế theo quyết định của bộ tài nguyên và môi trường.</span><br />
<span style="color: black;"> – Địa giới, địa danh trong cả nước theo tài liệu nào đó, quyết định bởi chính phủ nước CHXHCN Việt Nam.</span><br />
<span style="color: black;"> Đề cập vấn đề trên, chúng tôi
muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của các văn bản pháp quy mà quốc gia
(phong kiến hay ngày nay) thể hiện trong lĩnh vực địa lý, bản đồ nhằm
thực hiện chủ quyền lãnh thổ lãnh hải mà quốc gia đang sở hữu và quản
lý.</span><br />
<span style="color: black;"> Sự xuất hiện các tác phẩm dư
địa chí do các cá nhân biên soạn, tuy cùng bản chất với sách do quốc gia
ấn hành. Nhưng hoàn toàn không thể so sánh tính pháp lý, tầm quan trọng
đặt ngang bằng với sách, bản đồ quốc gia ấn định. Do những biến động
lịch sử từng giai đoạn, nhận thức của một cá nhân soạn sách dư địa chí
có thể không trùng khớp với quan điểm pháp lý tối cao của một quốc gia
thực hiện trách vụ của mình trong lĩnh vực địa lý học.</span><br />
<br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015565" style="color: black;"></a>1.3.2. Sự ra đời của “Hồng Đức bản đồ”</span><br />
<span style="color: black;">Trước tiên đó là sự ghi chép từ quốc sử
Đại Việt đối với một lĩnh vực của một quốc gia: Địa lý học, “Đại Việt sử
ký toàn thư” kỷ nhà Lê chép:</span><br />
<span style="color: black;">“Đinh Hợi năm thứ 8 (1467) (Minh Thánh
Hóa thứ 3)… tháng 6 ngày mùng 1… sai 12 thừa tuyên tra xét trong hạt
mình những nơi sông núi hiểm dị, cùng sự tích xưa nay, vẽ thành bản đồ,
ghi chú rõ ràng gửi cho bộ hộ để làm bản đồ địa lý”</span><br />
<span style="color: black;">[Đại Việt sử ký toàn thư, q2, tr289 – 290, NXB VHTT, 2004]</span><br />
<span style="color: black;">* Lần thứ nhất:</span><br />
<span style="color: black;"> Công việc bắt đầu năm 1467 đến
năm 1469 hoàn thành “Hồng Đức bản đồ” là dấu ấn đầu tiên trong lĩnh vực
quản lý lãnh thổ, đất đai, cương giới mang tầm vóc quốc gia, sử chép:</span><br />
<span style="color: black;">“Kỉ Sửu năm thứ 10 (1469)… định bản đồ của phủ châu huyện xã trang sách thuộc 12 thừa tuyên trong nước”</span><br />
<span style="color: black;">[Đại Việt sử ký toàn thư, q2, trs310, NXB VHTT, 2004]</span><br />
<span style="color: black;">* Lần thứ hai:</span><br />
<span style="color: black;">Do có sự mở rộng đất đai của Chiêm Thành bản đồ Hồng Đức được định lại lần thứ 2 vào năm 1490, sử chép:</span><br />
<span style="color: black;">“Canh Tuất năm thứ 21 (1490) Minh Hoằng
trị thứ 3. Mùa hạ, tháng 4, ngày mồng 5 định lại bản đồ trong nước; 13
xứ thừa tuyên có 52 phủ, 178 huyện, 50 châu, 20 hương, 36 phường, 6851
xã, 322 thôn, 637 trang, 40 sách, 30 nguyên, 30 trường ”</span><br />
<span style="color: black;">[Đại Việt sử ký toàn thư, q2, tr417 – 418, NXB VHTT, 2004]</span><br />
<span style="color: black;">* Đánh giá sự ra đời của “Hồng Đức bản đồ” Nguyễn Văn Siêu đã bình luận trong “Phương đình dư địa chí” như sau:</span><br />
<span style="color: black;">“Cương lý nước ta đến đời Hồng Đức nhà Lê có thể gọi là đủ và kĩ lắm”</span><br />
<span style="color: black;">[Phương đình dư địa chí, tr103, NXB tự do Sài Gòn, 1960]</span><br />
<span style="color: black;">Từ sự ghi chép của quốc sử Đại Việt,
cùng với nhận xét trong “Phương đình dư địa chí” của Nguyễn Văn Siêu.
Cách ngày nay gần 600 năm, vấn đề đất đai cương vực lãnh thổ quốc gia đã
trở nên một nhiệm vụ trọng yếu trên toàn cõi Đại Việt, dưới sự lãnh đạo
toàn diện, thống nhất của một chính thể phong kiến hùng mạnh nhất trong
lịch sử Đại Việt. “Bản đồ Hồng Đức” chi tiết tới từng trang, sách, xã,
huyện, châu, phủ, trên toàn bộ lãnh thổ Đại Việt.</span><br />
<span style="color: black;">* “Hồng Đức bản đồ” cung cấp về khu vực đất đai khảo sát tại sự kiện số II:</span><br />
<span style="color: black;">Tại mục thừa tuyên Yên Quảng sách chép:</span><br />
<span style="color: black;">“Thừa Tuyên Yên Quảng: 1 phủ, 3 huyện, 4 châu.</span><br />
<span style="color: black;">Phủ Hải Đông: 3 huyện, 4 châu</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;">Huyện Hoành Bồ: 27 xã</span></li>
<li><span style="color: black;">Huyện An Hưng: 15 xã</span></li>
<li><span style="color: black;">Huyện Hoa Phong: 14 xã</span></li>
<li><span style="color: black;">Châu Tiên An</span></li>
<li><span style="color: black;">Châu Vạn Ninh: 13 xã, 6 trang, 2 nguyên</span></li>
<li><span style="color: black;">Châu Vĩnh An: 3 xã</span></li>
<li><span style="color: black;">Châu Vân Đồn: 37 sách”</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">An Quảng Thừa Tuyên</span><br />
<span style="color: black;">Sơn xuyên hình thế chi đồ</span><br />
<span style="color: black;"><img alt="Untitled 2.png" class="alignnone size-full wp-image-18066" data-attachment-id="18066" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="Untitled 2" data-large-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled-22.png?w=551?w=551" data-medium-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled-22.png?w=551?w=300" data-orig-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled-22.png?w=551" data-orig-size="2280,1782" data-permalink="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-3/untitled-2-8/" src="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled-22.png?w=551" /></span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;">B: Tây nam giáp Hải Dương giới, D: Nam; G: Đông Nam giáp Đại Hải</span></li>
<li><span style="color: black;">B giáp Lạng Sơn; D: An hưng huyện; E: Bạch Đằng; F: Hoa Phong huyện</span></li>
<li><span style="color: black;">C: Tiên An châu; D: Hoành bồ huyện</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">F: Vân Đồn châu; G: Đại Hải</span><br />
<ol start="4">
<li><span style="color: black;">B: Vạn Trùng Sơn; C: Hải đông phủ</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">D: Vạn Ninh châu giáp Quảng Đông</span><br />
<span style="color: black;">F: Vĩnh An châu; G: Hồng Đàm</span><br />
<ol start="5">
<li><span style="color: black;">B: Bắc giáp nội địa giới; D: Bắc</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">G: Đông bắc giáp Đại Hải”</span><br />
<span style="color: black;">[Hồng Đức bản đồ, tủ sách viện khảo cổ, tr44 – 45, bộ quốc gia giáo dục xuất bản, 1962]</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015566" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433143" style="color: black;"></a>1.4. So sánh “An Nam vũ cống” và “Hồng Đức bản đồ”</span><br />
<span style="color: black;">“An Nam vũ cống” thừa nhận Yên Quảng có 6 châu trong đó có hai châu: Như Tích, Thiếp Lãng.</span><br />
<span style="color: black;">“Hồng Đức bản đồ” không công nhận 2
châu: Như Tích, Thiếp Lãng là đất đai của Đại Việt. Từ sự so sánh hai tư
liệu địa chí trên, ta thấy cùng một chính thể quân chủ phong kiến, thời
gian ra đời của hai tác phẩm địa lý học này(1435 – 1469) cách nhau là
34 năm lại có sự khác biệt là tại sao?</span><br />
<span style="color: black;">Như ở trên chúng tôi đã trình bày “An
Nam vũ cống” là nhận thức chính trị đối với địa lý quốc gia của một cá
nhân tại thời điểm lịch sử năm 1435. “Hồng Đức bản đồ” là văn bản địa lý
học mang tầm vóc của một quốc gia và là một văn bản pháp lý cao nhất
của một quốc gia ghi chép nội dung nguồn gốc chủ quyền đất đai, biên
giới lãnh thổ, lãnh hải Đại Việt.</span><br />
<span style="color: black;">Ai cũng biết, bản gốc “Hồng Đức bản đồ”
đã thất lạc, khá nhiều sự phân tích, đánh giá của các nhà địa lý học
nước ta về sự xuất hiện bản tiếp theo(13 thừa tuyên). Chúng tôi không
đi sâu vào vấn đề trên, nhưng để khẳng định sự chính xác từ văn bản
gốc(xuất hiện giai đoạn 1467 – 1469) sang bản(sau 1490) trở đi, chúng
tôi sẽ lần lượt tuân thủ phương pháp đối chứng với các tư liệu địa lý
học khác ở phần sau đây.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015567" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433144" style="color: black;"></a>1.5. Sự thận trọng cần thiết</span><br />
<span style="color: black;">Cuốn “Hồng Đức bản đồ” mà chúng tôi đã
dẫn ở trên, được bộ quốc gia giáo dục Sài Gòn xuất bản năm 1962, ngày
nay cuốn này được in trong bộ sách “Tổng tập dư địa chí”. Sách do nhóm
ông Trương Bửu Lâm chọn, biên dịch từ nguồn Đông Dương văn khố tại Tokyo
(Nhật Bản) số ICO: 891 (chúng tôi không có khả năng đối chứng toàn bộ
tác phẩm “Hồng Đức bản đồ” mà chỉ chú trọng đối chứng mục Thừa Tuyên,
Yên Quảng đã dẫn).</span><br />
<span style="color: black;"> Sau đây là những tư liệu từ quốc sử Đại Việt và dư địa chí để đối chứng chi tiết mục thừa tuyên Yên Quảng gồm:</span><br />
<span style="color: black;"> – Quốc sử triều Nguyễn: “Việt sử thông giám cương mục”</span><br />
<span style="color: black;"> – “Lịch triều hiến chương loại chí”</span><br />
<span style="color: black;"> – “Phương đình dư địa chí”</span><br />
<span style="color: black;">* “Việt sử thông giám cương mục” chép về thừa tuyên Yên Quảng như sau:</span><br />
<span style="color: black;">“Định bản đồ trong nước, nhà Lê định bản đồ 12 thừa tuyên như sau:…” [VIII. Yên Bang một phủ]</span><br />
<span style="color: black;">Phủ Hải Đông quản lĩnh 3 huyện:</span><br />
<span style="color: black;"> + Hoa Phong</span><br />
<span style="color: black;"> + Hoành Bồ</span><br />
<span style="color: black;"> + Yên (An) Hưng</span><br />
<span style="color: black;">Và 4 châu</span><br />
<span style="color: black;"> + Tân (Tiên) An</span><br />
<span style="color: black;"> + Vạn Ninh</span><br />
<span style="color: black;"> + Vân Đồn</span><br />
<span style="color: black;"> + Vĩnh An”</span><br />
<span style="color: black;">[Việt sử thông giám cương mục, q11, tr1088, NXB văn sử địa, 1959]</span><br />
<span style="color: black;">* “Lịch triều hiến chương loại chí” mục An Bang chép:</span><br />
<span style="color: black;">“Phủ Hải Đông</span><br />
<span style="color: black;">Có 4 huyện, 3 châu</span><br />
<span style="color: black;">Huyện: Hoành Bồ</span><br />
<span style="color: black;">Huyện: Yên Hưng</span><br />
<span style="color: black;">Huyện: Hoa Phong</span><br />
<span style="color: black;">Huyện Tân Bình</span><br />
<span style="color: black;">Châu: Vạn Ninh</span><br />
<span style="color: black;">Châu: Vân Đồn</span><br />
<span style="color: black;">Châu: Vĩnh An”</span><br />
<span style="color: black;">[Lịch triều hiến chương loại chí, q1 – dư địa chí, tr112 – 113, NXB sử học, 1960]</span><br />
<span style="color: black;">* Cuốn sách “Phương đình dư địa chí” của Nguyễn Văn Siêu chép Yên Bang thừa tuyên như sau:</span><br />
<span style="color: black;">“Yên Bang thừa tuyên 1 phủ, 3 huyện, 4 châu</span><br />
<span style="color: black;">Hải Đông phủ: 3 huyện, 4 châu</span><br />
<span style="color: black;">– Hoành Bồ huyện: 27 xã</span><br />
<span style="color: black;">– Yên Hưng huyện: 24 xã, 1 trang</span><br />
<span style="color: black;">– Hoa Phong huyện: 18 xã</span><br />
<span style="color: black;">– Tiên Yên (Tân An) châu: 13 xã, 67 trang</span><br />
<span style="color: black;">– Vạn Ninh châu: 13 xã, 6 trang, 2 nguyên</span><br />
<span style="color: black;">– Vĩnh An châu: 3 xã</span><br />
<span style="color: black;">– Vân Đồn châu: 37 sách”</span><br />
<span style="color: black;">[Phương đình dư địa chí, tr103, NXB Sài Gòn, 1960]</span><br />
<span style="color: black;">Từ việc đối chứng nhằm so sánh tư liệu đã dẫn của “Hồng Đức bản đồ” bản ICO:891 của nhóm ông Trương Bửu Lâm với:</span><br />
<span style="color: black;"> – Quốc sử triều Nguyễn: “Việt sử thông giám cương mục”</span><br />
<span style="color: black;"> – “Lịch triều hiến chương loại chí”</span><br />
<span style="color: black;"> – “Phương đình dư địa chí”</span><br />
<span style="color: black;">(thậm chí cả Đại Nam nhất thống chí
nhưng quá dài) ba tư liệu đem đối chiếu đều trùng khớp và thống nhất chỉ
có một sai lệch nhỏ(Lịch triều hiến chương loại chí đưa một châu thành
một huyện).</span><br />
<span style="color: black;">Từ sự đối chứng trên kết luận:</span><br />
<span style="color: black;">Thừa tuyên Yên Quảng chỉ có 3 huyện, 4 châu không có 2 châu:</span><br />
<span style="color: black;">– Như Tích</span><br />
<span style="color: black;">– Thiếp Lãng</span><br />
<span style="color: black;">Một câu hỏi đặt ra ở đây là: Nguyễn Trãi
đã thừa nhận hai châu Như Tích – Thiếp Lãng thuộc Đại Việt và chỉ sau
34 năm, cùng một thể chế chính trị, lại nhằm vào thời điểm nhà nước
phong kiến phát triển cực thịnh, hùng mạnh nhất trong lịch sử phong kiến
Đại Việt. Triều đình vua Lê Thánh Tông đã không công nhận hai châu Như
Tích – Thiếp Lãng thuộc sở hữu của Đại Việt (một vị vua anh minh đã từng
chỉ dụ phải bảo vệ từng m<sup>2</sup> đất của cha ông). Cũng cùng một
giai đoạn lịch sử này, đã ra đời bộ “luật Hồng Đức”: chỉ riêng một trang
Vân Đồn đã có ba điều luật được viết trong bộ luật, gồm: Điều 612, điều
615, điều 616, viết về trang Vân Đồn Yên Quảng.</span><br />
<span style="color: black;">[Điều 612, 615, 616 – Lê triều hình luật, tr315 – 317, NXB văn hóa, 1997]</span><br />
<span style="color: black;"> Ba điều luật ghi chép giành
cho trang Vân Đồn trong bộ luật Hồng Đức, chứng tỏ tầm quan trọng chiến
lược và phòng thủ đặc biệt của đất nước tại biên giới đông bắc Đại Việt
kỷ nhà Lê.</span><br />
<span style="color: black;"> Đưa ra sự mâu thuẫn giữa hai
tác phẩm dư địa chí trên, chúng tôi chưa vội khẳng định tính xác thực
nguồn gốc sở hữu của hai châu Như Tích và Thiếp Lãng, mà chỉ nhằm một
mục đích dẫn nhập cho những vấn đề về sau, chứng minh TÍNH KHÁCH QUAN
MANG TẦM VÓC QUỐC GIA giai đoạn lịch sử này của nhà Lê.</span><br />
<br />
<br />
<ol start="2">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015568" style="color: black;"></a><b>
Những bằng chứng chính xác từ nguồn tư liệu Đại Việt, Trung Hoa, các
loại sách dư địa chí, chứng minh nguồn gốc chủ quyền 2 châu Như Tích –
Thiếp Lãng.</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Như chúng tôi đã trình bày ở
phần trên, kết hợp chặt chẽ tư liệu dư địa chí, sử liệu Đại Việt và
Trung Hoa là phương pháp mà chúng tôi tuân thủ chặt chẽ từ đầu tới cuối
mỗi sự kiện lịch sử của nhà Mạc. Hai nguồn tư liệu này bổ sung cho nhau
tạo thành một hành lang pháp lý khoa học đầy đủ khách quan và chính xác
đẩy lùi từng bước “lịch sử nhận thức”, góp phần trả lại lịch sử khách
quan từng sự kiện lịch sử đang khảo xét.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015569" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433146" style="color: black;"></a>2.1. Những bằng chứng từ nguồn quốc sử Đại Việt khẳng định nguồn gốc đất đai tại sự kiện số II.</span><br />
<span style="color: black;">Sách “Đại Việt sử ký toàn thư” kỷ nhà Lê Đại Hành chép(xin lưu ý: Nhà Lê Đại Hành gọi thừa tuyên Yên Quảng là trấn Triều Dương)</span><br />
<span style="color: black;">“Trước đây ở trấn Triều Dương của ta bọn
Văn Dũng làm loạn giết người rồi trốn sang TRẤN NHƯ TÍCH THUỘC KHÂM
CHÂU NƯỚC TỐNG. Trấn tướng là Hoàng lệnh Đức chứa giấu.” Vua sai Trấn
tướng Triều Dương là Hoàng Thành Nhã đuổi bắt, Lệnh Đức không chịu trả
về, nay Nghiên Tẩu đến Như Tích tra ra được chuyện chứa giấu ấy, đem hết
bọn trai gái già trẻ đã chứa cộng 113 người, gọi Thành Nhã sang giao
cho nhận về.Vua cảm ơn nhà Tống, sai sứ sang tạ ơn”</span><br />
<span style="color: black;">[Đại Việt sử ký toàn thư, q1, tr237, NXB VHTT, 2004]</span><br />
<span style="color: black;">Cùng một sự kiện trên “Việt Sử thông giám cương mục” chép:</span><br />
<span style="color: black;">“Bính Thân, năm thứ 3(996) (Tống năm chí
đạo thứ 2) tháng 2, mùa xuân, sai sứ sang nhà Tống. Trước đây, bọn Văn
Dũng, dân Trấn Triều Dương phạm tội trốn sang NHƯ TÍCH THUỘC KHÂM CHÂU
BÊN TỐNG, được trấn tướng nhà Tống là Hoàng Lệnh Đức chứa chấp. Đến đây
Nghiên Tẩu đến trấn Như Tích hỏi biết rõ đầu đuôi về việc chứa phạm
nhân, mới đem giao trả ta, tất cả trai gái già trẻ hơn trăm người mà
trước đây Hoàng Lệnh Đức đã chứa chấp. Nhà Vua lại bắt 27 người Đán
không biết tiếng Trung Quốc đưa sang Quảng Tây giao cho Tống. Nhân tiện
sai sứ sang tạ ơn Tống”</span><br />
<span style="color: black;">[Việt sử thông giám cương mục, q3, tr243, NXB văn sử địa, 1957]</span><br />
<span style="color: black;">Từ hai lần dẫn bởi hai bộ quốc sử Đại
Việt trấn Như Tích thuộc Khâm châu nhà Tống đã đi vào lịch sử cả hai
nước Đại Việt và Trung Hoa trước nhà Mạc hơn 500 năm, đồng thời khẳng
định chính xác sở hữu ban đầu vùng đất Như Tích thuộc ai.</span><br />
<span style="color: black;"> Qua những ghi chép ở trên, từ
năm 996 kỷ Lê Đại Hành khái niệm “biên giới” tại thời điểm lịch sử này
cho thấy, từng ngọn núi, dòng sông, tuy còn chưa chuẩn xác tới từng mét
đất. Nhưng lãnh thổ Đại Việt và Trung hoa tại khu vực biên giới là khá
rõ ràng, ngay cả các chức danh đối ứng giữa hai quốc gia đã rất chuẩn
mực: “Trấn tướng Triều Dương” – “trấn tướng Như Tích” các công việc liên
quan tới biên giới giữa hai quốc gia đã rất tỉ mỉ và hoàn chỉnh với
pháp luật mỗi nước.</span><br />
<span style="color: black;"> Khái niệm “miền biên giới” có
lẽ do những biến động chính trị sắc tộc gây nên bởi yếu tố con người,
“nhân” – “quả” từ những sự kiện ấy là nội dung diễn biến sự kiện số I ở
trên và số II đang khảo cứu.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015570" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433147" style="color: black;"></a>2.2. Những bằng chứng từ quốc sử Trung hoa khẳng định nguồn gốc đất đai tại sự kiện số II.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015571" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433148" style="color: black;"></a>2.2.1. Từ “Tống sử”:</span><br />
<span style="color: black;">“Ba trấn Như Hồng – Như Tích – Đốt Bộ
thuộc Khâm châu đều ở ngoài cồn bể. Bọn Bốc Văn Dũng ở trấn Triều Dương
thuộc Giao châu can tội giết người, đem gia thuộc chạy sang trấn Như
Tích, trấn tướng Như Tích là Hoàng Lệnh Đức cho bọn Văn Dũng ẩn núp ở
đó. Lê Hoàn sai tướng Triều Dương là Hoàng Thành Nhã đưa thư sang bắt
nhưng Lệnh Đức không cho bắt. Vì có giặc biển vào cướp luôn luôn nên năm
Chí Đạo thứ 2 (996). Triều đình cho công bộ viên ngoại lang trực sứ
quán là Trần Nghiêu Tẩu làm chuyến vận sứ và nhân tiện đưa chiếu thư cho
Hoàn, rồi Nghiêu Tẩu đến Như Tích xét ra được việc dung ẩn bọn Văn
Dũng. Nghiêu Tẩu bắt Nam phụ lão ấu của bọn ấy 130 người giao cho quan
chức ở trấn Triều Dương và bảo đừng hành hạ chúng. Thành Nhã nhận được
người, đưa thư tạ ơn Nghiêu Tẩu. Lê Hoàn bèn dâng biểu cảm ơn và bắt 23
tên giặc biển phái giao nộp Nghiêu Tẩu.”</span><br />
<span style="color: black;">[Tống sử 448, liệt truyện, tr247, q4 từ tr 5654 – 5663 tài liệu lịch sử, khoa lịch sử, ĐH KHXH&NV. KH: TL/<span class="skimlinks-unlinked">LS.0093</span>]</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015572" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433149" style="color: black;"></a>2.2.2. Từ quốc sử triều Minh</span><br />
<span style="color: black;">“Minh thực lục” ghi chép về biến động
tại hai đô Như Tích – Thiếp Lãng như sau(xin lưu ý: Nhà Tống gọi là trấn
Như Tích, nhà Minh dùng từ “đô” Như Tích)</span><br />
<span style="color: black;">“(867) ngày 20 tháng chạp năm Tuyên Đức
thứ 9(19/1/1435) châu Khâm Quảng Đông tâu: “Hai đô Như Tích – Thiếp Lãng
tiếp giáp với huyện Vạn Ninh Giao Chỉ, trước đây nhân Lê Lợi phản
nghịch, bọn người trong đó là bọn Hoàng Khoan bị cưỡng bức, trợ giúp
giặc Man cùng tài sản của dân. Mới đây đem bản mệnh chiêu phủ, bọn Khoan
cam tâm nghe lời giặc không tuân theo.”</span><br />
<span style="color: black;">[Minh thực lục 21, tr2591 – 2592, Tuyên tôn, q115. 8a – 8b, NXB Hà Nội, 2010]</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433150" style="color: black;"></a> <a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015573" style="color: black;"></a>Một văn bản ngoại giao rất quan trọng mà nhà Minh gửi cho nhà Lê vào năm 1442 như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“[917] ngày 8 tháng 3 năm Chính thống thứ 7 (18/4/1442) </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Ngày Kỷ Tỵ, sứ thần An Nam
Lê Quyến từ giã bệ rồng. Mệnh ban cho quốc vương Lê Lân sắc cùng ban mũ
dạ, khăn đội đầu, y phục dệt kim, sắc như sau:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Trẫm phụng mệnh trời, coi
dân 4 cõi hải nội, hải ngoại đều là con đỏ của triều đình, muốn mọi nơi
được an sinh lạc nghiệp, không trái với tính trời. Tiên hoàng đế nước
ta, thể theo bụng Hoàng thiên dẹp bỏ việc binh, thương xót dân, muốn
thiên hạ được nghỉ ngơi, nên đã mệnh cho người đời trước, phong ngươi
làm quốc vương An Nam để kế thừa cha ngươi. Đó cũng thể theo đạo trời,
với lòng dân thương người vậy. Năm trước: Hoàng Kim Quảng người châu
Khâm phủ Liêm Châu Quảng Đông bị người nước ngươi dụ dỗ ngu muội làm
điều sai quấy xung 2 đô: THIẾP LÃNG – NHƯ TÍCH phụ về An Nam. Lấy lời
sàm mê hoặc cha ngươi, nên cha ngươi (Lê Lợi) cho lập vệ đặt quân tại
thôn NHA CÁT. Bắt ép 281 hộ phải theo, xâm chiếm cương vực, dụ hiếp nhân
dân, việc này do người dưới tại nước ngươi làm, cha con ngươi không
biết được.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Phàm 281 hộ chẳng đáng gây
thiệt hại nơi này, để có ích nơi khác, nhưng trọng tín nghĩa không thể
dối trời, sắc đến sai bọn Hoàng Khoan, 281 hộ giao cho châu Khâm quản
lý. Tội trạng cũng tha không hỏi đến, vệ đã lập hãy bỏ đi như cũ, để thể
hiện đạo kính trời, thờ nước lớn, ngươi sẽ được hưởng phúc mãi mãi.
Khâm thử”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục v26, tr1807 – 1808, Anh Tông, tr2a – 2b, NXB Hà Nội, 2010]</i></span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015574" style="color: black;"></a>2.3. Những bằng chứng từ tư liệu dư địa chí Đại Việt và Trung hoa, khẳng định nguồn gốc đất đai tại sự kiện số 2.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015575" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433151" style="color: black;"></a>2.3.1. Từ dư địa chí Đại Việt:</span><br />
<span style="color: black;">Cuốn “An Nam chí lược” do Lê Tắc soạn năm 1333 (đời Trần) ghi chép sự kiện mà quốc sử Đại Việt và Trung hoa đã chép ở trên.</span><br />
<span style="color: black;">“Nguyên Khâm châu có 3 trấn ở gần bờ
biển là: Như Âm (Như Tích), Như Hồng, Xung Bộ. Trước đây có bọn Văn Dũng
dân Triều Dương thuộc Giao Châu bị án giết người, rồi đem cả gia quyến
trốn qua trấn Như Âm (Như Tích)…”</span><br />
<span style="color: black;">[An Nam chí lược, q1, TTDĐC,tr359, NXBTN, 2012]</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015576" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433152" style="color: black;"></a>2.3.2. Dư địa chí đời Tống</span><br />
<span style="color: black;">Trong cuốn “Lĩnh ngoại đại đáp” được
soạn năm 1178 của Chu Khứ Phi đời Tống, địa danh Như Tích được viết ra
rất nhiều lần, bởi vị trí quan yếu của nó tại biên giới nhà Tống với Đại
Việt.</span><br />
<span style="color: black;">Trong mục: “Khâm, Liêm khê động đô tuần kiểm sứ” chép:</span><br />
<span style="color: black;">“Khâm, Liêm đều gọi là nơi cực biên,
cách cõi nước An Nam không xa. Ngày trước thuyền bè của An Nam đến nhiều
ở Liêm, sau vì thuyền đắm nhiều, mới lại đi đến khâm. Nay Liêm châu
không cai quản các khê động, còn khi kèm chức khê động là phòng bị An
Nam mà thôi. Phía tây Liêm là Khâm, phía tây Khâm là An Nam. Người giao
mà đến, đại để đi bằng thuyền nhỏ, đã ra khỏi cảng theo dọc bờ mà đi,
không đầy nửa dặm thì vào ngay cảng của Khâm, nếu đến Liêm tất phải qua
cảng của Khâm. Trong lúc sang ngang dòng nước, sóng gió nhiều khi dữ,
người Giao Chỉ đi đến Khâm từ châu Vĩnh An ở cõi nước ấy, sáng đi thì
tối đến Khâm. Ở cửa cảng có đặt trại “Đề Trạo” để những cõi gần nào có
thuyền biển sang thì tiết chế. Một ty tuần kiểm ở duyên hải đón và đưa
thuyền ấy. Đó là cách phòng bị ở đường biển vậy, còn như ở lục địa thì
có 7 động ở ĐỘNG NHƯ TÍCH có đặt đồn thú để giữ vững bờ cõi của ta.”</span><br />
<span style="color: black;">[Lĩnh ngoại đại đáp, tr17 – 18, Phan Duy Tiếp dịch, TL/LS khoa sử,</span><br />
<span style="color: black;">ĐH KHXH&NV, KH: LS /TL: 0059]</span><br />
<span style="color: black;">Chu Khứ Phi mô tả việc dùng người trong
quân sự 7 khê động châu Khâm tại biên giới giữa Trung hoa và Đại Việt
thời Tống, tại mục: “Động đinh thú biên” chép:</span><br />
<span style="color: black;">“Dân châu cơ my gọi là “động đinh” họ
cường tráng vũ dũng có thể dùng được, tù trưởng ở khê động dùng làm binh
vệ, gọi là “Điền Tử giáp”. Quan dùng một người dân ấy không thể được.
Duy động Đinh của 7 động ở Khâm châu đi thú biên cho quan vì là quyền
lực của 7 động ấy yếu hơn ung quản, cho nên phải nghe theo mệnh lệnh
vậy. Xưa một Viên Tri Khâm động trực phòng tuần sứ thần, đem một trăm
quan quân đi thú ĐỘNG NHƯ TÍCH để phòng bị Giao Chỉ. Nhân vì quan quân
ngược đãi họ, động từ xin không dùng quan quân, xin tự lấy động đinh
thay đổi thúc giữ. Bởi thế nên một mình Khâm châu có lính thú động
binh”.</span><br />
<span style="color: black;">[Lĩnh ngoại đại đáp, tr39 – 40, Phan Duy Tiếp dịch TL/LS khoa sử, ĐH KHXH&NV, KH: LS /TL: 0059]</span><br />
<span style="color: black;">Trên đây là những bằng chứng nằm tại các
nguồn sử liệu Đại Việt và nhà Tống, nhà Minh, thời gian xuất hiện của
các tư liệu đã dẫn này cách năm 1540 là (996 – 1540) là 644 năm.</span><br />
<span style="color: black;"> Chúng tôi không dẫn ra các bằng chứng
khác viết sau năm 1540 từ “Việt sử thông giám cương mục”, “Đại Nam nhất
thống chí”, “Việt kiệu thư” hay “Thù vực chu tư lục”, bởi xét thấy thật
không cần thiết và quá dài.</span><br />
<ol start="3">
<li><span style="color: black;">Lịch sử trước nhà Mạc 500 năm chứng minh nguồn gốc sở hữu “động” Tư Lẫm thuộc Khâm Châu Trung Hoa.</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">* Sách “Việt sử thông giám cương mục” chép sự kiện xảy ra tại “động” Tư Lẫm kỷ nhà Lý như sau:</span><br />
<span style="color: black;">“Kỉ Hợi năm Chương thánh Gia Khánh thứ 1
(1059) (Tống Gia hựu thứ 4). Tháng 3, mùa xuân… quân ta kéo đến TƯ LẪM
DOANH THUỘC KHÂM CHÂU, diễn võ dương uy rồi trở về, việc hành quân này
là vì ghét nhà Tống tráo trở”</span><br />
<span style="color: black;">[Việt sử thông giám cương mục, q3, tr82, NXB văn sử địa, 1959]</span><br />
<span style="color: black;"> Lẽ ra phải dẫn “Đại Việt sử ký
toàn thư” trước khi dẫn “Việt sử thông giám cương mục”. Nhưng “Đại Việt
sử ký toàn thư” không ghi cụ thể địa danh “Tư Lẫm” (xin lưu ý rằng ở sự
kiện số I binh bộ thị lang Lê Văn Thịnh đi sứ bàn xét 2 châu Quy Hóa –
Thuận An “toàn thư” chỉ cung cấp địa điểm là trại Vĩnh Bình. Trong khi
đó “Cương mục” cung cấp rất chi tiết động “Tư Lẫm” tại sự kiện năm 1059,
“toàn thư” chỉ cung cấp địa danh Khâm châu một cách chung chung (một
câu hỏi cứ tồn tại, tại sao điều này xảy ra?).</span><br />
<span style="color: black;">“Đại Việt sử ký toàn thư” chép:</span><br />
<span style="color: black;">“Kỉ Hợi, chương thánh Gia Khánh năm thứ 1
(1059) (Tống Gia Hựu thứ 2) mùa xuân, tháng 3, đánh Khâm châu nước
Tống, khoe binh rồi về, vì ghét nhà Tống phản phúc”</span><br />
<span style="color: black;">[Đại Việt sử ký toàn thư, t1, tr319, NXB VHTT, 2004]</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015577" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433153" style="color: black;"></a>3.1. Quốc sử Trung hoa “Tống sử”, “Việt Kiệu thư” đời Minh chép cùng 1 sự kiện trên như sau:</span><br />
<span style="color: black;">“Năm Gia Hựu thứ 4 (1059) Giao Chỉ vào
cướp phá QUẢN TƯ LẪM THUỘC KHÂM CHÂU” (Tống dùng đơn vị là “quản”,
“quản” tương đương với “động” nhà Minh dùng)</span><br />
<span style="color: black;">[Tống sử liệt truyện: Giao Chỉ 488, liệt truyện 247, q4, Tr 5654 – 5663, TL/LS khoa sử, ĐH KHXH&NV, KH: TL/LS: 0093]</span><br />
<span style="color: black;">* “Việt Kiệu thư” đời Minh chép sự kiện trên như sau:</span><br />
<span style="color: black;">“Năm thứ 4 (1059) người Giao Chỉ vào ăn cướp QUẢN TƯ LẪM THUỘC KHÂM CHÂU”</span><br />
<span style="color: black;">[Việt Kiệu thư, q3 – q4, tr49, TL/LS khoa sử, ĐH KHXH&NV, KH: TL/LS 0003]</span><br />
<span style="color: black;"> Với một sự kiện lịch sử xảy ra
tại một “động” thuộc nhà Tống tiếp giáp với biên giới Đại Việt – động
Tư Lẫm. Sự kiện lịch sử trên cách nhà Mạc 500 năm về trước do chính quốc
sử Đại Việt, quốc sử Trung hoa biên chép. Nguồn gốc chủ quyền đất đai
mà chúng ta quan tâm càng được khẳng định rõ ràng và cụ thể hơn, tính
thống nhất và quá trình liên tục lịch sử vùng đất tại sự kiện lịch sử số
II được thể hiện từ nhà Tống (ít nhất từ năm 996) tới nhà Minh trước
năm 1427 (996 – 1427).</span><br />
<span style="color: black;">VỚI NHỮNG TRÌNH BÀY RÕ RÀNG, CỤ THỂ TỪ
CÁC NGUỒN DƯ ĐỊA CHÍ VÀ SỬ LIỆU Ở TRÊN, ĐÃ KHẲNG ĐỊNH CHÍNH XÁC NGUỒN
GỐC SỞ HỮU ĐẤT ĐAI HAI CHÂU NHƯ TÍCH – THIẾP LÃNG LÀ THUỘC TRUNG HOA, ĐÓ
LÀ CHÂN LÝ KHÁCH QUAN KHÔNG THỂ BÀN CÃI.</span><br />
<span style="color: black;">B – DIỄN BIẾN LỊCH SỬ VÙNG ĐẤT TẠI SỰ KIỆN II</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015578" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433154" style="color: black;"></a><b> </b>GIAI ĐOẠN TỪ NĂM 1427 ĐẾN NĂM 1527</span></li>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015579" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_toc455433155" style="color: black;"></a><b> Tư liệu lịch sử từ quốc sử nhà Minh chép về sự kiện </b><b>II</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Năm 1427 là dấu mốc quan trọng
trong lịch sử đất nước là năm chấm dứt 20 năm thuộc Minh, chiến thắng
vĩ đại của Lê Lợi khắc sâu mãi mãi trong lịch sử dân tộc. Đúng vào thời
điểm đó, một loạt vấn đề phức tạp xảy ra tại biên giới đông bắc Đại
Việt. Nhằm làm rõ những diễn biến lịch sử tại khu vực trên, chúng tôi sẽ
đưa ra những tư liệu lịch sử của nhà Minh ra trước phần dẫn này, việc
đó nhằm làm rõ từng giai đoạn cụ thể của sự kiện lịch sử đã xảy ra rồi
so sánh với sử liệu Đại Việt, để thấy nguyên nhân là do tư liệu quốc sử
Đại Việt không cung cấp bất cứ một nội dung nào liên quan đến sự kiện
xảy ra tại vùng đất đông bắc vào năm 1427 tại kỷ nhà Lê.</span><br />
<span style="color: black;"> Trong khi đó, quốc sử nhà Minh
ghi chép rất cụ thể các chi tiết sự kiện xảy tại sự kiện lịch sử số II.
Như vậy, bắt buộc chúng tôi phải dẫn tư liệu sử nhà Minh ra trước để có
thể so sánh từng sự việc xảy ra tại sự kiện số II với quốc sử của nước
ta trong giai đoạn lịch sử này.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>* Những ghi chép về sự kiện II tại “Minh thực lục”</i></b></span><br />
<span style="color: black;">Ngày 29 tháng 2 năm chính thống thứ 5, tại mục 906, <b><i>“Minh thực lục</i>”</b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“[906] Ngày 29 tháng 2 năm Chính thống thứ 5 (1/4/1440).</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Tuần vũ Quảng Đông giám sát
ngự sử chu giám tâu rằng: Dân châu Khâm bọn Hoàng – Khoan làm phản theo
An Nam, chiêu phủ năm này qua năm khác nhưng không phục, xin sắc mệnh
cho quan đại thần tại triều đình bàn bạc gửi văn thư hứa miễn thuế lương
thực nếu trở về với nghề nghiệp cũ, ngoài ra xin cử 1 đô chỉ huy thanh
liêm được việc đến trấn thủ tại châu Khâm. Thiên tử mệnh: số thuế bọn
Khoan thiếu, hãy ngưng lại không thu, còn ra sắc dụ cho tam ty Quảng
Đông rằng:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Con người ta không ai là
không thích an lạc ghét khổ sở, bọn Khoan đều do các quan lại tại quận
huyện tham bạo ngược đãi, bất đắc dĩ phải tìm kế tự toàn. Trẫm từ khi
lên ngôi đến nay lấy sự dưỡng dân làm chính sách, các ngươi là những
người được tuyển chọn cẩn thận, hãy thể theo ý Trẫm, lấy lòng trung phủ
dụ còn có thể cảm hóa được loài vật như cá, lợn huống gì là con người!
Các ngươi mỗi người hãy cử quan cao cấp một viên, cùng với tuần vũ, án
sát, ngự sử thân đến chiêu dụ, chỉ dùng những lời tử tế cảm hóa, bọn
chúng nhớ ơn vui lòng khâm phục, khiến dân được yên. Lại ban một đạo
sắc dụ bọn Khoan, giao các ngươi đưa đi. Châu Khâm là nơi quan trọng,
hãy bàn bạc chọn trong đám đô chỉ huy 1 tay lão thành thanh liêm, được
việc đến trấn thủ, không được phép sinh sự”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục v25, tr1285 – 1286, Anh tông, q6a, NXB Hà nội, 2010]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Cùng năm 1440, 8 tháng sau, vấn đề
châu Khâm lại được xới lên tại triều đình nhà Minh, từ sự việc của hai
thủ lĩnh địa phương: Hoàng Khoan và Hoàng Kim Quảng. <b><i>“Minh thực lục”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“[909] Ngày 15 tháng 10 năm
Chính thống thứ 5 (9/11/1440) dân châu Khâm Quảng Đông là bọn Hoàng
Khoan từ đầu năm Tuyên Đức (1427) dụ dỗ cư dân hơn 290 hộ cùng ruộng đất
hiến cho An Nam. Trước đây đã sắc cho tuần phủ, án sát ngự sử cùng các
quan tại tam ty mang sắc phủ dụ nhưng bọn Khoan không tuân. Khảo xét chí
thư về châu này từ khí Hán Mã Viện bình định xong (Giao Chỉ), lấy cột
đồng làm giới hạn phía tây nam, [Núi] Phân Mao lĩnh giới hạn đó từ đời
Hán Vũ đế đến nay đều lệ thuộc châu Khâm. Nay trong vòng núi Phân Mao
hơn 300 dặm, trong vòng cột đồng hơn 200 dặm đều do An Nam xâm chiếm.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Nếu như ban sắc dụ vương An Nam trả lại đất đã xâm chiếm thì không cần phải gọi về, vì đã được trả lại.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Bộ binh bàn định như sau:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Nên đợi đến ngày An Nam sai
sứ triều cống sẽ ban sắc cho quốc vương nước này trả lại đất đã xâm
lấn. Vẫn biểu dụ bọn Khoan rằng: Nếu tình nguyện đem gia đình trở về sẽ
được tha tội” sắc cho lực lượng phòng thủ biên giới. Được hoàng thượng
chấp thuận”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục v25, tr1397 – 1398, Anh tông, q72, tr5a – 5b, NXB Hà Nội, 2010]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Qua 2 mục [906] và [909] trích dẫn trên ta biết:</span><br />
<span style="color: black;"> – Sự kiện xảy ra vào năm 1427.</span><br />
<span style="color: black;"> – Thủ lĩnh Hoàng – Khoan là người cầm đầu trong nhóm.</span><br />
<span style="color: black;">– Mọi biện pháp chiêu phủ từ triều đình Minh từ 1427 đến 1440 không thành công.</span><br />
<span style="color: black;">– Số lượng dân sát nhập vào Đại Việt là 290 hộ.</span><br />
<span style="color: black;">– Nhà Minh muốn giải quyết sự việc bằng con đường ngoại giao.</span><br />
<span style="color: black;"> Năm 1442, sứ thần nhà Lê sang
nhà Minh triều cống, vua Minh đã gửi chiếu thư cho vua Lê Thái Tông với
nội dung sự kiện tại châu Khâm như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“[917] ngày 8 tháng 3 năm Chính thống thứ 7 (18/4/1442) </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Ngày Kỷ Tỵ, sứ thần An Nam
Lê Quyến từ giã bệ rồng. Mệnh ban cho quốc vương Lê Lân sắc cùng ban mũ
dạ, khăn đội đầu, y phục dệt kim, sắc như sau:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Trẫm phụng mệnh trời, coi
dân 4 cõi hải nội, hải ngoại đều là con đỏ của triều đình, muốn mọi nơi
được an sinh lạc nghiệp, không trái với tính trời. Tiên hoàng đế nước
ta, thể theo bụng Hoàng thiên dẹp bỏ việc binh, thương xót dân, muốn
thiên hạ được nghỉ ngơi, nên đã mệnh cho người đời trước, phong ngươi
làm quốc vương An Nam để kế thừa cha ngươi. Đó cũng thể theo đạo trời,
với lòng dân thương người vậy. Năm trước: Hoàng Kim Quảng người châu
Khâm phủ Liêm Châu Quảng Đông bị người nước ngươi dụ dỗ ngu muội làm
điều sai quấy xung 2 đô: THIẾP LÃNG – NHƯ TÍCH phụ về An Nam. Lấy lời
sàm mê hoặc cha ngươi, nên cha ngươi (Lê Lợi) cho lập vệ đặt quân tại
thôn NHA CÁT. Bắt ép 281 hộ phải theo, xâm chiếm cương vực, dụ hiếp nhân
dân, việc này do người dưới tại nước ngươi làm, cha con ngươi không
biết được.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Phàm 281 hộ chẳng đáng gây
thiệt hại nơi này, để có ích nơi khác, nhưng trọng tín nghĩa không thể
dối trời, sắc đến sai bọn Hoàng Khoan, 281 hộ giao cho châu Khâm quản
lý. Tội trạng cũng tha không hỏi đến, vệ đã lập hãy bỏ đi như cũ, để thể
hiện đạo kính trời, thờ nước lớn, ngươi sẽ được hưởng phúc mãi mãi.
Khâm thử”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục v26, tr1807 – 1808, Anh Tông, tr2a – 2b, NXB Hà Nội, 2010]</i></span><br />
<span style="color: black;">Từ mục [917] đã dẫn xuất hiện các sự kiện cụ thể:</span><br />
<span style="color: black;"> – Thủ lĩnh địa phương thứ hai: <b>Hoàng Kim Quảng</b></span><br />
<span style="color: black;"> – Địa danh cụ thể: hai <b><i>“đô” </i></b><b><i>Như Tích – Thiếp Lãng</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> – Nhà Lê đã cho lập vệ(đồn) quân sự tại động <b><i>Nha Cát </i></b>(Cát, Liễu Cát, Cá Cát) sau năm 1427.</span><br />
<span style="color: black;"> – Số hộ dân phụ vào An Nam chính xác là 281 hộ.</span><br />
<span style="color: black;"> Xin lưu ý mục [917], <b><i>“Minh thực lục”</i></b> vừa dẫn hai địa danh trong <b><i>“An Nam vũ cống” </i></b> mà
Nguyễn Trãi ghi chép xuất hiện trong văn bản ngoại giao đầu tiên mà nhà
Minh gửi cho nhà Lê năm 1442, với nội dung: đòi đất hai châu (đô): <b>Như Tích – Thiếp Lãng </b>đã được sát nhập vào Đại Việt năm 1427.</span><br />
<ol start="2">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015580" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433156" style="color: black;"></a><b> </b>TƯ LIỆU TỪ QUỐC SỬ KỶ NHÀ LÊ</span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Từ 2 bộ quốc sử Đại Việt,
chúng ta không thể nghiên cứu để có thể tìm ra một bằng chứng hiện hữu
nào cho sự kiện hai châu Như Tích – Thiếp Lãng. <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b> chỉ cung cấp một số dữ liệu chung chung liên quan đến đất đai khu vực Khâm châu sẽ được chúng tôi lần lượt đưa ra sau đây.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015581" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433157" style="color: black;"></a><b>2.1. Giai đoạn vua Lê Thái Tông và Lê Nhân Tông</b></span><br />
<span style="color: black;"> Ở trên chúng tôi đã đưa ra văn
bản ngoại giao đầu tiên nhà Minh gửi cho nhà Lê vào ngày 8 tháng 3 năm
Chính thống thứ 7 của nhà Minh. Tức ngày 18/4/1442 (dương lịch), nội
dung cốt yếu của chiếu thư này nhằm đòi nhà Lê trao trả đất đai thuộc 2 <b><i>“đô”</i></b> (châu) <b>Như Tích, Thiếp Lãng</b>, do các thủ lĩnh địa phương làm phản chạy sang An Nam (nhà Lê).</span><br />
<span style="color: black;"> Về phía nhà Lê, chúng ta chỉ thấy ghi chép trong sử những sứ bộ ngoại giao đi làm nhiệm vụ: <b><i>“Bàn việc Khâm châu”</i></b>. Sử không cung cấp bất cứ một tình tiết diễn biến nào thêm nữa( tại sao lại như vậy?).</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015582" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433158" style="color: black;"></a><b><i>a, Việc đi sứ lần 1:</i></b></span><br />
<span style="color: black;">Sau 6 tháng nhận được chiếu thư từ nhà
Minh(14/4/1442), nhà Lê có sứ bộ sang nhà Minh. Sử ghi chép phái bộ này
thực hiện ba nhiệm vụ như sau:</span><br />
<span style="color: black;"> – Tạ ơn cho mũi áo</span><br />
<span style="color: black;"> – Nạp cống, cầu phong, báo tang</span><br />
<span style="color: black;"> – Tâu việc <b>địa phương Khâm châu</b></span><br />
<span style="color: black;">Sử chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Nhâm Tuất, năm thứ 3 (1442)
(Minh chính thống thứ 7) mùa đông, tháng 10, sai sứ sang nước Minh.
Đồng Tri Hải tây đạo Nguyễn Thúc Huệ và thiêm trị thẩm hình viện Đỗ thì
Việp sang tạ ơn cho mũ áo, Thi ngự sử Triệu Thái sang, tâu việc địa
phương Khâm châu, bọn tham tri Nguyễn Đình Lịch và Phạm Du sang báo tang
tham tri Lê Truyền, Đô ngự sử Nguyễn Văn Kiệt, Ngự tiền học sinh cục
trưởng Nguyễn Hữu Phu sang cầu phong”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đại Việt sử ký toàn thư, q2, tr185, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i>So sánh chi tiết nội dung phái bộ sứ thần nhà Lê sang Minh đợt này, chúng tôi xin lưu ý nội dung mục [917] <b><i>“Minh thực lục”</i></b> đã dẫn ở phần trên cùng với nội dung mà sứ thần nhà Lê phải đảm trách trong kỳ đi sứ cuối năm 1442.</span><br />
<span style="color: black;"> * Vua Minh ban mũ dạ, khăn đội đầu, y phục dệt kim</span><br />
<span style="color: black;"> <b><i>– Sứ thần nhà Lê sang tạ ơn cho mũ áo</i></b></span><br />
<span style="color: black;">* Vua Minh gửi chiếu thư đòi đất <b>2 <i>“đô” </i>Như Tích, Thiếp Lãng</b> thuộc Khâm châu</span><br />
<span style="color: black;"> <b><i>– Sứ thần nhà Lê sang tâu việc địa phương Khâm châu</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> Từ sự so sánh trên, chúng ta
phần nào hiểu được trình tự diễn biến xảy ra tại khu vực đất đai này, dù
sử Đại Việt không cung cấp chi tiết (hay cố tình hoặc can thiệp sử cũ).</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015583" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433159" style="color: black;"></a><b><i>b, Việc đi sứ lần 2:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> Hai năm sau (1444) sử cung cấp phái bộ đi sứ lần hai nhằm giải quyết đất đai tại khu vực Khâm châu như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Giáp Tý, năm thứ 2 (1444) (Minh Chính thống năm thứ 9)…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Tháng 11, sai sứ sang nước
Minh, Tả thị lang là Đào Công Soạn và ngự tiền chấn lôi quân chỉ huy là
Lê Quát sang nộp cống hàng năm. Tham tri đông đạo Nguyễn Lam sang tâu
việc: ĐỊA GIỚI KHÂM CHÂU”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, q2, tr189, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Dù rất kiệm chữ, sử chỉ ghi chép: <b><i>“Việc địa phương Khâm châu” </i></b>hoặc <b><i>“Địa giới Khâm châu”</i></b>
cũng có thể gợi ý cho người đọc sử hiểu mức độ về tình hình căng thẳng
tranh chấp địa giới giữa hai nước tại khu vực giáp ranh với Khâm châu
của nhà Minh.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015584" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433160" style="color: black;"></a><b><i>c, Lần đi sứ thứ 3:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> Năm 1447 (5 năm sau) lần đi sứ thứ ba mà phái bộ nhà Lê nhận trách nhiệm tâu việc Khâm châu, sử chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Đinh Mão, năm thứ 5 (1447) (Minh Chính thống thứ 12) …</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Tháng 9 ngày 29, sai sứ sang
nước Minh ngự sử trung thừa là Hà phủ làm chánh sứ, đồng tri thẩm hình
viện là Đinh Lan làm phó sứ, nộp cống hàng năm và tâu việc Khâm châu”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, q2, tr192, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"><b> </b>Như vậy, tại giai đoạn vua Lê Thái Tông, xuất hiện ba phái bộ sứ thần nhà Lê được cử sang nhà Minh tâu việc <b>địa giới Khâm châu</b> vào các năm:</span><br />
<span style="color: black;"> – Năm 1442</span><br />
<span style="color: black;"> – Năm 1444</span><br />
<span style="color: black;"> – Năm 1447</span><br />
<span style="color: black;"> Sử không hề ghi chép chi tiết,
nhưng từ sự so sánh giữa quốc sử nhà Minh mà chúng tôi cố ý cung cấp
trước, sẽ để người đọc hiểu sự liên quan chi tiết đến các vấn đề mà
chúng ta đang quan tâm tại sự kiện lịch sử số II này.</span><br />
<span style="color: black;"> Khu vực biên giới Yên Bang
đông đạo Đại Việt trở nên căng thẳng từ sự cung cấp bởi những trang sử
tiếp theo chép những sự kiện xảy ra tại đây, cùng ứng phó của triều đình
vua Lê Thần Tông giai đoạn này:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Mậu Thìn, năm thứ 6 (1448) (Minh Chính thống thứ 13).</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Biên giới phía đông ngoa
truyền rằng, nước Minh sai sứ sang hội khảo địa giới. Vua sai tham tri
đông dạo là Trình Dục đến nơi dò xét hư thực, trở về báo cáo. Dục đến
biên giới không dò hỏi gì, chỉ nghe lời người đi đường nói về tâu ngay
là có quân hai ty khâm sai của phương bắc và quan trấn thủ tổng binh
Quảng Đông đem quân và ngựa sang rất nhiều. Vua sai tả khấu Lê Khắc
Phục, tả hữu nạp ngôn là Nguyễn Mộng Trừu và Nguyễn Văn Phú, hữu thị
lang là Đào Công Soạn, trung thừa Hà Liệt và bọn đồng tri tây đạo Nguyễn
Thúc Huệ, Nguyễn Lam, Bùi Cầm Hồ, Trình Dục, phó sử thẩm hình viện
Trình Mân, Tham tri nội mật viện Lê Văn đến để hội khám. Lại sai đồng
tri phủ hạ Nam Sách là Lê Thiệt đem hơn 1 vạn 2 nghìn quân hội đồng với
các quân Trấn Yên Bang phòng bị việc biên giới… cả miền đông đều rối
động”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, q2, tr193 – 194, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015585" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433161" style="color: black;"></a><b>2.2. Giai đoạn vua Lê Thánh Tông</b></span><br />
<span style="color: black;"> Đến thời vua Lê Thánh Tông,
khu vực biên giới tại Yên Bang, giáp Khâm châu nhà Minh càng trở nên
phức tạp hơn, tác động từ sự tranh chấp đất đai đã đẩy những việc có
liên quan giữa hai bên Đại Việt và nhà Minh liên tục xảy ra. Về phía Nhà
Lê đã dự báo, tăng cường lực lượng quân sự, cảnh giác cao độ tại khu
vực tranh chấp đất đai tại đây:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Sai đô đốc thiêm sự Khuất Đả đem 500 quân ngũ phủ đến bảo KHẢ LẶC trấn Yên Bang đuổi giặc cỏ, không đuổi kịp rồi về” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Đinh Hợi năm thứ 8 (1467) (Minh Thành hóa thứ 3)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, q2, tr290, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;">Tại năm 1467 đã xảy ra rất nhiều việc
liên quan tới biên giới khu vực đông bắc như việc: thuyền chở lương của
nhà Minh trôi dạt vào Yên Bang đông đạo, sử chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Đinh Hợi năm thứ 8 (1467)
(Minh Thành hóa thứ 3) ngày 16, quan trấn thủ Yên bang tâu việc thuyền
chở lương của người Minh bị dạt đến xứ ấy…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Vua nói: “Các khanh nói tuy là phải, nhưng lỡ ra kẻ gian phản phúc thì sao?” … Rốt cuộc giữ người Minh không cho về”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, q2, tr278 – 279, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Tác động từ việc tranh chấp
đất đai tại biên giới Yên Quảng giáp Khâm châu nhà Minh, nhà Lê đã dùng
những biện pháp tăng cường phòng thủ cùng việc cảnh giác cao độ giành
cho khu vực biên giới. Cùng năm đó, ngày 20 vua Lê Thánh Tông sắc dụ cho
các quan quân trấn thủ biên giới trong đó có Yên Bang, chỉ dụ viết:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Đinh Hợi năm thứ 8 (1467)
(Minh Thành hóa năm thứ 3) sắc dụ các quan Trấn Thủ, phó tổng binh và
thổ quan ở các xứ Lạng Sơn, Yên Bang, Bắc Bình rằng: “Quan giữ bờ cõi
của triều đình, cố nhiên phải giữ đất yên dân đánh ngăn giặc ngoài, đó
là chức phận của mình”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i> [ĐVSKTT, q2, tr289, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"><b> </b>Vào năm 1467
này, những dòng chữ đầu tiên mà quốc sử Đại Việt chép xuất hiện địa danh
một trong bốn động thuộc hai châu Như Tích – Thiếp Lãng: Đó là <b>bảo Khả Lặc </b>(xin lưu ý: Kim Lặc = Khả Lặc = Tư Lặc).</span><br />
<span style="color: black;">Sử chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Đinh Hợi năm thứ 8 (1467)
(Minh Thành hóa năm thứ 3) sai đô đốc thiêm sự Khuất Đả đem 500 quân ngũ
phủ đến BẢO KHẢ LẶC trấn Yên Bang đuổi đánh giặc cỏ, không đuổi kịp,
rồi về”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, q2, tr290, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;">Chúng ta biết rằng vào thời điểm năm 1467 cũng là năm triều đình vua Lê Thánh Tông bắt đầu soạn bộ <b><i>“Hồng Đức bản đồ”</i></b>.
Sử liên tục ghi chép những sự kiện nóng xảy ra tại khu vực Yên Bang,
cùng các biện pháp quân sự mà triều đình nhà Lê đưa ra nhằm đối phó,
củng cố và phòng thủ biên giới.</span><br />
<span style="color: black;">Sử chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Năm Đinh Hợi thứ 8 (1467)
Minh Thành hóa năm thứ 3)…ngày 16 bàn đặt vệ quân ở trấn Yên Bang vì là
đất ấy độc địa, phòng khi có việc cảnh cấp ở biên giới thì đường xa ngăn
trở không ứng cứu kịp”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> </i></b>Lần thứ hai quốc sử cung cấp địa danh KHẢ LẶC:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Giặc cỏ đánh bảo KHẢ LẶC
trấn Yên Bang, sai đô đốc thiêm sự tây quân phủ là Khuất Đả đem 1000
quân ngũ phủ, và sai thêm quân hai ty Điện tiền và hai ty hiệu úy đi
đánh. Cho gọi thái sư Đinh Liệt, thái bảo Nguyễn Lỗi và Lê Niệm và ngũ
phủ Trịnh Văn sái vào cửa Gia Hựu họp bàn phương kế đánh giặc cỏ lại cử
kiêu vệ diệp tổng tri là Lê Công Nghi đem quân ngũ phủ đến cứu. Sai bọn
đô đốc đồng tri nam quân phủ Nguyễn Đức Trung đi trông coi đánh giặc cỏ ở
Yên Bang cho phép chém trước tâu sau. Phát 3 vạn thăng gạo kho, sai
người phủ trong đô làm lương chở đến trấn Yên Bang để cấp cho quân ăn”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, q2, tr293, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Quốc sử Đại Việt không hề ghi
chép bất cứ một tình tiết nào liên quan đến khu vực đất đai hai châu Như
Tích – Thiếp Lãng và diễn biến xảy ra năm 1427 của bốn thủ lĩnh bốn
động thuộc Trung hoa chạy sang nhà Lê. Nhưng qua hai giai đoạn lịch sử
của nhà Lê do sử cung cấp:</span><br />
<span style="color: black;"> – Giai đoạn vua Lê Thái Tông, Lê Thần Tông</span><br />
<span style="color: black;"> – Giai đoạn vua Lê
Thánh Tông, sự kiện lịch sử số II luôn tìm thấy những ghi chép việc
tranh chấp đất đai giữa hai nhà nước Đại Việt và Trung Hoa tại biên giới
đông bắc. Các sự kiện này đã được thể hiện trong công việc ngoại giao
cùng với việc đối phó bằng quân sự tại nơi xảy ra tranh chấp quyết liệt,
nhất là đồn quân sự <b><i>Khả Lặc</i></b>.</span><br />
<span style="color: black;"> Sử chép tiếp vấn đề tại Khả Lặc lần thứ 3:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Tháng 8, khâm sai quyền lại
khoa cấp sự trung, nghiêm nhân thọ hặc tâu tổng binh trấn Yên Bang là
Lê hối không biết trù liệu đánh giặc và đốc tướng Khuất Đả đuổi đánh
thất cỏ đến phải thua. Sắc cho Nhân Thọ đi xét hỏi và bắt đưa về kinh”
(Khuất Đả thua trận ở bảo Khả Lặc)</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, q2, tr293, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i>Xin được chú ý rằng: <b>Bảo Khả Lặc</b> mà chúng tôi liên tục dẫn ra ở trên <b><i>“Việt sử thông giám cương mục</i>”</b> chú thích bảo Khả Lặc như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Lời chua: Thành Khả Lặc, tức sở Kim Lặc thuộc sở thủ ngữ kinh lược sứ ở đô ti An Bang”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[VSTGCM, q4, tr1064, NXB văn sử địa, 1959]</i></span><br />
<span style="color: black;">Một địa danh quan trọng trong 4 động liên quan tại sự kiện số II xuất hiện trong quốc sử Đại Việt: <b>Động Kim Lặc</b></span><br />
<span style="color: black;">Mức độ xuất hiện sự kiện và những diễn
biến căng thẳng tại vùng đất đông bắc Đại Việt với việc thay đổi nhân
sự, cùng việc củng cố phòng thủ đã được triều đình vua Lê Thánh Tông
thực hiện:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Lấy thân vệ tổng tri Nguyễn
Đông làm phó tổng binh trấn thủ Yên Bang kiêm thừa tuyên sứ ty. Lấy hàn
lâm viện thị tộc học sỹ quyền phó đô ngự sử đài là Đào Tuấn làm thái
bộc tự khanh quyền Yên Bang đẳng xứ tán trị thừa tuyên sứ ty tham chính
tri bản vệ quân sự. Quyền đô đốc đông quản phủ Trịnh Công Lộ từ trấn Yên
Bang về, dâng sớ về việc tiện nghi 4 điều: </i></b></span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><b><i>Lập doanh bảo Tân yên Vạn Ninh để chống giặc ngoài</i></b></span></li>
<li><span style="color: black;"><b><i>Tuyển đặt hương trưởng làm giáp thủ để trông coi lẫn nhau</i></b></span></li>
<li><span style="color: black;"><b><i>Chọn người có tài cán văn võ làm quan trấn thủ</i></b></span></li>
<li><span style="color: black;"><b><i>Lấp đường các quan ải, không cho đốn chặt cây cối để mở thông đường đi mà làm mất thế hiểm trở.”</i></b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, q2, tr294, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;">Hoặc:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Dụ cho đô đốc đồng tri
Nguyễn Đức Trung tạm trấn thủ Yên Bang. Sai bọn tổng binh Nguyễn Văn Đàm
đến Yên Bang đánh giặc dưới quyền tiết chế của Nguyễn Đức Trung”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, q2, tr295, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Tần xuất sự kiện diễn ra tại
Yên Bang, chiếm tới 30% sự vụ giai đoạn này của triều đình nhà Lê. Tới
cuối năm 1467, sự việc tại khu vực này, càng diễn ra những tình tiết mới
căng thẳng, dồn dập hơn.</span><br />
<span style="color: black;">Sử chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Dời quân dinh của trấn thủ Yên Bang đến Bài Lẫm”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, q2, tr297, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"> <b>Qua ghi chép trên từ
quốc sử xuất hiện một địa danh quan trọng thứ 2: Bài Lẫm, 4 động liên
quan tới sự kiện lịch sử số II mà chúng tôi cố gắng đưa ra những dẫn
chứng chính xác nhất, nhằm đưa sự kiện số II trở về vị trí sự thật của
lịch sử, thì đã có 2 địa danh trong 4 động xuất hiện trong quốc sử Đại
Việt, dù đã bị thay từ đầu (Tư = Bài), (Kim = Khả) còn giữ lại 2 từ sau;
(Lẫm) và (Lặc).</b></span><br />
<span style="color: black;"> Một năm sau sử chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Mậu Tý năm thứ 9 (1468) (Minh thành hóa thứ 4)…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Tạ Chủng tâu việc các châu Vĩnh An, Vạn Ninh bị giặc bắt người cướp của”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, q2, tr307, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i>Vào năm 1472, sự kiện tranh chấp đất đai nóng bỏng từ khu vực biên giới châu Vạn Ninh – Yên Bang vẫn giữ nguyên mức độ. Sử chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Nhâm Thìn năm thứ 8 (1472) (Minh thành hóa thứ 8)…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Tháng 12, sắc dụ bọn thái
bảo kiến dương bá Lê Cảnh Huy rằng: “Nhận được tờ tâu của trấn Yên Bang
nói là người Minh sai quân đi lối Quảng Tây để hội khám sao mà nhiều
thế. Ngươi phải hỏa tốc sai người đi thăm dò sự tình, nếu thấy sự thể
hơi khác thì lập tức làm tờ tâu cho các xứ họp quân để phòng giữ”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, q2, tr342, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;">Với sự cung cấp từ quốc sử Đại Việt,
những diễn biến thực tế xuất hiện tại biên giới Yên Bang đông đạo, giai
đoạn lịch sử này của nhà Lê, chúng tôi xin tóm tắt những sự kiện lịch sử
đã xảy ra như sau:</span><br />
<span style="color: black;"> * Giai đoạn vua Lê Thái Tông,
Lê Nhân Tông, sau năm 1440 có ba lần sứ thần nhà Lê sang nhà Minh tâu
việc địa giới Khâm châu.</span><br />
<span style="color: black;"> * Giai đoạn vua Lê Thánh Tông:
Xung đột từ tranh chấp đất đai tại vùng đất hai châu Như Tích – Thiếp
Lãng xảy ra liên tục với tần suất ngày càng dữ dội. Nhà Lê liên tục phải
ứng phó với <b><i>“giặc cỏ” </i></b> thực chất là những
nhóm quân sự cải trang mà nhà Minh tương kế tựu kế đánh vào vùng đất
hai châu này, nhất là đồn Khả Lặc (Tư Lặc – Kim Lặc) và đồn Bài Lẫm (Tư
Lẫm) của nhà Lê chiếm giữ do bốn động trưởng của nhà Minh giao nộp.</span><br />
<span style="color: black;"> Sự kiện bốn động thuộc hai
châu Như Tích – Thiếp Lãng không được giải quyết bằng con đường ngoại
giao giữa nhà Lê và nhà Minh từ (1427 – 1527) tới khi nhà Mạc ra đời năm
1527: Đã là 100 năm tròn, nhà Mạc đón nhận những tồn tại lịch sử vùng
đất tranh chấp này từ 100 năm trước đó.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015586" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433162" style="color: black;"></a><b> </b>XÁC ĐỊNH SỐ “ĐỘNG” THAM GIA SỰ KIỆN LỊCH SỬ NĂM 1427</span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Những địa danh thuộc Khâm châu Trung hoa nằm sát biên giới Đại Việt, đã được <b><i>“Lĩnh ngoại đại đáp”</i></b> ghi chép cụ thể:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Từ Ung Châu dần về phía
Đông nam gọi là Khâm châu, phía Tây Nam của Khâm châu liền cõi với Giao
Chỉ, đường lục (nội địa) thì có 7 động ngăn trở, đường thủy thì thuyền
bé đi thông được”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Lĩnh ngoại đại đáp, tr6, TL/LS khoa sử, ĐH KHXH&NV, Phan Duy Tiếp dịch, KH: LS/TL 0059]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i>Hoặc: Tại mục <b>“Động Đinh thú biên” </b>chép:</i></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Duy động đinh của 7 động ở Khâm châu đi thú biên cho quan vì là quyền lực của 7 động ấy yếu hơn ung quản”…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Lĩnh ngoại đại đáp, tr39 – 40, TL/LS khoa sử, ĐH KHXH&NV, Phan Duy Tiếp dịch, KH: LS/TL 0059]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Theo <b><i>“Khâm châu chí” </i></b>sách dư địa chí địa phương đời Minh vùng biên giới của Minh giáp Đại Việt có 3 “đô” đó là:</span><br />
<span style="color: black;"> – Đô Như Tích</span><br />
<span style="color: black;"> – Đô Thiếp Lãng</span><br />
<span style="color: black;"> – Đô Thìn La</span><br />
<span style="color: black;">Tại mục <b><i>“Tỉnh Quảng Yên”</i></b> – <b><i>“Phương đình dư địa chí”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"> <b><i>“Nay xét sách: “Dư
kỷ địa thắng” thì trại “Như Tích” ở phía Tây Khâm châu 160 dặm, cách
châu Vĩnh An của Giao Chỉ 20 dặm, giữa trên đỉnh núi cao, thế rất hiểm
trở, trước đặt trại (đồn quân sự) để quản hạt 7 động” và sách “thống
chí” chép: phía tây châu có Như Tích, Cát (Liễu Cát), Chiêm Lãng, Tư
Lẫm, Cổ Sâm, Thời La. Bảy động đầu nhà Tống đều đặt Động trưởng, niên
hiệu Hồng Vũ nhà Minh mới đặt chức Tuần Tư ở Như Tích để thống hạt cả,
đất ấy phía bắc giáp hai sông đông tây, phía Nam giáp Giao Chỉ. Năm thứ
Mười bốn niên hiệu Vĩnh Lạc, lại đặt thêm chức Vỹ đào Tuần tư, năm thứ 2
niên hiệu Tuyên Đức, các động: Tư Lẫm, Thời La, Cổ Sâm, Cát làm phản
phụ vào nước Giao Chỉ. Năm thứ 19, niên hiệu Gia Tĩnh, Mạc Đăng Dung cầu
hòa giả lại đất bốn động cho nhà Minh”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Phương Đình dư địa chí. tr237, NXB tự do Sài Gòn, 1960]</i></span><br />
<span style="color: black;">Tại mục <b><i>“Tỉnh Quảng Yên”, “Đại Nam nhất thống chí” chép:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Khâm Châu Chí chép: 7 động
(Chiêm Lãng, Thìn La, Tư Lặc, Cổ Sâm, Cá Cát, Tư Lẫm, La Phù) nguyên là
đất 3 quận (Thìn La, Chiêm Lãng và Như Tích)”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đại Nam nhất thống chí, q2, tr1299, NXB lao động, 2012]</i></span><br />
<span style="color: black;">Đối chiếu cả <b><i>“Phương Đình dư địa chí”</i></b> qua tác phẩm “<b><i>Dư Kỷ địa thắng</i></b>” và “<b><i>Đại Nam nhất thống chí” </i></b>dẫn từ tác phẩm <b><i>“Khâm Châu chí” </i></b>ta biết<b><i>:</i></b></span><br />
<span style="color: black;">Vùng đất Khâm Châu giáp biên giới Đại Việt có 7 động là điều không thể bàn cãi. 7 động này thuộc 3 “đô” (quận, quản, trấn):</span><br />
<span style="color: black;">– Như Tích</span><br />
<span style="color: black;">– Thiếp Lãng</span><br />
<span style="color: black;">– Thìn La</span><br />
<span style="color: black;">3 “đô” quản 7 “động”. Sự phân bố 7 “động” trong 3 “đô” như sau:</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><b><i> “Đô” Như Tích có 4 “động”:</i></b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;">– Động Tư Lẫm</span><br />
<span style="color: black;">– Động Liễu Cát</span><br />
<span style="color: black;">– Động La Phù</span><br />
<span style="color: black;">– Động Kim Lặc</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><b><i> “Đô” Thiếp Lãng có 2 “động”:</i></b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;">– Động Cổ Sâm</span><br />
<span style="color: black;">– Động Thiếp Lãng (Xin lưu ý tên “động” trùng với tên của “đô”)</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><b><i> “Đô” Thìn La có 1 “động”:</i></b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;">– Động Thìn La (Xin lưu ý tên “động” trùng với tên của “đô”)</span><br />
<span style="color: black;"><i>[Theo <b>“Khâm Châu chí” </b>–</i> PGS – TS Đinh Khắc Thuân – Lịch sử triều Mạc, 2012].</span><br />
<span style="color: black;">Tại Sự kiện xảy ra năm 1427, chỉ có 4 “động” chạy sang với nhà Lê:</span><br />
<span style="color: black;"><b>– Tư Lẫm</b></span><br />
<span style="color: black;"><b>– Cổ Sâm</b></span><br />
<span style="color: black;"><b>– Liễu Cát</b></span><br />
<span style="color: black;"><b>– Kim Lặc</b></span><br />
<span style="color: black;">Trong đó: Ba “động”: Tư Lẫm, Liễu Cát, Kim Lặc thuộc vào “đô” Như Tích</span><br />
<span style="color: black;">Một “động”: Cổ Sâm thuộc “đô” Thiếp Lãng tham gia sự kiện số II.</span><br />
<span style="color: black;">Độ chính xác cuối cùng về mặt từ ngữ sự kiện bốn “động” này là:</span><br />
<span style="color: black;">– Chỉ có 4 “động”: Tư Lẫm, Kim Lặc, Liễu
Cát, Cổ Sâm thuộc 2 “đô” Như Tích, Thiếp Lãng tham gia sự kiện II. Từ
trước đến nay nhiều sách viết không thống nhất và sai lệch [ngay cả <b><i>“An Nam chí nguyên”</i> </b>cũng viết sai lệch] nguyên nhân là do việc dùng từ <b><i>“Thuộc”</i></b> và từ <b><i>“Và”</i></b>.</span><br />
<span style="color: black;">Ví dụ: <b>4 “Động”….thuộc 2 “Đô” Như Tích, Thiếp Lãng</b> là đúng, chính xác.</span><br />
<span style="color: black;"> <b> 4 “Động”….và hai “Đô” Như Tích, Thiếp Lãng</b> là sai, không chính xác.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015587" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433163" style="color: black;"></a><br />III. NHÀ MẠC RA ĐỜI VÀ SỰ KIỆN 2 CHÂU NHƯ TÍCH – THIẾP LÃNG</span><br />
<span style="color: black;"> Nhà Mạc ra đời thay thế nhà Lê
quản lý và điều hành Đại Việt, nhà Mạc kế thừa từ nhà Lê vùng đất hai
châu Như Tích – Thiếp Lãng, nghĩa là nhà Mạc kế thừa những tồn tại diễn
biến lịch sử tại vùng đất nói trên 100 năm về trước (1427 – 1527).</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015588" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433164" style="color: black;"></a><b> Những diễn biến lịch sử liên quan đến số phận 4 động: Kim Lặc, Tư Lẫm, Cổ Sâm, Liễu Cát từ 1527 đến 1540.</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Trước những biến động từ chính
trường Đại Việt năm 1509 đến năm 1527. Triều đình nhà Minh đã có những
toan tính mới nhằm vào những yếu tố bất ổn của Đại Việt. Bản thân sự
kiện hai châu Như Tích – Thiếp Lãng đã cháy âm ỉ suốt 100 năm về trước,
đến giai đoạn này lại là thời cơ bùng phát dữ dội, chính ngay tại địa
phương Khâm châu nhà Minh.</span><br />
<span style="color: black;"> <b><i>“Minh sử”</i></b>
cung cấp cho chúng ta biết việc tri châu Khâm châu: Lâm hy nguyên là
người đầu tiên dâng sớ lên Minh Thế tông đòi lại bốn động này cho Trung
hoa.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Minh sửs” </i></b>chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Ông đang làm tri châu ở Khâm châu thì có việc đánh An Nam. Ông đề nghị đòi lại 4 động mà An Nam chiếm đoạt ngày trước”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh sử, ltr, t43, q103, tr89, TL/LS khoa sử, ĐH KHXH&NV. </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>KH: LS/TL 0032]</i></span><br />
<span style="color: black;">Cùng một sự việc đó <b><i>“Minh thực lục”</i></b>
đã chép cụ thể việc Lâm Hy Nguyên tri châu Khâm châu là người khởi
xướng việc đòi lại đất bốn động này (khi đó Lâm Hy Nguyên đã mất chức
tri châu tại đây):</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“[1288] ngày 10 tháng 1 năm Gia Tĩnh thứ 21 (16/12/1542)…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Lời tâu đưa xuống bộ binh, được bộ này đồng ý và phúc tâu rằng:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Người đầu tiên bàn xin lấy
lại 4 động này là thiêm sự Lâm Hy Nguyên, nay đã bãi chức, nhưng công
không nên quên” chiếu chấp nhận và thưởng cho Hy Nguyên tiền và lụa”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục v82, tr5295 – 5296, Thế tông, q268, tr3a – 3b, NXB Hà Nội, 2010]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Mùa xuân năm 1540 Mao Bá Ôn điều quân áp sát biên giới Đại Việt, sự việc bốn động của Khâm châu được “<b><i>Minh sử”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Bá Ôn đóng quân ở biên giới
đưa hịch dụ người Giao Chỉ, ai bắt được bố con Đăng Dung thì được trọng
thưởng. Đăng Dung sợ, xin bó thân chịu tội TRẢ LẠI 4 ĐỘNG CỦA KHÂM CHÂU
và đời đời xưng thần phụng cống”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh sử, t48, q120, tr67a – 74a, tờ 74, tr148 (bản dịch) .TL/LS khoa sử, ĐH KHXH&NV, KH: LS /TL 0032]</i></span><br />
<ol start="2">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015589" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433165" style="color: black;"></a><b> Kết quả cuối cùng của sự kiện II</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><b> </b>Nhà Mạc ra
đời năm 1527, đặt quyền quản lý đất đai, dân số, chức lệnh và quân sự
trên bốn động: Tư Lẫm, Kim Lặc, Cổ Sâm, Liễu Cát thuộc hai <b><i>“châu” </i></b>Như
Tích và Thiếp Lãng – Khâm châu (thời gian, từ năm 1527 đến năm 1540).
Nhằm giải quyết nút thắt lịch sử và tránh một cuộc chiến tranh xâm lược
quy mô lớn từ phương bắc. Nhà Mạc phải chấp nhận một trong những yêu cầu
từ phía nhà Minh trả lại đất đai bốn động này, mà <b><i>“Minh sử”</i></b> đã chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Ông (Lâm Hy Nguyên) đề nghị đòi lại 4 động mà An Nam chiếm đoạt ngày trước”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh sử ltr, t43, q103, tr89 (bản dịch) TL/LS khoa sử, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>ĐH KHXH&NV, KH: TL/LS 0032]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Trong văn bản ngoại giao mà Mạc Văn Minh cùng các tù trưởng Đại Việt đến kinh đô nhà Minh, sau ngày 29/4/1541, biểu chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“[1232] ngày 4 tháng 4 năm
Gia Tĩnh thứ 20 (29/4/1541) mới đây thần nghe tri châu châu Khâm tỉnh
Quảng Đông Lâm Hy Nguyên xưng rằng các động Tư Lẫm, Kim Lặc, Cổ Sâm,
Liễu Cát thuộc 2 đô Như Tích, Thiếp Lãng là đất cũ của châu Khâm, nếu
đúng như vậy thần xin vâng lời”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục, tr4196 – 4973, thế tông, t248, tr1b – 5a, tr216, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>Minh thực lục quan hệ Trung Quốc – Việt Nam, NXB Hà Nội, 2010]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Văn bản ngoại giao của nhà Mạc được
chuẩn bị trước giai đoạn giữa năm 1540. Nhưng đầu năm 1540, trước sức ép
quân sự trên toàn tuyến biên giới Đại Việt. Bốn thủ lĩnh cai trị bốn
động: Tư Lẫm, Kim Lặc, Cổ Sâm, Liễu Cát đã đồng loạt quay về với chính
đất nước họ. Hành động này của các tù trưởng bốn động nằm ngoài ảnh
hưởng của nhà Mạc vào thời điểm đó, bốn thủ lĩnh địa phương tại đây đã
là hàng cháu (3 hoặc 4 đời) đối với Hoàng Khoan, Hoàng Kim Quảng, Hoàng
Kiến, Hoàng Tử Kiều (thế tập).</span><br />
<span style="color: black;"> <b><i>“Thù vực chu tư lục”</i></b> cung cấp vấn đề này qua tấu gửi – Minh thế tông của Mao Bá Ôn:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Các chức hành lệnh ở 4
động: Tư Lẫm, Cổ Sâm, Liễu Cát, Kim Lặc của Khâm châu nguyên thuộc An
Nam. Xin chiếu theo nguyên ngạch chiếu quan mà biên vào sổ quan của Khâm
châu, cho ưu đãi như hiện tại. Chờ sau 3 năm cấp lương theo cấp bậc”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Thù vực chu tư lục, tờ 141 – 142 (bản dịch Trần Lê Hữu), TL/LS </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>khoa sử, ĐH KHXH&NV, KH: LS/TL 0089]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Năm 1427, bốn động trưởng của
bốn động Tư Lẫm, Kim Lặc, Cổ Sâm, Liễu Cát đem đất, đem dân chạy sang
với nhà Lê. Nhà Lê phong bốn động trưởng đó với chức danh là: Kinh lược
sứ, kinh lược sứ đồng tri (là chức danh cấp phó của kinh lược sứ, võ
quan hàm lục phẩm), thiêm sự, được nối đời (thế tập) giữ đất và cho bốn
động này thuộc vào châu Vạn Ninh – Đại Việt.</span><br />
<span style="color: black;"> Từ sự ưu đãi của nhà Lê, nhà
Lê chấp nhận sự quản lý truyền thống (thế tập) tại bốn động đã giúp nhà
Lê quản lý và đặt sự cai trị của mình lên vùng đất ấy 100 năm (1427 –
1527).</span><br />
<span style="color: black;"> Đầu năm 1540, khi bốn động trưởng đầu hàng Mao Bá Ôn và cùng kéo nhau trở về với nhà Minh, Mao Bá Ôn đã đề nghị:</span><br />
<span style="color: black;"> – Giữ nguyên chức tước nhà Lê phong cho bốn động trưởng.</span><br />
<span style="color: black;"> – Giữ nguyên chế độ ưu đãi (hàm lục phẩm) với bốn vị động trưởng tại đây.</span><br />
<span style="color: black;"> Phúc đáp lời tâu của Mao Bá Ôn, chiếu thư của Minh Thế Tông viết:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Đất đai bốn động đã dâng
trả lại nguyên là biên giới của ta, chuẩn cho thu vào bản đồ. Sức cho
nha môn tuần phủ Lưỡng Quảng phải ưu đãi tử tế. Những người có tội (chạy
sang nhà Lê) </i></b><b><i><u>ĐÃ ĐẦU HÀNG</u></i></b><b><i> (bốn vị động trưởng họ Hoàng đầu hàng nhà Minh khi Mao Bá Ôn đem quân tới biên giới)</i></b><b><i> đều được khoan tha”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Thù vực chu tư lục, tờ 145 (bản dịch Trần Lê Hữu), TL/LS khoa sử, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>ĐH KHXH&NV, KH: LS/TL 0089]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i>Hành động tự nguyện quay trở về với nhà Minh của bốn vị động trưởng, còn được mô tả chi tiết từ <b><i>“Minh thực lục”:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“[1238] Ngày 10 tháng 1 năm Gia Tĩnh thứ 21 (135/12/1542)…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Mạc Phúc Hải sai quan thuộc
ty tuyên vệ là bọn Nguyễn Điển Kính dâng sản vật địa phương, biểu văn,
nạp cống, trả lại bốn động cho châu Khâm. Thái kinh tâu rằng: bốn động
hấp nhiễm phong tục di đã lâu, sợ chưa thuần nhất hướng theo sự giáo
hóa, xin đặt đồn tại Hà Châu, đem ty tuần kiểm trước đây đặt tại châu
Khâm dời đến đồn này, để khống chế các Di và dẹp tàn dư bọn ác, khiến
DÂN MỚI QUY PHỤ có chỗ nương dựa không còn lo sợ”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục, v82, tr295 – 296, thế tông, q268, tr3a – 3b, Minh thực lục</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> quan hệ Trung Quốc – Việt nam, tr221, NXB Hà Nội, 2010]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> <b>“Quy” </b></i>là từ Hán Việt nghĩa là quay lại, trở về: <b><i>“Quy phụ”, </i></b>từ
2 lời dẫn trên càng rõ hơn hành động cuối cùng của bốn động trưởng bốn
động: Tư Lẫm, Cổ Sâm, Kim Lặc, Liễu Cát đầu năm 1540 khi họ đồng loạt
quay trở về Trung hoa.</span><br />
<span style="color: black;"> Nhà Mạc đứng trước một tình
huống đã rồi của sự việc trên, nhà Mạc trả lại bốn động là trả lại đất
của nhà Minh do bốn động trưởng bốn động: Tư Lẫm, Cổ Sâm, Kim Lặc, Liễu
Cát, thuộc 2 <b><i>“đô”</i></b> Như Tích – Thiếp Lãng –
Khâm châu – Quảng Đông – Trung hoa chạy sang nhà Lê năm 1427. Trước khi
nhà Mạc ra đời 100 năm, thực chất việc nhà Mạc trả đất đai bốn động cho
nhà Minh nằm trên giấy tờ ngoại giao, còn trên thực địa là <b>đất khống hoàn toàn</b>.</span><br />
<span style="color: black;"> Nhà Minh thu hồi được số đất
đai bốn động năm 1540 từ nhà Mạc trên phương diện ngoại giao. Nhưng
những diễn biến xảy ra sau 1540 ảnh hưởng tới xã hội, văn hóa, phong tục
cùng việc phòng thủ quân sự tại khu vực bốn động trên vẫn âm ỉ vài chục
năm sau, <b><i>“Minh thực lục”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“[1306] ngày 26 tháng 6 năm
Vạn Lịch thứ 38 (14/8/1610) bốn động của châu Khâm vị trí tại phía Tây,
tiếp giáp với thập đại sơn, dân nhiễm phong tục của Di, khuôn phép phong
tục Hán khó thi hành. Triều trước đặt ra thổ ty, cấp cho ấn tín cùng
thẻ bài, dẫu triều này thay bằng động trưởng. Vào thời Tuyên Đức (1427)
làm phản sát nhập vào đất di Giao chỉ, vào năm Gia Tĩnh thứ 21 (1540)
mới trở lại bản đồ [Trung Quốc] hàng năm nạp tiền thuế đinh, nhưng có
nhiều thiếu thuế, trong động có bọn gian thường cấu kết với người Di (An
Nam) gây mối lo. Động trưởng chức vị thấp, không thể kiềm thúc, nay bàn
mỗi động đặt một thổ ty cùng với động trưởng làm việc”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục, v117, tr8918 – 8921, thần tông, q472, tr8b – 9a, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>Minh thực lục – quan hệ Trung Quốc – Việt Nam, tr256, NXB Hà Nội, 2010]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Xuyên suốt cả quá trình dẫn
giải trên, chúng tôi đã chứng minh lịch sử diễn biến khách quan của sự
kiện II và xin khép lại sự kiện lịch sử số II tại đây.</span><br />
<ol start="3">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015590" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433166" style="color: black;"></a><b> Kết luận sự kiện II</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Đầu mối của sự kiện số II xảy
ra tại biên giới đông bắc Đại Việt đến nay đã tròn 600 năm (1427 –
2017), trong đó 100 năm đã âm ỉ cháy trong chính sách đối nội, đối ngoại
của nhà Lê. Rồi nó bùng phát dữ đội 13 năm dưới chính quyền nhà Mạc
(1527 – 1540), cộng tất cả thời gian hai thời kỳ lịch sử ấy tròn 113
năm. Để có thể tổng kết sự kiện I và sự kiện II một cách tổng quát, xin
xem trên sơ đồ mô tả sơ lược sự kiện lịch sử số I và số II sau:</span><br />
<span style="color: black;">Trên trục hoành thời gian (t) biểu đồ
thăng giáng của của sự kiện I và sự kiện II được miêu tả bằng các mũi
tên hướng ra và hướng vào của sáu nhân vật sống cách nhau hơn 400 năm
nhưng bản chất hành động giống nhau, tại hai quốc gia khác nhau.</span><br />
<span style="color: black;"><img alt="Untitled 2.png" class="alignnone size-full wp-image-18065" data-attachment-id="18065" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="Untitled 2" data-large-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled-21.png?w=551?w=551" data-medium-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled-21.png?w=551?w=300" data-orig-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled-21.png?w=551" data-orig-size="629,356" data-permalink="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-3/untitled-2-7/" src="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled-21.png?w=551" /></span><br />
<span style="color: black;">Có người lập luận rằng: Cứ cho rằng nhà
Mạc không cắt một mét vuông đất nào của đất nước cho nhà Minh. Nhưng bốn
động mà họ tự nguyện giao nộp cho nhà Lê là của ta, thuộc về ta, ta đâu
có xâm chiếm của họ?… Vì thế nhà Mạc phải có trách nhiệm gìn giữ bảo vệ
bốn động đó. Về vấn đề này, chúng tôi cho rằng: Dù bốn động trưởng bốn
động này không tự nguyện quay trở lại với chính nước họ, thì nhà Mạc bắt
buộc phải trả lại nhà Minh. Đấy là một điều khoản nhằm chấm dứt chiến
tranh tránh cho đất nước một cuộc ngoại xâm quy mô lớn từ phía nhà Minh.
Nhà Mạc đã từng bảo vệ thành công 13 năm bốn động này với những lực
lượng quân sự được triển khai tương tự như thời nhà Lê. Tuy nhiên chúng
ta (hậu thế) không thể <b>mặc cả </b>với tiến trình lịch sử khách quan của nhà Mạc đã từng diễn ra (như chúng tôi đã trình bày).</span><br />
<span style="color: black;">Đất nước ta nhỏ bé nằm sát cạnh một đất
nước Trung Hoa khổng lồ, một dân tộc người Hán, dân tộc đó với tư tưởng
Hán hóa cao độ từ 5000 năm lịch sử của họ. Đế quốc Mông Cổ làm mưa làm
gió đến cả châu Âu, chiếm đóng toàn bộ lãnh thổ Trung Hoa, nhưng chính
đội quân xâm lược ấy về sau cũng bị Hán hóa. Đến ngày nay: Hoàng Sa, một
phần Trường Sa của đất nước chúng ta cũng đang bị xâm chiếm, với những
toan tính Hán hóa đường chín đoạn âm mưu độc chiếm biển Đông. Ông cha,
tổ tiên chúng ta giữ gìn, bảo vệ được đất nước, nền văn hóa Việt này cho
con cho cháu là sự đúc kết kinh nghiệm đối ứng trước một người hàng xóm
khổng lồ từ hàng ngàn năm qua. Từ kỷ nhà Lý, vua Lý Thánh Tông sau cuộc
tấn công Kháo Túc bị thất bại, quân Tống còn cách kinh thành Thăng Long
vài chục dặm. Vua Lý đã dùng biện pháp: <b><i>“Dùng biện sỹ để bàn hòa, không nhọc tướng tá, không tốn máu mủ mà bảo an được tông miếu”</i></b>.
Kiều Văn Ứng nhà Lý được cử đi sứ sang dinh Quách Quỳ (đóng tại phía
bắc sông Như Nguyệt), lần một không giải quyết được yêu cầu của vua Lý.
Lần đi sứ thứ hai, vua Lý phải chấp nhận một điều kiện (mang tính phô
trương của Tống): [<b>chỗ nào quân Tống đã chiếm tức là đất của Tống</b>].</span><br />
<span style="color: black;">Chúng ta chỉ có thể góp phần đưa những
sai sót lịch sử, sai lệch lịch sử trở về đúng giá trị chân chính của nó,
đồng thời góp phần nhận dạng<b><i>: “lịch sử nhận thức”</i></b> tồn tại trong lịch sử. Chúng ta không thể và càng không thể <b>mặc cả</b> với tiến trình khách quan của lịch sử nói chung và lịch sử nhà Mạc nói riêng.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015591" style="color: black;"></a><b>TÓM LƯỢC SỰ KIỆN LỊCH SỬ SỐ II</b></span><br />
<img alt="Untitled.png" class="alignnone size-full wp-image-18073" data-attachment-id="18073" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="Untitled" data-large-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled4.png?w=551?w=551" data-medium-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled4.png?w=551?w=300" data-orig-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled4.png?w=551" data-orig-size="969,610" data-permalink="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-3/untitled-39/" src="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled4.png?w=551" /><br />
<div style="text-align: left;">
<span style="color: black;"></span></div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"><img alt="2012-07-12.04.15.58-macthaitomacdangdung" class="alignnone size-full wp-image-18057" data-attachment-id="18057" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"HTA","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"1"}" data-image-title="2012-07-12.04.15.58-macthaitomacdangdung" data-large-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/2012-07-12-04-15-58-macthaitomacdangdung.jpg?w=551?w=551" data-medium-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/2012-07-12-04-15-58-macthaitomacdangdung.jpg?w=551?w=300" data-orig-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/2012-07-12-04-15-58-macthaitomacdangdung.jpg?w=551" data-orig-size="600,429" data-permalink="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-2/2012-07-12-04-15-58-macthaitomacdangdung/" src="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/2012-07-12-04-15-58-macthaitomacdangdung.jpg?w=551" /></span></div>
<br />
<h4 style="text-align: center;">
<span style="color: black;"><b>Phần IV: Sự kiện số</b><b> I</b><b>II</b></span></h4>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433169" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015596" style="color: black;"></a>NHÀ MẠC THÀNH CÔNG TRONG VIỆC ĐÒI LẠI ĐẤT ĐAI CHO ĐẤT NƯỚC BỊ MẤT TỪ CÁC TRIỀU ĐẠI TIỀN NHIỆM<b> </b></span></div>
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015599" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433170" style="color: black;"></a><b> Dẫn giải:</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Cuốn <b><i>“Đại Việt thông sử”</i></b> được viện sử học xuất bản năm 2007 là một tác phẩm sử học viết theo thể kỷ truyện. Lịch sử nhà Mạc được viết dưới tiêu đề <b><i>“Nghịch thần truyện”, </i></b>tại trang 423 và 426 của sách cung cấp một sự kiện xảy ra tại giai đoạn vị vua thứ năm nhà Mạc chấp chính, vua Mạc Mậu Hợp, <b><i>“Thông sử”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Niên hiệu Quang Hưng thứ 5
(1582)… Nhà Minh đưa tờ công văn tới, nói về ranh giới nước ta và Trung
Hoa tại địa phận xứ Lạng Sơn. Mậu Hợp sai đô ngự sử Đặng Vô Cạnh tới đó
hội khám định đoạt.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Ngày 26, Mậu Hợp sai sứ tới nhà Giáp Trưng Triệu Giáp Trưng đi phúc định lại ranh giới…”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đại Việt thông sử, tr423 – 426, viện sử học, NXB VHTT, 2007]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Từ những tình tiết mà sử chép ở
trên, có lẽ sẽ là một hoạt động hết sức bình thường của một triều đại
phong kiến Đại Việt trong việc đối nội, đối ngoại thường ngày. Nhưng nó
không <b><i>“bình thường”</i></b> đối với những sự kiện lịch
sử của nhà Mạc, vì khi khai thác các tác phẩm quốc sử, dư địa chí Đại
Việt khác nhau, chúng tôi không phát hiện bất cứ một chi tiết nào viết
về sự kiện này của nhà Mạc.</span><br />
<span style="color: black;"> Tìm đọc các tác phẩm như <b><i>“Việt Kiệu thư”,</i></b> <b><i>“Thù vực chu tư lục”</i></b>
xuất hiện vào đời Minh Trung hoa cũng không thấy ghi chép sự kiện nhà
Mạc cùng nhà Minh phân định biên giới giữa hai nước. Song song với việc
trên, tìm trong các tác phẩm nghiên cứu lịch sử vương triều Mạc cũng
không tìm thấy một dòng chữ nào ghi chép hay đề cập tới sự kiện này.</span><br />
<span style="color: black;"> Năm 2010 nhân kỷ niệm đại lễ
1000 năm Thăng Long, nhà xuất bản Hà Nội cho ra mắt tủ sách Thăng Long
ngàn năm văn hiến trong đó có hai bộ sách:</span><br />
<span style="color: black;"> <b><i>– “Minh thực lục quan hệ Trung Quốc – Việt Nam thế kỷ XIV – XVII”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> – <b><i>“Thanh thực lục”</i></b></span><br />
<span style="color: black;">Đây là một công trình lớn tốn nhiều công
sức, thời gian, tiền của do học giả Hồ Bạch Thảo thực hiện gần 10 năm ở
nước ngoài. Song cùng học giả Hồ Bạch Thảo là nhà nghiên cứu Phạm Hồng
Quân và Trần Văn Chánh thực hiện công việc hiệu đính và bổ chú bộ sách
này. Tại lời cuối sách của cuốn <b><i>“Minh thực lục”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Hai cuốn sách này được thực
hiện trong thời gian dài (2000 – 2010) trải trên một không gian rộng
lớn (Mỹ, Sài Gòn, Hà Nội) dịch giả và những </i></b><b><i>người hiệu đính, bổ chép thậm chí chưa từng gặp gỡ… Chúng tôi rất tự hào vì</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Minh thực lục quan hệ Trung
Quốc -Việt Nam thế kỷ XIV – XVII” là cuốn sử liệu đầu tiên trích dịch
đầy đủ phần tư liệu về nước ta từ một bộ sử Trung Quốc, có in kèm đầy đủ
bản gốc (phần dịch)”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục quan hệ Trung Quốc – Việt Nam thế kỷ XIV – XVII, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>tr268 – 269, NXB Hà Nội, 2010]</i></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Minh thực lục”</i></b> xuất hiện vào đúng thời điểm quan trọng mà chúng tôi đang cùng nhau tìm kiếm tư liệu cho sự kiện mà <b><i>“Thông sử” </i></b>cung cấp. <b><i>“Minh thực lục”</i></b> đã cung cấp rất chi tiết những sự kiện liên quan đến việc <b><i>“Thông sử”</i></b> đã chép (nhưng không cung cấp chi tiết).</span><br />
<span style="color: black;"> Vậy <b><i>“Minh thực lục”</i></b>
cung cấp sự kiện lịch sử gì? Liên quan đến sự kiện lịch sử số III này,
nội dung phần phục hồi sự kiện nhà Mạc thu hồi được một số lượng đất đai
bị mất từ các triều đại tiền nhiệm sẽ trả lời câu hỏi đó.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015600" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433171" style="color: black;"></a><b> PHỤC HỒI SỰ KIỆN</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Tìm lại các giá trị cơ bản của
lịch sử chân chính thật sự là một việc rất khó khăn, bàn tay vô tình
của thời gian dồn nén quá khứ vào sự câm lặng đáng sợ, cùng góp sức với
thời gian, <b><i>“lịch sử nhận thức”</i></b> góp phần nhấn chìm những giá trị cơ bản của lịch sử chân chính xuống bùn đen.</span><br />
<span style="color: black;"> Những sự kiện lịch sử rơi vào
giai đoạn 30 năm cầm quyền của vua Mạc Mậu Hợp nhà Mạc, đã được các thể
loại sử khác nhau khai thác hết mức những tình tiết khá lạ lẫm: <b><i>“Sét đánh vào cung”, “bán thân bất toại”, “hoang dâm”, “hoa thơm đánh cả cụm” vv… </i></b>Người
ta dựng các vở diễn, viết sách, vẽ tranh châm biếm thậm chí thơ ca miêu
tả ông như một nhân chứng cho sự suy tàn nhân cách của một người đúng
đầu trị vì đất nước của nhà Mạc.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015601" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_TOC455433172" style="color: black;"></a><b> </b>NỘI DUNG DIỄN BIẾN SỰ KIỆN</span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Chúng ta hoàn toàn không có <b><i>“Mạc thực lục”</i></b> hay <b><i>“Mạc sử”</i></b> để phục hồi toàn bộ sự kiện đòi lại đất đai này. Nhưng từ sự cung cấp rất sơ lược của <b><i>“Thông sử”</i></b>
thông qua trách nhiệm của hai vị đại thần triều Mạc: Giáp Trừng và Đặng
Vô Cạnh, nhiệm vụ quan trọng của quốc gia đã đặt lên vai những con
người có khả năng gánh vác những công việc lớn lao giai đoạn lịch sử đó.
Mặc dù thời gian kể trên Kế Khê Bá Giáp Trừng tuổi đã cao, nhiều lần
xin trí sỹ và chắc chắn rằng kế hoạch đòi lại đất đai tại biên giới là
một tiến trình lâu dài, đầy khó khăn cùng nhiều nhân vật trong triều
đình nhà Mạc tham dự.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015602" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433173" style="color: black;"></a><b> Quãng thời gian xảy ra sự kiện</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Việc phải dùng từ “quãng thời
gian” trong một sự kiện lịch sử là một việc làm không mong muốn, thực tế
từ sự chắp nối ghi chép này đến sự ghi chép khác của tư liệu sử học để
suy ra thời gian chính xác mà sự kiện xảy ra đó là điều khó khăn để phục
hồi lại sự kiện lich sử đã xảy ra.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Thông sử”</i></b> chép sự kiện xảy ra vào năm 1582, trong khi đó <b><i>“Minh thực lục”</i></b> tại mục 1281 ngày 26 tháng 6 năm vạn lịch thứ 13 (22/7/1585) chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“[1281] ngày 26 tháng 6 năm
Vạn lịch thứ 13 (22/7/1585) trước đó vào năm Vạn lịch thứ 8 có cuộc
tranh chấp biên giới giữa An Nam và các hạt Lôi Động, Quy Thuận thuộc
tỉnh Quảng Tây”</i></b><b><i>.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục103, tr2967 – 2968, thần tông, q162, tr6a – 6b]</i></span><br />
<span style="color: black;">Năm <b><i>“Vạn Lịch thứ 8”</i></b> là năm 1580, <b><i>“Thông sử”</i></b>
cung cấp sự kiện vào năm 1582. Như vậy có thể suy ra quãng thời gian
xảy ra sự kiện lịch sử này nằm trong thời gian từ 1580 đến 1586 [mục
1282 – Minh thực lục] (dẫn sau) là 6 năm, trong khi đó quá trình chuẩn
bị của triều đình nhà Mạc xảy ra từ thời điểm nào, không thể xác định rõ
được.</span><br />
<ol start="2">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015603" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433174" style="color: black;"></a><b> Nội dung diễn biến sự kiện</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Với thời gian từ 1580 đến 1586
là quãng thời gian sự kiện nhà Mạc thành công trong việc đòi được đất
đai bị mất từ các triều đại tiền nhiệm Đại Việt. Thời gian đó nằm tại
các niên biểu như sau: (năm 1580 là năm Canh Thìn niên biểu Diên Thành
thứ 3 nhà Mạc còn năm 1586 là năm Ất Dậu, niên biểu Đoan Thái thứ nhất
của nhà Mạc).</span><br />
<span style="color: black;"> Vào năm 1584, niên biểu Diên Thành thứ 7 nhà Mạc, <b><i>“Minh thực lục”</i></b> cung cấp tại mục [1278] như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“[1278] ngày 11 tháng giêng
năm Vạn Lịch thứ 12 (22/2/1584) Tổng đốc Lưỡng Quảng đô ngự sử Quách Ứng
Sinh xin hội các quan để khám xử An – Nam và các động thuộc các xứ Hạ
Lôi, Quy – Thuận tại biên giới. Hoặc trả lại cho An Nam hoặc xây mốc đá
định biên giới để chấm dứt mối tranh giữa hai bên và phân biệt giữa Hoa
và Di. Hoàng thượng theo lời.”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục 102, tr2705, thần tông, q145, tr4a]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Đọc những dòng sử trên từ <b><i>“Minh thực lục”</i></b>, chúng ta gặp lại 2 địa danh <b>Quy – Thuận</b>
mà tại sự kiện I chúng tôi đã trình bày ở trên. Như vậy, suốt thời gian
500 năm sau, các triều đại Đại Việt đã dùng cả biện pháp ngoại giao,
biện pháp quân sự quyết tâm đòi lại vùng đất đã bị mất này từ kỷ nhà Lý
trước kia cho đất nước.</span><br />
<span style="color: black;"><b>Thống kê sơ lược việc đòi lại đất đai 2 châu Quy Thuận diễn ra như sau:</b></span><br />
<span style="color: black;"> * Nhà Lý, 6 lần cử sứ sang Tống để đòi đất và dùng cả quân đội đánh sang Quy – Thuận nhưng việc đành lỡ dở.</span><br />
<span style="color: black;"> * Nhà Trần tập trung 3 vạn quân đánh sang châu Quy – Thuận nhưng việc cũng không thành công.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Lịch triều hiến chương loại chí”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Anh Tông, năm Hưng Long thứ
2 (1318) (ngang với năm Hoàng Khánh thứ 3 nhà Nguyên) sai đem hơn 3 vạn
quân bất thần kép đến châu Trấn Yên lại chia quân lấn châu Quy – Thuận”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Lịch triều hiến chương loại chí, q4, tr196, NXB sử học, 1962]</i></span><br />
<span style="color: black;">Tới kỷ nhà Lê, những cố gắng mong muốn thu về vùng đất Quy – Thuận đã bị mất từ kỷ nhà Lý cũng không thành công.</span><br />
<span style="color: black;">Trở lại với những chi tiết đã dẫn ngày 11 tháng giêng năm Vạn Lịch thứ 12, sau đó 1 năm, <b><i>“Minh thực lục”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“[1281] ngày 26 tháng 6 năm Vạn Lịch thứ 13 (22/7/1585)”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> <b><i>“Trước đó vào năm
Vạn Lịch thứ 8 có cuộc tranh chấp biên giới giữa An Nam và các hạt Lôi
Động, Quy – Thuận thuộc tỉnh Quảng Tây. Triều đình sai quan cắt trả lại
sáu giáp, 12 thôn. Đến nay sứ đến lại đem việc mất đất ra nói. Bộ lễ
tâu:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Điều xin của Mậu Hợp quá
quắt lắm! Việc mất đất xảy ra cách mấy chục năm về trước, tranh chấp lại
xảy ra mấy chục năm sau đó. Người xưa nói rằng: “Người khép xảo trá mở
đất đai theo ý họ” Mậu Hợp đúng là người như vậy, nay ban văn thư cho
biết về việc sửa đổi trong bản đồ. Hoàng thượng chấp nhận”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục 103, tr1967 – 2968, thế tông q162, tr 6a – 6b]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Với hành trình và kết quả đòi
đất đai Đại Việt đã bị mất vào tay nhà Tống, nhà Nguyên từ trước đó, nay
được vị vua thứ 5 nhà Mạc thực hiện giai đoạn này.</span><br />
<span style="color: black;">Sau đây là những diễn biến cụ thể và sự
thành công trong việc đòi được một phần đất 2 châu Quy – Thuận của vị
vua thứ 5 nhà Mạc được chép cụ thể tại mục [1282] của <b><i>“Minh thực lục”:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“[1282] Ngày 1 tháng 9 năm
Vạn Lịch thứ 14 (12/10/1586) Bộ binh phúc tấu về việc các quan đốc phủ
tại Lưỡng Quảng xưng rằng: “Các châu động Hạ Lôi, Quy – Thuận tiếp giáp
với An Nam, thời Trần, Lê kế tiếp có xảy ra sự xâm vượt đến nay qua các
đời nhân tâm đã định, yên ổn không phải chỉ có một ngày. Nay </i></b><b><i>đ</i></b><b><i>ô
thống sứ Mạc Mậu Hợp nảy ý tham đòi lại, tâu nhàm lên thiên tử, đã sai
quan khám và trả lại hơn 120 thôn. Nhưng y còn buông thả mưu đồ phóng
túng đòi hỏi không ngớt, hành động của y giống như cái gọi là: “Được
Lũng lại muốn thêm Thục”; Thực là quá lắm! Sự việc không thể nghe một
bên, để tiếp tục gây mối lo dồn dập về sau. Căn cứ vào cương thổ trước
kia hoặc lấy núi non làm giới hạn hoặc lấy sông </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>ngòi làm giới hạn để phán
xét, không thể điều đình theo lối quanh co. Có hai thôn Ngân Bang, Long
Phố dân giống như người Di; Ba Mễ, Cô Cổ hai thôn đất gần Thạch Lâm, xin
đề nghị ban cấp. Để mỗi bên tuân thủ những điều đã định”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Hoàng thượng theo lời bàn để
tỏ sự ưu đãi đối với người phương xa, nay công bố, từ nay trở về sau
không được phép vượt ra khỏi bổn phận trình bày xin thêm nữa”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục, 104, tr3295 – 3296, thần tông, q178, tr2a – 2b]</i></span><br />
<span style="color: black;">Trong quá trình phục dựng sự kiện lịch sử, nguyên tắc cơ bản cốt lõi của lịch sử là <b><i>“bằng chứng”</i></b>.
Không có bằng chứng, không thể phục dựng lại những sự kiện lịch sử đã
trôi qua, đó là những nguyên tắc cơ bản bất di bất dịch của lịch sử (dù
không có chuyên môn). Chúng tôi hiểu và chấp nhận ngay từ ban đầu nguyên
tắc này để gắng tìm các sự kiện lịch sử khách quan của nhà Mạc.</span><br />
<ol start="3">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015604" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433175" style="color: black;"></a><b> Kết quả của sự kiện</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Với một quá trình (khoảng 6 – 7 năm) không khảo sát được thời điểm chuẩn bị của nhà Mạc, <b><i>“quãng”</i></b> thời gian từ 1580-1586: sau 6 năm. Nhà Mạc thành công trong việc đòi lại một phần đất đai <b>hai châu Quy – Thuận</b> đã bị mất vào tay nhà Tống từ những năm 1057, 1064, kết quả sự kiện lịch sử này là:</span><br />
<span style="color: black;"> <b>* Năm 1585: Là 6 giáp với 12 thôn</b></span><br />
<span style="color: black;"><b> * Năm 1586: Là 120 thôn cùng với</b></span><br />
<span style="color: black;"> <b>– Thôn Ngân Bang</b></span><br />
<span style="color: black;"><b> – Thôn Long Phố</b></span><br />
<span style="color: black;"><b> – Thôn Cô Cổ</b></span><br />
<span style="color: black;"><b> – Thôn Ba Mễ</b></span><br />
<span style="color: black;"> Tổng số lượng đất đai đấu tranh đòi lại này, nhà Mạc thu về cho đất nước được:</span><br />
<blockquote>
<span style="color: black;"><b> 136 thôn, 6 giáp </b></span></blockquote>
<span style="color: black;">Vùng đất mà nhà Mạc thu về cho giang sơn đất nước rộng bao nhiêu km<sup>2</sup>,
tương đương với bao nhiêu huyện ngày nay, chúng tôi không đủ sức khảo
cứu được. Dù biết rằng Thạch Lâm là một địa danh tỉnh Cao Bằng giáp biên
giới Trung Hoa, thật tiếc, chúng tôi cũng không thể đi thực địa để tìm
lại những địa danh cổ như : <b>Ba Mễ,</b> <b>Cô Cổ, Ngân Bang hay Long phố,</b> hiện nay mang tên gì, sự thay đổi các địa danh này theo tiến trình lịch sử đất nước ra sao? Chúng tôi được biết rằng 2 động <b>Vật Dương</b> và <b>Vật Ác</b>
đã bị mất ở đời Lý có diện tích tương đương 14 huyện ngày nay. Thời
điểm khép lại sự kiện số III này vào năm 1586 chỉ còn lại 6 năm sau là
tới sự kiện 1592 của nhà Mạc sẽ được chúng tôi đưa vào sự kiện số V sau
này.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015605" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_TOC455433176" style="color: black;"></a><b> KẾT LUẬN SỰ KIỆN SỐ III</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Từ sự kiện số I, sự kiện số II rồi sự kiện số III mà chúng tôi đã trình bày ở trên. Nhiệm vụ của <b><i>“lịch sử nhận thức”</i></b> đã thu được những kết quả ngoài mong đợi. <b><i>“Lịch sử nhận thức”</i></b> đã trao tận tay <b><i>“gói quà”</i>: <i>“cắt đất hai châu Quy – Thuận”</i> </b>cho Mạc Thái Tổ. Sau 5 đời, cháu của Mạc Thái Tổ đã có công mở <b><i>“gói quà”</i></b> quý đó từ tay <b><i>“lịch sử nhận thức”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b>TÓM LƯỢC SỰ KIỆN SỐ III</b></span><br />
<span style="color: black;"><img alt="Untitled.png" class="alignnone size-full wp-image-18075" data-attachment-id="18075" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="Untitled" data-large-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled5.png?w=551?w=433" data-medium-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled5.png?w=551?w=196" data-orig-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled5.png?w=551" data-orig-size="433,664" data-permalink="https://nghiencuulichsu.com/untitled-40/" src="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/untitled5.png?w=551" /> </span><br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"><img alt="78_nguyenanh.jpg" class="alignnone size-full wp-image-18078" data-attachment-id="18078" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="78_nguyenanh" data-large-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/78_nguyenanh.jpg?w=551?w=551" data-medium-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/78_nguyenanh.jpg?w=551?w=300" data-orig-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/78_nguyenanh.jpg?w=551" data-orig-size="640,454" data-permalink="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-5/78_nguyenanh-2/" src="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/78_nguyenanh.jpg?w=551" /></span></div>
<br />
<h4 style="text-align: center;">
<span style="color: black;"><b>Phần V: Sự kiện số</b><b> IV</b><b></b></span></h4>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015607" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433179" style="color: black;"></a>VẤN ĐỀ ĐẦU HÀNG CỦA NHÀ MẠC</span><span style="color: black;"> </span></div>
<span style="color: black;">Sự kiện diễn ra tại biên giới Đại Việt cuối năm 1540, nhà Mạc đầu hàng nhà Minh là sự thật, được cả sử ta, sử Minh ghi chép. <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư” </i></b>chép sự kiện trên như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Mùa đông, tháng 11 Mạc Đăng
Dung cùng cháu là Văn Minh và bề tôi là bọn Nguyễn Như Quế, Đỗ Thế
Khanh, Đặng Văn Tri, Lê Thuyên, Nguyễn Tổng, Tô Văn Tốc, Nguyễn Kinh Tế,
Dương Duy Nhất, Bùi Trí Vĩnh qua trấn Nam quan, mỗi người đều cầm
thước, buộc dây vào cổ, đi chân không đến bò rạp ở Mạc phủ nước Minh dập
đầu quỳ dâng tờ biểu xin hàng biên hết đất đai quân dân quan chức trong
nước để xin phán xử”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đại Việt sử ký toàn thư, tr621, q2, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015608" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433180" style="color: black;"></a> MỘT SỐ DẪN GIẢI</span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><b> </b>Năm 1527 nhà
Mạc ra đời, tới năm 1540 thời gian 13 năm đã trôi qua. Sự kiện tại biên
giới Đại Việt cuối năm 1540 mà sử ghi chép là kết quả một quá trình được
hình thành từ chính sách đối nội, đối ngoại của nhà Mạc. Đồng thời song
hành cùng chính sách đối nội và đối ngoại từ triều đình nhà Minh, Minh
thế tông.</span><br />
<span style="color: black;"> Đã có kết quả tất phải có nguyên nhân, sử không thể dẫn giải toàn bộ quá trình tạo nên kết quả của sự kiện này. Trong <b><i>“Kiến Văn tiểu lục”</i></b> Lê Quý Đôn cũng từng phân giải về sự kiện nhà Mạc đầu hàng nhà Minh như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Xem tập Thù vực chu tư lục
(Nghiêm Tòng Giản nhà Minh biên soạn) thì về nghi lễ sai sứ thần đi sính
vấn của đời trước, về gốc ngọn việc nhà ngụy Mạc xin hàng, về sự khó
khăn trong khi gây dựng cơ nghiệp trung hưng, về lòng thành khẩn tố cáo
của di thần đời trước và đại cương quan chế, binh chế nước ta đều có thể
biết rõ hơn”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Kiến văn tiểu lục, tr196, VSH xuất bản 2007]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Sau gần 150 năm kể từ thời
gian trên, Lê Quý Đôn tiếp cận nguồn sử liệu nhà Minh khi đi sứ bắc sau
khi tiếp cận nguồn sử liệu trong <b><i>“Thù vực chu tư lục”</i></b> và ông hiểu: <b><i>“gốc ngọn việc nhà ngụy Mạc xin hàng”</i></b><b><i>.</i></b></span><br />
<span style="color: black;">Như vậy gốc chính là nguyên nhân, ngọn
là kết quả của sự kiện, do đó công việc mà chúng tôi cần phải làm là: đi
tìm gốc của sự kiện trên tức là nguyên nhân của sự kiện lịch sử đã xảy
ra tại giai đoạn này.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015609" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_TOC455433181" style="color: black;"></a><b> </b>BỐI CẢNH XÃ HỘI TRUNG HOA VÀ NỘI BỘ TRIỀU ĐÌNH NHÀ MINH GIAI ĐOẠN MINH THẾ TÔNG</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Để có thể tìm hiểu <b><i>“gốc”</i></b> – <b><i>“ngọn”</i></b>
sự kiện số 4 trên, người đọc sử không thể trông chờ gì từ nguồn tư liệu
rất hạn hẹp từ quốc sử Đại Việt cũng các nguồn sách khác tại giai đoạn
này. Khớp nối nguồn tư liệu của <b><i>“Minh sử”</i></b>, <b><i>“Minh thực lục”</i></b>, <b><i>“Việt kiệu thư”</i></b>, <b><i>“An Nam chí nguyên”</i></b> sẽ có câu trả lời thỏa đáng cho sự kiện số 4 mà chúng ta quan tâm.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015610" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433182" style="color: black;"></a><b> Bối cảnh xã hội Trung Hoa</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Xã hội Trung hoa giai đoạn Minh thế tông chấp chính, có thể so sánh với một xã hội được miêu tả trong <b><i>“Truyện Kiều”</i></b>,
một tác phẩm văn học bất hủ của Nguyễn Du mà mỗi người Việt Nam đều
biết, người ít đọc, thuộc dăm bảy câu, người ham thích thuộc lòng, thậm
chí đọc ngược cả tác phẩm. Một xã hội Trung hoa thời đó được hình dung
qua một câu thơ Truyện Kiều: <b><i>“Có ba trăm lạng việc này mới xuôi”!</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> Tại Trung hoa những cuộc khởi
nghĩ tự phát của lực lượng nông dân xảy ra liên tục và quy mô ngày càng
lớn. Đế quốc Mông Cổ ngày càng hùng mạnh, gây áp lực chiến tranh từ biên
giới phía bắc Trung hoa. Những rối loạn từ chính quyền cơ sở tại các
địa phương giáp biển của Trung Hoa là hậu quả từ những lực lượng cướp
biển (giặc Nụy) góp phần. Có thể coi giai đoạn xã hội Trung hoa này
thông qua bối cảnh nội bộ triều đình nhà Minh sau đây.</span><br />
<ol start="2">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015611" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433183" style="color: black;"></a><b> Bối cảnh nội bộ triều đình nhà Minh</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Xã hội nào, thì con người nấy,
bối cảnh nội bộ cơ cấu thượng từng sẽ là tấm gương phản ánh chân thực
toàn cảnh xã hội Trung hoa giai đoạn Minh Thế tông chấp chính. Đồng thời
có thể coi giai đoạn lịch sử này của triều đình nhà Minh đã bước vào
giai đoạn suy vong trong chu trình khép kín bất khả kháng của mỗi sự
vật, sự việc trên đời: [(thành – thịnh – suy – hủy), ngày nay người ta
đã khống chế được quy luật bất thành văn này bằng cơ chế nhiệm kỳ cộng
với sự phân chia quyền lực)].</span><br />
<span style="color: black;"> Để làm rõ bối cảnh triều đình
nhà Minh tại sự kiện lịch sử cuối năm 1540 liên quan giữa hai quốc gia
Trung hoa và Đại Việt. Chúng tôi không đi sâu vào những bàn cãi suốt 5
năm đánh hay không đánh Đại Việt, thông qua các nhân vật Phan Đán, Phan
Trân, Đường Trụ, Từ Cửu Cao vv… trong triều đình nhà Minh mà chỉ cung
cấp tư liệu lịch sử ghi chép về bộ máy chiến tranh chuẩn bị xâm lược Đại
Việt giai đoạn này, thông qua ba nhân vật chủ chốt:</span><br />
<span style="color: black;">– Minh Thế Tông.</span><br />
<span style="color: black;">– Hàm Minh hầu cừu loan.</span><br />
<span style="color: black;">– Hữu đô ngự sử Mao Bá Ôn.</span><br />
<span style="color: black;">Bộ máy chiến tranh được khởi động để xâm
lược Đại Việt giai đoạn Minh thế tông rất khác với bộ máy chiến tranh
xâm lược Đại Việt giai đoạn Minh thành tổ với những nhân vật: Chu Năng,
Trương Phụ, Triệu Tuấn…</span><br />
<span style="color: black;">Bộ máy chiến tranh do triều đình Minh
thế tông khởi xướng xuất hiện lùng nhùng kéo dài qua hai giai đoạn (1530
– 1537) và (1537 – 1540). Tại triều đình nhà Minh xuất hiện hai phái <b><i>“chủ hòa” </i></b>và<b><i> “chủ chiến”</i></b><i>, </i>tranh
cãi nhiều năm đánh hay không đánh Đại Việt. Sau đây là những hình ảnh
thu nhỏ về bộ não chỉ huy bộ máy chiến tranh ấy của triều đình nhà Minh –
Minh Thế Tông thông qua từng cá nhân cụ thể:</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015612" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433184" style="color: black;"></a><b><i>a, Minh Thế Tông:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> Ngoài những hành vi, lối sống
khác lạ, Minh thế tông thể hiện những quan điểm cá nhân của mình thông
qua những bàn luận, tranh cãi trong việc đánh hay không đánh An Nam mà <b><i>“Minh sử”</i></b> cung cấp chi tiết:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Uông Văn Thịnh truyền hịch
sang An Nam bảo rằng nếu Đăng Dung hàng phục, dâng nộp bản đồ, thì được
tha chết, bố con Đăng Dung vội vàng sai sứ dâng biểu xin hàng và đưa
thư nói rằng: “Họ Lê suy loạn, Trần Cảo loạn nghịch, nghỉ (Mạc Đăng
Dung) và Phương Doanh có công được nhân dân quy phụ. Những đất đai đã
ghi chép ở trong nhất thống chí (?) nghỉ (Mạc Đăng Dung) xin được tha
tội và xin cống như lệ cũ”. </i></b><b><i>THÁNG 3 NĂM GIA
TĨNH 17, BỌN TRIỀU PHỤ ĐEM VIỆC ẤY TÂU VUA. LÊ NINH SỢ THIÊN TRIỀU CHO
ĐĂNG DUNG QUY HÀNG, BÈN ĐEM ĐẦU ĐUÔI ĐĂNG DUNG THOÁN TH</i></b><b><i>Í</i></b><b><i>, SỐ BINH MÃ VÀ ĐƯỜNG LỐI TIẾN QUÂN TÂU BÀY</i></b><b><i>.
Vua giao tất cả cho bộ binh cùng với đình thần bàn định. Các quan đều
nói họ Mạc không nên tha và phải cho đem quân đánh ngay. Lại xin đề cử
Hàm Minh hầu tổng đốc quân vụ và Bá Ôn làm tham tán. Vua chuẩn y. Trương
Kính dâng sớ tâu bày 6 phương lược về việc đánh An Nam và nói rằng: </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Phải có 30 vạn quân, mỗi
năm phải dùng 160 vạn thạch lương thực, những phí tổn về việc đóng
thuyền, mua ngựa, chế tạo khí giới, khao thưởng quân sỹ hết hơn 70 vạn
nữa. Quân ta vượt biên nhọc mệt, quân họ nghỉ ngơi mạnh khỏe, tình thế
khác nhau, điều đó phải nên suy xét cẩn thận”. Bản sớ của Trương Kính
vừa dâng lên, thì lại tiếp được bản tâu của tri châu Lâm Hy Nguyên nói
rằng: Đăng Dung thế nào cũng phá vỡ được. Bộ binh không biết quyết định
thế nào,lại xin Vua giao cho các quan đình thần bàn định. Khi các quan
đệ bản tham nghị lên, vua không bằng lòng nói rằng:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Trẫm nghe các khanh sỹ đại
phụ bàn riêng với nhau, đều nói không nên đánh. Các ngươi giữ chính
quyền của nhà nước, không có chủ trì việc gì cũng giao cho hội nghị, xem
ra các ngươi không có cùng lòng mưu tính việc nước”. Vua lại sai Cừu
Loan và Mao Bá Ôn đi làm việc khác”</i></b><b><i>.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> <i>[Minh sử 321, An Nam, q3, tr352 – 3547 tr107 (bản dịch). TL/LS khoa sử </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>ĐH KHXH&NV. KH: TL/LS 0030]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Từ sự ghi chép trên của <b><i>“Minh sử”</i></b>
là những diễn biến sơ bộ lần hoãn quân thứ nhất năm 1537 với quyết định
từ Minh thế tông. Từ tình hình thực tế xã hội giai đoạn này, cùng những
diễn biến của phái <b><i>“chủ hòa”</i></b> và phái <b><i>“chủ chiến”</i></b>
trong chính quyền triều đình Minh Thế Tông. Minh Thế Tông đã chọn
phương án dung hòa mâu thuẫn nội tại của hai phái trong triều đình như
sau: <b><i>“</i></b><b><i>Minh sử</i></b><b><i>”</i></b> mục liệt truyện Mao Bá Ôn chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Vua bèn cải bổ Bá Ôn lĩnh
chức binh bộ thượng thư kiêm hữu đô ngự sử và bắt đem quân đi ngay. vua
cho dụng binh là việc hệ trọng, ý vua KHÔNG MUỐN ĐÁNH THỰC, CHỈ MUỐN RA
OAI ĐỂ BẮT AN NAM TÒNG PHỤC. Nhưng binh bộ thượng thư Trương Toản. Không
biết ý vua có phải không. Các quan triều thần phần nhiều bàn không nên
đánh, nhưng không dám can hẳn”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh sử, q2, tr2088, tầng dưới đến tr2090 tầng trên, tr49 (bản dịch) TL/LS khoa sử ĐH KHXH&NV. KH: TL/LS 0030]</i></span><br />
<span style="color: black;">Qua 2 lần dẫn trên, người đọc có thể
hình dung bối cảnh nội bộ triều đình nhà Minh từ 1530 đến 1537 và từ
năm 1537 đến 1540, trong việc bàn cãi xung quanh cuộc chiến tranh xâm
lược Đại Việt.</span><br />
<span style="color: black;">Bộ máy điều hành chiến tranh xâm lược
Đại Việt là hình ảnh thu nhỏ cả xã hội Trung hoa và nội bộ triều đình
nhà Minh, được phản ánh trung thực qua hai nhân vật cầm đầu bộ máy chiến
tranh sau đây.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015613" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433185" style="color: black;"></a><b><i>b, Nhân vật Hàm Ninh hầu Cừu Loan</i></b></span><br />
<span style="color: black;">Trong các cuộc chiến tranh vệ quốc đã xảy ra nhằm bảo vệ Đại Việt, có lẽ công việc đầu tiên cha ông ta phải tính tới: <b>Biết ta và biết địch</b>.
Nhà Mạc đã thành công từ bên kia biên giới trong cuộc chiến thầm lặng
bằng phương pháp tình báo, thậm chí ngay tại triều đình Minh thế tông
(mà ngày nay người ta gọi là <b><i>“tình báo chiến lược”</i></b>)
mọi bàn luận, chủ trương xâm lược Đại Việt đã được nhà Mạc thu thập,
phân tích. Có rất nhiều người dân đất nước phụng sự nhà Mạc thời đó âm
thầm hy sinh vì sự trường tồn của đất nước, bị bắt, bị giam, hy sinh vì
nền độc lập của Đại Việt.</span><br />
<span style="color: black;"> Từ những tin tức tình báo
“chiến lược” và “chiến thuật” đã góp phần cho chủ trương, chính sách kế
hoạch phòng thủ kịp thời, cùng với những kế sách uyển chuyển của nhà Mạc
trước một cuộc chiến tranh xâm lược từ bên kia biên giới. Nhà Mạc đã
chặn đứng thành công những âm mưu đen tối và thâm độc từ các phía vào
Đại Việt. <b>Nhà Mạc đã mua được con ngựa đầu đàn trong guồng máy chiến tranh xâm lược này</b>.
Những người Việt âm thầm hoàn tất những công việc đó là ai? Chúng ta
không thể nào biết được, chỉ biết rằng lịch sử luôn có những khúc quanh,
như việc đuổi 2,5 vạn quân Tưởng (đồng minh) ra khỏi bắc Việt Nam gần
đây, cùng là những phương pháp tương tự.</span><br />
<span style="color: black;">Tại mục liệt truyện Mao Bá Ôn, <b><i>“Minh sử”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Tháng 7 nhuận, vua sai Bá Ôn và Cừu Loan đi đánh An Nam, b</i></b><b><i>ọ</i></b><b><i>n
Bá Ôn đến Quảng Đông, hội đồng với tổng đốc Trương Kính, tổng binh Liễu
Tuân, tham chính ông Vạn Đạt và Trương Nhạc để bàn định các công việc.
Lại tổng bắt lính ở Quảng Đông, Quảng Tây, Hồ Quảng và người Thổ Lang
cộng 12 vạn 5 nghìn người chia làm 3 đạo từ Bằng Tường, Long Động và Tư
Lãng tiến sang An Nam và lấy 2 đội Kỳ binh làm thanh viện. Bá Ôn tư cho
tuần phủ Vân Nam là Uông Văn Thịnh đem quân đóng ở ghềnh Liên Hoa và
cũng chia làm 3 đạo tiến sang An Nam. Công việc xếp đặt vừa xong thì CỪU
LOAN PHẠM T</i></b><b><i>Ộ</i></b><b><i>I, TRIỀU ĐÌNH ĐÒI LOAN VỀ và cho Liễu Tuân lên thay”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> </i></b><i>[Minh sử, q2, tr2088 tầng dưới đến tr2090 tầng trên, tr51 (bản dịch), TL/LS khoa sử ĐH KHXH&NV. KH: TL/LS 0030]</i></span><br />
<span style="color: black;">Người đứng đầu guồng máy chiến tranh xâm lược Đại Việt Hàm Ninh hầu Cừu Loan phạm tội gì?</span><br />
<span style="color: black;">Tại mục: “Hạnh trạng của Tư thiên đại phu, binh bộ thượng thư Đông Nhai Ông Vạn Đạt” cung cấp một phần sự thật này:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Trước kia, Hàm Ninh hầu
(Cừu Loan) sai bộ hạ lẻn đến đòi Đăng Dung cho tiền thì sẽ được đầu
hàng. Ông (ông Vạn Đạt) phát giác việc ấy, nên việc hối lộ không thành” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh sử tập 16, q39, tr67a – 75a, tờ 72 (bản dịch). TL/LS khoa sử ĐHKHXH&NV. KH: TL/LS 0032]</i></span><br />
<span style="color: black;">Nhân vật số 2 guồng máy chiến tranh xâm
lược Đại Việt đã gục ngã ở bên kia biên giới còn lại nhân vật số 1 được
đôn lên thay thế cả vị trí này trong bộ máy quân sự xâm lược Đại Việt
của nhà Minh.</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015614" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433186" style="color: black;"></a><b><i>c, Nhân vật hữu đô ngự sử tham tán quân sự thứ nhất: Mao Bá Ôn</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> Mao Bá Ôn đỗ tiến sỹ năm 1517 ra làm quan triều đình nhà Minh và được thăng tới chức hữu đô ngự sử. <b><i>“</i></b><b><i>Minh sử</i></b><b><i>”</i></b> cung cấp những trạng thái tâm lý của Mao Bá ôn trước và sau nhận nhiệm vụ số 1 trong guồng máy chiến tranh xâm lược Đại Việt.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“</i></b><b><i>Minh sử</i></b><b><i>”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Bấy giờ vua sai Mao Bá Ôn
đi đánh An Nam. Phan Đán đi qua nhà Mao Bá Ôn, bảo Bá Ôn rằng: An Nam
không phải là giặc kẽ ngạch. Ông nên lấy cớ còn đương có đại tang (bố
Mao Bá Ôn mất) </i></b><b><i>x</i></b><b><i>in từ đừng đi vội”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> </i></b><i>[Minh sử, liệt truyện Phan Đán, q2, tr214 tầng dưới dòng 11, tr58 (bản dịch) TL/LS khoa sử ĐH KHXH&NV, KH: TL/LS 0030]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Dù không có sớ phân trần hay
quyết liệt bàn cãi trong những lần bàn đánh hay không đánh Đại Việt, Mao
Bá Ôn đã có những quan điểm riêng cố không nhận chức hữu đô ngự sử. Khi
nhận việc đánh An Nam cố ý chậm chạp lừng khừng, có thể coi Mao Bá Ôn
nằm trong phái <b><i>“chủ hòa”</i></b> như Đường Trụ, Phan Đán, Phan Trân, Từ Cửu Cao tại triều đình nhà Minh giai đoạn lịch sử này. Trong bài hạnh trạng Mao Bá Ôn.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Minh sử”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Hạnh Trạng của tiền quang
lộc đại phu, trụ quốc, thái tử thái bảo, binh bộ thượng thư Mao Bá Ôn
(do La Hồng Tiên soạn). Ông húy là Bá Ôn, tự là Nhữ Lệ, quê ở Cát Thủy,
năm Đinh Mão đời Chính đức (1507) đỗ hương thí, năm sau đỗ tiến sỹ.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Năm Bính Thân đời Gia Tĩnh
(1536) lập hoàng thái tử, chiểu lệ thì thông chiếu dụ cho các nước ngoài
biết. Vua thấy An Nam bỏ không triều cống đã lâu, muốn đem quân sang
hỏi tội, nh</i></b><b><i>ư</i></b><b><i>ng chưa tìm được người làm chủ súy. Đình thần đề nghị cử ông sung chức ấy.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Mùa xuân năm Đinh Dậu (1537) vua cho ông khôi phục hữu đô ngự sử. </i></b><b><i>ÔNG CỐ TỪ</i></b><b><i>, nhưng vua không nghe lại sai quan thúc dục ông lên đường, BẤT ĐẮC DĨ ông phải tuân mệnh”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh sử, t16, q39, tr42a – 47b, tr67 (bản dịch), TL/LS khoa sử </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>ĐH KHXH&NV, KH: TL/LS 0032]</i>”</span><br />
<span style="color: black;">Một vài phác họa chân dung hai nhân vật
cầm đầu bộ máy chiến tranh chuẩn bị xâm lược Đại Việt là như vậy. Cừu
Loan ngã ngựa dọc đường. Còn lại một thân, một ngựa, Mao Bá Ôn đã dùng
bảo bối mà Minh thế tông trao cho trong chiếu thư khi xuất quân ra Lưỡng
Quảng giáp Đại Việt như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Nay đặc cách sai nhà ngươi
(Mao Bá Ôn) cùng với quan hầu Cừu Loan, đi trước đến chỗ thích trung
giữa Lưỡng quảng và Vân Nam… chiếu theo các sự lý do bộ ấy đã đề nghị ra
</i></b><b><i>ĐỀU GIAO HẾT CHO NHÀ NGƯƠI TÙY NGHI XỬ TRÍ…</i></b><b><i>” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Thù vực chu tư lục, tr123 – 124 bản dịch Trần Lê Hữu, TL/LS khoa sử, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>ĐH KHXH&NV, KH: LS/ TL 0089]</i></span><br />
<span style="color: black;">Nhằm tìm ra một nhân vật trung gian có
thể hoàn tất công việc trong nhóm quan lại lương quân Trương Kinh – ông
Vạn Đạt – Trương Nhạc, để trao gửi chiếc chìa khóa giải quyết cuộc chiến
trong danh dự. Mao Bá Ôn đã tìm được một nhân vật đáp ứng đủ tiêu chí
mà Bá Ôn cần, đó là: <b>Trương Nhạc</b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Minh sử”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Về sau Mao Bá Ôn đem quân
đến, Trương Kính đem tất cả việc quân giao cho Trương Nhạc trông coi.
Lại tiến cử Trương Nhạc và ông Vạn Đạt với Bá Ôn. Trương Nhạc và Bá Ôn
bàn luận trong mấy ngày. Bá Ôn bảo Nhạc rằng: “CÔNG VIỆC Ở GIAO CHỈ LÀ
CỦA ÔNG” rồi cho Đăng Dung đầu hàng như lời Trương Nhạc đề nghị.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Triều đình bổ Nhạc đi lĩnh
chức tham chính Chiết Giang. Bá Ôn tâu xin giữ lại. Nhạc được cải bổ làm
tham chính Quảng Đông, chia giữ Hải Bắc”</i></b><b><i>.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh sử, q2, tr2143 tầng trên, dòng
17 và tầng dưới, tr58(bản dịch) liệt truyện Trương Nhạc, TL/LS khoa sử
ĐH KHXH&NV, KH: LS/TL 0030]</i></span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015615" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433187" style="color: black;"></a><b><i>d, Nhân vật Trương Nhạc</i></b></span><br />
<span style="color: black;">Trương Nhạc là ai mà đã được toàn bộ
khối quân sự địa phương Lưỡng Quảng – Vân Nam đề cử cho Mao Bá Ôn .Từ
đâu Mao Bá Ôn trao cho Trương Nhạc chiếc chìa khóa để [<b><i>“đóng” – “mở”</i></b>] cuộc chiến tranh xâm lược Đại Việt này.</span><br />
<span style="color: black;"> Duới đây xin dẫn ra nhân thân Trương Nhạc</span><br />
<span style="color: black;">Do <b><i>“Minh sử”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Ông tự là Duy Kiều, đỗ tiến
sỹ năm Đinh Sửu đời Chính Đức (1517) sau ông bị trích ra Liêm Châu,
Liêm Châu cách Giao Chỉ một con sông. Bấy giờ triều đình đang bàn định
việc đánh Giao Chỉ. Trương – Các đề nghị với bộ lại sai ông đi đánh,
nhiều người tán thành việc đánh Giao Chỉ, chỉ có một mình ông tranh luận
không nên đánh. Ông dâng sớ điều trần 6 điều không nên đánh, nhưng vẫn
tuyển mộ binh sỹ, tích trữ lương thực, lập các đồn lũy, dự bị kế hoạch
để đợi lệnh. Thượng thư Mao Bá Ôn lĩnh chức chủ súy. Mạc Đăng Dung sợ,
mật sai người đến nói với ông xin đầu hàng.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Ngày Kỷ Hợi, ông được thăng chức đề học phó sứ tỉnh Chiết Giang, rồi đổi sang chức tham chính.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Bá Ôn theo đề nghị của ông
cho Đăng Dung đầu hàng. Đăng Dung hỏi rằng thái thú Châu Liêm bây giờ ở
đâu? Bá Ôn bèn cùng với đốc phủ Thái Kính tâu xin đổi ông coi châu Khâm
và châu Liêm. Đăng Dung đến cửa quan đầu hàng, ông thân hành đến n</i></b><b><i>hậ</i></b><b><i>n sự đầu hàng và tặng Đăng Dung hai bài thơ”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh sử, tập 23, q38, tr17a – 18a, tr86 – 87 (bản dịch); TL/LS </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>khoa sử ĐH KHXH&NV; KH: TL/LS 0032]</i></span><br />
<span style="color: black;">Trương Nhạc không phải là một nhân vật
có danh chức trong triều đình nhà Minh, vốn là một quan chức địa phương,
giáp với biên giới Đại Việt. Trương Nhạc có thời là đốc học tỉnh Chiết
Giang Trung Hoa. Như vậy, ta có thể biết được rằng Trương Nhạc thuần túy
là một người hiểu biết, có học vấn, là người chống chiến tranh. Thời
gian từ năm 1517 Trương Nhạc đã làm việc tại biên giới sát Đại Việt đến
năm 1540 đã là 23 năm Trương Nhạc sẽ rất hiểu tình hình nội bộ Đại Việt,
cũng như tinh thần chống ngoại xâm của Đại Việt. Nhưng quan trọng hơn
hết, <b>tại sao Trương Nhạc được Mao Bá Ôn trao cho chiếc chìa khóa
giải quyết cuộc chiến tranh xâm lược Đại Việt ầm ĩ này từ triều đình
nhà Minh?</b> Và tối quan trọng hơn cả Trương Nhạc là mắt xích gì
cho sự đảm bảo mọi thương thuyết để giải quyết các vấn đề giữa hai quốc
gia giai đoạn lịch sử đó.</span><br />
<span style="color: black;"> <b><i>“An Nam chí nguyên”</i></b> sẽ hé lộ một phần nào đó sự trao đi, đổi lại, cùng những tranh biện xung quanh sự kiện này:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Gặp bấy giờ Tư mã Mao Bá Ôn
đến, Nhạc đem hết cả những việc trước đã bàn luận và phân tích mà trình
bày cho Bá Ôn biết. Nhạc lại chính tay viết thành một tập trình bày về
tình hình nội bộ và hình thể đất đai phía giặc để cho Bá Ôn biết rõ và
nói: “Nếu ông quyết kế cứ đánh thì phương lược dùng để mưu tính tiến thủ
không còn gì hơn cái này nữa. Nhưng chỉ bằng bãi binh không đánh là kế
hoạch hoàn toàn hơn cả. Đó là tùy ông quyết định sách lược ra sao đấy
thôi”. Nhạc nói chuyện với Bá Ôn luôn mấy ngày, rất được Bá Ôn vừa ý. Bá
Ôn nói kín với Nhạc rằng: “CÔNG VIỆC GIAO CHÂU GIAO CẢ CHO ÔNG ĐẤY”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Trước đó Đăng Dung nghe biết triều đình (nhà Minh) dấy quân bèn sai đồ đảng là Phạm Chính Nghị đem công văn sang Vân Nam nói:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Tiền quốc vương là Lê Chừu
bị nghịch thần cảo giết hại, Chừu không có con. Đăng Dung cùng với người
nước bèn lập Tuệ, em Chừu lên kế vị. Tuệ bị kẻ gian là Đỗ Ôn và Trịnh
Tuy dỗ dời vào Thanh Hoa. Đăng Dung lại lập em Tuệ là Khoáng, rồi lại
đón Tuệ từ Thanh Hoa trở về. Tuệ và Khoáng đều bị bệnh chết. Họ Lê không
có người nối dõi. Khoáng khi sắp chết, có bàn với quân thần, cho rằng
Đăng Dung có công lao với nước nên mới trao cho ấn chương, bảo đứng lên
làm chủ trông coi việc nước (Mạc Đăng Dung) bèn được người nước suy tôn.
Cái cớ sở dĩ không được dâng biểu thông sứ tiến cống là trước vì Trần
Cảo chiếm giữ Lạng Sơn, làm nghẽn đường sau vì bởi thủ thần đóng cửa ải
không tiếp nạp đó thôi. Lê Ninh là con của loạn thần Nguyễn Kim, mạo
nhận là họ Lê, chứ không phải thực con của Tuệ” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Đăng Dung tuy tự kể lể trình
bày như vậy, nhưng sự việc đều gian trá lừa bịp, phần nhiều là lời bào
chữa cho mình. Kiềm quốc công Mộc triều phụ tâu việc ấy lên vua Minh
biết.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Được ít lâu Phương Doanh
(Đăng Doanh) chết, Mạc Phúc Hải lên nối ngôi. Đăng Dung sai sứ giả sang
vận động với Nhạc. Nhưng Nhạc không hề thông hiếu với hắn. Đến bây giờ,
Đăng Dung lại càng cầu xin tha thiết. Nhạc bèn yêu sách bằng những điều
kiện như vẫn nói chuyện với đốc phủ (Thái Kinh) từ trước. Đăng Dung ban
đầu từng còn quật cường, nhưng bị Nhạc dọa dẫm về họa phúc, bảo phải tự
mình sớm liệu mưu tính lấy. Đăng Dung bấy giờ mới chịu một một vâng theo
mệnh lệnh.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> Gặp bấy giờ Trương
Nhạc thăng làm đốc học Chiết Giang, Rồi lại chuyển đi làm Tham chính.
Đăng Dung do đó lại chùng chình nghi ngờ, không quyết đ</i></b><b><i>ị</i></b><b><i>nh.
Bá Ôn dâng sớ tâu xin cho Nhạc được về Quảng Đông. Đăng Dung cho người
dò xét thái thú Liêm Châu ở đâu. Khi biết Nhạc đã đến Quảng Đông. Đăng
Dung nói: </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Thái thú họ Trương (Trương Nhạc) ở đó, thì ta không sợ rồi”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> </i></b><i>[An Nam chí nguyên, tr31 – 32, viện sử học, KH: ĐVv 290]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i>Bức tranh toàn cảnh
nội bộ triều đình nhà Minh được dẫn giải qua ba nhân vật chính tham dự
guống máy chiến tranh xâm lược Đại Việt cuối năm 1540, đã được chúng tôi
phác họa ở trên, nhằm góp phần đưa yếu tố khách quan sự kiện này về
đúng vị trí của nó trong lịch sử.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015616" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433188" style="color: black;"></a><b> </b>BỐI CẢNH NHÀ MẠC GIAI ĐOẠN (1527 – 1540) NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỐI PHÓ VÀ CHUẨN BỊ CHIẾN TRANH VỆ QUỐC</span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Bối cảnh Đại Việt trước khi
nhà Mạc ra đời là sự cấu thành những mâu thuẫn sâu sắc trong lòng 1 xã
hội quân chủ kéo dài từ thế kỷ XV – XVII. Sự ra đời của nhà Mạc chấm dứt
20 năm đại khủng hoảng nội bộ Đại Việt. Một sự thay đổi khách quan theo
một tiến trình vận động tự nhiên <b><i>“cùng – biến – thông”</i></b>,
sự thay đổi này diễn tiến trong gần hai thập kỷ đã giúp Đại Việt đi dần
vào quỹ đạo ổn định và phát triển theo hướng tích cực. Thành quả đó các
sử gia Lê trung hưng không thể phủ nhận khi soạn <b><i>“Bản kỷ tục biên”</i></b>.</span><br />
<span style="color: black;"> Nhà Mạc ra đời, lại đứng trước
những mẫu thuẫn nội tại mới nảy sinh xuất phát từ hệ tư tưởng nho giáo
và nhận thức xã hội cách ngày nay 5 thế kỷ. Những ảnh hưởng từ chế độ
cũ, hình ảnh, danh tiếng người anh hùng dân tộc Lê Lợi khắc sâu vào đời
sống văn hóa cả dân tộc. Sau gần 20 năm phân rã, chính quyền trung ương
nhà Lê tạo ra những nhóm quan lại tranh giành quyền lực, bất chấp quyền
lợi đất nước, những toan tính mưu quyền được thể chế hóa bằng một chính
thể, hai khuôn mặt vv…</span><br />
<span style="color: black;"> Trong khi đó, ở bên kia biên
giới, đế quốc Trung hoa một lần nữa âm thầm chuẩn bị một cuộc chiến
tranh quy mô lớn nhằm thôn tính Đại Việt.</span><br />
<span style="color: black;"> Bối cảnh nhà Mạc thời kỳ này, được các sử gia đương thời mô tả nằm trong tình huống <b><i>“lưỡng đầu thọ địch”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;">“lưỡng” là hai: Hai lực lượng quân sự,
một ở bên kia biên giới Đại Việt đang lăm le tiến hành cuộc chiến tranh
tổng lực xâm lược Đại Việt, lực lượng thứ hai đang nhen nhóm và thành
hình tại Thanh Hoa Đại Việt. Nhưng trên thực tế nhà Mạc đang đứng trước
một tình huống <b><i>“ngũ đầu thọ địch”</i></b></span><br />
<span style="color: black;">Trên tấm bản đồ quân sự của nhà Mạc xuất hiện năm gọng kìm từ năm hướng:</span><br />
<span style="color: black;"> – Bốn hướng đánh vào Đại Việt từ bên ngoài</span><br />
<span style="color: black;"> – Hai hướng nội ứng trong nội bộ Đại Việt (hai hướng nội ứng quy vào một mối)</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433190" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015617" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_TOC455433189" style="color: black;"></a><b> </b>NHỮNG HƯỚNG TIẾN CÔNG TỪ BÊN NGOÀI VÀO ĐẠI VIỆT</span></li>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015618" style="color: black;"></a><b> Lực lượng quân sự của triều đình nhà Minh</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><b> </b>Lực lượng quân sự chính quy của nhà Minh được chia làm hai mũi tiến quân từ hai hướng vào Đại Việt, <b><i>“Minh sử”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i> “Tháng 7 nhuận, vua sai Bá
Ôn và Cừu Loan đi đánh An Nam. Bọn Bá Ôn đến Quảng tây, hội đồng với
tổng đốc Trương Kính, tổng binh Liễu Tuân, tham chính ông Vạn Đạt và
Trương Nhạc để bàn định các công việc. Lại trưng bắt lính ở Quảng Đông,
Quảng Tây, Hồ Quảng và người thổ lang cộng. 12 vạn 5 nghìn người, chia
làm 3 đạo từ Bằng Tường, Long -Động và Tư Lang tiến sang An Nam và lấy 2
đội kỳ binh làm thanh viện. Bá Ôn tự cho tuần phủ Vân Nam là Uông Văn
Thịnh đem quân đóng ở ghềnh Liên Hoa và cũng chia làm 3 đạo tiến sang An
Nam” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh sử, liệt truyện Mao Bá Ôn, q2,
tr2088 tầng dưới đến 2090 tầng trên, tr51 (bản dịch), TL/LS khoa sử, ĐH
KHXH&NV. KH: TL/LS 0029]</i></span><br />
<ol start="2">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015619" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433191" style="color: black;"></a><b> Ba lực lượng quân sự của Lão Qua và Xạ Lý, Bát Bách</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><b> </b><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015620" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc456893265" style="color: black;"></a>Là
3 nước nhỏ nằm ở phía tây, tây bắc Đại Việt ba lực lượng quân sự này
sẵn sàng tham dự ba hướng tấn công vào Đại Việt từ hướng tây, tây bắc
(Mộc Châu).</span><br />
<span style="color: black;"> Ngày 23/10 năm Gia Tĩnh thứ 16 (1537) <b><i>“Minh thực lục”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“[1221] tuần phủ Vân Nam Uông Văn Thịnh tâu…Thổ xã trang tuyên ủy </i></b><b><i>LÃO QUA</i></b><b><i>
phạ nhã nghe tin chinh phạt An Nam hăng hái đầu tiên tình nguyện, vả
lại nước này đất rộng nhiều người An Nam sợ chúng, có thể cho đối địch
riêng một phía.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Mặt khác, thổ xã trang tuyên ủy </i></b><b><i>BÁT BÁCH</i></b><b><i> Điêu Lăm Na, Thổ Xã ty, tuyên ủy </i></b><b><i>XẠ LÝ </i></b>(1 nước nhỏ giáp Lão Qua).</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Điêu Khâm gần với Lão Qua,
thổ xã ty Mạnh Lương Điêu giao tại thượng lưu Lão Qua đất nhiều lính voi
sẵn sàng việc chinh thảo. Xin miễn việc tra khám, ra lệnh cho họ tề tựu
tại địa phương, nên ra lệnh cho Lão Qua trú binh tại Mộc Châu để đợi
tiến binh, bọn họ chiếm được địa phương nào cho cai quản, chiếu thư ban:
có thể chấp nhận lời tâu” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục v80, tr4282 – 4283 thế tông, q205, tr4b – 5a, tr202</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> bản dịch, NXB Hà Nội, 2010]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i>Vậy là có thêm ba lực
lượng quân sự nước ngoài cùng tham chiến đánh Đại Việt từ phía tây, tây
bắc đất nước. Nhưng điều tối nguy hiểm bởi âm mưu làm tan hoang Đại
Việt: <b><i>“Bọn họ chiếm được địa phương nào cho cai quản”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> Mảnh đất ngàn năm ông cha đã
đổ bao xương máu gây dựng giữ gìn nay sẽ bị chia 5 xẻ 7, sẽ bị xé nát
trước âm mưu thâm độc từ phía bắc, khi những đội quân xâm lược ô hợp
trên giày xéo đất nước cái gì sẽ phải trả giá? Nhà Mạc đứng trước một
nút thắt của lịch sử từ 5 mũi tiến công ở bên ngoài và bên trong nội bộ
Đại Việt.</span><br />
<ol start="3">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015621" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433192" style="color: black;"></a><b> Lực lượng quân sự của Chiêm Thành đánh Đại Việt từ biển vào</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Ngày 6/4 năm Gia Tĩnh thứ 17
(1538) (sau 1 tháng lệnh hoãn binh từ Minh thế tông 1537), xuất hiện yếu
tố Chiêm Thành, tri châu Khâm châu Lâm hy nguyên dâng biểu lên Minh thế
tông trình bày phương lược đánh Đại Việt từ biển vào Dương Kinh Đại
Việt.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Minh sử”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i> “[1239] ngày 6 tháng 4 năm Gia Tĩnh thứ 19 (1540) Tri châu châu Khâm, Lâm hy Nguyên dâng biểu rằng:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Thần nghe nói rằng Mạc
Phương Doanh An Nam xin hàng, đặc mệnh đại thần tra khám. Kẻ hàng nộp sổ
sách ghi đất đai dân số để hiến, nay giết quân lính của ta, cướp chiến
thuyền của ta, hàng mà như vậy ư? Nay gửi đại thần đến khám hỏi; vậy
khám gì đây? Nếu khám xem nước đó hoặc các phe phái hàng hay dối trá,
thì thực tình không hay biết được. Khám về biên giới, thì các trọng thần
nơi biên cương đã làm rồi, ai dám trả lời khác được. Thần nghĩ rằng
muốn biết tình thật, bắt giao ước những điều sau đây:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>PHẢI TRẢ CHO TA 4 ĐỘNG, lệnh
để Lê Ninh không mất ngôi vị, lệnh để cựu thần nhà Lê như Trịnh Duy
Liêu, Vũ Văn Uyên không mất chức tước và đất tuân theo lịch chính sóc.
Theo những điều của ta là hàng, không theo là ngụy trá. Nhân đó hưng
binh hỏi tội, lại được sự trợ giúp của lực lượng Thuận Tòng, thì trận
nào mà chẳng thắng. Lại bảo: “Chỗ dựa của Phương Doanh là Đô Trai (Cổ
Trai) vùng này gần biển, bùn lầy hơn 10 dặm, thuyền không ghé được. Kế
hoạch của chúng nếu kinh thành không giữ được thì chạy đến Đô Trai, Đô
Trai không giữ được thì chạy ra biển. Nếu quân ta tại Đông Hoán, Quỳnh
Hải giúp Chiêm Thành đánh về phía Nam, thì giặc không chạy được.” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục v84, tr4815 – 4817,
thế tông, q216, tr2a – 3a, tr211 – 212, Minh thực lục quan hệ Trung Quốc
– Việt Nam thế kỷ XIV – XVII, NXB Hà Nội, 2010]</i></span><br />
<span style="color: black;">Những tính toán, dự trù kế hoạch quân sự
từ triều đình Minh thế tông đã hoàn tất trước năm 1540. Trên tấm bản đồ
quân sự tác chiến, 4 mũi tấn công Đại Việt từ bên ngoài đã đươc lên
khung cùng với năm lực lượng nội ứng của Đại Việt tương tác, hoàn chỉnh
chuẩn bị vượt biên giới xâm lăng Đại Việt.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015622" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433193" style="color: black;"></a><b> </b>LỰC LƯỢNG NỘI ỨNG TRONG LÒNG ĐẠI VIỆT</span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Sau gần 5 năm tranh cãi, đánh
hay không đánh Đại Việt, cùng với việc chuẩn bị hậu cần chiến tranh,
guồng máy chiến tranh xâm lược của nhà Minh vận hành một cách ì ạch,
chậm chạp. Đến ngày 24/3 năm Gia Tĩnh thứ 17 (1538) Minh thế tông đột
ngột xuống chiếu tạm hoãn đánh An Nam, chiếu viết:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“[1222] ngày 24 tháng 3 năm Gia Tĩnh thứ 17 (22/4/1538) vì những lời tâu của Lê Ninh Hoãn việc chinh phạt An Nam” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục v80, tr4341 – 4343,
thế tông, q210, tr4a – 5a, Minh thực lục – quan hệ Trung Quốc – Việt Nam
thế kỷ XIV- XVII, tr203, NXB Hà Nội, 2010]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Tại sao sau một thời gian khá
dài, chuẩn bị kỹ càng chỉ chờ ngày phát lệnh chinh thảo Đại Việt, Minh
thế tông lại xuống chiếu hoãn binh?</span><br />
<span style="color: black;"> Một giọt nước làm tràn ly, một
cục diện mới xuất hiện từ nội bộ Đại Việt mang món quà mới đến với Minh
Thế tông: hai lực lượng nội ứng sẵn sàng nộp đất cho kẻ thù. Thế và
trận đã chuyển sang một tình huống mới, cần toan tính mới của Minh thế
tông trước kế hoạch xâm lược Đại Việt.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015623" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433194" style="color: black;"></a><b> Sự kiện từ cựu thần nhà Lê</b><b>:</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><b><i>“Minh thực lục”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“[1218 ngày 6 tháng 9 năm
Gia Tĩnh thứ 16 (9/10, ngày Nhâm Ngọ, trước đó người Giao Chỉ Vũ Văn
Uyên mang đồng đảng đến hàng. Đô ngự sử Uông Văn Thịnh sai chỉ huy Triệu
Quang Tổ đến phủ dụ. Văn Uyên bèn sai người di là bọn Nguyễn Hoằng Quý
đến hiến bản đồ tiến binh, nhân nói về tình trạng loạn lạc tại An Nam
rằng Văn Uyên vốn là bầy tôi của nhà Lê, do loạn Đăng Dung nên ra đóng
quân tại Tuyên Quang, cựu thần nhà Lê như Nguyễn Nhân Liên, Lê Kinh Mỹ,
mỗi người chiếm đóng mỗi phương, đánh nhau với Đăng Dung. Văn Uyên có
10000 quân, đợi thiên binh xuống phía Nam sai cháu là Vũ Tử Lăng đóng
tại cửa ải Thạch Long để nhập theo, rồi hiệu triệu người trong nước thế
có thể dẹp Đăng Dung được. Văn Thịnh xin ban cho Văn Uyên chức quan và
cấp sắc dụ để tiện liệu việc”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục v80, tr4262, thế
tông, q204, tr1b, Minh thực lục quan hệ Trung Quốc Việt Nam thế kỷ XIV –
XVII, tr199 – 200, NXB Hà Nội, 2010]</i></span><br />
<ol start="2">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015624" style="color: black;"></a><b> Sự kiện từ nội bộ nhà Lê trung hưng:</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Trong các cuộc chiến tranh nói chung
không thể không tính đến sức mạnh ghê gớm của lực lượng quân sự nội ứng
đã buộc Minh thế tông hoãn binh vào ngày 23/4/1538 này. Sau khi nhận
được “món quà” từ phía Lê – Trịnh.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Minh thực lục”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“[1222] Ngày 24 tháng 3 năm Gia Tĩnh thứ 17 (23/4/1538) vì những lời bàn tán về Lê Ninh, nên tạm hoãn việc chinh phạt An Nam…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>…Cùng lúc triều phụ lại báo
Lê Ninh đã nhận được hịch văn gửi trước đó, tường trình việc (họ Mạc)
soán đạt và giết vua, xa giá lánh nạn, cùng cung cấp tin tức về số binh
mã thủy bộ, trình bày con đường tiến quân chiếu thư phán đưa nội vụ
xuống bộ binh tập hợp phủ, bộ, các quan hội bàn…”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> </i></b><i>[Minh
thực lục, tr4341 – 4343, thế tông, q210, tr4a – 5a, Minh thực lục –
quan hệ Trung Quốc – Việt Nam thế kỷ XIV – XVII, tr203 – 204, NXB Hà
Nội, 2010]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Toàn cảnh bản đồ quân sự của
triều đình nhà Minh kết hợp với các lực lượng quân sự nước ngoài, hai
lực lượng nội bộ Đại Việt làm nội ứng đã được chuẩn bị chu đáo hòng xâu
xé tan hoang Đại Việt một lần nữa sau nhà Hồ. Nhà Mạc đứng trước một
tình huống <b><i>“</i>ngũ đầu thọ địch”.</b></span><br />
<div class="wp-caption alignnone" data-shortcode="caption" id="attachment_18080" style="width: 3060px;">
<img alt="nha mac" class="alignnone size-full wp-image-18080" data-attachment-id="18080" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="nha mac" data-large-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/nha-mac.png?w=551?w=551" data-medium-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/nha-mac.png?w=551?w=206" data-orig-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/nha-mac.png?w=551" data-orig-size="3050,4444" data-permalink="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-5/nha-mac-2/" src="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/nha-mac.png?w=551" /><br />
<div class="wp-caption-text">
<span style="color: black;">Bản đồ quân sự các hướng tiến công từ biên kia biên giới vào Đại Việt và 2 lực lượng nội ứng</span></div>
</div>
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015625" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_TOC455433195" style="color: black;"></a><br />III. NHỮNG BÀI HỌC TỪ LỊCH SỬ</span><br />
<span style="color: black;"> Lịch sử như một sợi dây chằng
níu giữ gìn quá khứ, hiện tại và tương lai cho một xã hội hay lớn hơn là
cả một dân tộc và một đất nước. Nhìn lại quá khứ, những bài học xương
máu từ lịch sử đã được các thế hệ đi trước rút ra những lời tâm huyết,
truyền lại cho đời sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Xem tập: Bình định nam giao lục, có thể biết được cái lỗi cha con họ Hồ sở hở lầm lẫn, mở đường cho giặc kéo vào cướp nước”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> </i></b><i>[Kiến văn tiểu lục, tr196, viện sử học XB 2007]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i>Dù lịch sử đã trôi qua hơn 600 năm, cuộc chiến tranh xâm lược Đại Việt do Minh Thành tổ phát động với cái mác<i> <b>“Hưng diệt, phế tuyệt”</b></i> (diệt Hồ, cứu Trần) xảy ra trước kia. Ngày nay chúng ta đọc những lời than phẫn uất trong <b><i>“Bình ngô đại cáo”</i></b>
của Nguyễn Trãi . Hay ghi bút của sử thần Ngô Sỹ Liên, hậu thế chúng ta
càng hiểu được những tội ác tày trời của một cuộc chiến tranh xâm lược
từ phương bắc vào Đại Việt:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Giáo mác đầy đường, đâu
chẳng là giặc Minh cuồng bạo, sách vở cả nước đều trở thành đống tro
tàn. Muốn tìm sự tích sót lại trong than, trong tro” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Bài tựa, Ngô Sỹ Liên, Đại Việt sử ký toàn thư, tr20, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Để biết thật sâu, nhằm hiểu
thật rõ những âm mưư đen tối, những tội ác đất không dung trời không tha
từ Minh thành tổ và đội quân xâm lược phương bắc gây ra cho Đại Việt.
Không thể không nhắc tới tác phẩm: <b><i>“Việt Kiệu thư”</i></b>
do Lý Văn Phượng người đời Minh soạn. Tác phẩm lưu giữ toàn bộ các
chiếu thư của Minh thành tổ gửi Chu Năng, Trương Phụ, Trần Húc, Lưu Tuấn
trong quá trình xâm lược Đại Việt giai đoạn này.</span><br />
<span style="color: black;"> Năm Vĩnh Lạc thứ 4 (1406) Minh thành tổ phát động cuộc chiến tranh xâm lược Đại Việt, <b><i>“Minh sử”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Tháng 7, cho Chu Năng làm
chinh di tướng quân, Mộc Thạnh và Trương Phụ làm phó, đem quân chia
đường sang đánh An Nam. Lại lấy binh bộ thượng thư Lưu Tuấn làm tham tán
quân vụ, hành bộ thượng thư Hoàng Phúc và đại Lý Khanh Trần Hiệp đốc
biện lương hướng” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh sử, q1, tr87 tầng trên và tầng dưới, tr5 (bản dịch) TL/LS khoa sử, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>ĐH KHXH&NV. KH: TL/LS 0029]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Từ 15/7 năm 1406 đến 20/9/1406
Minh thành tổ đã gửi 14 chiếu thư cho tổng binh quan chinh di tướng
quân thành quốc công Chu Năng. Nội dung 14 chiếu sắc quá dài, chỉ xin
lược dẫn một số nội dung chính đơn cử như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015626" style="color: black;"></a><b><i>a, Chiếu thứ nhất:</i></b> Năm thứ 4 Vĩnh Lạc, tháng 7 nhuận ngày mồng 4</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Sắc cho bọn tổng binh quan chinh di tướng quân thành quốc công Chu Năng biết… Mười việc kê sau:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>3, Quân vào nước An Nam trừ
bản kinh và sách kinh vệ thích, đạo thì không hủy, còn nhất thiết các
bản in sách, văn tự cho đến những câu quê tục, câu trẻ con học như loại
“thương đại nhân” “khưu ất dĩ” mảnh giấy một chữ cũng đều đốt hủy đi
hết. Ở trong nước ấy hễ có cái bia nào của Trung Quốc đã lập từ ngày
trước thì để lại, nhưng chỉ cái nào mà là của An Nam thì hủy đi hết, một
chữ chớ để còn lại. </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>4, Hỏi xem cột đồng thời cổ ở chỗ nào cũng tiện phá nát, quẳng ra đường, để cho quốc nhân biết.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>5, Hỏi dò khắp trong nước có
những người tinh tế thông hiểu, giỏi về mưu lược cùng bọn gian trá quỷ
quyệt đều cho cả vào hang hoài tài bão cao, cử lên hết cho đưa về kinh
(nhà Minh).</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>6, Các hạng thợ và nhạc công người nước ấy tìm ra hết, cùng cả gia thuộc, đưa về kinh sư (nhà Minh)…” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Việt Kiệu thư, tr101 – 102, q1 – q2 (bản dịch) TL/LS khoa sử, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>ĐH KHXH&NV. KH: TL/LS 0003]</i></span><br />
<br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015627" style="color: black;"></a><b><i>b, Chiếu thứ 2</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Năm thứ 2, niên hiệu Vĩnh
Lạc tháng 8 ngày mồng 1 (1406) sắc cho bọn tổng binh quan, chinh di tổng
quân thành quốc công Chu Năng biết…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>18 việc kê ra như sau</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>12, Sau khi bình định được
An Nam, có những người các hạng: sự, đạo, thầy thuốc, thầy cúng, bói
toán, âm dương, thuật sô, đều phải đưa hết về kinh, việc ấy rất khẩn.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>13, Các hạng người thợ thuyền, kỹ thuật phải tìm ra cho hết, cùng cả vợ con đưa hết về kinh đô…”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> </i></b><i>[Việt kiệu thư, q1 – q2 (bản dịch), tr108 – 109 TL/LS khoa sử, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>ĐH KHXN&NV. KH: TL/LS 0003]</i></span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015628" style="color: black;"></a><b><i>c, Chiếu thứ 3</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“ Năm thứ 4, niên hiệu Vĩnh Lạc tháng 8 ngày 27 sắc…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Kê thêm 2 việc:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>1, Trước đây dụ các người về
việc đốt nhà ở, nay lập quận huyện phàm nhất thiết nhà cửa không thể
đốt hủy được. Sau khi bình yên, tức thì dùng để ở, cần phải ngăn cấm
quân sỹ…”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> </i></b><i>[Việt kiệu thư, q1 – q2 (bản dịch) tr110, TL/LS khoa sử, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>ĐH KHXN&NV. KH: TL/LS 0003]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Chu Năng mất, Trương Phụ lên
thay từ ngày 21/10/1406 đến ngày 17/2/1406 Minh thành tổ gửi cho Trương
Phụ 54 chiếu thư chỉ đạo về chiến tranh xâm lược Đại Việt (Chúng tôi dẫn
ra 4 sắc Minh thành tổ gửi Trương Phụ trong giai đoạn này.)</span><br />
<br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015629" style="color: black;"></a><b><i>d, Chiếu thứ nhất</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Năm thứ 5 niên hiệu Vĩnh
Lạc (1407) Ngày 9 tháng Giêng sắc cho tổng binh quan chinh di hữu phó
tướng quân tân thành hầu Trương Phụ, hữu tham tướng vân dương bá Trần
Húc, Binh bộ thượng thư Lưu Tuấn…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Tục thêm 3 việc</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>1, Một là: Những thợ làm
hương, làm gạch không cứ thợ giỏi hay thợ vụng đều phải đưa hết về kinh
sư cùng cả vợ con. Còn những người thợ khác nghề khác thì lục tục cùng
cả vợ con cho đưa về sau.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Một là: cột đồng thời xưa, không biết ở chỗ nào, phải tìm tòi cho ra, đào lên đập nát bỏ ra ở đường…” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Việt kiệu thư, q1 – q2 (bản dịch) tr116 – 117, TL/LS khoa sử, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>ĐH KHXN&NV. KH: TL/LS 0003]</i></span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015630" style="color: black;"></a><b><i>e, Chiếu thứ hai</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Năm thứ 5 niên hiệu Vĩnh Lạc (1047) ngày 19 tháng 5 xuống sắc rằng…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Tục thêm 2 việc:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>2, Giao Chỉ có những bọn
thầy thuốc, thầy cúng, thầy bói, phường nhạc, con hát, thợ hương, thợ
gạch, các hạng người thợ khác kỹ nghệ phải tận số, cùng cả vợ con đưa về
kinh. Có những người thân thể cao lớn, người biết bắn súng, người biết
trộn thuốc đạn, người lái thuyền, giỏi am hiểu đường bể cùng các hạng
người bắt sống động vật cùng cả vợ con đưa về kinh…”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> </i></b><i>[Việt kiệu thư, q1 – q2 (bản dịch) tr128, TL/LS khoa sử, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>ĐH KHXN&NV. KH: TL/LS 0003]</i></span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015631" style="color: black;"></a><b><i>f, Chiếu thứ 3</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Năm thứ 5, niên hiệu Vĩnh
Lạc (1407) ngày 21 tháng 5 sắc cho tổng binh quan chinh di hữu phó tướng
quân tân thành hầu Trương Phụ…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Tục thêm 1 việc:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Đã luôn luôn dụ bảo ngươi
rằng phàm tất cả những bản in sách, văn tự của An Nam có, cho đến những
bài quê kệch con trẻ học tập như loại: “Thượng đại nhân</i></b><b><i>”,</i></b> <b><i>“</i></b><b><i>khưu
ất dĩ” MỘT MẢNH GIẤY, MỘT NỬA CHỮ cùng những bia khắc của nước ấy tự
dựng, hễ thấy thì lập tức hủy hoại đi chớ để còn lại. Nay nghe thấy quân
Trung có được những văn tự, lại không sai ngay quân nhân đốt hủy. Phải
kiểm xem rồi sau hãy đốt, vả quân Trung nhiều người không biết chữ nếu
nhất thiết làm như thế, tất đến chuyện bỏ sót mất nhiều. Từ nay ngươi
phải y theo sắc trước ra lệnh cho quân Trung hễ gặp được hết thảy những
văn tự của nước ấy sở hữu, lập tức đốt hủy không được để lưu lại…”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> </i></b><i>[Việt kiệu thư, q1 – q2 (bản dịch) tr130, TL/LS khoa sử, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>ĐH KHXN&NV. KH: TL/LS 0003]</i></span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015632" style="color: black;"></a><b><i>g, Chiếu thứ tư</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Năm thứ 5 niên hiệu Vĩnh L</i></b><b><i>ạ</i></b><b><i>c (1407) ngày 16 tháng 5…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Tục thêm 2 việc</i></b></span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><b><i> Trừ chế dụ ra, nhất thiết
những thư sắc phát đi, ký sự tiểu thiếp cùng tiểu sách thành quốc công
(Chu Năng) mang đi và sự kiện điều hoạch đều kiểm tối mật. Phong tất cả
nộp về không được lưu lại một chữ. Nếu có một chữ rơi sót ở đấy thì
không tiện” </i></b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><i>[Việt kiệu thư, q1 – q2 (bản dịch), tr128, TL/LS khoa sử,</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> ĐH KHXN&NV. KH: TL/LS 0003]</i></span><br />
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015633" style="color: black;"></a><b><i>h,</i></b><b><i> Chiếu thứ năm</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Năm thứ 5, niên hiệu Vĩnh
Lạc (1407) ngày mồng 1 tháng 8, sắc cho tổng binh quan chinh di hữu phó
tướng quân tân thành hầu Trương Phụ…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Trẫm trước sai các ngươi hễ
gặp kẻ đối địch cùng cự mệnh không phục, phải nên giết chết ngay đi. Nhà
có người nào tuổi nhỏ thì đem hoạn đi dùng làm người đun nấu, ngõ hầu
rộng bảo toàn sinh mệnh cho nó. Nay nghe thấy các ngươi đem những đứa vô
tội nhất loạt hoạn thiến cả, sai hình pháp quá lắm vậy! Từ nay về sau,
nên thể lòng trẫm, không nên làm tràn đến cả kẻ vô cớ, vậy sắc…” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Việt kiệu thư, q1 – q2 (bản dịch) tr136, TL/LS khoa sử,</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> ĐH KHXN&NV. KH: TL/LS 0003]</i></span><br />
<span style="color: black;"> 14 chiếu sắc cho Chu Năng, 54 chiếu sắc gửi cho Trương Phụ còn cả trong <b><i>“Việt kiệu thư”</i></b> đều do Minh thành tổ ghi bút trong cuộc chiến xâm lăng Đại Việt kỷ nhà Hồ. Giáo sư Hoàng Xuân Hãn trong tác phẩm <b><i>“Lý Thường Kiệt lịch sử ngoại giao và </i></b><b><i>t</i></b><b><i>ông giáo triều Lý”</i></b> đã viết:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Mong ai nấy nhận thấy một
cách rõ ràng, cụ thể, sự nguy hiểm của một cuộc ngoại xâm, nhận thấy sự
lo việc nước không phải chỉ ở đầu lưỡi, mà cần hết cả lòng hy sinh, trí
sáng suốt để xếp đặt, tính toán” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Lý Thường Kiệt Lịch sử ngoại giao và tông giáo triều Lý, tr16, NXB Hà Nội 2010]</i></span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015634" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_TOC455433196" style="color: black;"></a><b> </b>CHÚNG TA ĐỨNG TRÊN QUAN ĐIỂM NÀO?</span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Trong các cuộc chiến tranh vệ
quốc của Đại Việt đã sinh ra các vị anh hùng dân tộc, mãi mãi lưu
truyền danh thơm cho hậu thế. Nhưng bên cạnh đó cũng xuất hiện những
nhân vật đã không đặt lợi ích đất nước, dân tộc lên trên lợi ích cá
nhân, gia đình dòng họ mình. Thậm chí đã đứng hẳn về phía đối phương,
bán rẻ quyền lợi chính trị cá nhân, bán rẻ đất nước cho kẻ thù.</span><br />
<span style="color: black;"> Là hậu thế đang sống tại thế
kỷ thứ 21, nhìn ngược lại lịch sử tổ tiên, cha ông mình từ thời lập nước
đến nay chúng ta có những quan điểm như thế nào về lịch sử giữ nước và
bảo vệ đất nước của nhà Mạc?</span><br />
<span style="color: black;"> Trong cuốn <b><i>“Kiến Văn tiểu lục”</i></b>
Lê Quý Đôn đã nhận định việc sơ hở của nhà Hồ, trách nhiệm lịch sử của
nhà Hồ mở đường cho đám quân xâm lược phía bắc giày xéo đất nước suốt 20
năm như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Xem tập Bình định nam giao
lục (Châu Tấn nhà Minh soạn) có thể biết được cái lỗi cha con nhà Hồ sơ
hở, lầm lẫn, mở đường cho giặc kéo vào cướp nước và tài năng khí phách
oanh liệt của vua tôi nhà Hậu Trần”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i> </i></b><i>[Kiến văn tiểu lục, tr96, viện sử học xuất bản 2007]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i>Đó là quan điểm của
một người con Đại Việt sinh sau sự kiện lịch sử này 300 năm (nhà Hồ),
một danh nhân văn hóa Đại Việt, rồi chính từ một con người đó, có cái
nhìn sự kiện lịch sử trước thời đang sống 150 năm (tại kỷ nhà Mạc) đối
với vấn đề Trịnh Duy Liêu như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Trịnh Duy Liêu người xã Kim
Bôi huyện Vĩnh Ninh phụng mệnh vượt biển sang Trung Quốc xin quân, Thế
Tông nhà Minh cũng vì đấy cho quân đánh nhà Mạc…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Tuy công việc không thành nhưng chí khí tiết tháo đã vang cả trời đất…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Như Duy Liêu có thể gọi là người đại tài, đại trung, đại dũng trong nước” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Kiến văn tiểu lục, tr318 – 319, viện sử học xuất bản, 2007]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i>Về sau, cách sự kiện
lịch sử nhà Mạc khoảng 250 năm, các sử thần triều đình Nguyễn đã có
những lời bình về việc Trịnh Duy Liêu vượt biển xin nhà Minh đem quân
đánh nhà Mạc, <b><i>“cương mục”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Người Minh ngờ rằng có sự
dối trá. Duy Liêu bèn viết bức thư hàng vài ngàn lời, tự cho mình là
người có nghĩa khí có thể sánh với Thân Bao Tư, Trương Tử Phòng, lời lẽ
trong thư trung nghĩa mà đầy giọng căm hờn, hăng hái mà sục sôi tức bực,
khiến người đọc phải xót xa” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Việt sử thông giám cương mục, q14, tr1332 – 1333, NXB văn sử địa, 1959]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Cả 2 lời dẫn ở trên đều có chữ <b><i>“trung nghĩa”</i></b> như vậy chữ <b><i>“trung”</i></b> của nho giáo được hiểu như thế nào qua hành động của Trịnh Duy Liêu:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“trung thần bất sự nhị quân, quân sử thần tử, thần bất tử, bất trung”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> Người bầy tôi trung thành
không thờ hai vua, vua bảo bầy tôi phải chết, bầy tôi mà không chết là
bất trung. Từ ảnh hưởng đó của nho giáo dẫn đến muôn vàn tình huống bất
tương xứng, thậm chí đi ngược lại trách nhiệm đối với đất nước và dân
tộc trong lịch sử Đại Việt. Nhìn lại lịch sử đất nước đã trôi qua gần
500 năm, chúng ta đánh giá gì về việc nhà Lê – Trịnh 4 lần cử sứ thần
sang nhà Minh xin quân đánh nhà Mạc? Chúng ta đánh giá gì về 2 lực lượng
nội ứng của <b>Vũ Văn Uyên</b> và <b>nhà Lê trung hưng</b> đem quân, voi, ngựa, vũ khí, vẽ đường, lập phương án, hợp đồng với giặc từ phương bắc kéo vào Đại Việt?</span><br />
<span style="color: black;"> Trong khi đó với thời gian 150 năm nhà Mạc tồn tại trong chính trường Đại Việt, <b>nhà Mạc đã một lần nào xin, mời người Minh vào trong nước giúp nhà Mạc</b> <b>chống lại Vũ Văn Uyên, chống lại nhà Lê Trịnh?</b></span><br />
<span style="color: black;"> Ngay cả thời kỳ cát cứ tại Cao
Bằng người họ Mạc chỉ dựa vào nhà Minh, nhà Thanh để giữ lấy phần đất
cát cứ của họ. Chứ chưa 1 lần xin quân nhà Minh đánh lại đối phương của
mình. Thậm chí sử cũ do sử thần Lê trung hưng soạn, họ còn chép cả di
huấn của đại thần nhà Mạc: Đà quốc công Mạc Ngọc Liễn:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Lại chớ nên mời người nhà Minh vào trong nước ta, để đến nỗi dân ta phải chịu lầm than, đó cũng là tội không gì nặng bằng”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Đại Việt sử ký toàn thư, q2, tr723, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"><b> </b>Thật quá rõ
ràng, cùng thời, cùng bị nho giáo chi phối, lập trường quang minh chính
đại của nhà Mạc, các đời vua nhà Mạc có lập trường như vậy với đất nước
với nhân dân. Liệu chúng ta có thể đổ lỗi cho chữ <b><i>“trung”</i></b> được chăng? Cũng đã có những phân ưu về quan điểm này của cụ Lê Khắc Hòe trong một bài báo cách ngày nay vài chục năm:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Không biết gọi bọn Trần
Thiêm Bình sang cầu quân Minh về đánh nhà Hồ. Bọn cựu thần nhà Lê sang
Vân Nam xin quân Minh sang đánh nhà Mạc, vua Lê Chiêu Thống sang cầu
quân Thanh sang đánh Tây Sơn… Không biết phải gọi bọn ấy là gì? Vì bọn
ấy không chỉ dâng mấy làng, mấy động mà dâng cả giang sơn tổ quốc cho
nước ngoài, đưa cả dân tộc vào vòng nô lệ” </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Mạc Đăng Dung và vương triều Mạc, tr93, hội khoa học lịch sử Việt Nam xuất bản, 2000]</i></span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015635" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_TOC455433197" style="color: black;"></a><b> </b>NHỮNG BIỆN PHÁP NHẰM HÓA GIẢI CHIẾN TRANH VÀ CÔNG TÁC QUÂN SỰ CHUẨN BỊ CUỘC CHIẾN TRANH VỆ QUỐC CỦA NHÀ MẠC.</span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Xuất phát từ tình huống thực
tế, những năm (1527 – 1540) nhà Mạc nắm được những quyết sách, toan tính
của triều đình Minh thế tông như đã trình bày ở phần I. Mặt khác nhà
Mạc lo ổn định tình hình kinh tế, xã hội trong nước vầ gấp rút chuẩn bị
cho một cuộc chiến tranh bảo vệ đất nước.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015636" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433198" style="color: black;"></a><b> Những tình huống đặt ra cho nhà Mạc, công tác chuẩn bị các phương án chiến tranh vệ quốc.</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Đại Việt với vị trí địa chính
trị đặc biệt nằm sát cạnh một quốc gia quá lớn về diện tích, quá nhiều
về dân số. Nước Trung hoa khổng lồ ấy đã sản sinh ra một học thuyết:
Thiên triều là trung tâm, tứ di vây quanh, tứ di có nghĩa vụ phục tòng:
Cầu phong, cống nạp, cậy nhờ sự bảo hộ từ thiên triều. Những can thiệp
bằng quân sự nhằm thôn tính, bảo hộ, diễn ra từ mấy ngàn năm quanh các
tứ di. Đại Việt luôn trong tầm ngắm thôn tính, Đại Việt mạnh ý chí, thôn
tính giảm, Đại Việt lục đục, ý chí thôn tính phát triển theo cấp số
nhân.</span><br />
<span style="color: black;"> Nhà Mạc rơi vào tình huống thứ hai, Đại Việt lục đục. Cái mác <b><i>“hưng diệt phế tuyệt”</i></b> từ Thiên triều <b><i>“cứu Trần diệt Hồ”</i></b> nay đổi sang chữ <b><i>“cứu Lê diệt Mạc” </i></b>đang
phả hơi suốt chiều dài biên giới từ tây sang đông. Bóng đen của một
cuộc chiến tranh xâm lược quy mô lớn, với kế hoạch kết nối bốn lực lượng
quân sự nước ngoài, hai lực lượng nội ứng trong lòng Đại Việt. Đã được
lên phương án sắp sửa tràn qua biên giới với tổng số gần 30 vạn quân xâm
lược. Giải quyết một cuộc chiến tranh, khống chế mối họa từ bên kia bên
giới không đơn giản, như những gì người ta đã viết về nhà Mạc <b><i>“dựa hẳn vào ngoại bang”,</i></b><i> <b>“hèn hạ”</b></i>, <b><i>“khiếp sợ”</i></b>, <b><i>“vì lợi ích dòng họ” </i></b>nhẹ nhàng như bút viết trên tờ giấy mỏng…</span><br />
<span style="color: black;"> Với những cái cớ <b><i>“không nạp cống”</i></b>, <b><i>“loạn nghịch”</i></b> nhà Minh đã lặp lại những thế võ <b><i>“hưng diệt phế tuyệt”</i></b> như lời tâu của Hạ Ngôn sau đây:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“An Nam không vào triều cống
20 năm nay. Thủ thần lưỡng quảng bảo Lê Huệ và Khoáng đều không phải là
ngành trưởng của Lê Trửu đáng lập mà Đăng Dung và Trần Cảo đều là bọn
thoán nghịch, nếu sai quan đi xét hỏi, tìm lấy những tên chính phạm,
trước sứ giả đã bị nghẽn đường không đi được, thì nay nên tạm hoãn, đừng
cho sứ sang vội. Vua cho rằng: “Việc loạn nghịch ở An Nam đã được rõ
ràng nên kíp sai quan đi khám xét vua lại sai Hạ Ngôn với bộ binh thảo
luận về việc đem quân sang đánh An Nam”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh sử 321, qIII, tr3532 – 3547, tr104- 105, bản dịch. TL/LS khoa sử, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>ĐH KHXH&NV. KH: LS/TL 0030]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i>Bất kể một cuộc chiến tranh vệ quốc nào thắng lợi hay thất bại cũng bắt nguồn từ quyền lực của nhân dân, hội nghị <b><i>“Diên Hồng”</i></b>
kỷ nhà Trần, hội nghị chiến tranh của nhà Hồ và một hội nghị do triều
đình nhà Mạc tổ chức để bàn về chiến tranh vệ quốc đã được <b><i>“Thông sử”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Đăng Doanh rất sợ! Liền tu
sửa trại sách, luyện tập thủy quân. Trưng cầu hết thảy các cựu thần, lão
tướng để cùng bàn việc nước”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Thông sử, tr343, viện sử học xuất bản, 2007]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Một hội nghị <b><i>“Diên Hồng”</i></b>
vào thời Mạc để lo việc nước, đâu chỉ có người họ Mạc, bách tính Đại
Việt cùng lo việc non sông khi đất nước đang lâm nguy và cũng chính từ
nhân dân một cuộc chiến tranh toàn diện đã khởi động.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Người Châu Giao cũng rất lo
sợ, hái thuốc độc để thử gươm giáo, lấy bột bã đậu để bỏ vào dòng nước,
cắt ống đồng chôn xuống đất nhằm hãm chân ngựa. Phao tiếng rằng đội
tiền tiêu đã do đường thủy đi đánh úp Quảng Đông”…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Thù vực chu tử lục, tr132, TL/LS khoa sử, ĐH KHXH&NV. KH: LS/TL 0089]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i>Không dừng ở mức độ, <b><i>“phao tiếng”</i></b>
những đại đội thủy quân lục chiến tinh nhuệ (như đặc công nước ngày
nay) theo đường thủy âm thầm đổ bộ, bí mật tiếp cận các mục tiêu cần tác
chiến tại Quảng Đông, Quảng Tây nhà Minh. Đánh úp từ sau lưng địch. <b><i>“Minh thực lục”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“[1245] Ngày 22 tháng 10 năm
Gia Tĩnh thứ 22 (18/11/1543) tha cho Đỗ Văn Trang trinh sát người An
Nam vào mùa xuân năm Gia Tĩnh thứ 16 (1537) An Nam được tin sẽ bị chinh
phạt bèn sai đầu mục Nguyễn Văn Đô điều động Đỗ Văn Trang cùng 70 người
đổ bộ tại bờ biển Ô Lôi. Bọn tuần kiểm Tần Lương mang binh bắt được Văn
Trang bèn nhốt vào ngục tại ty án sát Quảng Đông. Nay Mạc Đăng Dung đã
hàng, các quan tại Quảng Đông cho rằng Mạc Đăng Dung đã được miễn tội
chết vậy xin tha cho Trang. Nhận phúc đáp: chấp thuận”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh thực lục v83, tr5445 – 5446, thế tông, q279, tr8a – 8b, tr224 </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>(bản dịch), NXB Hà Nội, 2010]</i></span><br />
<span style="color: black;"> 72 người lính cảm tử này của
nhà Mạc chúng ta chỉ biết được hai danh tính tiêu biểu: Nguyễn Văn Đô,
Nguyễn Văn Trang, còn lại 70 con người khác, hàng ngàn người chiến sỹ vô
danh khác của nhà Mạc âm thầm tham gia vào một cuộc chiến tranh sau
lưng địch. Chúng ta không thể biết được danh tính, nhân thân họ, trong
một cuộc chiến âm thầm chuẩn bị vệ quốc của nhà Mạc.</span><br />
<span style="color: black;"> Tương kế tựu kế, biết mình
biết địch, nút thắt lịch sử cuối năm 1540 xảy ra tại biên giới Đại Việt
là tổng hòa mối tương quan nhiều mặt của một cuộc chiến tranh vệ quốc.
Mỗi một chủ trương sách lược của nhà Mạc chứa trong nó là truyền thống
từ xa xưa của tổ tiên giữ nước, đồng thời tránh những vết xe đổ của quá
khứ. Đọng lại cùng với thời gian là những kế sách trong công tác <b><i>“tình báo”</i></b> và công việc <b><i>“địch vận”</i></b>
của nhà Mạc, đã thu được những kết quả từ thực tiễn, minh chứng từ các
nguồn sử liệu khác nhau, được chúng tôi trình bày ở phần trên.</span><br />
<span style="color: black;"> Vào thời điểm hội thảo lịch sử
nhà Mạc tại hoàng thành Thăng Long năm 2010 cố PGS – TS Nguyễn Hải Kế
đã cung cấp cho chúng tôi một bài tấu do thừa chính sứ Bùi Hoằng trình
tâu lên thái thượng hoàng Mạc Đăng Dung và vua Mạc Đăng Doanh vào năm Kỷ
Hợi (1539).</span><br />
<span style="color: black;"> <b><i>“1173 – Bùi Hoằng (1506 – ?) người xã Thượng Trưng, huyện Bạch Hạc nay là xã Thượng Trưng, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>33 tuổi đỗ đệ nhị giáp tiến
sĩ xuất thân (Hoàng giáp) khoa Mậu Tuất niên hiệu Đại Chính 9 (1538) đời
Mạc Đăng Doanh. Làm quan đến thừa chính sứ, tước An Thủy bá, về trí
sĩ.”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Các nhà khoa bảng Việt Nam 1075 – 1919, Ngô Đức Thọ chủ biên, tr342, NXB văn học, 2006]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Nội dung bản tấu là những
phương lược, kế sách an nguy của xã tắc và các biện pháp nhằm cứu nước
cứu dân trước một cuộc chiến tranh xâm lược đang phủ bóng đen suốt chiều
dài biên giới phía bắc (PGS – TS Nguyễn Hải Kế cho biết, bản tấu này
được ghi chép tại gia phả chi họ Bùi):</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Muôn tâu thánh thượng!</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Thần trộm nghĩ:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Đức lớn của trời đất là sinh</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Cái quý nhất của thánh nhân là vị</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Nhờ gì mà giữ được vị?</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Nhờ điều nhân</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Nhờ gì mà tụ họp được nhiều người?</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Nhờ hiền tài.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Lời thánh hiền căn chỉ nay
thần mạo muội có sao nói vậy. Như nhà Hồ giành được ngôi vị không biết
nuôi dân đến nỗi phải diệt thân tự tay trói mình nộp cho giặc thế chẳng
phải xót xa sao?</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Phương Nam Nguyễn Kim tiến
đánh Lôi Dương đã chiếm được Tây Kinh, quân ta tan tác. Phương Bắc Minh
Gia Tĩnh xua bọn Mao Bá Ôn, Cừu Loan cầm quân tràn xuống. Nạn đại hồng
thủy ập đến một sớm một chiều, thật là nguy cấp lắm.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Nay thái thượng hoàng nối
ngôi vị nhà Lê thay trời hành đạo. Đạo trị nước chỉ là yên dân, dân được
an hòa thì trời sẽ thuận, tai họa sẽ qua. Xin thái thượng hoàng để ý
đến dân, có dân mới có vương công xã tắc. Nay một chính sự được thi hành
để cứu dân, cứu xã tắc là cẩn cấp. Với nhà Minh chấp thuận “khổ nhục
kế”, trước là bỏ đế hiệu tiếm xưng vương, sau là tuân theo niên lịch
đăng quang với nhà Minh.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Với nội quốc: trước là điều
chỉnh thuế khóa, cởi nới phục dịch để nuôi dân. Sau là điều chỉnh hiến
chương để dạy dân chấp hành kỉ pháp được như vậy là quốc triều hưng
thịnh.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Thần có đôi lời tấu hiến nếu có điều gì chưa thuận mong thái thượng hoàng ngự lãm mà minh xét.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Niên Kỉ Hợi – thái thượng hoàng – hoàng thượng vạn vạn niên.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Đức trai cẩn tấu!”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"> Mọi cuộc chiến tranh đều kết thúc, mọi sự kiện lịch sử được chép hồi kết, sự kiện lịch sử <b><i>“đầu hàng” </i></b> của
Mạc Thái Tổ tại biên giới cuối năm 1540 là cái kết của một quá trình
vận động khách quan tương kế, tựu kế, lấy nhu thắng cương của nhà Mạc.</span><br />
<span style="color: black;"><b>Năm cái lạy, ba cái cúi đầu trước cá</b><b>i</b><b>
long đình che tàn vàng vô tri vô giác ấy tại biên giới của Mạc Thái Tổ,
vào ngày mồng 3 tháng 11 năm 1540 là cả một sự hy sinh thầm lặng, có
sức nặng ghê gớm của lịch sử đặt lên hai vai ông:</b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Tiểu mục nước ấy là bọn Trần Phỉ đến các dinh Niêm Nhai, trình bày sự thành tâm xin hàng và đợi lệnh…</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Ngày 3 tháng 11… đến kỳ đã
hẹn Mạc Đăng Dung mặc áo trắng, thắt dây tổ, tự mình đem các tiểu mục
già cả, quàng dây lụa ở cổ, đứng chầu ở cửa Nam Quan.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Trên đài đặt chiếc long
đình, che tàn vàng các viên phó tham giám thống vệ ba ty ở Lưỡng Quảng
bày hàng ra đứng đợi. Truyền lệnh mở cửa quan, Đăng Dung với cháu là bọn
Văn Minh do đường bên tả cửa quan đi ra, bỏ giày đi chân không quỳ
xuống trở mặt về hướng bắc.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Truyền sai sinh viên là Tạ
Thiên Túng cởi dây tổ ra và tiếp nhận tờ biểu xin hàng. Đăng Dung cúi
mình lạy 5 lạy, khấn đầu 3 cái, sau đó bọn cháu nó cũng lần lượt làm lễ
theo đúng nghi thức. Người chấp sự tuyên dụ tạm tha, cho chịu tội về
nước đợi chờ, sẽ chuyển tấu cho được khỏi chết. </i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Đăng Dung khấn đầu tạ xong,
truyền lính đóng cửa quan thu quân về dinh. Cháu là bọn Văn Minh người
tiểu mục đi theo bọn Hứa Tam Tỉnh cộng 28 người”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Thù vực chu tư lục, tr132 – 133, TL/LS khoa sử, ĐH KHXH&NV. </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>KH: LS/TL 0089]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Đất nước hòa bình, chuyển sang
một giai đoạn mới không chia ty, tách tỉnh, vua nhà Mạc trị vì nước
Việt, người nước Việt giải quyết nội tình nước Việt. Những toan tính, áp
đặt từ bên kia biên giới đã bị vô hiệu hóa hoàn toàn.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Minh sử”</i></b> chép:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Vua bèn xuống chiếu đổi
nước An Nam làm đô thống ty, ban cho một cái ấn bằng bạc và cho Đăng
Dung làm đô thống sứ. Sau khi đem quân về triều, bọn Bá Ôn được thăng
thưởng có sai đẳng khác nhau. Nhưng Đăng Dung là một người giảo quyệt,
biết rằng Trung Quốc không muốn dùng binh nên nghỉ (Mạc Đăng Dung) chỉ
cho đem lễ vật vào tạ một lần, rồi thôi không triều cống nữa và tự do
xưng đế ở trong nước”.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh sử, t49, q120, tr61a – 66b, tr149 – 150 (bản dịch) TL/LS khoa sử,</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> ĐH KHXH&NV. KH: LS/TL 0032]</i></span><br />
<span style="color: black;">Hoặc <b><i>“Minh sử”</i></b> ghi chép những dòng sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Vua bèn xuống chiếu bãi
binh và giáng nước An Nam xuống làm Đô thống ty và phong cho Đăng Dung
làm chức đô thống sứ. Nhưng kỳ thực thì An Nam chưa đổi làm ty, mà Đăng
Dung cũng chưa nhận chức Đô thống sứ”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Minh sử, t42, q102, tr67a – 71a, tr115 (bản dịch) TL/LS khoa sử, </i></span><br />
<span style="color: black;"><i>ĐH KHXH&NV. KH: LS/TL 0032]</i></span><br />
<span style="color: black;"><i> </i>Sự kiện số IV, nhà
Mạc đầu hàng nhà Minh tới đây chúng tôi xin khép lại, đó là kết quả cuối
cùng tiến trình lịch sử kéo dài từ năm 1527 đến cuối năm 1540 trong
chính sách đối ngoại của nhà Mạc giai đoạn này.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><b> </b>KẾT LUẬN SỰ KIỆN SỐ IV</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Sự thật là chân tính cơ bản trong cuộc
sống xã hội loài người nói chung, đồng thời cũng là thước đo cho một xã
hội phát triển vững chắc, văn minh, minh bạch….và ngược lại. Vượt lên
trên tất cả các diễn biến từ cuộc sống xã hội, lịch sử được nâng lên một
tầm quan trọng đích thực. Vậy mà lịch sử nhà Mạc đã bị bàn tay của <b><i>“lịch sử nhận thức”</i></b>
đánh cắp sự thật suốt thời gian 300 năm qua. Chúng tôi (người họ Mạc,
gốc Mạc) luôn luôn đứng trước những phiên tòa vô hình, được tạo dựng từ
nhận thức xã hội, một cách không mong muốn.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Lịch sử nhận thức”</i></b>
ra đời từ các sử gia Lê trung hưng điều hành, dẫn hướng lập một phiên
tòa xuyên qua ba thế kỷ với một bản cáo trạng ước chừng vài vạn từ, nhằm
vào lịch sử nhà Mạc. Hiệu quả đáng kinh ngạc từ bản cáo trạng của <b><i>“lịch sử nhận thức”</i></b>,
vô hình chung đã biến những người họ Mạc, gốc Mạc (hậu thế) chúng tôi
thành những bị can (tòng phạm) suốt thời gian từ (1697 – 2017). Với hình
thái tổ chức một phiên tòa, gồm có các luật sư biện hộ bào chữa khá
khiêm tốn, các công tố viên chiếm đa phần, nhiều tội danh: <b><i>“phản quốc”, “hai lần cắt đất Đại Việt”, “đem dâng một phần đất của tổ quốc cho kẻ thù”,</i></b> tội của chúng là: <b><i>“đáng chém”</i></b>, chúng: <b><i>“lấy gì để biện bạch”</i></b>
đã được tuyên đọc. Không thể thống kê được hết những bản cáo trạng luận
tội nhà Mạc, chỉ gần đây thôi một bản cáo trạng cỡ trung (khoảng 3000
từ) được soạn từ PGS – TS Trần Thị Băng Thanh, nhân Hà Nội đặt tên đường
hai vị vua nhà Mạc. Hoặc, <b><i>“việc cắt đất cho nhà Minh là kế lấy lùi để tiến, thể hiện sự khôn khéo trong ngoại giao”</i></b>
được sinh viên học viện ngoại giao đọc cáo trạng tại diễn đàn phản biện
lịch sử nhà Mạc (do bảo tàng lịch sử quốc gia chủ trì). Cứ như vậy,
những phiên tòa lưu động vô hình xuyên qua ba thế kỷ khắp mọi miền đất
nước được lập ra luận tội nhà Mạc, người họ Mạc, gốc Mạc, chúng tôi lúc
nào cũng đóng vai bị can….</span><br />
<span style="color: black;"><span class="comments-link"></span>
</span><br />
<div class="entry-content">
<div class="wp-caption alignnone" data-shortcode="caption" id="attachment_18058" style="width: 699px;">
<img alt="vo-binh-dinh-noibat_wtqw" class="alignnone size-full wp-image-18058" data-attachment-id="18058" data-comments-opened="1" data-image-description="" data-image-meta="{"aperture":"0","credit":"","camera":"","caption":"","created_timestamp":"0","copyright":"","focal_length":"0","iso":"0","shutter_speed":"0","title":"","orientation":"0"}" data-image-title="vo-binh-dinh-noibat_wtqw" data-large-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/vo-binh-dinh-noibat_wtqw.jpg?w=551?w=551" data-medium-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/vo-binh-dinh-noibat_wtqw.jpg?w=551?w=300" data-orig-file="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/vo-binh-dinh-noibat_wtqw.jpg?w=551" data-orig-size="689,517" data-permalink="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-2/vo-binh-dinh-noibat_wtqw/" src="https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2017/03/vo-binh-dinh-noibat_wtqw.jpg?w=551" /><br />
<div class="wp-caption-text">
Thanh đại đao được cho là của Mạc Đăng Dung</div>
<div class="wp-caption-text">
<br /></div>
<h4 style="text-align: center;">
<span style="color: black;"><b>Phần VI: Sự kiện số</b><b> V</b></span></h4>
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015639" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433201" style="color: black;"></a>NHỮNG DIỄN BIẾN XUNG QUANH VIỆC NHÀ MẠC RỜI THĂNG LONG NĂM 1592 VÀ SỐ PHẬN VUA MỤC TÔNG MẠC MẬU HỢP</span></div>
<span style="color: black;"> Ở góc độ người đọc sử, sự kiện
năm 1592 của nhà Mạc được sử ghi chép logic và hoàn chỉnh. Sân khấu
chính trị của nhà Mạc đã khép lại sau 65 năm chấp chính, chính quyền
trung ương nhà Mạc tan rã, một bộ phận triều đình nhà Mạc di chuyển lên
cát cứ tại Cao Bằng, vị vua thứ 5 nhà Mạc bị bắt và bị hành quyết.</span><br />
<span style="color: black;"> Hơn 300 năm qua (1697 – 2017)
chưa có một phân tích, đánh giá nào từ giới sử học mang tính phản biện,
sự kiện thứ V của nhà Mạc. Những ghi bút của đời sau thường khai thác
mặt trái từ sự kiện lịch sử này, thậm chí mô tả ngẫu hứng thiếu khách
quan hình ảnh vị vua thứ 5 của nhà Mạc Mục Tông – Mạc Mậu Hợp.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015642" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_TOC455433204" style="color: black;"></a><b> MỘT SỐ GHI CHÉP CỦA SỬ VỀ SỰ KIỆN LỊCH SỬ SỐ V</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"><b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư” </i></b>chép những diễn biến này như sau:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Tiết chế Trịnh Tùng sai trà
quận công Phạm Văn Khoái và bọn Liêm quận công, vũ quận công đem 3000
quân bộ và 2 con voi đánh dẹp sông Phố Lai. Ba tướng chia quân đánh các
huyện Yên Dũng, Vũ Ninh (Hà Bắc). Bấy giờ Mạc Mậu Hợp bỏ thuyền lên bộ
đến chùa ở huyện Phượng Nhỡn ẩn tại đấy 11 ngày. Quan quân đến huyện
Phương Nhỡn, có người thôn dân dẫn đường đưa quan quân vào trong chùa
bắt được Mạc Mậu Hợp đem đến dinh quân. Vũ quận công sai người lấy voi
chở cùng với hai kỹ nữ về kinh sư dâng tù bêu sống 3 ngày rồi chém ở bến
Bồ Đề, gởi đầu về hành tại Vạn Lại ở Thanh Hoa, đóng đanh vào hai mắt
bỏ ở chợ”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, tr707, q2, NXB VHTT, 2007]</i></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Thông sử”</i></b><i>ghi chép sự kiện này tỉ mỉ chi tiết hơn:</i></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Khi quan tiết chế từ sông
Tranh về kinh thành, nghe có người báo: “Mậu Hợp ẩn ở chùa Mô Khuê huyện
Phượng Nhỡn. Bèn sai trà quận công Nguyễn Đình Luân và Liêm quận công
Lưu Chản, dẫn quân đi bắt. Dân địa phương cho biết: “Hôm nọ Mậu Hợp giả
làm sư ông, đến ẩn ở đây, đến nay đã 11 ngày”. Quân sỹ bèn đến chùa,
thấy Mậu Hợp nghiễm nhiên ngồi xếp bằng bằng gạn hỏi, thì Mậu hợp ấm ớ
đáp rằng:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Bần tăng tu hành từ hồi còn
trẻ tuổi ở am mây này, chén muối đĩa rau, hằng ngày trai dưỡng, thắp
hương thờ phật, công đức chuyên làm”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Quân sỹ thấy nhà sư nói hoạt
bát, khiêm tốn, biết là Mậu Hợp, bèn bắt giữ. Mậu Hợp tự liệu không thể
thoát được, bèn thú thực và nói rằng:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Mấy ngày trước đấy, tôi
chạy trốn ẩn núp ở trong rừng rậm, đã quá đói khát dám xin cho một bình
rượu uống cho đã”. Quân sỹ bèn cho bình rượu. Sau khi Mậu Hợp uống thỏa
thích, ngậm ngùi than rằng:</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Nghiệp chướng quá sâu! Nay
cầu làm một người dân thường, cũng không thể được. Tội lỗi chỉ vì tổ
tiên đã làm sự giết vua cướp ngôi, đến nỗi con cháu ngày nay phải mắc
tội nặng như vậy. Mong tướng sĩ dẫn tôi đến trước hoàng đế, để bày tỏ
thực tình. Đó là lòng tôi rất mong muốn. Các tướng bèn sai dùng voi chở
Mậu Hợp và 2 tên kỹ nữ giải về kinh sư.</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Khi giải Mậu Hợp đến trước
hành doanh, phủ tiết chế sai dàn binh mã cực kỳ uy nghiêm, rồi mới cho
dẫn Mậu Hợp vào yết kiến. Mậu Hợp lễ dập đầu phủ phục ở ngoài sân, phủ
tiết chế truyền hỏi tới 3 lần, mà Mậu Hợp vì quá sợ, cứ ấm ớ không thể
đáp được, phủ tiết chế bèn sai dẫn ra ngoài cửa quan, giam tù tại đây.
Tất cả các quan văn võ đều bàn: “Chiếu điều luật, những kẻ phạm tội
thoán thí (giết vua cướp ngôi) thì xử theo luật “Lăng Trì”, “Tùng xẻo”
để làm gương cho mọi người và đúng phép nước đem thủ cấp tế cáo nhà tôn
miếu để rửa sự sỉ nhục của tiên vương và bớt cơn giận của thần dân”.
Quan tiết chế không nỡ gia cực hình, bèn sai đem treo sống Mậu Hợp 3
ngày, rồi chém đầu tại bãi cát Bồ Đề, đem thủ cấp hiến hoàng đế ở hành
tại Vạn Lại xứ Thanh Hoa, đóng đinh vào hai con mắt, rồi bêu ra ngoài”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Thông sử, tr449 – 450, viện sử học xuất bản, 2007]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Với những ghi chép của sử giai
đoạn 1592 này của nhà Mạc là quá kỹ và rõ ràng. Nhưng người đọc sử
không thấy sử chép một trận đánh cuối cùng để phân thắng thua giữa hai
bên, có lẽ cũng là một câu hỏi giành cho những người nghiên cứu lịch sử
chăng?</span><br />
<span style="color: black;"> Tại trang viết cuối luận án tiến sỹ sử học PGS – TS. Đinh Khắc Thuân viết:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Chúng ta cũng chưa thể giải
thích đầy đủ về sự thất bại nhanh chóng của nhà Mạc trước nhà Lê Trịnh
vào năm 1592, trong khi trước đó, lúc này, lúc khác quân đội Lê Trịnh
chỉ có thể vượt ra vùng nhà Mạc để cướp bóc thóc lúa rồi rút về.”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[Lịch sử triều Mạc – qua thư tịch và văn bia, tr348, NXB KHXH, 2001]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Đây là câu hỏi nghi vấn đầu
tiên của giới sử học Việt Nam đối với sự kiện của nhà Mạc năm 1592, được
viết ra vào thời điểm trước năm 2000.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015643" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_TOC455433205" style="color: black;"></a><b> SỰ CÂN NHẮC THẬN TRỌNG MANG TÍNH THÔNG BÁO TỪ NỘI BỘ NGƯỜI HỌ MẠC</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Xuất phát từ những ghi chép
của quốc sử cộng với đánh giá mà PGS – TS. Đinh Khắc Thuân đưa ra, sự
kiện lịch sử năm 1592 của nhà Mạc được chia ra hai hướng cần đi sâu tìm
hiểu.</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;">Sự tan rã nhanh chóng của triều đình nhà Mạc năm 1592,sẽ được đánh giá ở góc độ nào? Nguyên nhân từ đâu?</span></li>
<li><span style="color: black;">Số phận vị vua thứ 5 nhà Mạc xảy ra có đúng như sử chép không?</span></li>
</ol>
<span style="color: black;">Đối với lịch sử, điều tối quan trọng là:
Bằng chứng, đi tìm bằng chứng, khám phá bằng chứng để phục dựng sự kiện
hay xác định sự thật lịch sử đó là nhiệm vụ bất kỳ nhà sử học nào cũng
cần tới. Đứng trước việc phải cân nhắc mang tính thông báo, chúng tôi có
những lý do sau đây cần phải tính tới:</span><br />
<span style="color: black;"> – Tuân thủ pháp luật hiện hành do nhà nước CHXHCNVN quy định</span><br />
<span style="color: black;"> – Có trách nhiệm lâu dài đối với lịch sử đất nước trong đó có lịch sử nhà Mạc</span><br />
<span style="color: black;"> – Có trách nhiệm cụ thể với
nội bộ dòng tộc cùng với vấn đề bảo vệ lâu dài mồ mả cha ông tổ tiên
chúng tôi. Vì những lý do ấy, xin được viết như một dạng thông báo như
sau:</span><br />
<ol>
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015644" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433206" style="color: black;"></a><b> Nội dung mang tính chất thông báo</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Ngày nay, một chính khách lớn
như tổng thống, thủ tướng đương nhiệm để xảy ra những vấn đề thuộc phạm
vi: Chính sách, chính trị, đạo đức, ảnh hưởng lớn tới xã hội, họ có thể
xin từ chức một cách đơn giản. Cách ngày nay hơn 400 năm về trước điều
đó chưa từng xảy ra và không thể xảy ra với bất cứ một vị vua nào trong
chế độ quân chủ Đại Việt. Để có thể hình dung 1 cách tổng quát quá trình
sự kiện năm 1592 này của nhà Mạc, có thể liên tưởng tới 1 quy luật tất
yếu của tạo hóa (được mô tả theo một quy luật khép kín: [<b>Thành – Thịnh – Suy – Hủy</b>],
quy luật bất thành văn này, không có biệt lệ cho bất cứ cá nhân nào,
thể chế chính trị nào), đã buộc người đứng đầu nhà Mạc tiến tới một
quyết định quan trọng vào thời điểm năm 1592.</span><br />
<span style="color: black;"> Một quyết định đầy đau đớn như
gươm cắt ngang thân, chịu tất cả tổn thất ghê gớm cho dòng tộc, gia
đình, cá nhân trước lợi ích của dân tộc, đất nước là điều chưa từng xảy
ra trong lịch sử Đại Việt. Cũng có thể hiểu đó là chữ <b><i>“thời”</i></b> qua lời than của Nguyễn Quyện sau đây:</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>“Trời đã bỏ Mạc thì người anh hùng khó thi sức”</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><i>[ĐVSKTT, tr700, q2, NXB VHTT, 2004]</i></span><br />
<span style="color: black;"> Nhà Mạc còn có thể chấp chính tại Thăng Long vài đời vua nữa, nhưng ở bên kia cái đường trượt sẽ sớm xuất hiện <b><i>“vua quỷ”, “vua lợn”</i></b>
như đã xảy ra từ nhà Lê trước đây. Chấm dứt nội chiến, chấm dứt cảnh
đầu rơi máu chảy của người Việt, lánh đi để giữ lấy đức, vị vua thứ 5
của nhà Mạc đã quyết định đầy khó khăn và dũng cảm như vậy vào thời điểm
năm 1592. – Giải tán quân đội chính quy nhà Mạc</span><br />
<span style="color: black;"> – Đưa một lực lượng nhỏ triều
đình và lực lượng quân sự nhỏ lên 1 mảnh đất nhỏ: Cao Bằng (một hoàn
cảnh mới, sẽ tạo ra một tình huống mới, khép kín chu trình thành – thịnh
– suy – hủy).</span><br />
<span style="color: black;"> – Từ Cao Bằng vị vua thứ 5 nhà
Mạc âm thầm rút lui vào lịch sử, làm một người thường dân tại một thôn
quê bình yên sát tại thành Thăng Long.</span><br />
<span style="color: black;"> – Bí mật lịch sử chồng lên bí
mật lịch sử các thế hệ về sau chi họ gốc Mạc có nhiệm vụ gìn giữ mộ
phần, cúng giỗ húy kỵ vị vua thứ năm nhà Mạc cũng không hay biết đầu
đuôi sự kiện lịch sử này, kể cả người dân địa phương cũng vậy.</span><br />
<span style="color: black;"> Đã có rất nhiều cuộc càn quét
khốc liệt của nhà chúa hòng tìm ra nơi vị vua thứ 5 nhà Mạc ẩn mình,
điển hình nhất là đợt tìm kiếm và đốt phá toàn bộ khu vực chùa Phú Mãn
Quốc Oai Hà Tây và giết hại sư ông tại đây.</span><br />
<ol start="2">
<li><span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433207" style="color: black;"></a><b> Kết luận</b></span></li>
</ol>
<span style="color: black;"> Từ mục đích nhằm thông báo sự
kiện lịch sử số V, sự thật lịch sử sự kiện này hầu như còn bỏ ngỏ toàn
cảnh, hy vọng một ngày gần đây, nội bộ người họ Mạc, gốc Mạc chúng tôi
sẽ đáp ứng đúng, đủ và khách quan sự kiện lịch sử này cho dư luận xã
hội.</span><br />
<h4 style="text-align: center;">
<span style="color: black;"><b>Phần VII</b></span></h4>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc466015647" style="color: black;"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433210" style="color: black;"></a><b>KẾT LUẬN CHUNG</b></span></div>
<span style="color: black;">Vào năm 2017 (1697 – 2017) này, tác phẩm lịch sử <b><i>“Đại Việt sử ký bản kỷ tục biên” </i></b> con
đẻ của chế độ quân chủ (cung vua – phủ chúa) Lê Trịnh tròn 300 tuổi.
Lịch sử nhà Mạc ra đời từ những trang sử ấy, những trang viết này là sản
phẩm tư tưởng, quan điểm chính trị do một thể chế quân chủ mới (bình
mới rượu cũ) <b><i>“thắng cuộc” </i></b> biên chép về bên <b><i>“thua cuộc” </i></b> là nhà Mạc.</span><br />
<span style="color: black;"> Suốt 300 năm qua chưa từng
xuất hiện một nghiên cứu nào phân tích kĩ lưỡng nội dung mang tính cảnh
báo: Coi chừng sẽ xuất hiện <b><i>“lịch sử nhận thức” </i></b>nhằm
vào lịch sử nhà Mạc từ phía giới chuyên môn. Trừ một bài viết ngắn của
giáo sư sử học Hà Văn Tấn có nhắc tới tính thực dụng soạn sử của Phạm
Công Trứ.</span><br />
<span style="color: black;"> Xin hãy trả lại sự thật lịch
sử chân chính của nhà Mạc đó là đòi hỏi từ thực tiễn, lẽ công bằng tự
nhiên và là mệnh lệnh của cuộc sống, trong giai đoạn đổi mới và hội nhập
toàn diện của đất nước chúng ta. </span><br />
<span style="color: black;">Kính thưa Quý vị:</span><br />
<span style="color: black;">Đứng trước những tồn tại kéo dài của lịch sử nhà Mạc, chúng tôi xin được đồng kiến nghị như sau:</span><br />
<span style="color: black;"> – Viết lại lịch sử nhà Mạc: Bằng việc tổ chức một hội đồng các nhà sử học có <b><i>“tâm”</i></b> có <b><i>“tài”</i></b>
khai thác hết các tài liệu sử học có thể có trong nước, nước ngoài để
định hướng cách viết mới khách quan và trung thực về lịch sử nhà Mạc.</span><br />
<span style="color: black;"> – Xin chấm dứt sử dụng những
giáo trình giảng dạy tại các trường đại học trong nước như cách viết của
các ông Trương Hữu Quýnh, Nguyễn Cảnh Minh, Nguyễn Phan Khoa hay nội
dung giảng dạy của một số tác giả nữ: Nguyễn Thị Côi, Nguyễn Thị Bích,
Nguyễn Thị Thế Bình. Trong sách <b><i>“Hướng dẫn trả lời câu hỏi và bài tập lịch sử lớp 10”</i></b>, trong các cấp học phổ thông.</span><br />
<span style="color: black;"> – Xin chấm dứt những trang
viết không đủ độ “chín” như bài viết của PGS – TS. Trần Thị Băng Thanh
trên công luận về nhà Mạc.</span><br />
<span style="color: black;"> – Xin dừng phổ cập các bài
viết thể hiện sự xuống cấp về mặt đạo đức, tư cách con người như trường
hợp: Hoàng Thiếu Phủ vv…</span><br />
<span style="color: black;"> – Xin chấm dứt những bài báo
giấy, báo điện tử khai thác những tư liệu dập khuôn sử cũ để viết về
lịch sử nhà Mạc, vẽ tranh châm biếm, dựng truyện, dựng tuồng, chèo, khai
thác những tình tiết phản cảm về vị vua thứ 5 nhà Mạc: Mạc Mậu Hợp.</span><br />
<span style="color: black;"> <b><i>Kính thưa quý vị! </i></b></span><br />
<span style="color: black;">Từ sự kính trọng tiền nhân, chúng tôi
chưa hề sử dụng một câu một chữ nào trái lương tâm và không có văn hóa
đối với lịch sử nhà Lê trung hưng và nhân thân các vị Phạm Công Trứ, Hồ
Sỹ Dương. Việc sử dụng nhóm từ “lịch sử nhận thức” trong suốt quá trình
viết, thể hiện quan điểm đúng mức này từ phía chúng tôi. Kính nghĩ,
lịch sử Đại Việt còn vô số bí ẩn làm đau đầu hậu thế, những người làm
công tác khoa học lịch sử, nghiên cứu lịch sử gánh nặng đi xa… Sự đóng
góp nhỏ nhoi này của chúng tôi nhằm làm sáng tỏ một vài sự kiện lịch sử
“nóng” của nhà Mạc đến đây xin tạm dừng và trân trọng cảm ơn các quý
vị./.</span><br />
<table>
<tbody>
<tr>
<td width="279"></td>
<td width="336"><span style="color: black;"><b><i>Kính</i></b></span>
<span style="color: black;"><b><i>Ban liên lạc họ Mạc Hà Nội</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Tháng 3/2016</i></b></span><br />
<span style="color: black;"><b>Người chấp bút</b></span><br />
<span style="color: black;"><b><i>Nguyễn Xuân Lung</i></b></span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div style="text-align: left;">
<span style="color: black;"><b><i><br />
</i></b></span></div>
<span style="color: black;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc455433211" style="color: black;"></a><b>THỐNG KÊ SÁCH THAM KHẢO</b></span><br />
<br />
<span style="color: black;">– “<b><i>Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b> NXB VHTT, 2004</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Đại Việt sử ký toàn thư”</i></b> bản in nội các quan bản – Mộc bản khắc năm Chính Hòa thứ 18 (1697), NXB KHXH – 1993</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Lê triều trung hưng công nghiệp thực lục”</i></b> Hồ Sỹ Dương – Trần Lê Hữu dịch, Tư liệu lịch sử, khoa Sử Trường ĐH KHXH&NV, KH: LS/TL 0233</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Việt sử thông giám cương mục”</i></b> 20 tập, NXB Văn Sử Địa (1959 – 1961)</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Đại Việt thông sử” </i></b> Viện sử học Lê Quý Đôn, NXB VHTT, 2007</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Lịch triều hiến chương loại chí”</i></b> 4 tập, Phan Huy Chú, NXB Văn Sử Địa, 1962</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Kiến Văn tiểu lục”</i></b> , Viện Sử học xuất bản, 2007.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Đại Nam nhất thống chí”</i></b> NXB Lao động, 2012.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Dư địa chí” </i></b> Nguyễn Trãi,<b><i> “An Nam vũ cống” </i></b> NXB Sử học, 1960.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Hồng Đức bản đồ” </i></b>Tủ sách viện khảo cổ Bộ quốc gia giáo dục, 1962.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Tổng tập dư địa chí” </i></b>4 tập, NXB TN, 2012.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Việt Nam quốc sử khảo”</i></b> , Phan Bội Châu, NXB Khoa học xã hội, 1982.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Việt Nam sử lược”</i></b>, Trần Trọng Kim, NXB VHTT, 2008.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Lịch sử Việt Nam”</i></b>, q2, Đại học Sư phạm Hà Nội, NXB Giáo dục, 1980.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XX”</i></b>, Lê Thành Khôi, NXB Nhã Nam, 2014.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Lịch sử Việt Nam”</i></b>, NXB Khoa học xã hội, 1976.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Lịch sử Việt Nam thế kỷ XV – XVI”</i></b>, Viện Khoa học xã hội, 2007.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Phương trình dư địa chí”</i></b> Nguyễn Văn Siêu, NXB Tự do Sài Gòn, 1960.</span><br />
<span style="color: black;">– Sách giáo khoa <b><i>“Hướng dẫn trả lời câu hỏi và bài tập lịch sử 10”</i></b>, NXB Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, 2006.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Nhà Mạc và dòng họ Mạc trong lịch sử”</i></b>, Hội Khoa học lịch sử Việt Nam, 1996</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Vương triều Mạc” </i></b> Viện Sử học, 1992.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Góp phần nghiên cứu lịch sử triều Mạc ở Việt Nam”</i></b>, Đinh Khắc Thuân, NXB Khoa học xã hội, 2012.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến thế kỷ XIX”</i></b> Đào Duy Anh, NXB Văn học, 2016.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Chuyện đi sứ – tiếp sứ”</i></b> Nguyễn Thế Long, NXB VHTT, 2001.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Cao Bằng sự tích”</i></b> , TL/LS khoa Sử, Trường ĐH KHXH&NV</span><br />
<span style="color: black;"><i>–<b> “Sử học bị khảo”</b></i> Đặng Xuân Bảng, NXB VHTT, 1997.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Lý Thường Kiệt lịch sử ngoại giao và tông giáo triều Lý”</i></b>, Hoàng Xuân Hãn, NXB Hà Nội, 2010.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Hải Đông chí lược” </i></b>KH: A103 Thư viện khoa học xã hội.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Tấu biểu đấu tranh ngoại giao</i></b> <b><i>của Nguyễn Trãi</i></b>” – tác giả Nguyễn Văn Nguyên, NXB Thế Giới 2003.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Lịch sử triều Mạc qua thư tịch và văn bia”</i></b> Đinh Khắc Thuân, NXB Khoa học xã hội, 2001.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Đại Nam liệt truyện”</i></b>, NXB Thuận Hóa, 1994.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Bình Tây, Bình Hưng, Bình Ninh thực lục”</i></b> (thực lục của phủ chúa). KH: 0237, TL/LS khoa Sử, Trường ĐH KHXH&NV.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Mạc Đăng Dung và vương triều Mạc”</i></b>, Hội Sử học Hải Phòng, 2000.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i> “Văn bia thời Mạc” </i></b>Đinh Khắc Thuân, NXB KHXH, 1996.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Nhìn lại lịch sử</i>”</b>– nhiều tác giả, NXB VHTT, 2003.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Từ điển chức quan Việt Nam”</i></b> – Đỗ Văn Ninh, NXB Thanh niên, 2006.</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Các nhà khoa bảng Việt Nam”</i></b> (1075 – 1919) – Ngô Đức Thọ, NXB Văn học, 2006.</span><br />
<span style="color: black;"><b><i>* Sách nước ngoài</i></b></span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Tống sử” </i></b>đủ bộ, TL/LS khoa Sử, Trường ĐH KHXH&NV</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Lĩnh ngoại đại đáp”</i></b> Chu Khứ Phi soạn đời Tống, TL/LS khoa Sử, Trường ĐH KHXH&NV</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Minh sử” </i></b>đủ bộ, TL/LS khoa Sử, Trường ĐH KHXH&NV</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Minh thực lục”</i></b> NXB Hà Nội, 2010</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Thanh thực lục”</i></b> NXB Hà Nội, 2010</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Việt Kiệu thư”</i></b> đủ bộ, Lý Văn Phượng đời Minh soạn, TL/LS khoa Sử, Trường ĐH KHXH&NV</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“Thù vực chu tư lục” </i></b>Nghiêm Tòng Giản nhà Minh soạn, TL/LS khoa Sử, Trường ĐH KHXH&NV</span><br />
<span style="color: black;">– <b><i>“An Nam chí nguyên”</i></b> Cao Hùng Trưng soạn, KH: ĐVv 290 – Thư viện – Viện Sử học.<br /><br /><b>Nguồn: Nghiên cứu lịch sử</b></span><br />
<ul>
<li>
<a href="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-6/">Bản tuyên bố về lịch sử vương triều Mạc (bài 6)</a>
</li>
<li>
<a href="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-5/">Bản tuyên bố về lịch sử vương triều Mạc (bài 5)</a>
</li>
<li>
<a href="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-4/">Bản tuyên bố về lịch sử vương triều Mạc (bài 4)</a>
</li>
<li>
<a href="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-3/">Bản tuyên bố về lịch sử vương triều Mạc (bài 3)</a>
</li>
<li>
<a href="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-2/">Bản tuyên bố về lịch sử vương triều Mạc (bài 2)</a>
</li>
<li>
<a href="https://nghiencuulichsu.com/2017/03/21/ban-tuyen-bo-ve-lich-su-vuong-trieu-mac-bai-1/">Bản tuyên bố về lịch sử vương triều Mạc (bài 1)</a>
</li>
</ul>
<br />
<span style="color: black;"><b>Video yêu thích</b><br />
<span class="watch-title" dir="ltr" id="eow-title" title="Mùa Xuân Đầu Tiên"><a href="https://youtu.be/BxkTYEuLDrE">Mùa Xuân Đầu Tiên </a></span><br />
<a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">KimYouTube</a><br />
<span class="embed-youtube" style="display: block; text-align: center;"></span><a class="fl q _KCd _tWc" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%E1%BB%AFng_k%E1%BA%BB_kh%E1%BB%9D_m%E1%BB%99ng_m%C6%A1"><br /></a>
<b>Trở về trang chính</b><br />
<a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/">Hoàng Kim</a> <a href="http://thochocon.wordpress.com/">Ngọc Phương Nam</a> <a href="https://hoangkimvn.wordpress.com/">Thung dung</a> <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dạy và học</a> <a href="http://foodcrops.vn/">Cây Lương thực</a> <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">Dạy và Học</a> <a href="https://cnm365.wordpress.com/">Tình yêu cuộc sống</a> <a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops">Kim on LinkedIn</a> <a href="https://www.facebook.com/daihocnonglam">Kim on Facebook</a> <b><a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam">KimTwitter</a> <a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam"> hoangkim vietnam</a> </b> </span><br />
<div class="wp-caption-text">
<br /></div>
</div>
</div>
foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-38223884488006332382017-03-23T11:18:00.000+07:002019-05-30T01:13:51.764+07:00Hoa Nắng Hoàng Gia An<div class="uiContextualLayerParent" id="globalContainer" style="min-height: 735px;">
<div class="fb_content clearfix " data-referrer="content" id="content" role="" style="min-height: 100px;">
<div>
<div id="mainContainer">
<div class="clearfix hasRightCol" id="contentCol">
<div id="contentArea" role="main">
<div class="_5h60" data-gt="{"profile_owner":"1281970483","ref":"timeline:timeline"}" data-referrer="pagelet_timeline_main_column" id="pagelet_timeline_main_column">
<div class="_5h60" data-referrer="pagelet_main_column_personal_timeline" id="pagelet_main_column_personal">
<div id="timeline_tab_content">
<div class="_5h60 fbTimelineTimePeriod" data-referrer="pagelet_timeline_recent" id="pagelet_timeline_recent">
<div class="fbTimelineSection fbTimelineCompactSection fbTimelineSectionTransparent" id="u_jsonp_31_l">
<div class="fbTimelineCapsule clearfix" data-end="1491029999" data-referrer="pagelet_timeline_recent_ocm" data-start="1486521420" id="u_jsonp_31_k">
<div class="_5nb8" data-referrer="recent_capsule_container" id="recent_capsule_container">
<ol class="_2t4u clearfix" data-pnref="story" data-referrer="pagelet_timeline_recent_ocm" id="u_jsonp_31_k_story"><div class="_5pcb _4b0l">
<div class="_4-u2 mbm _4mrt _5jmm _5pat _5v3q _4-u8" data-fte="1" data-ftr="1" data-insertion-position="0" data-time="1490232507" id="tl_unit_-7172310804880457793">
<div class="_3ccb" data-gt="{"type":"click2canvas","fbsource":703,"ref":"nf_generic"}" id="u_jsonp_31_1k">
<div>
<div class="_1dwg _1w_m _2ph_">
<div>
<br />
<br />
<br />
<div class="_3x-2">
<div data-ft="{"tn":"H"}">
<div class="mtm">
<div class="_2a2q" style="height: 487px; width: 487px;">
<a class="_5dec _xcx" data-ft="{"tn":"E"}" data-render-location="timeline" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10209027194938690&set=pcb.10209027377023242&type=3" id="u_jsonp_31_1n" rel="theater" style="height: 324px; left: 0px; top: 0px; width: 487px;"></a><br />
<div class="uiScaledImageContainer" style="height: 324px; width: 487px;">
<a class="_5dec _xcx" data-ft="{"tn":"E"}" data-render-location="timeline" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10209027194938690&set=pcb.10209027377023242&type=3" id="u_jsonp_31_1n" rel="theater" style="height: 324px; left: 0px; top: 0px; width: 487px;"><img alt="Image may contain: sky, outdoor and nature" class="scaledImageFitWidth img" height="734" src="https://scontent.fsgn4-1.fna.fbcdn.net/v/t1.0-9/17424860_10209027194938690_4230272014356706494_n.jpg?oh=67da7dbd6bdfb3e5b298564314218938&oe=5960A0E5" style="top: -79px;" width="487" /></a></div>
<a class="_5dec _xcx" data-ft="{"tn":"E"}" data-render-location="timeline" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10209027194938690&set=pcb.10209027377023242&type=3" id="u_jsonp_31_1n" rel="theater" style="height: 324px; left: 0px; top: 0px; width: 487px;">
</a><a class="_5dec _xcx" data-ft="{"tn":"E"}" data-render-location="timeline" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10209027197338750&set=pcb.10209027377023242&type=3" id="u_jsonp_31_1o" rel="theater" style="height: 161px; left: 0px; top: 326px; width: 243px;"></a>
<br />
<div class="_46-h" style="height: 161px; width: 243px;">
<a class="_5dec _xcx" data-ft="{"tn":"E"}" data-render-location="timeline" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10209027197338750&set=pcb.10209027377023242&type=3" id="u_jsonp_31_1o" rel="theater" style="height: 161px; left: 0px; top: 326px; width: 243px;"><br /></a></div>
<a class="_5dec _xcx" data-ft="{"tn":"E"}" data-render-location="timeline" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10209027197338750&set=pcb.10209027377023242&type=3" id="u_jsonp_31_1o" rel="theater" style="height: 161px; left: 0px; top: 326px; width: 243px;">
</a><a class="_5dec _xcx" data-ft="{"tn":"E"}" data-render-location="timeline" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10209027362942890&set=pcb.10209027377023242&type=3" id="u_jsonp_31_1p" rel="theater" style="height: 161px; left: 245px; top: 326px; width: 242px;"></a>
<br />
<div class="_46-h" style="height: 161px; width: 242px;">
</div>
<a class="_5dec _xcx" data-ft="{"tn":"E"}" data-render-location="timeline" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10209027362942890&set=pcb.10209027377023242&type=3" id="u_jsonp_31_1p" rel="theater" style="height: 161px; left: 245px; top: 326px; width: 242px;">
</a></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<br />
<div class="_3x-2">
<div data-ft="{"tn":"H"}">
<div class="mtm">
<div class="_2a2q" style="height: 487px; width: 487px;">
<a class="_5dec _xcx" data-ft="{"tn":"E"}" data-render-location="timeline" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=983590315105892&set=pcb.983591231772467&type=3" id="u_jsonp_31_1u" rel="theater" style="height: 243px; left: 0px; top: 0px; width: 487px;"></a><br />
<div class="uiScaledImageContainer" style="height: 243px; width: 487px;">
<a class="_5dec _xcx" data-ft="{"tn":"E"}" data-render-location="timeline" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=983590315105892&set=pcb.983591231772467&type=3" id="u_jsonp_31_1u" rel="theater" style="height: 243px; left: 0px; top: 0px; width: 487px;"><br /></a>
<a class="_5dec _xcx" data-ft="{"tn":"E"}" data-render-location="timeline" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=983590315105892&set=pcb.983591231772467&type=3" id="u_jsonp_31_1u" rel="theater" style="height: 243px; left: 0px; top: 0px; width: 487px;"><br /></a>
<a class="_5dec _xcx" data-ft="{"tn":"E"}" data-render-location="timeline" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=983590315105892&set=pcb.983591231772467&type=3" id="u_jsonp_31_1u" rel="theater" style="height: 243px; left: 0px; top: 0px; width: 487px;"><br /></a></div>
<a class="_5dec _xcx" data-ft="{"tn":"E"}" data-render-location="timeline" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=983590315105892&set=pcb.983591231772467&type=3" id="u_jsonp_31_1u" rel="theater" style="height: 243px; left: 0px; top: 0px; width: 487px;">
</a><a class="_5dec _xcx" data-ft="{"tn":"E"}" data-render-location="timeline" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=983590801772510&set=pcb.983591231772467&type=3" id="u_jsonp_31_1v" rel="theater" style="height: 242px; left: 0px; top: 245px; width: 487px;"></a>
<br />
<div class="uiScaledImageContainer" style="height: 242px; width: 487px;">
<a class="_5dec _xcx" data-ft="{"tn":"E"}" data-render-location="timeline" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=983590801772510&set=pcb.983591231772467&type=3" id="u_jsonp_31_1v" rel="theater" style="height: 242px; left: 0px; top: 245px; width: 487px;"><img alt="Image may contain: 4 people, people sitting, people standing, food and indoor" class="scaledImageFitWidth img" height="322" src="https://scontent.fsgn4-1.fna.fbcdn.net/v/t1.0-0/p526x296/17424644_983590801772510_6511243711789907438_n.jpg?oh=1c660700e9b93445c0f51d46d6a5ea92&oe=59596EC9" width="487" /></a></div>
<a class="_5dec _xcx" data-ft="{"tn":"E"}" data-render-location="timeline" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=983590801772510&set=pcb.983591231772467&type=3" id="u_jsonp_31_1v" rel="theater" style="height: 242px; left: 0px; top: 245px; width: 487px;">
</a></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="_4-u2 mbm _4mrt _5jmm _5pat _5v3q _4-u8" data-fte="1" data-ftr="1" data-insertion-position="1" data-time="1490183737" id="tl_unit_8504740560864347457">
<div class="_3ccb" data-gt="{"type":"click2canvas","fbsource":703,"ref":"nf_generic"}" id="u_jsonp_31_1i">
<div class="userContentWrapper _5pcr" role="article">
<div>
<form action="/ajax/ufi/modify.php" class="commentable_item" data-ft="{"tn":"]"}" id="u_jsonp_31_28" method="post" rel="async">
<br /></form>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</ol>
</div>
<div class="_1vc-">
<div id="u_jsonp_31_m">
<div class="_5ss7" style="height: 1658px;">
<div class="_5ss8" style="bottom: auto; left: auto; top: 0px; width: 323px; z-index: 0;">
</div>
<div class="_5ss8" style="bottom: auto; left: auto; top: 0px; width: 323px; z-index: 0;">
</div>
<div class="_5ss8" style="bottom: auto; left: auto; top: 0px; width: 323px; z-index: 0;">
</div>
<div class="_5ss8" style="bottom: auto; left: auto; top: 0px; width: 323px; z-index: 0;">
<br />
<br />
<br />
<br />
<br /></div>
<br />
<br />
<b>HOA NẮNG HOÀNG GIA AN </b><b><br /><br />Hoàng Kim</b><br />
<div class="separator">
<br /></div>
Sớm xuân cuối đêm lạnh<br />
Tỉnh thức Hoa Bình
Minh.<br />
Nắng Ban Mai ghé cửa<br />
Cười nụ nhớ Như Nhiên.<br />
<br />
Thích chia cùng thiền
sư<br />
Giọt sương mai đầu nụ<br />
bạch ngọc thích tánh tuệ<br />
Trăng rằm thương mẹ
hiền…<br />
<br />
Ngày mới mừng Gia An <br />
Cháu ngoan tròn tháng tuổi <br />
Chim ríu ran trước ngõ. <br />
Hoa bừng tươi khắp vườn. <br />
<br />
Vui ngắm cháu cười hiền. <br />
Mặt tròn trằng rằm sáng<br />
An nhiên cùng năm tháng<br />
Tỉnh thức Hoa Bình Minh<br />
<br />
<span class="text_exposed_show">Năm tháng trãi yêu thương<br />Ông bà luôn che chở </span><br />
<span class="text_exposed_show"></span><span class="text_exposed_show">Gió xuân thơm hoa lúa </span><br />
<span class="text_exposed_show"></span><span class="text_exposed_show">Cây xanh lộc
nguyên hương </span><br />
<span class="text_exposed_show"></span><span class="text_exposed_show"><br />Miệng luôn nói điều hay </span><br />
<span class="text_exposed_show"></span><span class="text_exposed_show">Tay chăm làm việc tốt </span><br />
<span class="text_exposed_show"></span><span class="text_exposed_show">Hiếu thảo là
phước đức </span><br />
<span class="text_exposed_show"></span><span class="text_exposed_show">Hoa nắng Hoàng Gia An</span><b>.<br /><br />HOA BÌNH MINH </b><b><br />Thích Tánh Tuệ</b><i><br /><br />Hãy bắt đầu ngày mới<br />Hồn nhiên một nụ cười!<br />Nụ cười thành hoa nắng<br />Gửi đất trời.. Muôn nơi...<br /><br />– Đừng ước mơ thay đổi<br />Cả thế giới quanh mình<br />Đó chỉ là ảo tưởng<br />Hãy đổi thay cách nhìn.<br /><br />– Nếu đời quăng trái chanh<br />Nhớ làm ly giải khát<br />Nhỡ gặp người tệ, ác<br />Biến rác thành bông hoa!<br /><br />Đừng quan trọng thái quá<br />Mọi việc nơi trần gian<br />Chuyện chi rồi cũng vậy<br />Rủ nhau cùng.. mây tan! <br /><br />Mấy mươi năm mở mắt<br />Rồi ngủ vùi đất sâu.<br />Sống một ngày Tỉnh Thức <br />Ấy- đã là thiên thâu.<br /><br />Niềm an vui vốn dĩ<br />Từ nội tâm yên bình<br />Khi lòng đầy hoan hỉ<br />Thế giới này đẹp xinh. </i><b><br /><br />Như Nhiên</b><br />
<div class="separator">
<br /></div>
<div class="separator">
<b> </b><a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2015/05/6749b-ramxuan.jpg"><img border="0" height="280" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2015/05/6749b-ramxuan.jpg?w=600&h=420" width="400" /></a></div>
<br />
<a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2014/02/muoi-lam-trang-qua-that-tron.html">Mười lăm trăng quả thật tròn</a><br />
<a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2014/02/muoi-lam-trang-qua-that-tron.html">http://hoangkimlong.blogspot.com/2014/02/muoi-lam-trang-qua-that-tron.html</a></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div align="center" dir="ltr">
</div>
<div class="separator">
<br /></div>
<div class="separator">
<br /></div>
<div class="separator">
<br /></div>
<div class="separator">
<br /></div>
<div class="separator">
<br /></div>
<div class="separator">
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/04/2f986-1.jpg"><img alt="" border="0" class="" height="575" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/04/2f986-1.jpg?w=480&h=479" width="577" /></a></div>
<div class="separator">
<br /></div>
<div class="separator">
<br /></div>
<div class="separator">
<br /></div>
<div class="separator">
<br /></div>
<div class="separator">
<br /></div>
<div class="separator">
<br /></div>
<div class="separator">
<br /></div>
<div class="separator">
<br /></div>
<div class="separator">
<b>Video yêu thích<br />
</b></div>
<div class="separator">
<a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">KimYouTube</a></div>
<div class="separator">
<b>Trở về đầu trang</b></div>
<a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/">Hoàng Kim</a> <a href="http://thochocon.wordpress.com/">Ngọc Phương Nam</a> <a href="https://hoangkimvn.wordpress.com/">Thung dung</a> <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dạy và học</a> <a href="http://foodcrops.vn/">Cây Lương thực</a> <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">Dạy và Học</a> <a href="https://cnm365.wordpress.com/">Tình yêu cuộc sống</a> <a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops">Kim on LinkedIn</a> <a href="https://www.facebook.com/daihocnonglam">Kim on Facebook</a>foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-7081550023794229312017-03-22T22:40:00.001+07:002017-03-23T15:31:21.902+07:00Thầy tôi và nắng tháng Ba<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJGTQL9VMayQfnbp8np5KavM6ZiBFTPocsFMsXB07oLvGvKMGanY9xJ38tqdn0IExpg3PXafF_Kea10WhyphenhyphenhKg5UwWJz0mT1xMHru8e3Khm-WK-hI1C_mkyenUm6PN3NMqwpD8FAKuDXyk/s1600/KM1.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="480" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJGTQL9VMayQfnbp8np5KavM6ZiBFTPocsFMsXB07oLvGvKMGanY9xJ38tqdn0IExpg3PXafF_Kea10WhyphenhyphenhKg5UwWJz0mT1xMHru8e3Khm-WK-hI1C_mkyenUm6PN3NMqwpD8FAKuDXyk/s640/KM1.JPG" width="640" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Thầy tôi và nắng tháng ba</div>
Biển xanh lộng gió đậm đà sắc xuân.<br />
Hoàng Kim<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZbPVmaYeuUMtuD_YE9uSmt-d2c7T43vx6Ud7ap6EnQuZxyAJE2UmuYrcJB7puhC0l9fKKmvLvSJyh053T4NpE_PqOuk8ByNyP57RYVYwheZN6n7PNUb6lCzynUzWxaON4n1RZrd8-TSY/s1600/TM1.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="480" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZbPVmaYeuUMtuD_YE9uSmt-d2c7T43vx6Ud7ap6EnQuZxyAJE2UmuYrcJB7puhC0l9fKKmvLvSJyh053T4NpE_PqOuk8ByNyP57RYVYwheZN6n7PNUb6lCzynUzWxaON4n1RZrd8-TSY/s640/TM1.JPG" width="640" /></a><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhONQXmuLpy62UOODjC8UWRoASle5-MA-lcGq9xEvyxpB0BsKIUcTAGStLxiNAtyVWtKCtwdM1esls6Z8AMBFQuZpt9LY-w-QZNLPd9tdDUCbUUVmra7Wx40_WgttVcZHUET6I8KyexDc/s1600/TM2.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="480" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhONQXmuLpy62UOODjC8UWRoASle5-MA-lcGq9xEvyxpB0BsKIUcTAGStLxiNAtyVWtKCtwdM1esls6Z8AMBFQuZpt9LY-w-QZNLPd9tdDUCbUUVmra7Wx40_WgttVcZHUET6I8KyexDc/s640/TM2.JPG" width="640" /> </a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj64ojmT7HVFkL9wkEVanGQtIKuFm-6vYCEqM6uxIJXMM7vehm0bVP9KB4tl4iWers4Ir_a18_MZLGEniIesFfT6gWETEEhIgve8wxHVbdY3tqHux2htRYClSZmFl-cK9spuepS5LoN1w4/s1600/Thaytoi.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="480" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj64ojmT7HVFkL9wkEVanGQtIKuFm-6vYCEqM6uxIJXMM7vehm0bVP9KB4tl4iWers4Ir_a18_MZLGEniIesFfT6gWETEEhIgve8wxHVbdY3tqHux2htRYClSZmFl-cK9spuepS5LoN1w4/s640/Thaytoi.JPG" width="640" /> </a></div>
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>Xem thêm</b><br />
<a href="https://khatkhaoxanh.wordpress.com/2017/03/05/thang-ba-nho-ban/">Tháng Ba nhớ bạn</a><br />
<br />
<img alt="ThangBanhoThayEmvaBan" class="alignnone size-full wp-image-2263" data-attachment-id="2263" data-comments-opened="1" data-image-description="<p><strong><a href="http://en.gravatar.com/hoangkimvn">http://en.gravatar.com/hoangkimvn<br />
</a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com">https://hoangkimlong.wordpress.com</a></strong></p>
<p><a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim"><strong>http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim</strong></a></p>
<p><a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/03/hoangkim.jpg"><br />
<img class="alignnone size-medium wp-image-1387" src= alt="HoangKim" width="300" height="298" /></a></p>
<div>
<h2><a href="http://gravatar.com/hoangkimvn">HoangKim, NgocphuongNam</a></h2>
<p>80 khu Trung tâm, xã Hưng Thịnh, huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai</p>
<p id="bio">Hoàng Kim (sinh năm 1953 tại Quảng Bình, thường trú ở Đồng Nai) là tiến sỹ nông học, giảng viên chính cây lương thực ở Trường Đại học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh. Ông là chủ bút các website: TS. Hoàng Kim, Ngọc phương Nam, Thung dung , Học mỗi ngày, Dạy và học, Cây Lương thực, Food Crops.</p>
<div><a href="http://www2.hcmuaf.edu.vn/contents.php?ids=7649&ur=hoangkim" rel="nofollow">Kính chào sự dấn thân cho một sự nghiệp lớn</a></p>
<table border="0" cellspacing="1">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><img class="" src="http://www2.hcmuaf.edu.vn/data/hoangkim/Chaongaymoi.JPG" alt="" width="611" height="195" /></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p><b><span style="font-size:medium;">Mục đích sau cùng của DẠY VÀ HỌC là thấu suốt<br />
bản chất sự vật, có lời giải đúng và LÀM được việc</span></b></p>
<p><b>Liên kết chính<br />
<a href="http://foodcrops.vn" rel="nofollow">http://foodcrops.vn</a><br />
<a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim" target="_blank" rel="nofollow">http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim</a></b><br />
<a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/" rel="nofollow"><b>https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/</b></a></p>
</div>
<h3>Find Me Online</h3>
<ul>
<li>
<h6><a title="Twitter" href="http://twitter.com/hoangkimvietnam" rel="me nofollow">@hoangkimvietnam</a></h6>
<p><a href="http://twitter.com/hoangkimvietnam">Follow</a></li>
<li>
<h6><a title="Blogger" href="http://www.blogger.com/profile/03800340179703955930" rel="me nofollow">blogger.com</a></h6>
</li>
<li>
<h6><a title="Facebook" href="http://www.facebook.com/daihocnonglam" rel="me nofollow">daihocnonglam</a></h6>
</li>
<li>
<h6><a title="Flickr" href="http://www.flickr.com/people/hoangkimvietnam/" rel="me nofollow">hoangkimvietnam</a></h6>
</li>
<li>
<h6><a title="Google Profiles" href="http://profiles.google.com/105487438782004080499" rel="me nofollow">profiles.google.com</a></h6>
</li>
<li>
<h6><a title="Linkedin" href="http://www.linkedin.com/pub/hoangkim-vietnam/40/b79/3a1" rel="me nofollow">linkedin.com</a></h6>
</li>
<li>
<h6><a title="Yahoo!" href="http://profile.yahoo.com/MRURXZQZAL32LT3LJYD6QI4SAE" rel="me nofollow">profile.yahoo.com</a></h6>
</li>
<li>
<h6><a title="YouTube" href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam" rel="me nofollow">hoangkimvietnam</a></h6>
</li>
</ul>
<p> </p>
<h3>Contact Me</h3>
<p> </p>
<ul>
<li>
<h6>Email</h6>
<p><a title="Email" href="mailto:hoangkim.vietnam@gmail.com">hoangkim.vietnam@gmail.com</a></li>
<li>
<h6>Yahoo!</h6>
<p><a title="Yahoo!" href="sendim?hoangkimdayvahoc%40yahoo.com">hoangkimdayvahoc@yahoo.com</a></li>
<li>
<h6>Home Phone</h6>
<p><a title="Home Phone" href="http://en.gravatar.com/hoangkimvn#">84613868222</a></li>
<li>
<h6>Cell Phone</h6>
<p><a title="Mobile Phone" href="http://en.gravatar.com/hoangkimvn#">84903613024</a></li>
</ul>
<div>
<h3>Websites</h3>
<ul>
<li><a href="http://hoangkimvietnam.wordpress.com" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Fhoangkimvietnam.wordpress.com?w=360" alt="Screenshot" width="180" /> NgocphuongNam </a></li>
<li><a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Fdayvahoc.blogtiengviet.net?w=360" alt="Screenshot" width="180" /> Dayvahoc </a></li>
<li><a href="http://hoangkimvn.wordpress.com" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Fhoangkimvn.wordpress.com?w=360" alt="Screenshot" width="180" /> Hoang Kim </a></li>
<li><a href="http://dayvahoc.blogspot.com" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Fdayvahoc.blogspot.com?w=360" alt="Screenshot" width="180" /></a><a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net"> DẠY VÀ HỌC </a></li>
<li><a href="http://foodcrops.vn" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Fcayluongthuc.blogspot.com?w=360" alt="Screenshot" width="180" /> CÂY LƯƠNG THỰC </a></li>
<li><a href="http://danhnhanviet.blogspot.com" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Fdanhnhanviet.blogspot.com?w=360" alt="Screenshot" width="180" /> </a><a href="http://foodcrops.vn">DANH NHÂN VIỆT </a></li>
<li><a href="http://cassavanews.blogspot.com" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Fcassavanews.blogspot.com?w=360" alt="Screenshot" width="180" /></a><a href="http://foodcrops.vn"> Cassava News </a></li>
<li><a href="http://cassavaviet.blogspot.com" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Fcassavaviet.blogspot.com?w=360" alt="Screenshot" width="180" /> </a><a href="http://foodcrops.vn">Cassava in Vietnam </a></li>
<li><a href="http://cropsforbiofuel.blogspot.com" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Fcropsforbiofuel.blogspot.com?w=360" alt="Screenshot" width="180" /> </a><a href="http://foodcrops.vn">Crops for Biofuel </a></li>
<li><a href="http://foodcrops.blogspot.com" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Ffoodcrops.blogspot.com?w=360" alt="Screenshot" width="180" /> </a><a href="http://foodcrops.vn">FOOD CROPS </a></li>
<li><a href="http://foodcrops.vn" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Ffoodcrops.vn?w=360" alt="Screenshot" width="180" /> FOODCROPS.VN </a></li>
<li><a href="http://foodcropsnews.blogspot.com" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Ffoodcropsnews.blogspot.com?w=360" alt="Screenshot" width="180" /> </a><a href="http://foodcrops.vn">Food Crops News </a></li>
<li><a href="http://thovanhoangkim.blogspot.com" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Fthovanhoangkim.blogspot.com?w=360" alt="Screenshot" width="180" /> THUNG DUNG </a></li>
<li><a href="http://facebook.com/daihocnonglam" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Ffacebook.com%2Fdaihocnonglam?w=360" alt="Screenshot" width="180" /> Kim on Facebook </a></li>
<li></li>
<li><a href="http://chaongaymoi365.blogspot.com" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Fchaongaymoi365.blogspot.com?w=360" alt="Screenshot" width="180" /> </a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com">Chào ngày mới </a></li>
<li><a href="http://doclaivasuyngam.blogspot.com" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Fdoclaivasuyngam.blogspot.com?w=360" alt="Screenshot" width="180" /></a><a href="http://foodcrops.vn"> Đọc lại và suy ngẫm </a></li>
<li><a href="http://vietnamtoquoctoi.blogspot.com" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Fvietnamtoquoctoi.blogspot.com?w=360" alt="Screenshot" width="180" /></a><a href="http://foodcrops.vn"> Việt Nam tổ quốc tôi </a></li>
<li><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fuser%2Fhoangkimvietnam?w=360" alt="Screenshot" width="180" /> </a><a href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com">KimYouTube </a></li>
<li><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Fhoangkimlong.wordpress.com?w=360" alt="Screenshot" width="180" /> Ngọc phương Nam </a></li>
<li><a href="http://hoangkimlong.blogspot.com" rel="nofollow"> <img src="https://s-ssl.wordpress.com/mshots/v1/http%3A%2F%2Fhoangkimlong.blogspot.com?w=360" alt="Screenshot" width="180" /> </a><a href="http://hoangkimvn.wordpress.com">Hoàng Kim </a></li>
</ul>
</div>
<p><a href="http://en.gravatar.com/hoangkimvn"> </a><span style="font-size:x-large;"><b>Chào ngày mới !</b><br />
</span> Chào ngày mới 365 đọc bài mới tại đây<br />
<b><span style="color:#ff0000;"><span style="color:#ff0000;"> </span></span></b><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com"><b>https://hoangkimlong.wordpress.com</b></a></p>
<div>
<div></div>
<p><b><span style="color:#ff0000;"> </span></b><b><span style="color:#ff0000;"><i> Cám ơn đời mỗi sớm mai thức dậy<br />
Ta có thêm ngày mới để yêu thương</i></span></b></div>
<div></div>
<div>
<div><b><span style="font-size:medium;"><span style="font-size:x-large;">CNM365<br />
</span></span></b><br />
<b><span style="font-size:medium;">CNM365 Lời chào mừng & Tổng Mục lục<br />
</span></b></div>
<div dir="ltr">
<div><a href="https://cnm365.wordpress.com" rel="nofollow"><b><span style="font-size:medium;">https://cnm365.wordpress.com<br />
</span></b></a></div>
<div></div>
<table border="0" cellspacing="3" cellpadding="3">
<tbody>
<tr>
<td align="center">
<div>
<div>
<div><img src="http://www2.hcmuaf.edu.vn/data/hoangkim/image/DaihocNongLam.jpg" alt="" width="320" height="226" /></div>
<p><span style="font-size:small;"><a href="http://dayvahoc.blogspot.com/" rel="nofollow">DẠY VÀ HỌC</a><br />
</span></div>
</div>
<p><span style="font-size:small;"><b> </b>Để chấn hưng giáo dục Việt Nam<br />
cấp thiết phải có đội ngũ những<br />
người thầy giáo ưu tú có tâm đức<br />
thiết tha với nghề, có trình độ<br />
chuyên môn cao và có kỹ năng<br />
giảng dạy tốt. Đây là trang thông<br />
tin chuyên đề dạy và học để trao</span><span style="font-size:small;"><br />
đổi và bàn luận</span></td>
</tr>
<tr>
<td align="center"><span style="font-size:small;"><img src="http://www2.hcmuaf.edu.vn/data/hoangkim/image/Khoa%20Nong%20Hoc.jpg" alt="" width="178" height="108" /><br />
<a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/" rel="nofollow">Khoa Nông Học</a><br />
Những nhà khoa học xanh,</p>
<p></span></p>
<div><a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/chaongaymoi/Chao%20ngay%20moi%209.jpg?attredirects=0"><img src="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/_/rsrc/1289396478297/chaongaymoi/Chao%20ngay%20moi%209.jpg?&" alt="" width="200" height="56" border="0" /></a></div>
<p><span style="font-size:small;"><span style="font-size:small;"><a href="http://nhacso.net/Music/Album/2008/09/05F674B0/" rel="nofollow"><b>CHÀO NGÀY MỚI</b><b> </b></a></span><br />
<a href="http://nhacso.net/Music/Album/2008/09/05F674B0/" rel="nofollow">Suối nhạc yêu thương<br />
(bấm vào đây để nghe nhạc)</p>
<p></a></span> “Chừng nào mỗi chúng ta chưa thấm hiểu sự nhọc nhằn<br />
của người nông dân một nắng hai sương làm ra hạt gạo.<br />
Chừng nào những giá trị khoa học cao quý, liên tục,<br />
âm thầm chưa đủ mang lại niềm vui cho bữa ăn<br />
người nghèo thì chừng đó chúng ta vẫn<br />
còn phải <a href="http://www.dayvahoc.blogspot.com/" rel="nofollow">dạy và học</a> <a href="http://www.foodcrops.vn/" rel="nofollow">cây lương thực.</a><br />
Cái gốc của sự học là <a href="http://www.hoangkimvietnam.wordpress.com/" rel="nofollow">học làm người</a>.”<b><br />
</b></p>
<p><span style="font-size:small;"><br />
<a href="http://my.opera.com/hoangkim1/blog/" rel="nofollow">THƠ CHO CON</a><br />
TÌNH YÊU CUỘC SỐNG</span></p>
<p><b><a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim" rel="nofollow"><span style="font-size:small;">TS. Hoàng Kim</span></a></b></p>
<p><span style="font-size:small;"><span style="color:#000000;">GỬI THƯ ĐIẾN TỬ</span><span style="color:#000000;"> VÀ<br />
LIÊN KẾT TRỰC TUYẾN</span><br />
</span><span style="font-size:small;"><a href="mailto:hoangkim_vietnam@yahoo.com">hoangkim@hcmuaf.edu.vn</a><br />
<a href="mailto:hoangkim.vietnam@gmail.com">hoangkim.vietnam@gmail.com</a></p>
<p></span></p>
<p><b>Video yêu thích</b><br />
<a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam</a></p>
<p><b>Trở về trang chính <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2013/06/28/nguyen-khai-ngoc-cho-doi/" rel="nofollow"><br />
</a><a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim" rel="nofollow">hoangkim</a>, <a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/" rel="nofollow">hoangkimvietnam</a>, <a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/" rel="nofollow">Hoàng Kim</a></b>, <b><a href="http://foodcrops.vn/" rel="nofollow"><br />
foodcrops.vn</a></b>, <b><a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops" rel="nofollow">Kim LinkedIn</a>, <a href="http://facebook.com/daihocnonglam" rel="nofollow">KimFaceBook</a></b></p>
<div></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td align="center">
<table>
<tbody>
<tr>
<td>
<h1><a name="TOC-Nh-Norman-Borlaug"></a> <span style="font-size:large;">Nhớ Norman Borlaug</span></h1>
<div></div>
<p><a href="http://hoangkimvietnam.wordpress.com/2011/06/22/nh%e1%bb%9b-norman-borlaug-remember-norman-borlaug/nho-norman-borlaug/" rel="nofollow"><img title="Nho Norman Borlaug" src="http://hoangkimvietnam.files.wordpress.com/2011/06/nho-norman-borlaug.jpg?w=300&h=227" alt="" width="300" height="227" /></a></p>
<p><b> <span style="font-size:medium;">Norman Borlaug di sản niềm tin và nổ lực</span></b></p>
<p><b><a href="http://foodcrops.blogspot.com/" rel="nofollow">FOOD CROPS</a>. “Đời người tối thiểu phải ăn, kế đến là học tập, công việc, nhà ở, quần áo và chăm sóc sức khỏe. Quanh ta còn nhiều mảnh đời bất hạnh. Hiểm họa nghèo đói vẫn bùng phát bất cứ lúc nào. Hãy luôn nhớ điều đó.” “Hãy vươn tới những vì sao. Cho dù không chạm được vào nó, nhưng nếu cố gắng hết sức, ít ra, chúng ta cũng chạm được những hạt bụi của ngôi sao” ‘Reach for the stars. Although you will never touch them, if you reach hard enough, you will find that you get a little star dust on you in the process’. Lời của Thầy Norman Bourlaug và di sản của Người về cuộc cách mạng xanh mãi mãi là niềm tin và nổ lực của chúng ta !</b></p>
<p><a href="http://foodcrops.files.wordpress.com/2011/04/nb.jpg" rel="nofollow"><img src="http://foodcrops.files.wordpress.com/2011/04/nb.jpg?w=279" alt="" border="0" /></a></p>
<div><b>LỜI THẦY DẶN</b></div>
<p><i>Kính tặng Thầy Norman Borlaug 1)</i><br />
<i> nhớ những ngày học ở CIMMYT và CIANO</i></p>
<p>Việc chính đời người chỉ ít thôi<br />
Chuyên tâm đừng bận chuyện trời ơi<br />
Phúc hậu suốt đời làm việc thiện<br />
Di sản yêu thương mãi sáng ngời.</p>
<p><b>Hoàng Kim</b><br />
<a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/2007/12/li-thy-dn.html" rel="nofollow">http://cayluongthuc.blogspot.com/2007/12/li-thy-dn.html</a></p>
<p><a href="http://http//foodcrops.wordpress.com/2011/04/04/remember-norman-borlaug/" rel="nofollow"><b>NHỚ NORMAN BORLAUG</b></a></p>
<p><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Norman_Borlaug" rel="nofollow">Norman Ernest Borlaug</a> , sinh ngày 25 tháng 3 năm 1914, từ trần ngày 12 tháng 9 năm 2009 tại Texas, là nhà nông học Mỹ, nhà nhân đạo, người đoạt giải Nobel và ông được gọi là cha đẻ của Cuộc cách mạng Xanh. Ông là người đã nhận được đồng thời ba giải thưởng lớn Nobel Peace Prize, Presidential Medal of Freedom, Congressional Gold Medal vì những cống hiến đặc biệt cao quý cho nhân loại.</p>
<p>Norman Borlaug là tiến sĩ di truyền và bệnh cây của Trường Đại học Minnesota (University of Minnesota) năm 1942. Ông chuyên nghiên cứu chọn giống lúa mì tại Mexico và đã giới thiệu phát triển những giống lúa mì thấp cây, năng suất cao, kháng sâu bệnh nổi tiếng khắp thế giới.</p>
<p>Ông đã cống hiến suốt đời để cải thiện đời sống và thu nhập cho hàng trăm triệu nông dân nghèo trên toàn cầu. Ông dành nhiều thời gian cho giảng dạy, nghiên cứu, làm việc tại CIMMYT, CIANO ở Mexico, Trường đại học Texas A&M University và Trung tâm chọn tạo giống cây trồng Center for Southern Crop Improvement ở Mỹ. Ông đã thực hiện nhiều dự án giúp đẩy mạnh sản xuất lương thực của nhiều nước ở châu Phi tại Benin, Burkina Faso, Ethiopia, Ghana, Guinea, Mali, Malawi, Mozambique, Nigeria, Tanzania và Uganda, ở châu Á tại Ấn Độ, Pakistan…; Ông là một trong những người sáng lập Giải thưởng Lương thực Thế giới (<a href="http://www.worldfoodprize.org/" rel="nofollow">World Food Prize</a>) và tổ chức nhiều hoạt động thiết thực khác. Đây là Cuộc cách mạng thứ hai của ông thắp sáng niềm tin yêu cuộc sống.</p>
<p><a href="http://www.worldfoodprize.org/borlaug/borlaug-history.htm" rel="nofollow">http://www.worldfoodprize.org/borlaug/borlaug-history.htm</a><br />
<a href="http://www.worldfoodprize.org/borlaug/borlaug-CV.htm" rel="nofollow">http://www.worldfoodprize.org/borlaug/borlaug-CV.htm</a><br />
<a href="http://www.worldfoodprize.org/borlaug/borlaug-links.htm" rel="nofollow">http://www.worldfoodprize.org/borlaug/borlaug-links.htm </a><br />
<a href="http://www.worldfoodprize.org/" rel="nofollow">http://www.worldfoodprize.org/</a></p>
<p><b>Tưởng nhớ Norman Ernest Borlaug</b></p>
<p><a href="http://foodcrops.wordpress.com/2011/04/04/remember-norman-borlaug/" rel="nofollow"><b>Remember Norman Borlaug</b></a></p>
<p>Được tải lên bởi <a href="http://www.youtube.com/user/VOAvideo" rel="author">VOAvideo</a> vào 16-09-2009<br />
The man credited with saving millions from starvation in the 1960s and ’70s has died (September 12) at the age of 95. Norman Borlaug won the 1970 Nobel Peace Prize for his pioneering work breeding disease-resistant wheat plants. VOA’s Steve Baragona looks at the legacy of this American who spawned the Green Revolution in global agriculture.</p>
<p><a href="http://iambiotech.org/2009/09/14/norman-borlaug-1914-2009/" rel="nofollow">Norman Borlaug, 1914-2009</a> (I am Biotech)<br />
<a href="http://media.www.ricethresher.org/media/storage/paper1290/news/2009/09/18/Opinion/Borlaugs.Legacy.Leaves.Lasting.Lessons-3775724.shtml" rel="nofollow">Borlaug’s legacy leaves lasting lessons</a> (The Rice Thresher)<br />
<a href="http://www.agbioworld.org/biotech-info/topics/borlaug/greatest.html" rel="nofollow">Norman Bourlaug is the Greatest Living American</a> (AgBioWorld)<br />
<a href="http://www.technologyreview.com/blog/guest/24118/" rel="nofollow">Norman Borlaug, Agronomist Who Fought World Hunger, Dies</a> (Technology Review)<br />
<a href="http://online.wsj.com/article/SB10001424052970203917304574410701828211352.html" rel="nofollow">Norman Borlaug: The man who fed the world</a> (The wall street journal)<br />
<a href="http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/asia/article6832878.ece" rel="nofollow">Norman Borlaug, scientist who ‘saved 245m lives’, dies aged 95</a> (Times Online)<br />
<a href="http://www.nytimes.com/2009/09/14/business/energy-environment/14borlaug.html?pagewanted=all" rel="nofollow">Norman Borlaug, Plant Scientist Who Fought Famine, Dies at 95</a> (The NewYork Times)<br />
<a href="http://www.time.com/time/health/article/0,8599,1922059,00.html" rel="nofollow">Norman Bourlaug, ‘Green’ Scientist, Dies</a> (Time)</p>
<p><a href="http://dayvahoc.blogspot.com/search/label/Norman%20Bourlaug%20nh%C3%A0%20khoa%20h%E1%BB%8Dc%20xanh" rel="nofollow"> Norman Bourlaug nhà khoa học xanh</a> (Dayvahoc Blog)<br />
<a href="http://mekongnet.ru/index.php?mod=News&sid=11248" rel="nofollow">Cha đẻ của cách mạng Xanh: “Hãy vươn tới các vì sao”</a> (Mekong News)<br />
<a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/2007/12/li-thy-dn.html" rel="nofollow">Lời Thầy dặn</a> (Cayluongthuc Blog)<br />
<b><br />
Dr. NORMAN E. BORLAUG:</b><br />
<b> 20th CENTURY LESSONS FOR THE 21st CENTURY WORLD</b></p>
<p><b>By Dr. Kenneth M. Quinn</b> <a title="Permalink to Nhớ Norman Borlaug" href="http://hoangkimvietnam.wordpress.com/2011/06/22/nh%e1%bb%9b-norman-borlaug-remember-norman-borlaug/" rel="nofollow">Dr. Norman Borlaug</a></p>
<h1><a name="TOC-Norman-Borlaug:-Reach-for-the-stars"></a><span style="font-size:large;">Norman Borlaug: Reach for the stars</span></h1>
<div></div>
<p><a href="http://www.youtube.com/embed/HWhHUs-FdnM">http://www.youtube.com/embed/HWhHUs-FdnM</a></p>
<p><b>“Reach for the stars. Although you will never touch them, if you reach hard enough, you will find that you get a little star dust on you in the process.”</b> (Hãy vươn tới những vì sao. Cho dù không chạm được vào nó, nhưng nếu cố gắng hết sức, ít ra, chúng ta cũng chạm được những hạt bụi của ngôi sao )</p>
<table>
<tbody>
<tr>
<td><b>“Đời người tối thiểu phải ăn, kế đến là học tập, công việc, nhà ở và chăm sóc sức khỏe. Quanh ta còn nhiều mảnh đời bất hạnh. Hãy luôn nhớ điều đó. ” Lời của Thầy Norman Borlaug và di sản của Người về cuộc cách mạng xanh mãi mãi là niềm tin và nổ lực của chúng ta !</b></td>
<td></td>
<td></td>
</tr>
<tr>
<td> <a title="Permalink to Nhớ Norman Borlaug" href="http://hoangkimvietnam.wordpress.com/2011/06/22/nh%e1%bb%9b-norman-borlaug-remember-norman-borlaug/" rel="nofollow"><br />
</a></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p><a title="Permalink to Nhớ Norman Borlaug" href="http://hoangkimvietnam.wordpress.com/2011/06/22/nh%e1%bb%9b-norman-borlaug-remember-norman-borlaug/" rel="nofollow"><br />
</a><a href="http://foodcrops.blogspot.com/search/label/Norman%20Borlaug%20di%20s%E1%BA%A3n%20ni%E1%BB%81m%20tin%20v%C3%A0%20n%E1%BB%95%20l%E1%BB%B1c" rel="nofollow">Norman Borlaug di sản niềm tin và nổ lực</a><b>Những năm tháng không quên…</b></p>
<p><a href="http://foodcrops.files.wordpress.com/2011/04/dscn5511.jpg" rel="nofollow"><img src="http://foodcrops.files.wordpress.com/2011/04/dscn5511.jpg?w=300" alt="" border="0" /></a></p>
<p><a href="http://foodcrops.files.wordpress.com/2011/04/dscn5429.jpg" rel="nofollow"><img src="http://foodcrops.files.wordpress.com/2011/04/dscn5429.jpg?w=300" alt="" border="0" /></a></p>
<p><a href="http://foodcrops.files.wordpress.com/2011/04/dscn5499.jpg" rel="nofollow"><img src="http://foodcrops.files.wordpress.com/2011/04/dscn5499.jpg?w=300" alt="" border="0" /></a></p>
<p><a href="http://foodcrops.files.wordpress.com/2011/04/dscn5515.jpg" rel="nofollow"><img src="http://foodcrops.files.wordpress.com/2011/04/dscn5515.jpg?w=300" alt="" border="0" /></a></p>
<table cellspacing="0" cellpadding="0" align="center">
<tbody>
<tr>
<td><a href="http://foodcrops.files.wordpress.com/2011/04/dscn5517.jpg" rel="nofollow"><img src="http://foodcrops.files.wordpress.com/2011/04/dscn5517.jpg?w=300" alt="" border="0" /></a></td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div>
<div>
<div><b><a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/2007/12/li-thy-dn.html" rel="nofollow">Remember Norman Borlaug</a></b><b><br />
</b></p>
<div><b><a href="https://sites.google.com/site/hoangkimsite/Home/Dr.%20Borlaug%20Visits%20Tuskegee%20University.jpg?attredirects=0"><img src="https://sites.google.com/site/hoangkimsite/_/rsrc/1289520156549/Home/Dr.%20Borlaug%20Visits%20Tuskegee%20University.jpg?&" alt="" width="319" height="320" border="0" /></a></b></div>
</div>
<div><b><a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/2007/12/li-thy-dn.html" rel="nofollow">http://cayluongthuc.blogspot.com/2007/12/li-thy-dn.html</a></b></p>
<div><b> </b></div>
</div>
<div>
<a href="http://www2.hcmuaf.edu.vn/contents.php?ids=9335&ur=hoangkim" rel="nofollow">Lương Định Của cuộc đời và sự nghiệp</a><a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/2013/11/luong-inh-cua-con-uong-lua-gao.html" rel="nofollow"><br />
</a><a href="https://hoangkimvn.files.wordpress.com/2014/09/luongdinhcua.jpg" rel="nofollow"><img src="http://hoangkimvn.files.wordpress.com/2014/09/luongdinhcua.jpg?w=233&h=300" alt="Giáo sư Nông học Lương Định Của, anh hùng lao động " width="233" height="300" /></a></p>
<div>Giáo sư Nông học Lương Định Của, anh hùng lao động</div>
<p><b><a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/2013/11/luong-inh-cua-con-uong-lua-gao.html" rel="nofollow">Lương Định Của, con đường lúa gạo</a></b><b>; </b><a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/2014/09/07/luong-dinh-cua-cuoc-doi-va-su-nghiep/" rel="nofollow">Lương Định Của cuộc đời và sự nghiệp </a><a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/2014/09/05/luong-dinh-cua-que-huong-va-dong-ho/" rel="nofollow">Lương Định Của quê hương và dòng họ</a><a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/2014/09/04/luong-dinh-cua-nhung-thang-nam-tuoi-tre/" rel="nofollow"> Lương Định Của những năm tháng tuổi trẻ </a><a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/2014/09/03/luong-dinh-cua-luong-gio-tu-ha-noi/" rel="nofollow">Lương Định Của luồng gió từ Hà Nội</a><a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/2014/09/01/luong-dinh-cua-nha-bac-hoc-nong-dan///" rel="nofollow"> Lương Định Của nhà bác học nông dân</a><a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/2014/08/31/luong-dinh-cua-chinh-khach-giua-long-dan/" rel="nofollow"> Lương Định Của chính khách giữa lòng dân</a><a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/2014/08/30/thay-ban-va-hoc-tro-luong-dinh-cua/" rel="nofollow"> Thầy bạn và học trò Lương Định Của</a><a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/2014/08/29/ong-ba-cua-co-tich-giua-doi-thuong/" rel="nofollow"> Ông bà Của, cổ tích giữa đời thường</a> Giáo sư bác sĩ Nông học Lương Định Của, anh hùng lao động, giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học kỹ thuật, cuộc đời và sự nghiệp còn mãi với thời gian, với <i>con đường lúa gạo Việt Nam</i> đang tỏa rộng nhiều vùng đất nước kết nối lớp lớp những dâng hiến lặng lẽ <i>tôn vinh hạt ngọc Việt</i>. Cây lúa Việt Nam nửa thế kỷ nhìn lại (1975-2014) có tốc độ tăng năng suất vượt 1,73 lần so với thế giới. Thành tựu này có cống hiến hiệu quả của nhà bác học nông dân Lương Định Của ở chặng đường đầu của nước Việt Nam mới.</p>
</div>
<div><b><br />
</b><img src="https://sites.google.com/site/hoangkimsite/_/rsrc/1289498687437/Home/CNM%2009.jpg?&" alt="" width="320" height="239" border="0" /><b><br />
</b></div>
<div><b><br />
</b></p>
<div><b><a href="https://sites.google.com/site/hoangkimsite/Home/CNM%2010.jpg?attredirects=0"><img src="https://sites.google.com/site/hoangkimsite/_/rsrc/1289498747473/Home/CNM%2010.jpg?&" alt="" width="320" height="293" border="0" /></a></b></div>
<p>Music The Volunteer Truong Quoc Khanh</p>
<p><b>THE VOLUNTEER</b><br />
Music : TỰ NGUYỆN<br />
Nhạc và lời: Trương Quốc Khánh</p>
<p>If a bird, I would be a white pigeon.<br />
If a flower, I would be a sun-flower.<br />
If a cloud, I would be a whole warm cloud<br />
A human, I will die for my country.</p>
<p>A bird, I would rise high my soft wings<br />
From South to the North, I give good news.<br />
A flower, I blossom the early love<br />
With all the hearts enthralled by the peace.</p>
<p>A cloud, I would fly to all the sky<br />
To follow our heroic history<br />
A human, just once before I die<br />
With my brothers, standing, raising the flag.</p>
<p>English translation<br />
by TuyetHop and BichNga</p>
<p>Voluntariness</p>
<p>If a bird, I would be a white pigeon.<br />
If a flower, I would be a sun flower.<br />
If a cloud, I wold be a warm cloud.<br />
A man, I will die for our country.</p>
<p>Being a bird, I would raise the soft wings<br />
From South to the North, all news are joined.<br />
Being a flower, I effloresce the early love<br />
With all the hearts are enthralled the peace.</p>
<p>Being a cloud, with the wind I fly all the sky.<br />
There’s been a superb millenary, today we’ll be catenary.<br />
Being a man, before we die<br />
We’ll stand up with you raise highly the flag.</p>
<p>NTTH</p>
<p><b>Ăn và học trên đồng ruộng</b></p>
<p><img src="http://foodcrops.files.wordpress.com/2011/04/anhoctrendong1.jpg?w=214&h=161&h=161" alt="Ăn và học trên đồng ruộng" width="214" height="161" /></p>
<p><b>Lớp học trên đồng</b></p>
<div><a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/chaongaymoi/Nong%20hoc%20Dong%20Nai%2014.JPG?attredirects=0"><img src="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/_/rsrc/1289396478297/chaongaymoi/Nong%20hoc%20Dong%20Nai%2014.JPG?&" alt="" width="400" height="64" border="0" /></a></div>
<p><b><i>xem tiêp </i></b><b><a href="http://foodcrops.blogspot.com/" rel="nofollow"> FOOD CROPS</a> <i><a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/" rel="nofollow">CÂY LƯƠNG THƯC</a> , <a href="http://foodcrops.vn/" rel="nofollow">FOODCROPS.vn</a> …</i></b></p>
<p><b><a href="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2014/08/ongvahoa.jpg" rel="nofollow"><img src="http://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2014/08/ongvahoa.jpg?w=584" alt="OngvaHoa" /></a><br />
</b></p>
<p><b>ONG VÀ HOA</p>
<p>Hoàng Kim</b></p>
<p><b><i> </i></b><i>Họa thơ ông Hoàng và anh Trịnh</i></p>
<p>Chào ngày mới ong vàng say làm mật<br />
Mãi mê ôm nhụy nõn, <a href="http://www.hoanggiacuong.info/2013/08/chom-thu.html%20" rel="nofollow">chớm thu</a> về<br />
Hoa nở thắm đón mừng ong cần mẫn<br />
Đợi giao mùa kết trái để sinh sôi</p>
<p>Xin chào chú chim sâu mùa hạ<br />
Lo mà chi dù bão chớp rất gần<br />
Chim vẫn hót và bướm vàng vẫn lượn<br />
Thung dung đời và mãi <a href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com/2014/08/16/ong-va-hoa/" rel="nofollow">khát khao xanh</a><br />
(<a href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com/2014/08/16/ong-va-hoa/" rel="nofollow"><i>xem tiếp</i></a>)</p>
</div>
</div>
</div>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td align="center"></td>
</tr>
<tr>
<td align="center">
<table border="0" cellspacing="3" cellpadding="3">
<tbody>
<tr>
<td align="center">
<div>
<p>(1) <a href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/2009/05/thap-en-len-i-em.html" rel="nofollow">Thắp đèn lên đi em!</a> (Thơ HK)<br />
(2) <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/2013/11/19/luong_dinh_cua_con_duong_lua_gao" rel="nofollow">Lời Thầy dặn</a>:<br />
<i>“Dạy và học không chỉ trao truyền kiến thức mà thắp lên ngọn lửa ! </i><i>Chừng nào mỗi chúng ta chưa ứa nước mắt thấm hiểu sự nhọc nhằn của người nông dân một nắng hai sương làm ra hạt gạo. Chừng nào những giá trị lao động khoa học cao quý, liên tục, âm thầm chưa mang lại đủ niềm vui cho bữa ăn của người dân nghèo. Chừng đó chúng ta sẽ còn phải <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/" rel="nofollow"> DẠY VÀ HỌC</a> <a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/" rel="nofollow">CÂY LƯƠNG THỰC</a>. Cái gốc của sự học là <a href="http://hoangkimvietnam.wordpress.com/" rel="nofollow">HỌC LÀM NGƯỜI</a>. </i><i>“</i></p>
</div>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
</div>
" data-image-meta="[]" data-image-title="Hoàng Kim" data-large-file="" data-medium-file="" data-orig-file="" data-orig-size="" data-permalink="https://hoangkimlong.wordpress.com/?p=2263" src="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2017/03/thangbanhothayemvaban.jpg" /><br />
<div class="text_exposed_show">
<b><br />THÁNG BA NHỚ BẠN</b><br />
<b>Hoàng Kim</b><i><br />
</i><br />
<br />
Mận chín trĩu cành chờ tay hái<br />
Tháng Ba lộc muộn, mận hồi xuân<br />
Đất duyên, trời cảm, cây thêm quả<br />
Mừng bạn về thăm ngọt trái cầm.<br />
<br />
Tháng ba nhớ bạn; Nhà tôi có chim về làm tổ; Ngày
hạnh phúc và 18 cái lông chim là chùm thơ văn của những người bạn và
chuyện vui chép lại. Hoàng Kim. <br />
<br />
<i><b>Tháng Ba cuốc đã gọi hè.</b><br />
<b> Đầu tường lửa lựu lập lòe đâm bông</b><br />
<b><br />
Nguyễn Du</b></i>
<br />
<b><br />THÁNG BA</b><br />
<b>Lâm Cúc</b><br />
<br />
Tháng ba<br />
Núi vã mồ hôi<br />
Hổn hà hổn hển<br />
Cõng trời oằn lưng<br />
Gió nóng như bầy ngựa rừng<br />
Rùng rùng tung vó, hú lưng chừng đèo.<br />
Nắng quạt lửa dọc đường chiều<br />
Nướng cong cả giấc mơ nghèo, dòng sông.<br />
<b><br />THÁNG BA</b><br />
<b>Phan Chí Thắng</b><br />
<br />
Tháng ba<br />
Trưa chẳng tan sương<br />
Gió xuyên áo kép<br />
Con đường mờ xa<br />
Lạnh như cắt thịt xẻo da<br />
Như ai đã nỡ bỏ ta đi rồi<br />
Mưa giăng mảnh lưới ngang trời<br />
Ta là con cá mắc hoài niềm yêu<br />
<b><br />THÁNG BA</b><br />
<b>Kim Oanh</b><br />
<br />
Tháng ba<br />
Nắng òa mặt đất<br />
Nắng lên môi cười<br />
Thầy em, tủm tỉm gọi mời<br />
U em, lúng liếng, tươi tươi, giòn giòn<br />
Nửa đêm hổn hển đầu non<br />
Sáng ra áo kép vẫn còn bỏ không<br />
Mình ơi<br />
Thuận vợ thuận chồng<br />
Tháng Ba sau<br />
Có con bồng he…he…<br />
<br />
<b>THÁNG BA</b>
<br />
<b>Trần Đăng Khoa</b><br />
Sau làn mưa bụi tháng ba<br />
Lá tre bỗng đỏ như là lửa thiêu<br />
Nền trời rừng rực ráng treo<br />
Tưởng như ngựa sắt sớm chiều vẫn bay<br />
<b><br />THÁNG BA</b><br />
<b>Nguyễn Thu Thủy</b><br />
<br />
Tháng Ba mưa bụi nhạt nhòa<br />
Dăng dăng nỗi nhớ vỡ òa câu thơ<br />
Mùa xuân xanh biếc non tơ<br />
Ngập ngừng gõ cửa, người ngơ ngẫn lòng<br />
Thấy như ở đáy mắt trong<br />
Long lanh giọt nhớ, giọt mong, giọt chờ<br />
Thoáng buồn, thoáng giận vu vơ<br />
Tháng Ba lặng lẽ câu thơ ướt rồi!<br />
Em đi để lại mình tôi<br />
Bâng khuâng cùng với đơn côi bạn bầy<br />
Đi tìm hơi ấm đâu đây<br />
Dáng hình em vẫn còn đầy quanh tôi<br />
Bàn tay, ánh mắt, dáng ngồi<br />
Nhớ em tôi lại bồi hồi …tháng Ba !<br />
<b><br />BỒI HỒI THÁNG BA </b><br />
<b>Bi Bo</b><br />
<br />
Giọt chờ, giọt nhớ long lanh<br />
Đọng trên nhánh lộc non xanh xuân lòng<br />
Thoáng hờn ở đáy mắt trong<br />
Thoáng buồn lặng lẽ, người mong chưa về<br />
Đơn côi tia nắng sang hè<br />
Câu thơ thấm ướt, gió se se vần<br />
Chập chờn hơi ấm thương thân,<br />
Bóng hình anh vẫn rất gần đấy thôi<br />
Bàn tay, ánh mắt , dáng ngồi<br />
Bâng khuâng chợt tỉnh … bồi hồi tháng Ba<br />
<b><br />THÁNG BA</b><br />
<b>Lê An Tôn</b><br />
<br />
mỏng mảnh đêm chừng qua vội<br />
thời gian cũng chợt vỡ òa<br />
tháng ba dùng dằng như thể<br />
giữ dùm ai đó màu hoa.<br />
tháng ba trời như xuống thấp<br />
ngẩn ngơ mây trắng trên đầu<br />
se se gió mùa đông bắc<br />
ngập ngừng một chút hương cau.<br />
tháng ba khoét sâu vào anh<br />
vết đau một thời trai trẻ<br />
ba hai năm rồi có lẽ<br />
tư cơn sóng dậy đất bằng!<br />
tháng ba tháng ba tháng ba<br />
em đã mãi hoài xa lắc…<br />
<b><br />THÁNG BA CỦA EM</b><br />
<b>Nguyễn Thị Kim Liên</b><br />
<br />
Tháng Ba của em là tấm gương soi<br />
Ánh mắt mình lóng lánh<br />
Tháng Ba bất ngờ trở lạnh<br />
Em Nàng Bân trong ký ức của anh.<br />
Trời bất chợt xám, bất chợt trong xanh<br />
Em bất thần thấy mình đang đắm đuối.<br />
Tháng Ba ơi, xin đừng lìa xa vội<br />
Đã có gì đâu! Đã nói gì đâu!<br />
Sao mỗi lần không được bên nhau<br />
Sông Ngân Hà xa xôi, Vàm Cỏ Đông gần lắm<br />
Con chim sáo sang sông, xổ lồng sáo tắm<br />
Sông tháng Ba hồng thắm một lời mời.<br />
Những Tháng Ba đã để lại trong đời,<br />
Mùa hoan lạc, hoa đậu thành trái cấm<br />
Em đợi anh, trao một lần áo ấm<br />
Em Nàng Bân trong ký ức anh.<br />
<b><br />THÁNG BA</b><br />
<b>Nhược Mộng</b><br />
<br />
Tháng ba<br />
Xuân chửa kịp qua<br />
Mai vàng nán lại<br />
Hiên nhà tỏa hương<br />
Gió mang chút nắng vấn vương<br />
Rủ chim giục giã gọi thương nhớ về<br />
Đành lòng dập tắt đam mê<br />
Giữ tâm thanh tịnh nẻo quê thanh nhàn.<br />
<br />
<b>VIẾT CHO THÁNG BA<br />Nguyễn Minh Nguyệt<br /></b><span class="fbPhotosPhotoCaption" data-ft="{"tn":"K"}" id="fbPhotoSnowliftCaption" tabindex="0"><span class="hasCaption"> Ta đã thấy mùa thương trong mắt nhau <br /> Đêm thầm thì để rêu phong thức dậy <br /> Phố nói điều chi lá rơi đầy chốn ấy... <span class="text_exposed_show"><br /> Ta tương tư như thủa biết yêu rồi... <br /> <br /> Mùa vẫn đầy chén tình say chưa cạn <br /> Chẳng trách người cho phím nhạc trầm luân <br /> Tháng ba thương vừa hôn lên nỗi nhớ<br /> Bao vẹn nguyên xin giữ ở trong lòng <br /> <br /> Yêu từ buổi ta hồn nhiên ngơ ngác<br /> Mắt xanh mơ nên quá đỗi thật thà <br /> Để bây giờ ước chi mình là cỏ <br /> Được đắm chìm trong sương sớm bao la<br /> <br /> Phút giây nào mình nức nở vào nhau <br /> Tháng ba thương cứ hôn lên nỗi nhớ...<br /> Biết giấu vào đâu những dịu dàng như thủa...<br /> Thôi ! Tương tư <a href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=772943489529837&set=a.117553331735526.23358.100004425784009&type=3&theater">ta</a> cất phía vô vàn<br /></span></span></span><br />
<a href="http://poem.tkaraoke.com/10521/Bai_Thang_Ba.html" target="_blank">Tháng Ba</a> (Hoa Nắng)<br />
<a href="http://poem.tkaraoke.com/10235/Cuoi_Thang_Ba.html" target="_blank">Cuối Tháng Ba</a> (Nguyễn Bính)<br />
<a href="http://poem.tkaraoke.com/16413/Duong_Thang_Ba.html" target="_blank">Đường Tháng Ba</a> (Đỗ Hồng)<br />
<a href="http://poem.tkaraoke.com/13243/Gui_Chi_Thang_Ba.html" target="_blank">Gửi chị Tháng Ba</a> (Bình Nguyên Trang)<br />
<a href="http://poem.tkaraoke.com/14382/Khuc_Thang_Ba.html" target="_blank">Khúc Tháng Ba</a> (Phạm Ngọc)<br />
<a href="http://poem.tkaraoke.com/13245/Noi_Niem_Thang_Ba.html" target="_blank">Nỗi Niềm Tháng Ba</a> (Bình Nguyên Trang)<br />
<br />
<b>THÁNG BA THƠ CỦA NHỮNG NGƯỜI BẠN</b><br />
<b>Trọng Toàn</b><br />
<i><a href="http://hocmoingay.blogspot.com/"><br />HOCMOINGAY</a>. Thơ là
khoảng khắc, là cái chớp mắt của cảm xúc, nó như một ánh chớp từ trái
tim mình. Thơ vì thế rất dễ làm mà cũng rất mộng mị,làm mãi không xong.
Một câu thơ có khi viết cả đời không được. Nhưng một bài thơ hay có khi
vụt sáng trên trang giấy chỉ trong khoảnh khắc. Cả ba bài thơ tháng Ba
này là ba ánh chớp: không chuẩn bị, không toàn tính, không cố ý, không
chứng tỏ, thơ vụt ra hồn nhiên, bắt đầu từ sự vỡ òa cảm xúc một cây bút
thông minh nhưng đau đời là Lâm Cúc, chuyển sang bài thơ khiêm nhường
như là sự sẻ chia với người bạn mình ơi nơi xa lắm của Phan Chí Thắng,
rồi cuối cùng là bài của Hoa Lục Bình như cách để kéo hai người bạn kia
lại, vào bàn cà phê, nói đi chuyện khác, quên đi niềm yêu, niềm đau cho
bạn <span class="skimlinks-unlinked">vui.Th</span>ế thôi mà thành thơ
hay cả ba bài… Thiếu một trong ba bài, hẳn không trọn vẹn cho chúng ta
đọc hôm nay. Thơ như thế, thì ngoài đời, tình bạn của họ chắc chắn khiến
chúng ta phải ngưỡng mộ.(Lời bình của Nguyễn Quang Vinh)</i><br />
<br />
Có lẽ hiếm gặp trường hợp ba người bạn làm ba bài thơ dưới cùng một
tên gọi “Tháng ba” với ba tâm trạng, ba lối tiếp cận chủ đề khác nhau,
và bài nào cũng hay, cũng đặc sắc.<br />
Xin cảm ơn ba tác giả và trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.<br />
Ở một đất nước có nhiều vùng khí hậu như Việt nam, khi ở Tây Nguyên
tháng ba đang là “mùa con ong đi lấy mật”, thì ở đồng bằng Bắc Bộ “tháng
ba bà già chết cóng”. Còn ở Nam Bộ tháng ba là tháng nóng nực gần cuối
mùa khô. Cái khác biệt về khí hậu được Lâm Cúc, Phan Chí Thắng và Kim
Oanh mượn để nói lên ba tâm trạng khác nhau.<br />
Nhà thơ Lâm Cúc làm bài thơ Tháng Ba:<br />
<br />
<a href="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2017/03/d4708-thangbataynguyen.jpg"><img alt="" border="0" height="300" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5307238680663495378" src="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2017/03/d4708-thangbataynguyen.jpg?w=335" width="223" /></a><br />
Tháng ba<br />
Núi vã mồ hôi<br />
Hổn hà hổn hển<br />
Cõng trời oằn lưng<br />
Gió nóng như bầy ngựa rừng<br />
Rùng rùng tung vó, hú lưng chừng đèo.<br />
Nắng quạt lửa dọc đường chiều<br />
Nướng cong cả giấc mơ nghèo, dòng sông.<br />
Đọc bài Tháng Ba của Lâm Cúc, Phan Chí Thắng ngẫu hứng làm một bài
Tháng Ba khác, với cấu trúc giống như bài của Lâm Cúc gồm ba câu lục
bát, câu đầu bị bẻ vụn thành thể thơ tự do; ý định ban đầu chỉ là hoạ
với bạn cho vui:<br />
<a href="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2017/03/8b081-thangbabacbo.jpg"><img alt="" border="0" height="227" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5307238161690166258" src="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2017/03/8b081-thangbabacbo.jpg?w=450" width="300" /></a><br />
Tháng ba<br />
Trưa chẳng tan sương<br />
Gió xuyên áo kép<br />
Con đường mờ xa<br />
Lạnh như cắt thịt xẻo da<br />
Như ai đã nỡ bỏ ta đi rồi<br />
Mưa giăng mảnh lưới ngang trời<br />
Ta là con cá mắc hoài niềm yêu<br />
Kim Oanh, người không hay làm thơ, thấy vậy cũng tham gia viết một bài Tháng Ba theo cách riêng của mình:<br />
<a href="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2017/03/4b0f8-thangbahehe.jpg"><img alt="" border="0" height="300" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5307237666565078530" src="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2017/03/4b0f8-thangbahehe.jpg?w=335" width="223" /></a><br />
Tháng ba<br />
Nắng òa mặt đất<br />
Nắng lên môi cười<br />
Thầy em, tủm tỉm gọi mời<br />
U em, lúng liếng, tươi tươi, giòn giòn<br />
Nửa đêm hổn hển đầu non<br />
Sáng ra áo kép vẫn còn bỏ không<br />
Mình ơi<br />
Thuận vợ thuận chồng<br />
Tháng Ba sau<br />
Có con bồng he…he…<br />
Cái nắng nóng kinh người được nhà thơ nữ Lâm Cúc tả chân độc đáo một
cách nghiệt ngã “Núi vã mồ hôi, hổn hà hổn hển cõng trời oằn lưng” nhưng
lại khoáng đạt rất nam nhi “Gió nóng như bầy ngựa rừng”, để rồi cuối
cùng vẫn quay trở lại làm người phụ nữ chua xót nhận thức một thực tế
tàn nhẫn: người nghèo chỉ có tài sản duy nhất là giấc mơ mà tài sản đó
cũng đã bị cái nắng kia làm cho khô cong đi. Tả nắng nóng đến như thế
thì thật là tài!<br />
Bài thơ Tháng Ba cũng như nhiều bài thơ khác của Lâm Cúc thường dẫn
người đọc đến cực trị của cảm xúc, những biên độ lớn của hình ảnh và sự
bất mãn. Đọc xong ta thấy choáng váng, đau đớn, day dứt không nguôi
(trích cảm nhận của Hoài Vân).<br />
Như tự mình đã viết: “Xin phép nhà thơ Lâm Cúc cho tôi viết một bài
Tháng Ba, lấy cái lạnh đối với cái nóng, cái buồn cụ thể đối với cái
buồn mông lung…” Phan Chí Thắng lấy giấc mơ yêu thương bất tận để cố
quên đi giấc mơ nghèo vô vọng trong thơ Lâm Cúc.<br />
Tháng ba lạnh, sương giăng đầy làm cho con đường trở thành mờ xa
giống như hình ảnh người yêu xa vời vợi. Đối nghịch với cái nóng ngoại
cảnh có bầy ngựa rừng tung vó là cái lạnh nội tâm thầm kín:<br />
Lạnh như cắt thịt xẻo da<br />
Như ai đã nỡ bỏ ta đi rồi<br />
Ta lạnh không hẳn vì trời lạnh, mà còn vì ta cô đơn, nhưng ta cô đơn kiêu hãnh:<br />
Mưa giăng mảnh lưới ngang trời<br />
Ta là con cá mắc hoài niềm yêu<br />
Ta chấp nhận sự cô đơn, ta sung sướng vì ta được buồn, vì trong cái
lạnh cắt da cắt thịt kia ta có được hơi ấm từ bên trong – sự nồng nàn
của tình yêu, của hy vọng. Yêu được gọi là một niềm, giống như niềm tin,
niềm hy vọng.<br />
Bài thơ Tháng Ba của Phan Chí Thắng như một sự chia sẻ với Lâm Cúc –
bạn mình và cũng như một lời nhắn với bạn hãy cố thoát ra khỏi nỗi tuyệt
vọng dai dẳng.<br />
Rất hiểu điều này, Kim Oanh làm một bài thơ Tháng Ba nữa để tham gia
vào cuộc chơi đối thoại giữa hai nhà thơ với giọng tinh nghịch xưa nay
của mình. Tháng Ba của Kim Oanh đầy nhựa sống:<br />
Nắng òa mặt đất<br />
Nắng lên môi cười<br />
Khi nắng đã lên môi cười thì hai vợ chồng tất nhiên trở nên tình tứ hơn:<br />
Thầy em, tủm tỉm gọi mời<br />
U em, lúng liếng, tươi tươi, giòn giòn<br />
Và thật bất ngờ, tác giả mạnh dạn dẫn người đọc đến một “sự kiện” thú
vị không thể khác được trong cái tháng ba mùa con ong đi lấy mật đó:<br />
Nửa đêm hổn hển đầu non<br />
Sáng ra áo kép vẫn còn bỏ không<br />
Diễn tả cái chuyện vợ chồng như thế thật là tài hoa, thật là khéo?
Nửa đêm hổn hển, sáng ra cái áo tội nghiệp kia vẫn còn bị bỏ quên đâu
đó. Chuyện khó nói đã được nói ra một cách tinh tế và thơ mộng, một vài
hình ảnh đủ cho người đọc hình dung ra một đêm tháng ba ân ái của cặp vợ
chồng trẻ. Cái hổn hển của đất trời trong thơ Lâm Cúc được Kim Oanh
dùng lại trong một bối cảnh khác và tuy bị dùng lại, hai từ đó vẫn đắt
giá như thường.<br />
Kim Oanh khẳng định hạnh phúc cao quý, ước mơ to lớn nhất của người đàn bà là:<br />
Mình ơi<br />
Thuận vợ thuận chồng<br />
Tháng Ba sau<br />
Có con bồng he…he…<br />
Bài thơ kết thúc bằng một tiếng cười đùa “he… he…” như muốn làm vui
vẻ hoá cuộc đối đáp giữa hai bạn thơ Lâm Cúc – Phan Chí Thắng, tác giả
đã cố tình nghịch ngợm một cách thông minh hóm hỉnh.<br />
Ba người làm thơ đều nói về thời tiết. Nắng mưa không còn là chuyện
của trời, nắng mưa chính là chuyện của thời tiết nội tâm con người.<br />
Ở bài thơ thứ nhất, bạn đọc không tìm thấy nhân vật “tôi”, nhân vật
đó xuất hiện ảo, nó là nỗi lòng của tác giả. Ở bài thứ hai, “Tôi” được
xưng là “Ta”. Là chúng ta chứ không phải một người. Tác giả cho phép
mình đại diện cho cảm xúc không của riêng ai. Riêng bài thơ thứ ba, tác
giả không tham gia vào câu chuyện, mà để câu chuyện tự đến với bạn đọc.
Ba bài thơ, ba cách nói khác nhau.<br />
Từ một bài thơ dữ dội, trĩu nặng đau buồn của Lâm Cúc, chúng ta có
thêm bài thơ sâu lắng dịu dàng yêu thương của Phan Chí Thắng và cả bài
thơ cũng rất tài hoa của Kim Oanh khi chị khẳng định rằng hạnh phúc vĩnh
hằng của người đàn bà là được yêu, được làm mẹ.<br />
Có thể nói chùm ba bài thơ Tháng Ba rất hay này là một sự lạ và vui trong thơ văn blog.<br />
<b><br />MỘT SỐ CẢM NHẬN</b><br />
<b><br />Cảm nhận của Hoài Vân</b><br />
Một bài bình rất tuyệt, Trọng Toàn đã làm chùm thơ tháng 3 này sáng lên lấp lánh!<br />
<b><br />Cảm nhận của Thành Chung</b><br />
Đọc ba bài là thấy rõ đặc điểm tính cách của từng tác giả.<br />
Lâm Cúc lúc nào cũng trăn trở, vật lộn với từng con chữ và dù có nói
đến thiên nhiên, đến thời tiết thì vẫn quay về với sự nghiệt ngã của đời
thường: “nướng cong cả giấc mơ nghèo, dòng sông”. Cần phải nói thêm,
lời bình của Hoài Vân cũng làm cho bài thơ của Lâm Cúc lấp lánh hẳn lên.<br />
Lão Hâm lại là người luôn đắm đuối với “YÊU”. Trong cái se lạnh của
rét Nàng Bân, Lão thấy như mình bị bỏ lại. Lão tự nhận mình “là con cá
mắc hoài niềm yêu”. Nếu có đem quẳng Lão vào giữa vùng “Gió nóng như bầy
ngựa rừng” của Tánh Linh, chắc hẳn thơ của Lão cũng vẫn có những “con
đường mờ xa” với những “mảnh lưới ngang trời”.<br />
Kim Oanh vốn được biết đến là một cây bút tinh nghịch, hóm hỉnh và
thông minh với những “chán nhau thì cưới”; “đánh rơi một ông
chồng”…Chẳng có gì đáng ngạc nhiên nếu ta gặp trong bài thơ Tháng Ba một
Kim Oanh rất nồng nàn, đam mê, một Kim Oanh muốn đi đến tận cùng của
“làm chồng làm vợ” mà vẫn rất “chân quê”: “Thầy em tủm tỉm” và “U em
lúng liếng”. Chắc hẳn nhiều người sẽ muốn gặp Kim Oanh “Sáng ra áo kép
vẫn còn bỏ không” và để nghe giọng cười “he he” của chị.<br />
Tôi từng nói với nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo khi anh ở thăm New York: Lâm Cúc, Hoài Vân, Kim Oanh là “bộ ba XE-PHÁO-MÔ.<br />
<br />
<a href="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2017/03/3bee9-tuconuong.jpg"><img alt="" border="0" height="224" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5307252215730069570" src="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2017/03/3bee9-tuconuong.jpg?w=450" width="300" /></a><br />
(Bốn người bạn từ trái sang phải: Lâm Cúc, Kim Oanh, Hoài Vân, Bích Nga)<br />
<b><br />Cảm nhận của Nguyễn Quang Vinh</b><br />
Hình như là đọc hơn năm lần. Vì cách đây một năm, Bọ chưa biết Blog
là gì. Thế mà khi ấy, các chị Hoa Lục Bình, Lâm Cúc và anh Phan Chí
Thắng đã mần tháng Ba.<br />
Thơ- theo Bọ vốn là người rất thèm làm thơ mà không biết làm – Thơ là
khoảng khắc, là cái chớp mắt của cảm xúc, nó như một ánh chớp từ trái
tim mình. Thơ vì thế rất dễ làm mà cũng rất mộng mị,làm mãi không xong.
Một câu thơ có khi viết cả đời không được.Nhưng một bài thơ hay có khi
vụt sáng trên trang giấy chỉ trong khoảnh khắc.<br />
Cả ba bài thơ tháng Ba này là ba ánh chớp: không chuẩn bị, không toàn
tính, không cố ý, không chứng tỏ, thơ vụt ra hồn nhiên, bắt đầu từ sự vỡ
òa cảm xúc một cây bút thông minh nhưng đau đời là Lâm Cúc, chuyển sang
bài thơ khiêm nhường như là sự sẻ chia với người bạn mình ơi nơi xa lắm
của Phan Chí Thắng, rồi cuối cùng là bài của Hoa Lục Bình như cách để
kéo hai người bạn kia lại, vào bàn cà phê, nói đi chuyện khác, quên đi
niềm yêu, niềm đau cho bạn <span class="skimlinks-unlinked">vui.Th</span>ế thôi mà thành thơ hay cả ba bài.<br />
Không ai có thể tuyên bố rằng, tớ đang chuẩn bị làm thơ hay đây như
có người mới vào Blog đã vội tuyên bố rằng, các bác chuẩn bị cảm nhận
nhé, cảm nhận từ từ thôi để em còn kịp trả lời. He he<br />
Hoa Lục Bình, Lâm Cúc Phan Chí Thắng làm Tháng Ba là vì nghĩa bạn bè,
là vì tiếp cho nhau một niềm an ủi, một sự sẻ chia, người xứ ấm thì gửi
cho bạn ở xứ lạnh mấy câu thơ sưởi ấm. Người đang vui thì gửi cho bạn
đang đau đời mấy câu thơ an ủi, cười xòa với nhau để cùng nhẹ lò<span class="skimlinks-unlinked">ng.Ba</span>
bài thơ lúc đầu chỉ đơn giản thế thôi, lấy cái nghĩa bạn, tình đời làm
bệ phóng cho cảm xúc.Ba bài thơ khi ấy chỉ là riêng tư với nhau, quây
quần chữ nghĩa với nhau, đốt chữ thành lửa, kéo người xa lại gần bên
nhau mà tâm sự.<br />
Nhưng ba bài thơ đã thành tài sản thơ của mọi người. Vì ngay cả người
thù ghét, người đố kị, người nóng mặt nóng mũi với ba tác giả này thì
trong thẳm sâu lương tri của họ, ý thức của họ, chút trí tuệ cuối cùng
của họ vẫn phải thừa nhận là thơ hay.<br />
Thơ hay không cần phiên dịch.Lâm Cúc làm thơ hay vì biết vận đời mình
vào từng dấu phẩu. Thơ chị là cao đời, chắt ra từ cảm nhận, từ mồ hôi
nước mắt của mình, từ cái áo đẹp chần chừ không dám mặc, đến cái chốt
cửa buồng riêng hàng đêm mà vẫn khao khát thương yêu. Tháng ba của chị
với chữ thơ hao gầy như đời chị, sắc nhọn, lấm lem bụi đời đã viết nên
những câu thơ ép ngực người đọc.<br />
Phan Chí Thắng bị tháng Ba của Lâm Cúc đôt cháy cảm xúc, thương bạn
và nghĩ đến mình, làm thơ về tháng Ba nơi mình ở nhưng cũng là thông
điệp gửi đến bạn, nếu khao khát sống, khát yêu nơi bạn bị cháy như tro
than, như lửa ngút thì tôi ở ngoài nay, ôm mãi một niềm yêu nhớ, như dao
cắt thịt xẻo da, như ai đã bỏ ta đi rồi. Chia sẻ thế để nói với bạn
rằng, dù ở đâu, nắng hạ hay đông giá, niềm đau giống nhau, nỗi nhớ giống
nhau, niềm yêu thương giống nhau và tình thương mến giống nhau. Thông
điệp ấy là một thông điệp lớn.<br />
Hai bài thơ như gửi nhau, chia sẻ nhau trên tình bạn thương mến ấy sẽ
không có sự lấp lánh nếu không xuất hiện Tháng Ba của Hoa Lục Bình.
Trong khi Phan Chí Thắng và Lâm Cúc vịn vào tháng Ba nơi mình đang sống
để làm bật lên nỗi niềm của mình thì Hoa Lục Bình lại hồn nhiên miêu tả
tháng Ba trong náo nhiệt của hạnh phúc với những câu thơ hóm hỉnh, tươi
tắn và vô cùng thông minh. Những câu thơ rất hay.<br />
Và nhờ tháng Ba của Hoa Lục Bình, Lâm Cúc và Phan Chí Thắng như có
cái cầu vui để bước qua lại bên nhau, cầm lấy tay nhau trong cái tình
người, tình bạn đáng quí trọng. Hoa Lục Bình dùng những câu thơ hóm
hỉnh, sắc sảo và chan chứa hạnh phúc giăng ra thành một vầng sáng tươi,
ấm áp, mát mẻ cho hai người bạn của mình.<br />
Thiếu một trong ba bài, hẳn không trọn vẹn cho chúng ta đọc hôm nay.
Thơ như thế, thì ngoài đời, tình bạn của họ chắc chắn khiến chúng ta
phải ngưỡng mộ.<br />
<br />
<div class="separator">
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/04/2f986-1.jpg"><img alt="" border="0" height="319" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/04/2f986-1.jpg?w=480&h=479" width="320" /></a></div>
<b><br />NHÀ TÔI CÓ CHIM VỀ LÀM TỔ</b><br />
Hoàng Kim<br />
<i><br />Thích quá đi.<br />
Nhà tôi có chim về làm tổ<br />
Cây bồ đề cuối vườn<br />
Cò đêm về trắng xóa</i><br />
<div class="separator">
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/04/93732-2.jpg"><img alt="" border="0" height="298" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/04/93732-2.jpg?w=480&h=447" width="320" /></a></div>
<i><br />Gốc me cho con<br />
Xanh non màu lá<br />
Ong đi rồi về<br />
Sóc từng đàn nhởn nhơ.</i><br />
<div class="separator">
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/04/3af43-3.jpg"><img alt="" border="0" height="238" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/04/3af43-3.jpg?w=480&h=357" width="320" /></a></div>
<i><br />Cây sơ ri ba mẹ trồng<br />
Lúc con tuổi còn thơ<br />
Nay như hai mâm xôi<br />
Tròn đầy trước ngõ.</i><br />
<div class="separator">
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/04/18422-4.jpg"><img alt="" border="0" height="320" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/04/18422-4.jpg?w=464&h=480" width="309" /></a></div>
<i><br />Cây mai Bác trồng<br />
Bốn mùa hoa thương nhớ<br />
Trúc xanh từ non thiêng Yên Tử<br />
Trúc vàng ân nghĩa Đào Công</i><br />
<div class="separator">
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/04/6e5e4-5.jpg"><img alt="" border="0" height="196" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/04/6e5e4-5.jpg?w=480&h=294" width="320" /></a></div>
<i><br />Em ơi!<br />
Hôm nay trên cây lộc vừng<br />
Chim phượng về làm tồ<br />
Mẹ dạy con tập bay<br />
Sao mà đẹp thế !</i><br />
<i>Đá vàng trao hậu thế<br />
Người hiền noi tiếng thơm …</i><br />
<b><span lang="VI">CHIM PHƯỢNG HOÀNG ĐẤT VƯỜN NHÀ TÔI</span></b><br />
Hoàng Kim<br />
<b><span lang="VI">Phượng hoàng đất</span> là Chim trĩ </b><span lang="VI">(</span><span lang="VI"> <i>Buceros bicornis</i>) là loài chim quý hiếm, với các</span><span lang="VI"> loại trĩ đỏ, trĩ xanh và trĩ đen. Trong dân gian nó được ẩn dụ với loài chim <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%C6%B0%E1%BB%A3ng_ho%C3%A0ng">phượng hoàng</a> cao quý rất hiếm thấy, một trong tứ linh (long , ly, quy phượng), mà nếu <i>ai gặp được thì rất may mắn. </i>Theo <a href="http://gocphongthuy.net/su-tich-linh-vat/32-truyen-thuyet-ve-phung-hoang.html">Truyền thuyết về chim phượng hoàng</a> th</span><span lang="VI">ì </span><i><span lang="VI">Phượng
hoàng là biểu thị cho sự hòa hợp âm dương , biểu tượng của đức hạnh và
vẻ đẹp duyên dáng, thanh nhã . Phượng Hoàng xuất hiện ở nơi nào thì nơi
đó được mừng là đất lành, thịnh vượng, và điềm lành. Rồng và Phượng
(hoàng) là biểu tượng cho hạnh phúc vợ chồng, hòa hợp âm dương và
thường được trang trí, chúc phúc trong các đám cưới ở Trung Quốc, Việt
Nam và nhiều nước châu Á. Theo Kim Anh nguồn VN Express thì <a href="http://dulich.vnexpress.net/tin-tuc/viet-nam/ninh-binh/phuong-hoang-dat-o-trang-an-2890433.html">Phượng hoàng đất ở Tràng An </a>
là loài Buceros bicornis, loài to nhất trong họ hồng hoàng, được phát
hiện thấy tại một số khu rừng ở Tràng An Ninh Bình. Ở phương Nam, trong
điều kiện đồng bằng tôi bất ngờ gặp loài chim trĩ lông xanh đen (ảnh
minh họa) là loài nhỏ hơn nhưng vẫn rất đẹp và quý mà tôi chưa có điều
kiện để tra cứu kỹ ở <a href="http://www.vncreatures.net/tracuu.php">Sinh vật rừng Việt Nam.<br />
</a></span></i><br />
<img alt="chim-phuong-hoang-dat-9781-1381131449.jp" height="326" src="https://i1.wp.com/c0.f33.img.vnecdn.net/2013/10/07/chim-phuong-hoang-dat-9781-1381131449.jpg" width="500" /><br />
<div class="separator">
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/95844-phuonghoangc491atvuonnhatoi.jpg"><img alt="" border="0" height="240" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/95844-phuonghoangc491atvuonnhatoi.jpg?w=480&h=360" width="320" /></a></div>
Bạn vừa thưởng thức bài thơ: <a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2012/10/nha-toi-co-chim-ve-lam-to.html">Nhà tôi có chim về làm tổ</a>.
Vườn nhà tôi có cặp chim trĩ về làm tổ sinh ra bầy chim trĩ con tuyệt
đẹp. Những cây cao trong vườn có cò, chào mào, sáo sậu, yến, …và sóc về
nhiều. Chim hót đủ giọng và sóc chuyền cành thật vui.<br />
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/9dc9a-chimtri1.jpg"><img alt="" border="0" height="240" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/9dc9a-chimtri1.jpg?w=480&h=360" width="320" /></a><br />
<div class="separator">
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/2c13f-chimtri2.jpg"><img alt="" border="0" height="233" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/2c13f-chimtri2.jpg?w=480&h=350" width="320" /></a></div>
<div class="separator">
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/ec8f0-chimtri4.jpg"><img alt="" border="0" height="215" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/ec8f0-chimtri4.jpg?w=480&h=323" width="320" /></a></div>
Tổ chim Trĩ (Phương Hoàng đất) trên cây lộc vừng trước cửa nhà tôi bị
gió lớn hất xuống sân. Con chim Trĩ non mới nở được nhà tôi cho vào một
chiếc rỗ con treo lên cây để chim bố mẹ hàng ngày có thể cho ăn. Tối đó
đi Phú Yên về, tôi rọi đèn ra thăm, trăng 16 đã hơi muộn. Chim non cánh
vẫn còn ngắn… Sáng nay, nghe tiếng líu ríu của bố mẹ, hai con chim
Phượng sà xuống lần lượt cho con ăn và gù rất lạ như là khuyến khích con
bay lên.<br />
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/2a739-chimtri.jpg"><img alt="" border="0" height="240" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/2a739-chimtri.jpg?w=480&h=360" width="320" /></a><br />
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/4ee76-chimtrinho2.jpg"><img alt="" border="0" height="240" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/4ee76-chimtrinho2.jpg?w=480&h=360" width="320" /></a><br />
<div class="separator">
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/62a28-chimtrinho3.jpg"><img alt="" border="0" height="240" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/62a28-chimtrinho3.jpg?w=480&h=360" width="320" /></a></div>
<div class="separator">
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/81b99-chimtrinho4.jpg"><img alt="" border="0" height="240" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/81b99-chimtrinho4.jpg?w=480&h=360" width="320" /></a></div>
<div class="separator">
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/4488c-chimtrinho1.jpg"><img alt="" border="0" height="239" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/4488c-chimtrinho1.jpg?w=480&h=359" width="320" /></a></div>
<div class="separator">
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/0fb14-chimtri3.jpg"><img alt="" border="0" height="240" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/0fb14-chimtri3.jpg?w=480&h=360" width="320" /></a></div>
<div class="separator">
Chim Trĩ non thốt nhiên bật dậy nhảy lên thành
rỗ. Sau khi lấy đà, nó bay vù qua nơi chảng ba của cây lộc vừng với sự
háo hức lạ. Sau đó bổ nhào xuống cây sơn và đậu vững vàng như một con
chim thành thục. Cặp Phượng Hoàng đất chuyền cành trên cây me cho con,
có bộ lông đẹp, xanh mướt như ngọc và đều hót vang. Con chim non rướn
mình bay lên khóm mai và cũng líu ríu. Nó đã tự tin và học đang bay.</div>
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/684fe-caymechocon.jpg"><img alt="" border="0" height="240" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/684fe-caymechocon.jpg?w=480&h=360" width="320" /><br />
</a><a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/dc082-phuonghoangdatnhatoi.jpg"><img alt="" border="0" height="240" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/dc082-phuonghoangdatnhatoi.jpg?w=480&h=360" width="320" /></a><br />
Nó đậu chắc trên cây mai và chịu mưa gió mạnh suốt đêm. Tôi lo lắng
hai ba lần ra soi đèn vẫn thấy chim đậu chắc trên cây chịu mưa gió. Tôi
bỗng nhớ lời Quốc Công Tiết Chế Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn: “<i>Chim Hồng hộc bay được cao và xa là nhờ sáu cái trụ lông cánh, nếu không khác gì chim thường</i>”.<br />
<b>NGÀY QUỐC TẾ HẠNH PHÚC VÀ 18 LÔNG CHIM<br />
</b><br />
<b>Hoàng Kim</b><br />
Ngày <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2015/03/20/chao-ngay-moi-20-thang-3-2/">Quốc tế Hạnh phúc </a><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2015/03/20/chao-ngay-moi-20-thang-3-2/">20 tháng 3</a> là ngày được <a class="mw-redirect" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Li%C3%AAn_H%E1%BB%A3p_qu%E1%BB%91c" title="Liên Hợp quốc">Liên Hợp quốc</a> chọn tôn vinh niềm <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BA%A1nh_ph%C3%BAc" title="Hạnh phúc">hạnh phúc</a> của <a class="mw-redirect" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i" title="Nhân loại">nhân loại. </a>Mục tiêu của sự tôn vinh này không chỉ mang ý nghĩa <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Bi%E1%BB%83u_t%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Biểu tượng">biểu tượng</a> mà còn là ngày của <a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=H%C3%A0nh_%C4%91%E1%BB%99ng&action=edit&redlink=1" title="Hành động (trang chưa được viết)">hành động</a>, nỗ lực nhiều hơn để đem lại hạnh phúc tốt hơn cho người người trên trái đất.<br />
Ngày Quốc tế Hạnh phúc được lấy từ ý tưởng của <a class="mw-redirect" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Bhutan" title="Vương quốc Bhutan">Vương quốc Bhutan</a> là được đánh giá là nước có <a class="new" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ch%E1%BB%89_s%E1%BB%91_h%E1%BA%A1nh_ph%C3%BAc&action=edit&redlink=1" title="Chỉ số hạnh phúc (trang chưa được viết)">chỉ số hạnh phúc</a> cao dựa trên các yếu tố như <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/S%E1%BB%A9c_kh%E1%BB%8Fe" title="Sức khỏe">sức khỏe</a>, <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Tinh_th%E1%BA%A7n" title="Tinh thần">tinh thần</a>, <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Gi%C3%A1o_d%E1%BB%A5c" title="Giáo dục">giáo dục</a>, <a class="mw-disambig" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/M%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Môi trường">môi trường</a>, chất lượng quản lý và <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/M%E1%BB%A9c_s%E1%BB%91ng" title="Mức sống">mức sống</a> của người dân. Từ những năm đầu tiên của thập kỷ 70 thế kỷ XX, Bhutan là quốc gia đã ghi nhận vai trò của <a class="new" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=H%E1%BA%A1nh_ph%C3%BAc_qu%E1%BB%91c_gia&action=edit&redlink=1" title="Hạnh phúc quốc gia (trang chưa được viết)">hạnh phúc quốc gia</a> hơn là <a class="new" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Thu_nh%E1%BA%ADp_qu%E1%BB%91c_gia&action=edit&redlink=1" title="Thu nhập quốc gia (trang chưa được viết)">thu nhập quốc gia</a> bằng việc thực thi mục tiêu tổng hạnh phúc quốc gia thay vì <a class="mw-redirect" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BB%95ng_s%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_qu%E1%BB%91c_n%E1%BB%99i" title="Tổng sản phẩm quốc nội">tổng sản phẩm quốc nội</a>.
Họ cho rằng nhu cầu về Ngày Hạnh phúc này là đối với tất cả quốc gia và
con người trên toàn thế giới để có những bước vượt lên trên sự khác
biệt giữa các nước và con người trên toàn thế giới, và liên kết, đoàn
kết toàn nhân loại.<br />
Ngày Quốc tế Hạnh phúc còn khởi nguồn từ nhu cầu về một cách tiếp cận <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%C4%83ng_tr%C6%B0%E1%BB%9Fng_kinh_t%E1%BA%BF" title="Tăng trưởng kinh tế">tăng trưởng kinh tế</a> cân bằng, hợp tình hợp lý hơn, nhằm thúc đẩy sự <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n_b%E1%BB%81n_v%E1%BB%AFng" title="Phát triển bền vững">phát triển bền vững</a>, xóa <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ngh%C3%A8o" title="Nghèo">nghèo</a> và phấn đấu vì hạnh phúc và sự <a class="new" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Th%E1%BB%8Bnh_v%C6%B0%E1%BB%A3ng&action=edit&redlink=1" title="Thịnh vượng (trang chưa được viết)">thịnh vượng</a>
cho tất cả mọi người và xuất phát từ nguyện vọng mỗi người hãy chọn cho
mình một quan niệm đúng về hạnh phúc, quan tâm đến vấn đề cốt lõi nhất
trong sự tồn tại là làm sao tìm được thật nhiều <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ni%E1%BB%81m_vui" title="Niềm vui">niềm vui</a> trong <a class="mw-redirect" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Cu%E1%BB%99c_s%E1%BB%91ng" title="Cuộc sống">cuộc sống</a>, làm lan tỏa những điều tốt đẹp nhất trên khắp hành tinh xanh.<br />
Ngày này được <a class="new" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=T%E1%BB%95ng_th%C6%B0_k%C3%BD_Li%C3%AAn_h%E1%BB%A3p_qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" title="Tổng thư ký Liên hợp quốc (trang chưa được viết)">Tổng thư ký Liên hợp quốc</a> <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ban_Ki-moon" title="Ban Ki-moon">Ban Ki-moon</a> chính thức công bố tại một hội nghị của Liên hợp quốc từ vào ngày <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/28_th%C3%A1ng_6" title="28 tháng 6">28 tháng 6</a> năm <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/2012" title="2012">2012</a>.
Việc Liên hợp quốc chọn ngày 20 tháng 3 là Ngày Quốc tế Hạnh phúc xuất
phát từ nguyên nhân đây là ngày đặc biệt trong năm, khi <a class="mw-redirect" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/M%E1%BA%B7t_tr%E1%BB%9Di" title="Mặt trời">mặt trời</a> nằm ngang đường xích đạo, nên trong ngày này có độ dài <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ng%C3%A0y" title="Ngày">ngày</a> và <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%C3%AAm" title="Đêm">đêm</a> bằng nhau và người ta cho đó là biểu tượng cho sự <a class="new" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=C%C3%A2n_b%E1%BA%B1ng&action=edit&redlink=1" title="Cân bằng (trang chưa được viết)">cân bằng</a>, hài hòa của vũ trụ.<sup class="reference" id="cite_ref-autogenerated1_3-1"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ng%C3%A0y_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_H%E1%BA%A1nh_ph%C3%BAc#cite_note-autogenerated1-3">[3]</a></sup> Cũng là biểu tượng của sự cân bằng giữa <a class="new" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%82m&action=edit&redlink=1" title="Âm (trang chưa được viết)">âm</a> và <a class="mw-disambig" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/D%C6%B0%C6%A1ng" title="Dương">dương</a>, giữa <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C3%81nh_s%C3%A1ng" title="Ánh sáng">ánh sáng</a> và <a class="new" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%C3%B3ng_t%E1%BB%91i&action=edit&redlink=1" title="Bóng tối (trang chưa được viết)">bóng tối</a>, giữa <a class="new" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=%C6%AF%E1%BB%9Bc_m%C6%A1&action=edit&redlink=1" title="Ước mơ (trang chưa được viết)">ước mơ</a> và <a class="new" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87n_th%E1%BB%B1c&action=edit&redlink=1" title="Hiện thực (trang chưa được viết)">hiện thực</a> từ đó ngày này được cho là sẽ truyền tải thông điệp rằng cân bằng, hài hòa là một trong những chìa khóa để mang đến hạnh phúc.<sup class="reference" id="cite_ref-autogenerated2_4-0"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ng%C3%A0y_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_H%E1%BA%A1nh_ph%C3%BAc#cite_note-autogenerated2-4">[4]</a></sup><br />
Ban Ki-moon cũng tranh thủ nhân đó kêu gọi công dân tất cả các nước
cam kết giúp đỡ những người xung quanh, thúc đẩy sự phát triển bền vững
và toàn diện của nhân loại bằng <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%C3%ACnh_y%C3%AAu" title="Tình yêu">tình yêu</a>
thương làm lan tỏa hạnh phúc và giúp chúng ta xây dựng một tương lai
tốt đẹp hơn để khi tham gia làm việc thiện, bản thân chúng ta cũng nhận
lại những điều tốt lành.<sup class="reference" id="cite_ref-autogenerated1_3-2"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ng%C3%A0y_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_H%E1%BA%A1nh_ph%C3%BAc#cite_note-autogenerated1-3">[3]</a></sup><br />
Ngày <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Xu%C3%A2n_ph%C3%A2n">xuân phân</a>,
chúng tôi thành công với lúa siêu xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu,
năng suất cao chất lượng tốt trên đồng ruộng. Tôi trở về nhà đúng <a href="https://khatkhaoxanh.wordpress.com/2014/03/21/ngay-quoc-te-hanh-phuc/">ngày quốc tế hạnh phúc (*)</a>
và may mắn nhặt được18 lông chim trong đó có 9 lông chim trĩ rãi rác ở
dưới gốc bồ đề, khóm trúc, vườn mai, khế, vú sữa … Thật đúng là sự may
mắn an nhiên và niềm vui tình yêu cuộc sống.<br />
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/04/18-lc3b4ng-chim.jpg"><img /></a><br />
20 tháng 3 năm 2014 <a href="https://khatkhaoxanh.wordpress.com/2014/03/21/ngay-quoc-te-hanh-phuc/">ngày quốc tế hạnh phúc</a>, với gia đình tôi là ngày <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Xu%C3%A2n_ph%C3%A2n">xuân phân</a> may mắn. <a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2012/10/nha-toi-co-chim-ve-lam-to.html">Nhà tôi có chim về làm tổ</a>. Tôi nhặt được 18 lông chim trong đó có 9 lông chim trĩ dưới gốc <a href="https://khatkhaoxanh.wordpress.com/2014/04/01/cay-bo-de-nha-toi-ra-la-non/"><i>Cây bồ đề nhà tôi ra lá non</i></a> sau khi <i><a href="https://khatkhaoxanh.wordpress.com/2014/04/01/sieu-lua-xanh-o-phu-yen/">Thăm siêu lúa xanh ở Phú Yên</a>. (Ành HK)<br />
</i><br />
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/04/be1bb93-c491e1bb81-ra-le1bb99c-non.jpg"><img alt="Bồ đề ra lộc non" class="alignnone size-large wp-image-1430" height="438" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/04/be1bb93-c491e1bb81-ra-le1bb99c-non.jpg?w=873&h=659" width="584" /></a><br />
<a href="https://khatkhaoxanh.wordpress.com/2014/04/01/cay-bo-de-nha-toi-ra-la-non/"><i>Cây bồ đề nhà tôi ra lá non</i></a><br />
<b>VƯỜN CỔ TÍCH ANH VÀ EM</b><br />
<b>Hoàng Kim</b><br />
Anh đưa em vào<br />
Vườn thiêng cổ tích<br />
Nơi trời đất giao hòa<br />
Ong làm mật yêu hoa<br />
Lá non đùa nắng mới<br />
Nhạc đồng xuân <a href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/">thung dung </a><br />
Đắm say hòa quyện<br />
Ban mai mù sương sớm<br />
Trời xanh trong như ngọc<br />
Cá nước chim trời<br />
Vui thú an nhiên…<br />
<a href="http://nguyenquynhtram.blogtiengviet.net/2013/06/29/nharrng_daocu_laopng_ma_nh_ma_ng">Khoảng lặng</a> đất trời<br />
<a href="http://youtu.be/qKZJ3yT1FQw">Bí mật vườn thiêng</a><br />
(chùm ảnh: nhà tôi)<br />
Xuân phân, tôi thật vui khi nông dân hài lòng với <a href="https://youtu.be/XDM6i8vLHcI">Năm giống sắn mới ở Phú Yên</a>. Về nhà vui đọc lại: <a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2012/10/nha-toi-co-chim-ve-lam-to.html">Nhà tôi có chim về làm tổ</a>. <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2014/04/02/ngay-hanh-phuc-va-18-long-chim-tri/">Chim Phượng Hoàng đất vườn nhà tôi. Ngày hạnh phúc và 18 lông chim</a>. <a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2014/04/vuon-co-tich-anh-va-em.html">Vườn cổ tích anh và em, </a>nay lưu lại chuyện vui này.<br />
<b><br />CHÀO EM NGÀY MỚI NẮNG ĐẦY TIẾNG CHIM</b><br />
Hoàng Kim<br />
<br />
<div class="separator">
<a href="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/95844-phuonghoangc491atvuonnhatoi.jpg"><img alt="" border="0" height="240" src="https://hoangkimlong.files.wordpress.com/2014/05/95844-phuonghoangc491atvuonnhatoi.jpg?w=480&h=360" width="320" /></a></div>
<div class="separator">
<b><span lang="VI"><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/category/vuon-nha-buoi-sang-xuan-nay/">Vườn nhà buổi sáng xuân nay</a></span></b></div>
<b><b><img alt="" height="149" src="https://i1.wp.com/www2.hcmuaf.edu.vn/data/hoangkim/NLU.jpg" width="195" /></b></b><br />
Hoàng Kim Bài viết mới trên TÌNH YÊU CUỘC SỐNG<br />
<a href="https://cnm365.wordpress.com/">CNM365, ngày mới nhất bấm vào đây</a> <a href="https://cnm365.wordpress.com/"><i>c</i><i>ậ</i><i>p nh</i><i>ậ</i><i>t m</i><i>ỗ</i><i>i ngày</i></a><br />
<ul>
<li><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/19/chao-ngay-moi-20-thang-3/">Chào ngày mới 20 tháng 3</a></li>
<li><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/18/chao-ngay-moi-19-thang-3-2/">Chào ngày mới 19 tháng 3</a></li>
<li><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/18/hoa-lua/">Hoa Lúa</a></li>
</ul>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 513px;"><tbody>
<tr>
<td colspan="2"></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2"><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 661px;">
<tbody>
<tr>
<td colspan="2"><span class="embed-youtube"><span class="embed-youtube" style="display: block; text-align: center;"></span></span><b><span class="watch-title" dir="ltr" id="eow-title" title="Vietnam traditional music | Asian traditional music | Vietnam music and images"></span></b><br /></td></tr>
</tbody></table>
</td></tr>
</tbody></table>
<br />
<br />
<br />
xem tiếp <a href="https://khatkhaoxanh.wordpress.com/2017/03/05/thang-ba-nho-ban/">https://khatkhaoxanh.wordpress.com/2017/03/05/thang-ba-nho-ban/</a></div>
<br />
<b>Video yêu thích</b><br />
<br />
<b> </b><iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/BxkTYEuLDrE" width="560"></iframe><span class="watch-title" dir="ltr" id="eow-title" title="Mùa Xuân Đầu Tiên"><br /> </span><br />
<span class="watch-title" dir="ltr" id="eow-title" title="Mùa Xuân Đầu Tiên"><a href="https://youtu.be/BxkTYEuLDrE">Mùa Xuân Đầu Tiên </a></span><br />
<a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">KimYouTube</a><br />
<span class="embed-youtube" style="display: block; text-align: center;"></span><a class="fl q _KCd _tWc" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%E1%BB%AFng_k%E1%BA%BB_kh%E1%BB%9D_m%E1%BB%99ng_m%C6%A1"><br /></a>
<b>Trở về trang chính</b><br />
<a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/">Hoàng Kim</a> <a href="http://thochocon.wordpress.com/">Ngọc Phương Nam</a> <a href="https://hoangkimvn.wordpress.com/">Thung dung</a> <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dạy và học</a> <a href="http://foodcrops.vn/">Cây Lương thực</a> <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">Dạy và Học</a> <a href="https://cnm365.wordpress.com/">Tình yêu cuộc sống</a> <a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops">Kim on LinkedIn</a> <a href="https://www.facebook.com/daihocnonglam">Kim on Facebook</a> <b><a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam">KimTwitter</a> <a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam"> hoangkim vietnam</a> </b><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br />foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-77603396586021265822015-01-27T17:38:00.003+07:002015-01-27T17:38:46.830+07:00Viếng mộ cha mẹ<header class="entry-header"></header>
<br />
<div id="ymfckdetail">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEis36y1pplgiKnwBFA82f6KAuEBVTMZwbUTnCGyYVXTaVvFVAmRe4UIG12KJ-yNFixZVas_0bIrlHbsrCg-CU8Ncn56NNsxU2cQAcCiXN8ff7UZWmvpjDM0Elu1ZpTtwF68obX_AIaRuz0/s1600/Viengmochame.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEis36y1pplgiKnwBFA82f6KAuEBVTMZwbUTnCGyYVXTaVvFVAmRe4UIG12KJ-yNFixZVas_0bIrlHbsrCg-CU8Ncn56NNsxU2cQAcCiXN8ff7UZWmvpjDM0Elu1ZpTtwF68obX_AIaRuz0/s1600/Viengmochame.jpg" /></a></div>
<div>
<span style="color: #00007f;"><span style="font-family: Times New Roman, Times, serif;"><span style="font-size: small;"><strong><br />Hoàng Trung Trực</strong></span></span></span></div>
<br />Dưới lớp đất này là mẹ là cha<br />
Là khởi phát đời con từ bé bỏng<br />
Là lời mẹ ru dịu dàng cánh võng<br />
Là gươm đao cha một thuở đau đời.<br /><br />
Hành trang cho con đi bốn phương trời<br />
Là nghĩa khí của cha, là nhân từ của mẹ<br />
Vẫn bầu sữa tinh thần không ngừng không nghỉ<br />
Để hành trang cho con đi tiếp cuộc đời.<br /><br />
Cuộc đời con bươn chải bốn phương trời<br />
Nay về lại nơi cội nguồn sinh trưởng<br />
Dâng nén hương mà lòng hồi tưởng<br />
Thuở thiếu thời dưới lồng cánh mẹ cha.<br /><br />
“Ước hẹn anh em một lời nguyền<br />
Thù nhà đâu sá kể truân chiên<br />
Bao giờ đền được ơn trung hiếu<br />
Suối vàng nhắm mắt mới nằm yên”.<br /><br />
Rút trong tập <br /><a href="https://hoangtrungtruc.wordpress.com/">DẤU CHÂN NGƯỜI LÍNH <br />thơ Hoàng Trung Trực</a><br />
<br />
<span style="color: darkred; font-size: 13px;"><span class="post-count" dir="ltr"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>Video yêu thích <a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam" target="_parent"><br />
</a></b><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam" target="_parent">http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam</a> <b><br />
</b><b><br />
</b><b>Trở về trang chính <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2013/06/28/nguyen-khai-ngoc-cho-doi/" target="_parent"><br />
</a></b><a href="https://plus.google.com/+hoangkimvietnamdayvahoc/posts" target="_parent">hoangkim vietnam</a>, <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim" target="_parent">hoangkim</a>, <a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/" target="_parent">hoangkimvietnam</a>, <a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/" target="_parent">Hoàng Kim</a>, <a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/" target="_parent">Ngọc Phương Nam</a>, <a href="http://chaongaymoi365.blogspot.com/" target="_parent">Chào ngày mới</a> <a href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/" target="_parent">Thung dung</a>, <a href="http://dayvahoc.blogspot.com/" target="_parent">Dạy và học</a>, <a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/" target="_parent">Cây Lương thực</a>, <a href="http://tinnongnghiepvietnam.blogspot.com/" target="_parent">Tin Nông nghiệp Việt Nam</a>, <a href="http://foodcrops.blogspot.com/" target="_parent">Food Crops</a>, <a href="http://foodcrops.vn/" target="_parent">foodcrops.vn</a>, <a href="http://cassavaviet.blogspot.com/" target="_parent">Cassava in Vietnam</a>, <a href="http://cassavanews.blogspot.com/">Cassava News</a>, <a href="http://vietnamafricacassavarice.blogspot.com/" target="_parent">VietnamAfricaCassavaRice</a>, <a href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com/" target="_parent">Khát khao xanh</a>, <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/" target="_parent">Dayvahoc</a>, <a href="http://hocmoingay.blogspot.com/" target="_parent">Học mỗi ngày</a><a href="http://diemchinh.blogspot.com/" target="_parent">,</a> <a href="http://danhnhanviet.blogspot.com/" target="_parent">Danh nhân Việt</a> , <a href="http://foodcropsnews.blogspot.com/" target="_parent">Food Crops News</a>, <a href="http://diemchinh.blogspot.com/" target="_parent">Điểm chính</a>, <a href="http://cauchuyenanh.blogspot.com/" target="_parent">Câu chuyện ảnh</a>, <a href="http://5phutthugian.blogspot.com/" target="_parent">5 phút thư giản</a>, <a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops" target="_parent">Kim LinkedIn</a>, <a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam" target="_parent">KimTwitter</a>, <a href="http://facebook.com/daihocnonglam" target="_parent">KimFaceBook</a> <a href="http://doclaivasuyngam.blogspot.com/" target="_parent">Đọc lại và suy ngẫm</a>, <a href="http://vietnamtoquoctoi.blogspot.com/" target="_parent">Việt Nam tổ quốc tôi</a>, <a href="http://thungdung.blogspot.com/" target="_parent">Tình yêu cuộc sống</a>, <a href="http://thochocon.wordpress.com/" target="_parent">Thơ cho con</a></span></span> </span></span></span><br />
</div>
foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-44267004053266288172015-01-09T20:41:00.000+07:002019-05-29T23:52:39.472+07:00Bùi Huy Đáp lúa xuân Việt Nam<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUtbaPuj1GY6HfF8V_Oq3rdKaDZoF-vsMoTW6FNd34TsVgRvF96r361jVd3-FkTe6eXdqVhDQymKFYJvIMfTqqulGaY06_6BVE8h60WqaMCrvaZmsofRpKngvuxfg_zBAxLrbSQVKqKZE/s1600/BuiHuyDap.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUtbaPuj1GY6HfF8V_Oq3rdKaDZoF-vsMoTW6FNd34TsVgRvF96r361jVd3-FkTe6eXdqVhDQymKFYJvIMfTqqulGaY06_6BVE8h60WqaMCrvaZmsofRpKngvuxfg_zBAxLrbSQVKqKZE/s1600/BuiHuyDap.jpg" width="265" /></a></div>
<div class="image_block">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<span id="goog_1826770852"></span><span id="goog_1826770853"></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">DẠY VÀ HỌC</a>. Bùi Huy Đáp (1919- 2004) là giáo sư, nhà nghiên cứu nông học, Hiệu trưởng đầu tiên của <a href="http://www.vnua.edu.vn/vie/index.php" target="_blank">Học Viện Nông nghiệp Việt Nam </a>, Viện trưởng đầu tiên của <a href="http://www.vaas.org.vn/" target="_blank">Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam</a>.
Ông quê ở Nam Định, là người đi đầu xây dựng nền khoa học nông nghiệp
Việt Nam theo đường lối quần chúng. Ông được Nhà nước Việt Nam trao Giải
thưởng Hồ Chí Minh đợt I năm 1996 với thành tích “Sáng tạo vụ lúa xuân ở
miền Bắc”. "Lúa xuân, xuân mãi không già" là lời giáo sư Bùi Huy Đáp. Lúa xuân Việt Nam gắn với
GS. Bùi Huy Đáp và những người thầy Hai Lúa của thế hệ đầu tiên Nước
Việt Nam Dân chủ Công hòa. Xin trân trọng giới thiệu bài viết "Giáo sư
Bùi Huy Đáp" của Giáo sư tiến sĩ Nguyễn Văn Luật, Anh hùng Lao động,
nguyên Viện trưởng Viện Lúa Đồng Bằng Sông Cửu Long (người đã gửi email bài
viết này cho trang Dạy và học). Và hai bài viết "Bùi Huy Đáp và Cây lúa
Việt Nam" của Phạm Ngọc Khảnh, trên blog Trần Mỹ Giống; "Về thăm quê
người sáng tạo lúa xuân miền Bắc" của Phạm Trọng Thanh, trên báo Tổ
Quốc. </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://www.blogger.com/null" id="more5691427" name="more5691427"></a><b><br />GIÁO SƯ BÙI HUY ĐÁP</b></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>GSTS. Nguyễn Văn Luật</b></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">TƯỞNG NHỚ VÀ TRI ÂN</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Thầy Đáp là thủ trưởng đầu tiên của nhiều cơ quan giáo dục, khoa học ngành Nông nghiệp.</b></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nếu
tính từ khi thành lập Học viện Nông Lâm, 1956, tiền thân của Đại học
Nông nghiệp và Học Viện Nông nghiệp Việt Nam ngày nay, thì thầy Đáp là
một trong những thầy dạy sinh viên đại học nông nghiệp đầu tiên, đồng
thời là Hiệu trưởng Đại học Nông Lâm đầu tiên. Cùng dạy khóa 1 với thầy
Đáp có nhiều thầy khác, như các cố GSTS Lương Định Của, Lê Duy Thước, Lê
Văn Căn, Vũ Công Hậu, Đinh Văn Hớn, Nguyễn Xiển, Lê Khả Kế, Phạm Gia
Tu, Nghiêm xuân Tiếp, Hoàng Văn Đức, Trịnh Văn Thịnh.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nếu kể đến
người có công đặt nền móng cho hoạt động nghiên cứu khoa học kỹ thuật
nông nghiệp thì Thầy Đáp cũng là người đứng hàng đầu trong thời kỳ chống
thực dân Pháp xâm lược ở Viện Trồng trọt từ 1952, thời kỳ sau hòa bình ở
Viện Khảo cứu Nông Lâm từ 1960. Khi Học viên Nông Lâm tách ra thành Đại
học Nông nghiệp đóng ở Trâu Qùy, Gia Lâm Hà Nội; Viện Khoa học Kỹ thuật
Nông nghiệp Việt Nam tiếp tục ở lại Văn Điển đến ngày nay, thì Thầy Đáp
là Viện trưởng đầu tiên. Kế nhiệm thầy Đáp là GS Vũ Công Hậu, GSVS Đào
Thế Tuấn, PGS.TS Nguyễn Văn Bộ và nay là PGS.TS Trịnh Khắc Quang.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Từ
hai Viện và Trường về nông nghiệp đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ
Cộng hòa, Nhà nước ta thành lập hàng chục Viện và Trường, dựa vào nhân
lực chủ chốt của hai cơ sở đào tạo và nghiên cứu trên. Việc đào tạo nhân
lực quản lý và nghiên cứu viên khoa học và giảng dạy tất nhiên là có
công đóng góp của thầy Đáp. Tôi mới được nghe nói Thầy đã được đúc tượng
ở Học viện Nông nghiệp Việt Nam.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Thầy Đáp với sự nghiệp
giáo dục và khoa học bằng nghiên cứu thí nghiệm bài bản, xuất phát từ
thực tế có ích cho sản xuất, lợi cho nông dân.</b></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Về nghiên cứu khoa học kỹ thuật nông nghiệp </b></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Thầy
Đáp đã để lại cả ngàn bài báo, hàng mấy chục cuốn sách. Thầy đã thiết
kế, chỉ đạo hướng dẫn thực hiện và trực tiếp tổng kết những kết quả
nghiên cứu chu đáo, lập luận chặt chẽ, đã đúc rút ra những kết luận góp
phần phát triển sản xuất và có ý nghĩa khoa học.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Trong số nhiều
công trình KHCN về NN của Thầy Đáp, tôi xin lấy một ví dụ thuộc phạm vi
vi mô: “Mật độ cấy”. Đọc những tư liệu, những bài viết của Thầy, thì
thấy Thầy đã thiết kế và trực tiếp hướng dẫn thực hiện khá nhiều thí
nghiệm yếu tố về cấy dầy cấy thưa với tuổi mạ khác nhau, trên nền phân
bón khác nhau, về sự liên quan với đất đai và giống lúa khác nhau, và ở
các vùng miền khí hậu khác nhau. Những ghi chép sự phát triển của từng
bộ rễ, của mỗi lá lúa, các yếu tố năng suất hạt thóc mẫy, hạt thóc lép,
và năng suất sinh học, năng suất kinh tế; cùng những kết quả phân tích
đất, khí hậu ở các vùng nghiên cứu cùng thời tiết diễn biến hàng
ngày... đều được Thầy nghiên cứu so sánh, hệ thống, tổng kết và rút ra
nhiều điều bổ ích, mang tính khuyến nông hấp dẫn và bổ sung thực tế cho
giáo trình giảng dạy, là tài liệu, tư liệu qúy cho nghiên cứu khoa học.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Từ
những gì thu lượm được, Thầy Đáp rút ra được những điều chung nhất mang
tính chỉ đạo thực thi kỹ thuật cụ thể không chỉ riêng cho mật độ gieo
cấy: Về mặt mật độ cấy lúa, Thầy đã chỉ ra mối quan hệ giữa khóm lúa và
ruộng lúa, trong ruộng lúa là mối quan hệ biện chứng giữa cá thể và quần
thể, thể hiện: nếu gieo cấy dầy thì bông lúa ít hạt và ngược lại, nếu
mật độ thưa thì bông dài nhiều hạt hơn. Cho nên, trong mỗi điều kiện cụ
thể có một mật độ thích hợp. Sau giải phóng tôi vào Nam công tác thấy
vùng U Minh Thượng và Hạ có nơi chỉ cấy có 4 khóm/ 1 m2, vẫn đạt 3 – 4
tấn ha và hơn; cấy dầy hơn bị lốp đổ, không được hạt thóc nào!. </span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Hồi
đó, kể cả sau đó một số năm, nhiều chuyên gia cao cấp đi chỉ đạo sản
xuất có tính toán với địa phương và nông dân, với cách tính khô cứng
chẳng ai làm theo: cấy thêm bao nhiêu khóm lúa thì sẽ tăng thêm bấy
nhiêu bông thóc, do đó tăng năng suất và sản lượng lương thực. Cách tính
này tựa như cách tính diệt chim sẻ mổ thóc ăn thì giảm được thất thoát,
tăng sản lượng! Cao điểm nhất của trào lưu mơ hồ này là “Cấy dồn” như
cố nhà văn Tô Hoài viết trong truyện dài “Ba người khác” thời cải cách
ruộng đất: nhổ nhiều ruộng mạ và cả lúa đang trỗ cấy dồn vào một ruộng,
là theo thông tin từ một cán bộ cao cấp nào đó đi Trung Quốc mang về,
không được nghĩ khác, nói khác và làm khác!.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Học viện Nông Lâm
chúng tôi có làm một ruộng mẫu; có nhiều địa phương, đến cả nhiều xã
cũng làm. Như tôi biết thì có một số trường hợp dám tỏ ra không tán
thành. Ở tỉnh Vĩnh Phú có Bí thư Tỉnh ủy Kim Ngọc; ở tỉnh Thái Bình có
Bí thư Tỉnh ủy Ngô Duy Đông, Chủ tịch tỉnh Nguyễn Ngọc Trìu không tán
thành và không làm theo, nên trong cuộc họp bị nêu là tỉnh “cứng đầu
cứng cổ” (Thầy Đáp kể lại). Khá nhiều ô tô, cả ô tô Vôn ga đen từng đoàn
về thăm. Đến vài ba ngày sau cấy, và rồi chỉ vài ngày sau nữa thì thưa
dần và ngừng hẳn khi cả ruộng lúa chết gục thối nhũn, mặc dù Nhà trường
mắc một hệ thống gồm rất nhiều quạt kéo bằng cót, sinh viên chúng tôi
phải thay nhau kéo kẽo cà kẽo kẹt suốt ngày suốt đêm!. Bí thư Đảng ủy
Quế (tôi quên họ) của Học viện là cán bộ chính trị rất duy lí trí trực
tiếp chỉ đạo sinh viên chúng tôi làm một cách có tổ chức: có lí lịch tốt
thì được cấy dồn (phần lớn sau này đi Trung Quốc học); có lí lịch trong
sạch thì được nhổ lúa; còn chúng tôi, gồm cả nữ sinh viên chỉ được vận
chuyển! </span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Thầy Đáp đứng ngoài cuộc! Tôi còn nhớ, có một đêm trăng
Thầy đi ô tô đến, đứng ở đầu ruộng, ngó qua cảnh nhộn nhịp cấy dồn, rồi
lên xe đi!.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Về hoạt động giảng dạy</b></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Thầy Đáp cũng để
lại nhiều ấn tượng. Giáo trình sinh lý thực vật do Thầy Đáp giảng cho
sinh viên khóa Một chúng tôi không chỉ về khoa học kỹ thuật, mà cả chục
tiết về triết học từ cổ đại đến hiện đại. Quan niệm của Socrate, của
Platon, của Aristote... thời cổ đại, chủ trương hợp tác giai cấp, tựa
như Chính phủ đa thành phần của Bác Hồ hồi sau cách mạng Tháng Tám. Khác
với đấu tranh giai cấp, chuyên chính vô sản của Marx- Lenin. Chúng tôi
nhớ mãi bài kiểm tra mà hầu hết chúng tôi được điểm 1, điểm thấp nhất
trong hệ thang điểm 10: Thầy cho biết phạm vi kiểm tra là về những học
giả triết học từ thời cổ đại đến thời Marx Engel. Chúng tôi tập trung
học tủ về chủ nghĩa Marx- Lenin- Stalin, nên chệch hướng thảm hại. Vì
Thầy lại hỏi về Lamarck và các nhà triết học cổ đại. Điều này về mặt nào
tương tự như giáo trình di truyền học của GS.TS. Anh hùng lao động Thầy
Lương Định Của đã dậy cho chúng tôi: có phần học thuyết Menden, Morgan,
không nói về Lưxencô ngụy tạo nhưng được Stalin lợi dụng.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Về kỹ
năng giảng dạy, Thầy Đáp luôn kết hợp nhuần nhuyễn những lãnh vực mà
Thầy đang theo đuổi: nghiên cứu – giảng dậy và khuyến nông, chuyển giao
kỹ thuật vào sản xuất. Cộng với trí nhớ tuyệt vời của Thầy, giờ giảng
dậy, buổi nói chuyện, và cả khi trò chuyện về nhiều lãnh vực đều có hiệu
quả cao, tính hấp dẫn tốt. Thầy rất quan tâm thu thập những kinh nghiệm
sản xuất, những ca dao, phương ngôn, tục ngữ chứa đưng, giữ gìn kinh
nghiệm và chuyển tải tới những thế hệ sau. Một số ví dụ:</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tua rua thì mặc tua rua.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nạ dòng mắn đẻ sao anh hững hờ!</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Chuồn chuồn bay thấp thì mưa</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Bay cao thì nắng, bay vừa thì dâm.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Sim ra hoa cày ngả</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Sim có quả cày cấy</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Sim được lấy cấy sâu.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Cơn mưa đằng Đông vừa trông vừa chạy;</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cơn mưa đằng Tây chẳng mưa giông cũng chớp giật;</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cơn mưa đằng Nam vừa làm vừa chơi;</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cơn mưa đằng Bắc vác thóc ra phơi.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Lúa Chiêm lấp ló đầu bờ</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nghe thấy tiếng sấm mở cờ mà lên.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Người ta đi cấy lấy công;</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Trông trời, trông đất, trông mây,</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Trông mưa trông nắng trông ngày trông đêm..</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />"Hỡi em ơi, cha mẹ em đâu,</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">mà em cứ phải chổng phao câu lên trời!”</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />"Hỡi anh ơi, đông hạ nhị kỳ,</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">em mà không chổng thì lấy gì anh xơi!”</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Ngày nay cũng xuất hiện những ca dao mới, như</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Gió</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Gió Đông là chồng lúa chiêm;</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Còn như gió Bấc* là duyên lúa mùa.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Bâng quơ bóng gió em đùa,</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nhà anh phải gió sao chưa phải lòng.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Mãi mê gieo gặt gió đồng.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Rỗi hơi giăng gió nói dông nói dài.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />(*) gió Bấc là ngôn ngữ ca dao có lẽ chỉ gió Bắc đầu đông.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Để
góp phần động viên gieo sạ lúa theo hàng bằng máy của IRRI được Viện
Lúa ĐBSCL cải tiến, hiện được sử dụng gần 20% diện tích lúa cả nước, có
bài:</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Sạ lan như tóc rối đêm</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Sạ hàng chải chuốt đường duyên thắm tình.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Lúa thì con gái bình minh</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nụ hôn gió đến lung linh khắp đồng.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />TẦM NHÌN LÚA VỤ XUÂN </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Bối cảnh và Tầm nhìn</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Từ
những năm 50 của thế kỷ 20 trở về hàng ngàn năm trước, nông dân ta đã
thực hiện thành công một nền nông nghiệp truyền thống với hàng ngàn
giống lúa cổ truyền, không dùng trước hết vì không có phân hóa học,
thuốc sát trùng, xăng dầu. Khi đó dân ta sống trong môi trường trong
lành, có lúa gạo hữu cơ như cách nói ngày nay. Tuy nhiên, dân số tăng
nhanh, nhu cầu về lương thực tăng nhanh và tất nhiên yêu cầu về thâm
canh tăng năng suất và tăng vụ nhằm tăng sản lượng lúa gạo. Đến những
năm 60 và 70 là thời kỳ các giống cổ truyền cao cây thời gian sinh
trưởng dài, năng suất thấp (2 – 3 tấn/ha), được bà con nông dân thay thế
dần bằng giống lúa thấp cây ngắn ngày có năng suất cao gấp hơn 2 lần.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Trong
bối cảnh đó, GS Bùi Huy Đáp có “Tầm nhìn vụ lúa xuân”. Ở miền Bắc hồi
đó là một tầm nhìn tái cơ cấu sản xuất mùa vụ lúa như cách nói hiện nay.
Bởi vì, với những giống lúa ngắn ngày, thời vụ một vụ lúa rút ngắn thời
gian chiếm ruộng hơn, tạo ra “Qũy thời gian và không gian” để tăng vào
đó thêm một vụ mầu (ngô, khoai, rau đậu..) hoặc tăng thêm cả một vụ lúa
nữa. Hiệu quả sử dụng ruộng đất sẽ tăng, trong điều kiện lương thực còn
rất thiếu, mà lao động thì lại rất dư thừa.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Rào cản và giải pháp hóa giải</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Có hai rào cản kỹ thuật làm cho tầm nhìn trên của Thầy Đáp thì rất hay, nhưng khó đưa vào thực tế sản xuất:</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />a.
Rào cản về giống lúa. Hồi đó chỉ mới có giống ngắn ngày thuộc loại yếu
cây: năng suất thấp, dễ đổ ngã, như giống Nông nghiệp 1, Sớm cu.. của
Bác Của; giống Trà Trung Tử, Thượng Hải 2 nhập từ Trung Quốc, và các
giống truyền thống như Nam Ninh, Ba giăng, lúa Lốc...</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">b. Rào cản
kỹ thuật trồng trọt thích hợp, nhất là kỹ thuật làm mạ và cấy lúa vào
lúc rét nhất, tháng vào 12 và tháng giêng năm sau. Cho nên, ngay từ ngâm
ủ hạt giống, làm mạ, cấy lúa đã gặp khó khăn hơn vụ chiêm tập quán rất
nhiều; lúc đầu áp dụng kỹ thuật như với lúa Chiêm thường thất bại. Một
số nơi, như KS Lê Thanh Long ở Hải Dương, Bạch Trung Hưng ở làng Tó Hà
Đông đã nỗ lực vượt hai rào cản trên, đã gặp nhiều khó khăn, nhưng cũng
thu được một số kinh nghiệm.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Hai rào cản trên dần được dỡ bỏ làm
cho ý tưởng hay của Thầy Đáp dần thành hiện thực. Về giống lúa, nhiều
giống lúa khắc phục được nhược điểm yếu cây, năng suất thấp, lúc đầu
nhập từ Viện Lúa Quốc tế, từ Trung Quốc, và ngày một nhiều giống tạo
chọn bởi các nhà khoa học Việt Nam.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Về kỹ thuật sản xuất lúa
xuân, ta không thể nhập được kỹ thuật thích hợp nào cho ta. Thầy Đáp đã
lập Tổ công tác “Tân Hưng Hòa” (tên HTX) về nằm ở xã Tán Thuật, huyện
Kiến Xương, tỉnh Thái Bình, hồi đó ông Ngô Duy Đông là Bí thư, Nguyễn
Ngọc Trìu là Chủ tịch. Tôi tự nguyên rời bục giảng dạy ở Trường Đại học
Nông nghiệp về Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Hà Nội, được Thầy Đáp
cử làm Tổ trưởng, cùng với một số cán bộ kỹ thuật, nay còn là những nhân
chứng sống, như Bạch Trung Hưng, Nguyễn Đức Triều, Yến Mai, Lê An
Ninh... Chúng tôi đã “ba cùng” với dân xã Tán Thuật 6 năm, góp phần xây
dựng được mô hình 100 ha lúa xuân ở HTX Tân Hưng Hòa thành công đầu tiên
ở các tỉnh phía Bắc.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Chủ nhiệm HTX Tân Hưng Hòa Trương An Điềm
được phong tăng Anh hùng Lao động vì có thành tích về vụ lúa xuân. Tỉnh
Thái Bình trở thành “ngọn cờ đầu ” đạt 5 tấn thóc/năm thì vụ lúa xuân
đóng góp tích cực! Xuất hiện “Chị Hai 5 tấn quê ở Thái Bình”.Thầy Đáp
được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh là xứng đáng. Trước đó, vào
năm 1974, những người có công về vụ lúa xuân được thưởng tiền: Thầy Đáp
được thưởng 1000 đồng; đơn vị Viện: 1000 đ; tôi: 500 đ, anh Đào Thế Tuấn
và anh Đinh Văn Lữ mỗi người: 250 đ. Là món tiền to lúc đó.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nguyễn
Đức Triều được Thầy Đáp chuyển về Hải Hậu, Nam Định để xây dựng mô hình
lúa xuân. Anh Triều sau chuyển công tác từ Viện về Hải Hậu, được đề
bạt dần dần lên Bí thư huyện ủy, rồi vào Trung Ương Đảng, làm Chủ tịch
Hội Nông dân Việt Nam. Thầy Đáp định điều tôi lên Hà Giang nghiên cứu
cây thuốc phiện; Thầy Đăng về Thái Bình dụ tôi trở về Đại học Nông
nghiệp. Tôi còn lưu luyến với lúa xuân, nên lên Vĩnh Phú xin gặp Bí thư
tỉnh ủy Kim Ngọc sau khi đi Thanh Ba và Vĩnh Tường khảo sát, có anh Huy ở
Bình Đà là cán bộ phòng quản lý khoa học cùng đi. Bí thư tỉnh ủy Kim
Ngọc đã được anh Đông, anh Chất ở Thái Bình giới thiệu, rất hoan nghênh
vụ xuân. Sau khi nghe tôi trình bày, bèn về Viện ngay gặp Thầy Đáp đề
nghi giúp. Chỉ sau một vụ, tỷ lệ vụ lúa xuân tăng từ vài phần trăm vọt lên
40% diện tích lúa. Hạt giống mua từ Thái Bình và Nam Định. Nguyên Bộ
trưởng Nông nghiệp Lê Huy Ngọ làm kế hoạch của tỉnh tham gia phong trào
này. Một kỷ niệm khó quên: Tỉnh Vĩnh Phú đã tổ chức một cuộc giới thiệu
vụ lúa xuân với tầm cỡ một cuộc mit tinh lớn. Cuộc mít tinh vào ban đêm
trăng để phòng máy bay Mỹ đánh. Người phủ kín một quả đồi miền trung du
Phú Thọ. Thầy Đáp nói về ý nghĩa vụ xuân, tôi trình bầy về kỹ thuật. Bí
thư Kim Ngọc kết luận, nói: ai đéo làm lúa xuân là đéo tin tưởng Đảng.
Mọi người cười ran ran..!</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Giải pháp kỹ thuật và vụ xuân thành vụ chính</b></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><b>Giải pháp kỹ thuật ngâm ủ hạt giống </b></i></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Dùng
phương pháp do Tổ công tác đề xuất ủ đống. Sau khi hạt giống hút no
nước, ủ thành đống thóc, tưới, đảo, nhiết độ của bản thân hạt giống tỏa
ra trong quá trình nẩy mầm để tự thúc nẩy mầm, không giới hạn lượng hạt
giống. Kỹ thuật ủ đống đã thay hẳn lò thúc mầm tốn kém và thường hỏng
giống.và vụ xuấn thất bại, thất thu. Chỉ sau một thời gian ngắn phương
pháp ủ đống thay toàn bộ lò thúc mầm nhập thiết kế Trung Quốc ở toàn
miền Bắc, nên tiết kiệm rất nhiều lúa giống, nhất là đảm bảo thực hiện
được vụ lúa.<b> </b></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><b>Giải pháp kỹ thuật làm mạ, cấy lúa</b></i></span></span> <br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tính
tuổi mạ theo lá chứ không như tập quán theo ngày, như với lúa chiêm tới
60 – 90 ngày, lúa Mùa 45 ngày. Mật độ gieo mạ cho 1 sào Bắc bộ dầy gấp
hai ba lần mạ chiêm; cấy dầy hơn lúa chiêm.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Kỹ thuật làm vụ lúa xuân mới được chuyển giao vào sản xuất rất nhanh sau khi 100 ha mô hình thành công ở Thái Bình do:</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">(i)Tổ chức hợp tác xã nông nghiệp và cách chỉ đạo sản xuất ở các địa phương;</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">(ii) Sự năng động giúp nông dân và địa phương làm vụ xuân của Thầy Đáp và cán bộ kỹ thuật của Viện và của các địa phương.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nhiều
hội nghị, hội thảo đầu bờ được tổ chức tại huyện Kiến Xương, nhiều đoàn
đến tham quan rút kinh nghiệm, trong đó có đoàn Bí thư tỉnh Trần Xuân
Bách từ Nam Định. Do có phong trào làm lúa xuân mà Thầy Đáp đã ra sức
góp phần khởi động, tổ công tác chúng tôi được “thơm lây”: thường xuyên
chia nhau đi báo cáo với các đoàn đến từ Nghệ An, Quảng Bình, Hà Nội,
Hải Phòng, Vĩnh Phú... đến tham quan; báo cáo ở các nơi mời; và trước
nhiều loại hội nghị về sản xuất lúa. Ngoài ra, tôi còn làm quen được với
nhiều tòa soạn, nhà xuất bản, nhất là các phóng viên “gạo cội’ như Hữu
Thọ, Phan Quang... Theo yêu cầu, tôi viết được cả trăm bài báo phổ thông
cho báo Nhân dân và các báo ngành và địa phương; trên chục bài cho tạp
chí khoa học; và vài cuốn cuốn sách về LÚA XUÂN</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Một số ví dụ:</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">1. Nguyễn Văn Luật... 1967 Lúa xuân trong cơ cấu cây trồng vùng lúa Số 71 tr 18-21 Tạp chí KHKTNN Hà Nội</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">2. Nguyễn Văn Luật... 1967 Thâm canh mạ xuân. Số 72, Số 71 tr 22-26 Tạp chí KHKTNN Hà Nội</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">3. Nguyễn Văn Luật... 1967 Một số nhận xét về sinh lý lúa xuân. Số 77 tr 27-31 Tạp chí KHKTNN Hà Nội</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">4. Nguyễn Văn Luật... 1971 Hỏi đáp về Thâm canh lúa xuân 96 tr. NXB Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội.</span></span><br />
<div class="image_block">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgAz1zpOZMVRwh14g9Jb89gtjbDAghMJoESVLkJRXJN0x860F-uszld2XHNmVCVdiDpeIDcc1561ZE7u9P-YXWsQWtuS-x1zhMCq7rfbFwkHAjP_wfGIccXxkTe0i1WulEapelc5ioH6NE/s1600/GS+Luat+tham+bac+Giap.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="223" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgAz1zpOZMVRwh14g9Jb89gtjbDAghMJoESVLkJRXJN0x860F-uszld2XHNmVCVdiDpeIDcc1561ZE7u9P-YXWsQWtuS-x1zhMCq7rfbFwkHAjP_wfGIccXxkTe0i1WulEapelc5ioH6NE/s1600/GS+Luat+tham+bac+Giap.jpg" width="320" /></a></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>GSTS. Nguyễn Văn Luật</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Anh hùng lao động, nguyên Viện trưởng Viện Lúa ĐBSCL </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Hoàng Kim nhận bài đăng theo email ngày 9/1/2015</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">GS. Nguyễn Văn Luật (người thứ nhất bên phải) và TS. Nguyễn Xuân Lai thăm <br />Đại
tướng Võ Nguyên Giáp và phu nhân tại nhà riêng, ảnh tư liệu Hoàng Kim. </span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>BÙI HUY ĐÁP VÀ CÂY LÚA VIỆT NAM</b></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Phạm Ngọc Khảnh</b></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Bùi
Huy Đáp (1919 – 2004), sinh ra từ làng Bách Cốc – Xã Thành Lợi – Huyện
Vụ Bản – Tỉnh Nam Định. Bách Cốc mang đặc trưng của văn minh làng xã
vùng Châu thổ sông Hồng, cái nôi của văn minh lúa nước từ thời tiền sử
(Sakurai). Giáo sư Bùi Huy Đáp thuộc dòng họ có truyền thống học hành,
nhiều người đỗ đạt. Sự gìn giữ “Nối nghiệp Nho sư” đã thấm vào dòng
huyết thống của ông. Bùi Huy Đáp học giỏi có tiếng, 12 tuổi đã đậu sơ
học, thi vào Thành chung trường Bưởi – Hà Nội ông đỗ đầu khoa thi có 900
thí sinh, 16 tuổi đỗ Đip-lôm được học bổng toàn phần của Phủ thống sứ
Bắc kỳ suốt ba nặm học Tú tài qua phần I đến tú tài phần II - đề thi từ
Pháp gửi sang, Bùi Huy Đáp lại đỗ đầu. Ông nộp đơn vào trường Nông lâm
Đông Dương, có 500 tú tài dự thi nhà trường chỉ tuyển 15. Trường có
nhiều Kỹ sư, Tiến sĩ người Pháp giảng dạy. Sau 3 năm học hành đỗ đạt
“vinh quy” gia đình vui mừng khôn tả. Về quê, ông thấy vẫn còn là một
thư sinh “chân trắng” kiến thức đã tu nghiệp một phần nhưng thực tiễn
thao tác chưa có là bao. Ở lại quê nhà ông tìm đến ông Xướng, một lão
nông lực điền thuần thục chuyên cày thuê, để học. Tôi còn nhớ có lần ông
dặn: Làm khoa học Nông nghiệp là phải biết hỏi nông dân và cây cỏ -sắc
lá là ngôn ngữ của cây. Thật sâu sắc!</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Vào đời ông trải qua nhiều
chức sắc. Sau CMT8 – 1945, Bùi Huy Đáp được cử làm Giám đốc Nha Nông mục
thủy lâm ở Hà Nội; Tổng thư ký – trợ lý cho Bộ trưởng Cù Huy Cận; năm
1952 Viện Trồng Trọt được thành lập ông được cử làm Viện trưởng; đến năm
1956, Nhà nước ta mở 5 trường Đại học đầu tiên – Tổng hợp, Sư phạm, Y
dược, Bách khoa và Nông lâm, các quyết định do Hồ Chủ Tịch ký. Bùi Huy
Đáp được cử làm Hiệu trưởng trường Đại học Nông lâm (sau này là Đại học
Nông nghiệp), khi ông mới 37 tuổi. Giữ chức vụ Hiệu trưởng suốt 5 năm
(1956 – 1961). Ông là người đặt nền móng đào tạo hàng nghìn cán bộ, trí
thức có chất lượng cho nền nông nghiệp Việt Nam. Từ năm 1963 giữ chức
Viện trưởng - Viện khoa học nông nghiệp Việt Nam đến năm 1978 ông được
cử làm Phó chủ nhiệm – UBKH và KT nhà nước cho tới lúc nghỉ hưu, 1985.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Với
nông dân và cây lúa ông luôn canh cánh bên lòng… Sinh ra và lớn lên từ
mảnh đất đồng chiêm, sống giữa những người nông dân chân lấm tay bùn,
hai sương một nắng. Với kỹ thuật trồng cấy còn thô sơ, thời tiết thì
khắc nghiệt. Nông dân vùng này có câu: “Đi cấy cắn răng, đi gặt lè lưỡi”
vì cái rét mùa đông và nắng lửa mùa hè, nhưng chẳng được là bao nhất là
những năm 60 – 70 thế kỷ trước lao vào lúa xuân còn nghèo nàn kinh
nghiệm nhiều năm lúa, mạ chết trắng đồng.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Từ những năm làm Viện
trưởng – Viện trồng trọt ở chiến khu Việt Bắc ông thường nghiên cứu chỉ
đạo đưa thử lúa xuân vào sản xuất ở miền núi bằng các giống ngắn ngày:
Nam Ninh, Trà Trung Tử do Đào Văn Kính và Đinh Văn Lữ được phân công chỉ
đạo ở Kim Thắng và Ỷ Lan huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang. Đến những năm
60 việc nghiên cứu thực nghiệm được mở rộng xuống nhiều tỉnh Đồng bằng
Bắc Bộ và cử những cán bộ có kinh nghiệm của Viện Khoa học nông nghiệp
phụ trách ở các tỉnh như Tân Hưng Hòa (Thái bình) do Nguyễn Xuân Luật, ở
Hải Quang (Hải Hậu, Nam Định) do Nguyễn Đức Triều chỉ đạo, cùng một số
tỉnh khác như Bắc Ninh, Hưng Yên, Hà Tây, Hà Nội… Việc cho ra đời vụ lúa
xuân ở miền bắc Việt Nam các nhà khoa học bấy giờ như Lương Định Của,
Bùi Huy Đáp… đều thống nhất quan điểm phải loại bỏ vụ lúa chiêm thay
bằng vụ lúa xuân nhưng bằng các nào? Cái khó là làm sao có mạ non, đúng
tuổi, trong điều kiện thời tiết mùa đông rất thất thường chi phối. Năm
rét sớm, mạ chết; rét muộn, lúa chết; năm ấm mạ già, thất thu. Ông đã
chọn phương pháp chờ cho bớt rét, ấm ổn định mới gieo mạ quanh tiết Lập
xuân (5-2) không dùng cách gieo mạ thưa dưới dược nữa mà bằng cách gieo
dày, gieo sân, gieo nền cứng bằng những giống ngắn ngày như: Trân châu
lùn, Trà Trung tử, Ba giăng. Sau này có bổ sung bộ giống ngắn ngày năng
suất cao kết hợp kỹ thuật che phủ. Vụ Lúa xuân đã thực sự ổn định trở
thành vụ chính như ngày nay.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Có thể nói, với lúa xuân ông là người
đầu tiên khai phá. Vừa nghiên cứu vừa thực nghiệm luôn. Người ta coi
ông là tác giả lúa xuân.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Sau ngày miền Nam giải phóng, Bùi Huy Đáp
dành nhiều thời gian tổng kết nông nghiệp cả nước, ông có công lớn đóng
góp chuyển đổi cơ cấu chỉ một vụ mùa ở Đồng bằng sông Cửu Long bằng
cách tuyên truyền đưa giống ngắn ngày của Viện nghiên cứu lúa quốc tế
(IRI) và của Ấn Độ làm thêm vụ xuân hè như hiện nay.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ở tuổi 84 ông viết “Cuộc đời khoa học nông nghiệp của tôi” đã ghi lại những kỷ niệm này.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Vậy
là: miền Nam từ 1 vụ lúa mùa nay thành 2 vụ, miền Bắc từ lúa vụ chiêm
nay thành vụ lúa xuân cùng với lúa mùa và có thêm rau màu vụ đông hàng
hóa nhiều nơi như “hái ra tiền”. Lúa xuân phơi phới vào nhạc vào thơ
“Miền Bắc chuyển mùa phơi phới lúa xuân” (tố Hữu); “Em xinh là xinh như
cây lúa” góp phần đưa nền nông nghiệp nước ta từ nghèo nàn lạc hậu nay
dư thừa thóc gạo, xuất khẩu đúng đầu thế giới…</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Trong qúa trình
nghiên cứu, chỉ đạo, tổng kết Bùi Huy Đáp đã để lại cho đời một kho tàng
lý luận đồ sộ với 62 trước tác lưu vào thư mục về sinh học, triết học
và sinh vật học…, trong đó 3 cuốn sách dịch, trên 120 bài khoa học lý
luận, trên các tạp chí trong nước, 15 bài tạp chí nước ngoài và gần 1000
bài khoa học lý luận trên các báo. Đặc biệt 2 cuốn sách kinh điển “Cây
lúa miền bắc Việt Nam” (1964) và “Cây lúa Việt Nam” (1981) là sách gối
đầu giường cho những người làm công tác nghiên cứu, giảng dậy và chỉ đạo
nông nghiệp.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Ông xứng đáng được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I về thành tích “Sáng tạo vụ lúa xuân ở miền Bắc”.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Giáo sư Bùi Huy Đáp mất ngày 4 tháng 7 năm 2004 (7 tháng 5 năm Giáp Thân).</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Nghĩ
và nhớ về người thầy năm xưa, thầy Bùi Huy Đáp đẹp lắm, đẹp một cách
đạo mạo vừa mang dáng vẻ nền nã Á Đông vừa pha trộn phong cách phương
Tây đĩnh đạc. Giọng nói không bóng bẩy mà rành rẽ, sang trọng, dư ba…
nhớ sau có khi cả mấy ngày “hội thảo khoa học” về cây lúa toàn số liệu
khô khốc, chỉ chăm chú nghe, không mấy khi thấy thầy ghi chép gì cuối
cùng chỉ qua mấy dòng tổng kết mà khúc triết đâu ra đấy. Tôi nhớ mãi câu
nói như thơ của thầy “Lúa xuân xuân mãi không già” thì ra thầy nói cái
sức xuân, sức trẻ trường tồn của cây lúa xuân vậy.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Bây giờ ai đến
thăm trường Đại học Nông nghiệp ở thị trấn Trâu Quỳ, Gia Lâm, Hà Nội còn
được chiêm ngưỡng vẫn nguyên dáng vẻ trầm tư, phong độ năm nào, bức
tượng đồng Giáo sư Bùi Huy Đáp sừng sững dưới bầu trời lồng lộng cao
xanh. Cho thế hệ hôm nay và mai sau nhớ mãi về người Thầy, người cán bộ
canh nông mẫu mực. Nghe đâu đây sóng lúa hát rì rầm…</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Phạm Ngọc Khảnh</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Điện thoại: 01655 324 769</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Email: <a href="mailto:phamlinhnd@yahoo.com.vn">phamlinhnd@yahoo.com.vn</a></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Địa chỉ: Thôn Vệ - Nam Hồng – Đông Anh – Hà Nội.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nguồn: <a href="http://tranmygiong.blogtiengviet.net/2013/11/19/ba_i_huy_a_a_p_va_ca_y_la_a_viar_t_nam_p" target="_blank">Blog Trần Mỹ Giống</a></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />VỀ THĂM QUÊ NGƯỜI SÁNG TẠO LÚA XUÂN MIỀN BẮC</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Phạm Trọng Thanh</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />(Toquoc)-
Qua những đoạn đường qui hoạch nông thôn trải nhựa, những hàng cây, xe
chúng tôi bắt vào những uốn lượn "đường đi lối lại như hình con long"
của làng cổ Bách Cốc. Kỹ sư Phạm Ngọc Khảnh dừng xe, hỏi đường đến nhà
thầy. Ngõ vào có hàng giậu ruối thản nhiên xanh trước cánh cổng sắt ken
thưa, ríu rít tiếng chim chuyền cành đây đó.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Làng Bách Cốc, quê
giáo sư Bùi Huy Đáp, chỉ cách thành phố Nam Định khoảng 7 km về phía
tây, cách huyện lỵ Vụ Bản chừng 4 km về phía đông. Làng xưa thuộc tổng
Trình Xuyên, huyện Thiên Bản, phủ Nghĩa Hưng. Nay Bách Cốc thuộc xã
Thành Lợi, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.Theo thần phả, vào thời Hùng
Vương, mười hai vị gia tiên của 12 dòng họ từ Bạch Hạc xuôi thuyền về
cửa biển Côi Sơn, khai khẩn dải bãi bồi hoang sơ bên dòng sông Cốc, lập
nên làng Bách Cốc, truyền đến ngày nay đã bao nhiêu đời. Nhiều danh thần
tài kiêm văn võ, những trí thức yêu nước sinh ra ở đây. Tinh anh, thần
thái của các vị tiên liệt làng Bách Cốc còn toả rạng trên những hàng bài
vị nơi từ đường 12 dòng họ, nơi đền, chùa Bách Cốc, văn chỉ của làng;
trên những hoành phi, câu đối và 28 bia đá soạn lập qua nhiều thế kỷ, tỏ
mờ dấu vết thời gian.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Giáo sư Bùi Huy Đáp sinh năm 1919, tại Bách
Cốc. Thân phụ ông, cụ Bùi Long Đống đậu tam trường Trường thi Nam Định.
Nhà nghèo, cụ ngồi dạy học ở xã bên. Do học thêm Quốc ngữ, cụ được bổ
dụng làm Tổng sư (thày giáo hàng tổng) tổng Trình Xuyên, huyện Vụ Bản.
Mọi việc trong nhà trông vào bà vợ đảm đang lo liệu. Được mẹ hết lòng lo
cho ăn học, hai anh em ông đều chăm học và học giỏi bởi vì "biết phận
mình con nhà nghèo, phải cố học". Ông anh năm mười tám tuổi đã đậu 3
bằng thành chung ở Nam Định: bằng thành chung ta (đíp-lôm), bằng thành
chung tây (Brevet élémentaire) và bằng "có khả năng sư phạm". Còn Bùi
Huy Đáp năm mười hai tuổi đã đậu sơ học, có tiếng học giỏi. Thi vào học
bậc thành chung trường Bưởi Hà Nội, ông đỗ đầu khoa thi có 900 thí sinh
dự thi, được hưởng học bổng. Mười sáu tuổi đỗ đíp-lôm, được hưởng học
bổng toàn phần của Phủ Thống sứ Bắc Kỳ trong ba năm học tú tài. Qua phần
I, đến khoa thi tú tài phần II, đề thi từ Paris gửi sang, Bùi Huy Đáp
lại đỗ đầu. Khi Nha thanh tra Nông Lâm mở trường Đại học Nông Lâm đào
tạo kỹ sư Đông Dương (sau đổi tên là kỹ sư Nông nghiệp nhiệt đới), ông
nộp đơn dự tuyển với hơn 500 tú tài dự thi. Nhà trường chỉ tuyển 15 học
sinh, Bùi Huy Đáp trúng tuyển. Sau những học phần khoa học cơ bản, sinh
viên học các chuyên môn với nhiều thầy là kỹ sư, tiến sĩ người Pháp phụ
trách các bộ môn của Viện Khảo cứu Nông Lâm (IRAFI), sau đó là Viện Khảo
cứu Nông học (IRAI). Bùi Huy Đáp được các thầy khen. Năm thứ ba, ông
được gửi đi tập sự ở Phủ Liễn, ở Tây Nguyên rồi Sở Nông nghiệp Trung Kỳ ở
Huế. Tổng kết ba năm học, ông được xếp thứ 5 trong 15 sinh viên tốt
nghiệp. Trong cuốn sách hồi tưởng "Cuộc đời khoa học Nông nghiệp của
tôi" (NXB Thanh Niên, 2003) Bùi Huy Đáp kể: Lần đầu tiên phát bằng kỹ sư
ở Đông Dương, để tuyên truyền, chính quyền thuộc địa đã tổ chức lễ phát
bằng tại giảng đường Đại học do Toàn quyền Đông Dương chủ trì và phát
bằng. Buổi lễ được cử hành trọng thể, theo nghi thức của Nhà nước Bảo
hộ, có nhiều quan chức cao cấp đến dự.Toàn quyền Đông Dương phát biểu
ngắn, nhắc lại lời của Thống chế Pétain bên Pháp: "Đất đai không biết
nói dối, nó trả lại hậu hĩnh những công sức đã bỏ vào nó". Ngày "vinh
quy", kỹ sư Bùi Huy Đáp đáp tàu về Nam Định. Trong niềm vui của gia
đình, ông bố mừng hơn cả con trai: "Con đã đỗ tú tài nay lại đỗ kỹ sư,
hơn tú tài, cũng là cử nhân, mấy đời nhà ta mới được! Còn bố, mấy lần
thi hương, chỉ qua được cái tam trường". Bà mẹ chậm rãi nói với con:
"Thế là cái nghề tầm thường của mẹ, con đã mất ba năm mới học được! Mà
cày bừa, cấy hái con có biết gì đâu? Con phải năng đi nông thôn, gặp gỡ
nông dân, chớ ngồi lì ở phòng giấy để trở thành anh kỹ sư canh nông
đường nhựa"! Và anh kỹ sư tân khoa phải tìm đến nhà ông xã Xướng, một
người cày thuê cho cả xóm để vật nài xin học cày học bừa, khiến ông thợ
cày tròn mắt: "Cậu đã đỗ kỹ sư, sao còn đi học cày". Kỹ sư Bùi Huy Đáp
đã học những bài học nghề nông từ đồng ruộng quê nhà. Sau này, khi đã
đứng trên bục giảng ở nhiều giảng đường, ông nói với sinh viên điều tâm
đắc của mình: "Làm khoa học nông nghiệp là phải biết hỏi nông dân và cây
cỏ. Hỏi nông dân thì phải biết cách hỏi và cách nghe những câu đơn giản
về đời sống, công việc và kinh nghiệm sản xuất làm ăn của họ; chú ý
nghe họ trả lời và nắm những điểm chính. Hỏi cây thì phải quan sát cẩn
thận, phân tích những đặc điểm đặc thù, không chủ quan lắp vào những
định kiến có sẵn". Ông trân trọng những bậc "lão nông tri điền" ở làng
quê, coi họ như những người thầy.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Bùi Huy Đáp lên đường vào Huế
làm kỹ sư công nhật rồi phó kỹ sư nông nghiệp Sở Canh nông Trung Kỳ. Ông
viết báo cáo chuyên đề "Nghề trồng cây ăn quả ở Trung Kỳ", được Phủ
Toàn quyền xuất bản bằng tiếng Pháp, khởi đầu cho hơn 100 cuốn sách khoa
học và hơn 1000 bài báo về nông nghiệp vùng nhiệt đới Đông Dương -Việt
Nam trong suốt cuộc đời làm khoa học nông nghiệp của ông. Cách mạng
tháng 8-1945 thành công, kỹ sư Bùi Huy Đáp được cử làm Phó Giám đốc Nha
Nông Mục Thuỷ Lâm ở Hà Nội. Khi Bộ Canh nông trong Chính phủ Kháng chiến
được thành lập, nhà thơ - kỹ sư canh nông Cù Huy Cận được cử làm Bộ
trưởng. Bùi Huy Đáp được Bộ trưởng Cù Huy Cận giữ lại làm Tổng thư ký
(tương đương trợ lý Bộ trưởng hiện nay). Công tác đào tạo cán bộ được
triển khai ngay trong thời chiến do ông đề xuất, các lớp trung cấp nông
nghiệp mở ở Huế (1946), khu IV, khu V (1947) rồi Trường Trung học Canh
nông Việt Bắc cũng mở vào đầu năm 1948, ngay sau Chiến dịch Thu Đông
địch tấn công lên Việt Bắc. Năm 1952, Viện Trồng trọt được thành lập ở
căn cứ địa Việt Bắc, ông được cử làm Viện trưởng. Đây cũng là Viện
nghiên cứu khoa học đầu tiên ở nước ta, lúc đầu chỉ có ba kỹ sư, ba tham
tá và phần đông là cán bộ trung cấp mới được đào tạo, những người
"không thiếu nhiệt tình công tác nhưng có những lỗ hổng về kiến thức.
Làm công tác khuyến nông, hướng dẫn nông dân cải tiến kỹ thuật, một số
anh em có kinh nghiệm ít nhiều đã hoạt động có hiệu quả trong quần
chúng, do chưa nghiên cứu khoa học nên anh em có không ít những lúng
túng khi thực hiện" (Bùi Huy Đáp-Sđd tr.34). Viện trưởng Bùi Huy Đáp đã
mở lớp học dài hạn cho tất cả cán bộ kỹ thuật, cung cấp những thông tin
mới, những tài liệu mới từ Pháp, Liên Xô (cũ), từ Trung Quốc và một số
nước XHCN. Học viên được ông giảng giải các vấn đề: Sinh vật và ngoại
cảnh tiến hoá của sinh vật; Đồng hoá và dị hoá; Thay cũ đổi mới; Di
truyền và biến dị; Đấu tranh sinh tồn; Loài sinh vật và sự hình thành
loài; Đấu tranh và tương trợ trong loài và giữa loài; Chọn lọc tự nhiên
và chọn lọc nhân tạo; Chủ nghĩa Đác-uyn Xô-viết... Đây là thời kỳ phát
triển của Viện Trồng trọt, lớp học được duy trì trong thời kỳ kháng
chiến chống Pháp, đào tạo thật bài bản một đội ngũ cán bộ kỹ thuật, đáp
ứng được yêu cầu công tác của Viện.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Đến năm 1956, Nhà nước ta cho
mở 5 Trường Đại học đầu tiên: Tổng hợp, Sư phạm, Y-Dược, Bách khoa, Nông
Lâm, các quyết định đều do Hồ Chủ tịch ký. Bùi Huy Đáp được cử làm Hiệu
trưởng Trường Đại học Nông Lâm (sau là Đại học Nông nghiệp) khi ông 37
tuổi - Một Hiệu trưởng trẻ trung, giàu nhiệt tình cống hiến. Qua 15 năm
phụ trách trường Đại học Nông nghiệp (5 năm là Hiệu trưởng) và nhiều năm
trực tiếp giảng dạy, ông đã góp công đào tạo, bồi dưỡng nhiều kỹ sư
giỏi, những chuyên gia khoa học nông nghiệp tận tuỵ, yêu nghề, được đồng
nghiệp tin cậy, được nông dân quý trọng.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Năm 1996, Giáo sư Bùi
Huy Đáp được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh (đợt I) với công
trình khoa học Lúa xuân, đánh dấu một thành công lớn trong sự nghiệp của
ông. Cây lúa Việt Nam, trong con mắt các nhà khoa học, còn được gọi là
Lúa châu Á (Dryza satival) vì nó được thuần hoá từ lúa dại thành lúa
trồng ở 3 trung tâm đầu tiên: Assam (Ấn Độ), biên giới Thái Lan - Myanma
và trung du Tây Bắc Việt Nam, vào thời đồ đá giữa, trong lòng văn hoá
Hoà Bình, cách đây khoảng 12000-16000 năm. Với hình thái lúa cao cây và
kỹ thuật trồng lúa thô sơ, năng suất lúa ở đồng bằng sông Hồng vào đầu
Công nguyên chỉ là 4 tạ/ha (tính theo sách Cổ Kim Chí của nhà bác học Lê
Quý Đôn). Đến giữa thế kỷ XX (theo Niên giám thống kê Đông Dương) năm
1942, năng suất lúa ở Bắc Kỳ là 13 tạ/ha với dân số 9,3 triệu người, tỉ
lệ thóc/đầu người là 1,9 tạ. Ở Trung Kỳ năng suất lúa là 10 tạ/ha,với
dân số 6,1 triệu người, tỉ lệ thóc/đầu người là 1,6 tạ. Còn ở Nam Kỳ,
với năng suất lúa 14 tạ/ha, dân số 5,4 triệu người, đạt tỉ lệ thóc/đầu
người là 5,9 tạ. Miền Bắc thường có đói, riêng trận đói khủng khiếp năm
1945 đã cướp đi 2 triệu người.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Trên thế giới, có những nền văn
minh nông nghiệp nhiệt đới khác sớm lụi tàn ngay sau thời kỳ phát triển
rực rỡ. Chứng minh sự trường tồn của cây lúa nước Việt Nam, giáo sư Bùi
Huy Đáp viết: "Hai cơ sở chủ yếu của nền văn minh lúa nước Việt Nam là
ruộng trồng lúa nước và quần cư của nông dân trồng lúa nước. Ruộng lúa
nước có tính ổn định cao, được khai thác từ mấy nghìn năm trước để trồng
lúa. Châu thổ sông Hồng nay vẫn là vựa lúa quan trọng của nước ta...
Châu thổ sông Hồng thời kỳ đầu Công nguyên có năng suất 4 tạ/ha, nay đã
cho năng suất gấp 15-25 lần và ở ngưỡng cửa 100 tạ/ha với những địa bàn
từng tỉnh đã đạt 60-70 tạ/ha. Cây lúa không cần luân canh. Có những trà
ruộng được trồng lúa liên tục từ hàng nghìn năm nay ở châu thổ sông
Hồng, vẫn cho năng suất khá, và khi được bón đủ đã cho năng suất 120
tạ/ha/năm (Nam Định,Thái Bình)" (Sđd, tr.79,80,91).</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Trong cuốn
sách viết ở tuổi 84: "Cuộc đời Khoa học Nông nghiệp của tôi", giáo sư
Bùi Huy Đáp dành cho cây lúa xuân hơn một chương với rất nhiều kỷ niệm
trong suốt hành trình khảo sát, nghiên cứu, thực nghiệm. Lúa xuân khởi
đầu từ Hà Tây về Thái Bình, Nam Định, sang Hưng Yên, lên Vĩnh Phú... Lúa
xuân bắt đầu được cấy thí điểm trên diện tích ruộng bị bỏ hoá 10% ở
những vùng cấy lúa chiêm những năm thiếu sức kéo, thiếu lao động , những
năm còn bom đạn chiến tranh. Từ những thất bại buổi đầu do làm chơi
chơi, do chưa nắm chắc qui trình mùa vụ... đến những mùa đại trà thắng
lợi, lúa xuân quần bông trĩu hạt sau ngày đất nước thống nhất, sau những
chuyển đổi khoán quản từ chỉ thị 100 của Trung ương... <br />Và "Người sáng
tạo lúa xuân miền Bắc" có bao nhiêu cộng sự từ Viện nghiên cứu cây trồng
đến Trại lúa giống, từ văn phòng Thủ tướng đến trụ sở UBND xã, từ những
khay mạ, ô mạ trên nền sân xướng trải nilông đến "hội nghị đầu bờ" các
hợp tác xã nông nghiệp. </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Lúa xuân bước lên sân khấu dưới ánh đèn
măng-xông. Lúa xuân xanh biếc các trang thơ và hát lên thành nhạc: "Em
xinh là xinh như cây lúa" ! Vậy là cả họ hàng làng nước chân quê của ta
sau bao nhiêu nhìn ngắm, đo đắn thiệt hơn đã rước lúa xuân vào nền nếp
đồng ruộng nhà mình. Những câu ca vận vào cây lúa chiêm nghìn xưa như
"Lúa trỗ cốc vũ, no đủ mọi bề", "Lúa trỗ thanh minh thì vinh cả xã",
"Lúa trỗ lập hạ, buồn bã cả làng"... đối với cây lúa xuân xem ra không
còn phù hợp!</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Từ một nước phải nhập khẩu lương thực, với công cuộc
"chuyển mùa lúa ở miền Bắc thành lúa xuân và lúa xuân muộn"; "đổi vụ lúa
miền Nam thành lúa đông xuân và lúa hè thu", cả nước làm ba vụ lúa
chính: lúa đông xuân, lúa hè thu và lúa mùa, năm 1989, Việt Nam đã xuất
khẩu 1,4 triệu tấn gạo và liên tục tăng dần doanh số. Đến nay Việt Nam
trở thành nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới. Thật là kỳ diệu!</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Với
giáo sư Bùi Huy Đáp, cuối thế kỷ vừa qua ông còn có thêm niềm vui từ
quê nhà. Năm 1994, các nhà khoa học trong đoàn công tác khảo cổ học Việt
- Nhật đã về Bách Cốc hạ trại. Trong mấy năm thám sát, nghiên cứu, họ
tìm thấy ở Bách Cốc những hiện vật, dấu vết của những tầng văn hoá đặc
trưng của nền văn minh lúa nước châu thổ sông Hồng. Giáo sư -Tiến sĩ
Sakurai (Chủ tịch Hội Nghiên cứu làng xã Việt Nam của Nhật Bản) trước
đây đã từng viết luận văn tốt nghiệp Đại học Quốc gia Tôkyô trên những
dữ liệu khảo sát, nghiên cứu từ làng Bách Cốc và hợp tác xã nông nghiệp
Cốc Thành, trong báo cáo khoa học"Mục đích và kết quả khảo sát xã hội
nông thôn tại hợp tác xã Cốc Thành huyện Vụ Bản tỉnh Nam Định", xác
định: "Bách Cốc có đủ điều kiện thuận lợi để thực hiện đề tài nghiên cứu
nông thôn, nông nghiệp Việt Nam".</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Gia đình giáo sư Bùi Huy Đáp đã
chuyển về Hà Nội*. Ông Bùi Trọng Đang, người cháu của giáo sư, thỉnh
chuông hướng dẫn chúng tôi làm lễ dâng hương trước liệt vị gia tiên dòng
họ Bùi Huy tại từ đường. Kỹ sư Phạm Ngọc Khảnh dừng lại lâu hơn bên ban
thờ có chân dung nhà giáo quá cố, cụ thân sinh giáo sư Bùi Huy Đáp. Ông
Đang cho biết, nền nếp gia phong, lệ khen thưởng con cháu học giỏi,
việc khuyến học trong gia tộc vẫn được giữ gìn như xưa.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Về thăm
quê "Người sáng tạo lúa xuân miền Bắc", chúng tôi cảm nhận được điều dân
làng ở đây tâm đắc.Tên làng Bách Cốc từ bao đời nay đã mang ước vọng
mùa màng "phong đăng hoà cốc" thóc gạo đầy nhà. Cả bức hoành phi ở từ
đường dòng họ Nguyễn Đình trong làng cũng một ý nguyện "Hữu Cốc Di" -
lấy ý từ sách Mạnh Tử "Quân tử hữu cốc di tử tôn" (Người quân tử có lúa
gạo (của cải) để lại cho con cháu).</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Vinh quang thuộc về những
người biết làm giàu cho quê hương đất nước. Người thầy - nhà khoa học
Việt Nam, giáo sư Nông học Bùi Huy Đáp đã làm được điều kỳ diệu ấy. Tại
thành phố Nam Định, trước ngày nâng cấp thành đô thị loại I, một đường
phố mới mang tên ông. Ở Hà Nội, trong khuôn viên trường Đại học Nông
nghiệp, năm 2013, tượng chân dung Giáo sư Bùi Huy Đáp đã khánh thành,
tôn vinh người thầy mẫu mực, vị Hiệu trưởng đầu tiên đã góp công sức và
tâm huyết vào việc sáng lập ngôi trường đại học của nền nông nghiệp Việt
Nam vượt qua những khó khăn thử thách, trở thành điểm sáng tin yêu từ
thuở ban đầu gây dựng chưa dễ gì quên.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">-------</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">* Giáo sư Bùi Huy Đáp mất ngày 4-7-2004, tại Hà Nội.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nguồn: <a href="http://toquoc.vn/sites/DesktopModules/Print/printNews.aspx?newid=121529" target="_blank">Báo Tổ Quốc</a></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Video yêu thích</b></span><br />
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="line-height: 115%;"><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">h</a></span></span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="line-height: 115%;"><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">ttp://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam</a></span></span><b><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="line-height: 115%;"> </span><br />
<span lang="VI" style="line-height: 115%;"><b><br />
</b><b>Trở về trang chính </b></span><br />
</span></b><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="line-height: 115%;"><a href="http://hoangkimlong.wordpress.com/2013/06/28/nguyen-khai-ngoc-cho-doi/">Hoàng Kim</a>, <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">hoangkim</a>, <a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/">hoangkimvietnam</a>, <a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/">Ngọc Phương Nam</a>, </span><span lang="VI" style="line-height: 115%;"><a href="http://chaongaymoi365.blogspot.com/"><span lang="VI" style="line-height: 115%;">Chào ngày mới</span></a></span> <span lang="VI" style="line-height: 115%;"><span lang="VI" style="line-height: 115%;"><a href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/">Thung dung</a>,</span></span> <a href="http://dayvahoc.blogspot.com/">Dạy và học</a>, <a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/">Cây Lương thực</a>, <a href="http://tinnongnghiepvietnam.blogspot.com/">Tin Nông nghiệp Việt Nam</a>, <a href="http://foodcrops.blogspot.com/">Food Crops</a>, <span lang="VI" style="line-height: 115%;"><a href="http://cassavaviet.blogspot.com/">Cassava in Vietnam</a>, <a href="http://cassavanews.blogspot.com/">Cassava News</a>, <a href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com/">Khát khao xanh</a>, <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dayvahoc</a>,</span><span lang="VI" style="line-height: 115%;"><a href="http://hocmoingay.blogspot.com/">Học mỗi ngày</a><a href="http://diemchinh.blogspot.com/">,</a></span><span lang="VI" style="line-height: 115%;"><span lang="VI" style="line-height: 115%;"> <a href="http://danhnhanviet.blogspot.com/">Danh nhân Việt</a> , <a href="http://foodcropsnews.blogspot.com/">Food Crops News</a>, <a href="http://diemchinh.blogspot.com/">Điểm chính</a>, <a href="http://cnm365.wordpress.com/">CNM365</a>, <a href="http://www.linkedin.com/in/hoangkimvietnam">Kim LinkedIn</a>, <a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam">KimTwitter</a>, <a href="http://facebook.com/daihocnonglam">KimFaceBook</a> </span></span> <a href="http://doclaivasuyngam.blogspot.com/">Đọc lại và suy ngẫm</a>, <a href="http://vietnamtoquoctoi.blogspot.com/">Việt Nam tổ quốc tôi</a>, <a href="http://thungdung.blogspot.com/">Tình yêu cuộc sống</a><span lang="VI" style="line-height: 115%;">, </span><span lang="VI" style="line-height: 115%;"> <a href="http://thochocon.wordpress.com/">Thơ cho con</a></span></span></span><b> </b></span>
foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-30006607352366545552015-01-03T12:43:00.002+07:002015-01-04T09:27:20.156+07:00Tỉnh thức<br />
<div>
</div>
<div>
</div>
<div>
</div>
<div>
</div>
<div>
<img class="page_photo mt-20" src="http://i.buzzable.com/iaEev/iaEev_0.jpg" style="display: block; height: 479px; margin: 20px auto 0px; width: 292px;" /> </div>
<div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ban mai chợt <a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/">tỉnh thức</a><br />Nghe đầy tiếng chim ca<br />Đêm qua mưa gió thế<br /><a href="https://hoangkimvietnam.wordpress.com/locxuan/#comment-1859">Lộc xuân</a> đến rồi a?</span><br />
<br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Cuộc đời đầy sôi động<br /><a href="http://youtu.be/zIyeNRbbKBw">Nhiễu loạn</a> và lo toan<br />Ta an nhiên <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/2015/01/02/tinh_lang_5">tỉnh lặng</a><br /><a href="http://thungdung.blogspot.com/">Thung dung</a> nơi thanh nhàn. </span></div>
<div>
<br />
<a href="https://hoangkimvietnam.wordpress.com/locxuan/#comment-1859"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ngọc Phương Nam</span></a></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>Video yêu thích</b></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span><iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="//www.youtube.com/embed/nljhNNat0jw" width="560"></iframe><br /></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span class="watch-title " dir="ltr" id="eow-title" title="GIOVANNI MARRADI - Solitude"><a href="http://youtu.be/nljhNNat0jw">GIOVANNI MARRADI - Solitude</a></span></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span class="watch-title " dir="ltr" id="eow-title" title="GIOVANNI MARRADI - Solitude"><iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="//www.youtube.com/embed/GI6CfKcMhjY" width="560"></iframe> </span></span></span><span class="watch-title " dir="ltr" id="eow-title" title="Jack Sparrow (feat. Michael Bolton)"><br /><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://youtu.be/GI6CfKcMhjY">Jack Sparrow</a> </span></span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">(Video: Sôi động, trên 132.112.244 lượt xem)</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> <br />Effects of communication can turn nothing into something <br />(Hiệu ứng truyền thông có thể biến không thành có) </span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span class="watch-title " dir="ltr" id="eow-title" title="GIOVANNI MARRADI - Solitude"><iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="//www.youtube.com/embed/zIyeNRbbKBw" width="560"></iframe></span></span></span><span class="watch-title long-title" dir="ltr" id="eow-title" title="WRONG HOLE w/ DJ Lubel, Taryn Southern, and Scott Baio"><br /><a href="http://youtu.be/zIyeNRbbKBw"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">WRONG HOLE </span></a></span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">(Video hài: Sai lỗ, trên 7.215.885 lượt xem<br />(Trầm cảm lo âu, sai lỗ cuộc đời vớ vẫn và sự hài hước)</span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span class="watch-title " dir="ltr" id="eow-title" title="GIOVANNI MARRADI - Solitude">
</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span lang="VI" style="line-height: 115%;"><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">h</a></span></span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span lang="VI" style="line-height: 115%;"><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">ttp://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam</a></span></span><b><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span lang="VI" style="line-height: 115%;"> </span><br />
<span lang="VI" style="line-height: 115%;"><b><br />
</b><b>Trở về trang chính </b></span><br />
</span></b><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span lang="VI" style="line-height: 115%;"><a href="http://hoangkimlong.wordpress.com/2013/06/28/nguyen-khai-ngoc-cho-doi/">Hoàng Kim</a>, <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">hoangkim</a>, <a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/">hoangkimvietnam</a>, <a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/">Ngọc Phương Nam</a>, </span><span lang="VI" style="line-height: 115%;"><a href="http://chaongaymoi365.blogspot.com/"><span lang="VI" style="line-height: 115%;">Chào ngày mới</span></a></span> <span lang="VI" style="line-height: 115%;"><span lang="VI" style="line-height: 115%;"><a href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/">Thung dung</a>,</span></span> <a href="http://dayvahoc.blogspot.com/">Dạy và học</a>, <a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/">Cây Lương thực</a>, <a href="http://tinnongnghiepvietnam.blogspot.com/">Tin Nông nghiệp Việt Nam</a>, <a href="http://foodcrops.blogspot.com/">Food Crops</a>, <span lang="VI" style="line-height: 115%;"><a href="http://cassavaviet.blogspot.com/">Cassava in Vietnam</a>, <a href="http://cassavanews.blogspot.com/">Cassava News</a>, <a href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com/">Khát khao xanh</a>, <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dayvahoc</a>,</span><span lang="VI" style="line-height: 115%;"><a href="http://hocmoingay.blogspot.com/">Học mỗi ngày</a><a href="http://diemchinh.blogspot.com/">,</a></span><span lang="VI" style="line-height: 115%;"><span lang="VI" style="line-height: 115%;"> <a href="http://danhnhanviet.blogspot.com/">Danh nhân Việt</a> , <a href="http://foodcropsnews.blogspot.com/">Food Crops News</a>, <a href="http://diemchinh.blogspot.com/">Điểm chính</a>, <a href="http://cnm365.wordpress.com/">CNM365</a>, <a href="http://www.linkedin.com/in/hoangkimvietnam">Kim LinkedIn</a>, <a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam">KimTwitter</a>, <a href="http://facebook.com/daihocnonglam">KimFaceBook</a> </span></span> <a href="http://doclaivasuyngam.blogspot.com/">Đọc lại và suy ngẫm</a>, <a href="http://vietnamtoquoctoi.blogspot.com/">Việt Nam tổ quốc tôi</a>, <a href="http://thungdung.blogspot.com/">Tình yêu cuộc sống</a><span lang="VI" style="line-height: 115%;">, </span><span lang="VI" style="line-height: 115%;"> <a href="http://thochocon.wordpress.com/">Thơ cho con</a></span></span></span></span></div>
foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-85718598865327778122014-12-29T17:49:00.001+07:002014-12-29T17:49:28.479+07:00Mùa xuân quê hương <h3 class="post-title entry-title" itemprop="name">
</h3>
<div class="post-header">
</div>
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjaKsaRpgjXhPOQBKdQE3P3_O7Ml_ddzgqzFnOV6Q7YWXAY_1fDCAOcYiboceuwHkaOe55cxtZcxuY8r9bId1ikG4SPscRyc1LZiB7QQvVUAxhQAX1XG3OPK7GQwHYBbUOrkynEisS2-Y8c/s1600-h/Mua+xuan+que+huong.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5418860155316653106" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjaKsaRpgjXhPOQBKdQE3P3_O7Ml_ddzgqzFnOV6Q7YWXAY_1fDCAOcYiboceuwHkaOe55cxtZcxuY8r9bId1ikG4SPscRyc1LZiB7QQvVUAxhQAX1XG3OPK7GQwHYBbUOrkynEisS2-Y8c/s400/Mua+xuan+que+huong.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 300px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a><br />Hoàng Kim<br /><br />Đêm Giáng sinh an lành<br />Ông già Noen gõ cửa<br />Chuông ngân nga mười hai giờ đêm<br />Đông tàn xuân đã đến !<br /><br />Sáng mai<br />Em dây đi làm sớm<br />Trời còn se lạnh<br />Đừng quên giữ ấm nghe em.<br /><br />Lời nhắn yêu thương<br />Niềm vui đầy đặn<br />Thung dung cuộc đời<br />Mùa xuân quê hương.<br /><br /><br /><br /><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh0_0fOu7QT9E02l8eY-vmPqHJRCBjOoploR5j6IVrySZuYhKiFF2BAKJAvCt4bZhfH8P2xpCV0AEelsoBctjl-Iy8rsG_ot-pugjl1Ll7WJHsOfbt8q7LR_sOjKUFQRItM-SGIl51x7obW/s1600-h/Nguon+Son+5.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5419354547769628674" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh0_0fOu7QT9E02l8eY-vmPqHJRCBjOoploR5j6IVrySZuYhKiFF2BAKJAvCt4bZhfH8P2xpCV0AEelsoBctjl-Iy8rsG_ot-pugjl1Ll7WJHsOfbt8q7LR_sOjKUFQRItM-SGIl51x7obW/s400/Nguon+Son+5.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 298px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a><br /><br /><strong>THE SPRING IN OUR COUNTRY</strong><br /><br />A Christmas Eve in well- being<br />Christmas father knocks at the door<br />The bell resounds at 12p.m<br />The Winter ends, The Spring is coming!<br /><br />In the morning<br />You go to work early<br />It becomes rather cold.<br />Don't forget to keep warm, dear.<br /><br />A lovely message<br />A fulfilled happiness<br />An easy life<br />The Spring in our country.<br /><br />KH<br />
<br /><iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="//www.youtube.com/embed/ksK-5XvahKg" width="420"></iframe><span class="watch-title " dir="ltr" id="eow-title" title="Mùa xuân quê hương Đức Liên sáo trúc"> </span><br />
<span class="watch-title " dir="ltr" id="eow-title" title="Mùa xuân quê hương Đức Liên sáo trúc"><b><a href="http://youtu.be/ksK-5XvahKg">Mùa xuân quê hương Đức Liên sáo trúc</a></b></span><br />
<br />
<span class="watch-title " dir="ltr" id="eow-title" title="Mùa xuân quê hương Đức Liên sáo trúc"><span style="font-size: small;"><span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span><span><span style="line-height: 115%;"><b>Video yêu thích</b> <a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam"><br />
</a><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam</a> <br />
<br /><b>Trở về trang chính</b> <a href="http://hoangkimlong.wordpress.com/2013/06/28/nguyen-khai-ngoc-cho-doi/"><br />
</a><a href="https://plus.google.com/+hoangkimvietnamdayvahoc/posts">hoangkim vietnam</a>, <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">hoangkim</a>, <a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/">hoangkimvietnam</a>, <a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/">Hoàng Kim</a>, <a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/">Ngọc Phương Nam</a>, <a href="http://chaongaymoi365.blogspot.com/">Chào ngày mới</a> <a href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/">Thung dung</a>, <a href="http://dayvahoc.blogspot.com/">Dạy và học</a>, <a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/">Cây Lương thực</a>, <a href="http://tinnongnghiepvietnam.blogspot.com/">Tin Nông nghiệp Việt Nam</a>, <a href="http://foodcrops.blogspot.com/">Food Crops</a>, <a href="http://cassavaviet.blogspot.com/">Cassava in Vietnam</a>, <a href="http://vietnamafricacassavarice.blogspot.com/">VietnamAfricaCassavaRice</a>, <a href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com/">Khát khao xanh</a>, <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dayvahoc</a>, <a href="http://hocmoingay.blogspot.com/">Học mỗi ngày</a><a href="http://diemchinh.blogspot.com/">,</a> <a href="http://danhnhanviet.blogspot.com/">Danh nhân Việt</a> , <a href="http://foodcropsnews.blogspot.com/">Food Crops News</a>, <a href="http://diemchinh.blogspot.com/">Điểm chính</a>, <a href="http://cnm365.wordpress.com/">CNM365</a>, <a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops">Kim LinkedIn</a>, <a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam">KimTwitter</a>, <a href="http://facebook.com/daihocnonglam">KimFaceBook</a> <a href="http://doclaivasuyngam.blogspot.com/">Đọc lại và suy ngẫm</a>, <a href="http://vietnamtoquoctoi.blogspot.com/">Việt Nam tổ quốc tôi</a>, <a href="http://thungdung.blogspot.com/">Tình yêu cuộc sống</a>, <a href="http://thochocon.wordpress.com/">Thơ cho con</a></span></span></span> </span></span></span> </span>
</span><br />
<br />foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-8161935165738789602014-12-22T14:56:00.001+07:002014-12-22T15:00:15.510+07:00Thơ Trịnh<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0WC8WoqYSNbg7UIm5Qn480P-Z1a048RPBLK49u9uy7WbWak6OXT2yAYuKPPD8DQkxPn_8Li2xw5DTYCkajVO87Uz2sAFMekNp3X3p399Je-TTwXmeAK234WdKvWdC8v9I-VmR-9tsBLk/s1600/ThoTrinh.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0WC8WoqYSNbg7UIm5Qn480P-Z1a048RPBLK49u9uy7WbWak6OXT2yAYuKPPD8DQkxPn_8Li2xw5DTYCkajVO87Uz2sAFMekNp3X3p399Je-TTwXmeAK234WdKvWdC8v9I-VmR-9tsBLk/s1600/ThoTrinh.jpg" height="199" width="320" /></a></div>
<br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><i>Đọc Cánh cò, thơ Nguyễn Vũ Trịnh</i></span></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span><br />
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Thơ Trịnh <br />
Bâng khuâng <b><a href="http://nontan.blogtiengviet.net/2014/12/16/canh_co_1">Cánh cò</a></b> (1)<br />
và khúc dân ca<br />
Sao thấm thía <br />
Chuyện trăm năm còn kể …</span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Con cò mà đi ăn đêm<br />
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao<br />
Ông ơi ông thương tôi nao<br />
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng<br />
Có xáo thì xáo nước trong<br />
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con…</span></i><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"> <br />
<br />
Ngủ đi cành cây khô<br />
</span><b><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2011/02/goc-mai-vang-truoc-ngo.html"><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">G</span><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">ố</span><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">c mai vàng trư</span><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">ớ</span><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">c ngõ</span></a></span></b><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><br />
<b><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2012/10/nha-toi-co-chim-ve-lam-to.html"><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">Nhà tôi có chim v</span><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">ề</span><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;"> làm t</span><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">ổ</span></a></span></b></span><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><br />
</span><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Mấy chục năm sau mai sẽ thành rừng.</span></span></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><br /></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Con cò đi đón cơn mưa<br />
Tối tăm mù mịt ai đưa cò về</span></i></span></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><br /></span></i></span></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"></span></i></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><b><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-bidi-font-weight: bold; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Sau lối
rẽ thị thành<br />
Tôi để mất nhiều cánh cò cánh vạc<br />
Qua bao nhiêu tàu xe mà không theo kịp<br />
Những chấm trắng trên đồng bay lả bay la!<br />
Biết em còn giữ được khúc dân ca<br />
Của đồng cạn đồng sâu nhọc nhằn thời con gái <br />
Dòng sông đã bao lần tắm gội<br />
Mà váng bùn cứ ố ở nơi tay.<br />
Mưa nắng xác xơ mấy bụi tre gầy<br />
Cứ thành nơi hẹn hò không thể khác. (1)</span></b><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><b> </b><br />
<br />
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Con cò gánh gạo bờ sông<br />
Gánh gạo đưa chồng tiếng khóc nỉ non<br />
Nàng về nuôi cái cùng con<br />
Để anh đi trẫy nước non Cao Bằng</i></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><b><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-bidi-font-weight: bold; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Cho tôi
xin một không gian <br />
phập phồng tiếng cò tiếng vạc<br />
Chiều về cánh trắng bâng khuâng ...</span></b></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><br />
Tháng giêng, tháng hai,<br />
Tháng ba, tháng bốn,<br />
Tháng khốn, tháng nạn<br />
Đi vay đi dạm<br />
Được một quan tiền<br />
Ra chợ Kẻ Diên<br />
Mua con gà mái<br />
Về nuôi hắn đẻ <br />
Ra mười quả trứng<br />
Một trứng: ung<br />
Hai trứng: ung<br />
Ba trứng: ung<br />
Bốn trứng: ung<br />
Năm trứng: ung<br />
Sáu trứng: ung<br />
Bảy trứng: ung<br />
Còn ba trứng <br />
Nở được ba con<br />
Con: diều tha<br />
Con: quạ bắt<br />
Con: mặt cắt xơi</span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><br />
Đừng than phận khó ai ơi<br />
Còn da lông mọc, còn chồi nảy cây.</span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><b><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-bidi-font-weight: bold; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Này chị
cò lửa, này bác cò hương<br />
Đã bay qua những vùng trời xa lạ<br />
Rủ rỉ với nhau điều gì trong tổ<br />
Đầy ắp hồn tôi chuyện Nước Non?<br />
Đất quê nghèo nuôi cái cùng con<br />
Bờ tre lả cành mềm tin cậy<br />
Ước gì biết yêu như cánh cò trắng ấy<br />
Giữa mênh mang không lạc lối đi về! (1)</span></b></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><br />
Ngủ đi cành cây khô<br />
</span><b><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2011/02/goc-mai-vang-truoc-ngo.html"><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">G</span><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">ố</span><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">c mai vàng trư</span><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">ớ</span><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">c ngõ</span></a></span></b><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-font-weight: bold; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><br />
<b><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2012/10/nha-toi-co-chim-ve-lam-to.html"><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">Nhà tôi có chim v</span><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">ề</span><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;"> làm t</span><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">ổ</span></a></span></b></span><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><br />
Mấy chục năm sau mai đã thành rừng ...</span></span></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><br /></span></span></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><br /></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;">Thơ Trịnh <br />
Lẫn vào cánh cò <br />
Trộn vào ca dao<br />
Nhặt trong cổ tích<br />
Thơ ông, thơ tôi<br />
Bảng lãng cánh cò <br />
Cánh trắng mênh mông …</span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><br style="mso-special-character: line-break;" />
<b>Hoàng Kim</b></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Cambria","serif"; mso-ascii-theme-font: major-latin; mso-hansi-theme-font: major-latin;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>Video yêu thích</b> <a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam"><br />
</a><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam</a> <br />
<br /><b>Trở về trang chính</b> <a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/2013/06/28/nguyen-khai-ngoc-cho-doi/"><br />
</a><a href="https://plus.google.com/+hoangkimvietnamdayvahoc/posts">hoangkim vietnam</a>, <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">hoangkim</a>, <a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/">hoangkimvietnam</a>, <a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/">Hoàng Kim</a>, <a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/">Ngọc Phương Nam</a>, <a href="http://chaongaymoi365.blogspot.com/">Chào ngày mới</a> <a href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/">Thung dung</a>, <a href="http://dayvahoc.blogspot.com/">Dạy và học</a>, <a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/">Cây Lương thực</a>, <a href="http://tinnongnghiepvietnam.blogspot.com/">Tin Nông nghiệp Việt Nam</a>, <a href="http://foodcrops.blogspot.com/">Food Crops</a>, <a href="http://foodcrops.vn/">foodcrops.vn</a>, <a href="http://cassavaviet.blogspot.com/">Cassava in Vietnam</a>, <a href="http://vietnamafricacassavarice.blogspot.com/">VietnamAfricaCassavaRice</a>, <a href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com/">Khát khao xanh</a>, <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dayvahoc</a>, <a href="http://hocmoingay.blogspot.com/">Học mỗi ngày</a><a href="http://diemchinh.blogspot.com/">,</a> <a href="http://danhnhanviet.blogspot.com/">Danh nhân Việt</a> , <a href="http://foodcropsnews.blogspot.com/">Food Crops News</a>, <a href="http://diemchinh.blogspot.com/">Điểm chính</a>, <a href="http://cnm365.wordpress.com/">CNM365</a>, <a href="http://cauchuyenanh.blogspot.com/">Câu chuyện ảnh</a>, <a href="http://5phutthugian.blogspot.com/">5 phút thư giản</a>, <a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops">Kim LinkedIn</a>, <a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam">KimTwitter</a>, <a href="http://facebook.com/daihocnonglam">KimFaceBook</a> <a href="http://doclaivasuyngam.blogspot.com/">Đọc lại và suy ngẫm</a>, <a href="http://vietnamtoquoctoi.blogspot.com/">Việt Nam tổ quốc tôi</a>, <a href="http://thungdung.blogspot.com/">Tình yêu cuộc sống</a>, <a href="http://thochocon.wordpress.com/">Thơ cho con</a></span> </span>
</span></div>
foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-82749894151267880182014-11-09T09:15:00.002+07:002014-11-09T09:15:43.905+07:00Hoa xương rồng<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWNBDaIIMxMD3Dr_pXHtEJrbF_NDitLQO7D_4iNAmq7rQfb1fg4s5oi7haABXe6OP9We6RPfvvp1z7XU0AmiK7bIRuvWzvUxtJ-lh5UM8Co_OkGcJUBUeG_Kwd9dWf5AS3C-H4NKLGLRc/s1600/HoaXuongRong.jpg" height="320" width="238" /><br /><br /> </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-weight: bold;">Khô nóng đồng hoang cỏ cháy<br /> Cát bỏng rang chín chân người<br /> Mà hoa xương rồng vẫn nở<br /> Nụ hồng một đốm đỏ tươi<br /><br /> Hoàng Kim</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<span style="font-weight: bold;"><span style="font-weight: bold;"><br /> </span><br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgf2wn6OVD5FxRmZXop0jXCqa_R9nVcDg2X8m_CXFkAf6oZZOra06q_rkmWPq1HSoeGuH9Q4tjm6ONYUZn8n4PXlDNzX8f4Z-zKfn-d1XbKOtYWNLn2rQEnVT3Lbam4DJ-FcGVyl_m0OPc/s1600-h/6aaa.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5372810056490610818" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgf2wn6OVD5FxRmZXop0jXCqa_R9nVcDg2X8m_CXFkAf6oZZOra06q_rkmWPq1HSoeGuH9Q4tjm6ONYUZn8n4PXlDNzX8f4Z-zKfn-d1XbKOtYWNLn2rQEnVT3Lbam4DJ-FcGVyl_m0OPc/s400/6aaa.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 296px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a><br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5M7w8J6QokiPXYoY-9MLUnoyJNsXdSoeqP6rt7plPRXRDuoDFJRkLFzMK7TeKk7TSIeiSIyqFJh0KMcsP9QUI2jC1sB35sFZOb9EC61iCcy1m2A0aRRKkKRjOp8veFDD1DCfND9sy0OY/s1600-h/7aaa.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5372809629555395058" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5M7w8J6QokiPXYoY-9MLUnoyJNsXdSoeqP6rt7plPRXRDuoDFJRkLFzMK7TeKk7TSIeiSIyqFJh0KMcsP9QUI2jC1sB35sFZOb9EC61iCcy1m2A0aRRKkKRjOp8veFDD1DCfND9sy0OY/s400/7aaa.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 297px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a><br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNeF4deX4jHioMU-uPFYJ1IK9Llcy0phvcKwFy1Ml3i33bEc6N73Jce4SrOfn-NJQnFSvtGbCL8KIIm_LIBrnPd0EMcIkd4zsgxZjpxgbvhLxYdhONVdma3NyNw02zPVZqeoj-N_5u1UY/s1600-h/8aa.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5372809283562704386" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNeF4deX4jHioMU-uPFYJ1IK9Llcy0phvcKwFy1Ml3i33bEc6N73Jce4SrOfn-NJQnFSvtGbCL8KIIm_LIBrnPd0EMcIkd4zsgxZjpxgbvhLxYdhONVdma3NyNw02zPVZqeoj-N_5u1UY/s400/8aa.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 297px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a><br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgLxGS1SLE1qxucm48q1_rIGJnYfMXLxV9C0eHv49QSVbqG0GEmY3kabnuWmLNBzQCkOKWUPx8K4QH1sxIPgSLrz1yRxGJtfdSHQY-xgYRR3L0893HQ9iEdQ_G9lijdR_tNcH64wrdhw94/s1600-h/8aaa.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5372808909481598530" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgLxGS1SLE1qxucm48q1_rIGJnYfMXLxV9C0eHv49QSVbqG0GEmY3kabnuWmLNBzQCkOKWUPx8K4QH1sxIPgSLrz1yRxGJtfdSHQY-xgYRR3L0893HQ9iEdQ_G9lijdR_tNcH64wrdhw94/s400/8aaa.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 299px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a><br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhMxY51zv2dQlEMBTzDjkKYux9vBMaRY86k3KgFRPOMxdzXgRIgFX3rkLpDWrHscppn7Meg6vZqyhGAx5YTVXJWAjvGUvkVkT-4ZJDQQy4aPZxjjZEqrLkFkql8e-4udS1qnnChJkjmfCY/s1600-h/9aaa.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5372804168452783170" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhMxY51zv2dQlEMBTzDjkKYux9vBMaRY86k3KgFRPOMxdzXgRIgFX3rkLpDWrHscppn7Meg6vZqyhGAx5YTVXJWAjvGUvkVkT-4ZJDQQy4aPZxjjZEqrLkFkql8e-4udS1qnnChJkjmfCY/s400/9aaa.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 298px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a></span><br /><span style="font-weight: bold;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwNMY7is_k3xlbPOHZ2Yf49kBTG3HbVQRZpfC4nYRLE1ewHZSmZu8aH-YJ87SBdIAUrC0C8f4orQDoD47M33h9lqYO4URcGcD4QkcsgneUwse5R8gaV0KWoF-5mFj-O4H2RO7zCrWHYZs/s1600-h/9aaaa.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5372803887097074930" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwNMY7is_k3xlbPOHZ2Yf49kBTG3HbVQRZpfC4nYRLE1ewHZSmZu8aH-YJ87SBdIAUrC0C8f4orQDoD47M33h9lqYO4URcGcD4QkcsgneUwse5R8gaV0KWoF-5mFj-O4H2RO7zCrWHYZs/s400/9aaaa.jpg" style="display: block; height: 300px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a>
<span style="font-size: xx-small;"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span></span><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjv5W9OX60IL6gWlGDeNmrs4adg9Kzxif2DLJZkxtLv-b6kn9UdsNqHBkd9k9_sXsANPtyax9BsUSlzoVJD1LmUbZQxad9etwISKskjcVAPH6zURZCpVn-o7dQPTgjT42NDhqp3z94HfgGj/s1600/About+CIMMYT.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="100" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjv5W9OX60IL6gWlGDeNmrs4adg9Kzxif2DLJZkxtLv-b6kn9UdsNqHBkd9k9_sXsANPtyax9BsUSlzoVJD1LmUbZQxad9etwISKskjcVAPH6zURZCpVn-o7dQPTgjT42NDhqp3z94HfgGj/s400/About+CIMMYT.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-size: xx-small;"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b></b></span></span></span><span style="font-size: xx-small;"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><span style="font-size: xx-small;"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b></b></span></span></span> </b></span></span></span><br />
<span style="font-size: xx-small;"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>CIMMYT ngày ấy ... bây giờ...</b></span></span></span><br />
<span style="font-size: xx-small;"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><br /></b></span></span></span>
<br />
<h2 class="post-title entry-title" itemprop="name">
Đi khắp quê người để hiểu đất quê hương
</h2>
<div class="post-header">
</div>
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOzljy5YYfUtwxzDb_kLtS7sCwRMjpBnkevovGH3Z8tFhrJQiMOxhF48lhz9Y-0U3aHP7qnLdMb_5DsO7oR5GrWSfDQgby48Zt7Qm0gQdPcrswiyo0jMvKe_XeNzn_N4Ips2sY_zlDRoQ/s1600-h/1aaa.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5372821355162800450" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOzljy5YYfUtwxzDb_kLtS7sCwRMjpBnkevovGH3Z8tFhrJQiMOxhF48lhz9Y-0U3aHP7qnLdMb_5DsO7oR5GrWSfDQgby48Zt7Qm0gQdPcrswiyo0jMvKe_XeNzn_N4Ips2sY_zlDRoQ/s400/1aaa.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 298px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a><br />
<br />
<div class="firstHeading" id="firstHeading" lang="en">
<span style="font-weight: bold;">Tạm biệt <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Oregon">Oregon</a> !<br />Tạm biệt <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Obregon,_California">Obregon California</a> !<br />Cánh bay đưa ta về <a href="http://www.cimmyt.org/en/">CIMMYT</a><br /><br />Bầu trời xanh bát ngát<br />Lững lờ mây trắng bay<br />Những ngọn núi cao nhấp nhô<br />Những dòng sông dài uốn khúc<br /><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Ciudad_Obreg%C3%B3n#.22.C3.81lvaro_Obreg.C3.B3n.22_Dam">Hồ lớn Ciudad Obregon</a></span> <b>ba tỷ khối nước</b></div>
<span style="font-weight: bold;">Nở xòe như chùm pháo bông<br />Những cánh đồng mênh mông<br />Thành trăm hình thù dưới làn mây bạc<br />Con đường dài đưa ta đi<br />Suốt dọc từ Nam chí Bắc<br />Thành sợi chỉ màu chạy mút tầm xa...<br /><br />Ơi vòm trời xanh bao la<br />Gọi lòng ta nhớ về TỔ QUỐC<br /><br />Ôi VIỆT NAM, VIỆT NAM <br />Một vùng nhớ trong lòng ta tỉnh thức<br />Đi khắp quê người để hiểu đất quê hương.</span><br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">Hoàng Kim</span><br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgiF_z25Zo42XgrynlwlsRdFJRZIuclnG-OmLKWRCBorKAn_ntSqktT0MH2UKOFqtIj6qtOjNsslsplUXwmD5RlXuw4rHaNKeGeWIy59X2Tg1xQCcs8jeg6gsCwUTGB4pDy7Hqcwg-pqYg/s1600-h/2aaa.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5372814191166649730" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgiF_z25Zo42XgrynlwlsRdFJRZIuclnG-OmLKWRCBorKAn_ntSqktT0MH2UKOFqtIj6qtOjNsslsplUXwmD5RlXuw4rHaNKeGeWIy59X2Tg1xQCcs8jeg6gsCwUTGB4pDy7Hqcwg-pqYg/s400/2aaa.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 282px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a><br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhT47VdLeliVk28TAKZL6zdgVUBiUFay-Cu5e4WD8qA8iGTKhpOKpIkgZXdq9aYP6fF6cldlHTPLwmy2eZ8rffuNeit4snM0GS6kQCiKub1ia4FwLzbNRa9ABX6thsDIcSYkk2340YIOmA/s1600-h/3aaa.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5372813280702865938" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhT47VdLeliVk28TAKZL6zdgVUBiUFay-Cu5e4WD8qA8iGTKhpOKpIkgZXdq9aYP6fF6cldlHTPLwmy2eZ8rffuNeit4snM0GS6kQCiKub1ia4FwLzbNRa9ABX6thsDIcSYkk2340YIOmA/s400/3aaa.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 293px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a><br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhzRpPOtEYDyN6LeBxMFX9bUDL8gC9o69E-SUHGW0jz1wlQlQokCvuQy79F7lde-7MFANNUW9JYu5Ofxt2q28meMvixbHVqlCDi_vke5BqjuDbm_IKqUBBxklHN0P0qMe9Zk2kX_as_r2o/s1600-h/4aaa.jpg"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5372812419004959698" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhzRpPOtEYDyN6LeBxMFX9bUDL8gC9o69E-SUHGW0jz1wlQlQokCvuQy79F7lde-7MFANNUW9JYu5Ofxt2q28meMvixbHVqlCDi_vke5BqjuDbm_IKqUBBxklHN0P0qMe9Zk2kX_as_r2o/s400/4aaa.jpg" style="cursor: hand; cursor: pointer; display: block; height: 298px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 400px;" /></a><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<span style="font-size: x-small;"><span><span><span><span><span><span style="font-size: small;"><span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>Video yêu thích </b></span></span></span></span></span></span></span></span></span><span class="watch-title " dir="ltr" id="eow-title" title="Armenian Duduk - Yanni "Prelude and Nostalgia""><br /><iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="//www.youtube.com/embed/8viQSBpOjqM" width="560"></iframe><br /><a href="http://youtu.be/8viQSBpOjqM"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Armenian Duduk - Yanni "Prelude and Nostalgia" </span></a></span><br />
<span style="font-size: x-small;"><span><span><span><span><span><span style="font-size: small;"><span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b> <a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam"><br />
</a></b><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam</a></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><br />Trở về trang chính <a href="http://hoangkimlong.wordpress.com/2013/06/28/nguyen-khai-ngoc-cho-doi/"><br />
</a></b><a href="https://plus.google.com/+hoangkimvietnamdayvahoc/posts">hoangkim vietnam</a>, <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">hoangkim</a>, <a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/">hoangkimvietnam</a>, <a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/">Hoàng Kim</a>, <a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/">Ngọc Phương Nam</a>, <a href="http://chaongaymoi365.blogspot.com/">Chào ngày mới</a> <a href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/">Thung dung</a>, <a href="http://dayvahoc.blogspot.com/">Dạy và học</a>, <a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/">Cây Lương thực</a>, <a href="http://tinnongnghiepvietnam.blogspot.com/">Tin Nông nghiệp Việt Nam</a>, <a href="http://foodcrops.blogspot.com/">Food Crops</a>, <a href="http://foodcrops.vn/">foodcrops.vn</a>, <a href="http://cassavaviet.blogspot.com/">Cassava in Vietnam</a>, <a href="http://vietnamafricacassavarice.blogspot.com/">VietnamAfricaCassavaRice</a>, <a href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com/">Khát khao xanh</a>, <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dayvahoc</a>, <a href="http://hocmoingay.blogspot.com/">Học mỗi ngày</a><a href="http://diemchinh.blogspot.com/">,</a> <a href="http://danhnhanviet.blogspot.com/">Danh nhân Việt</a> , <a href="http://foodcropsnews.blogspot.com/">Food Crops News</a>, <a href="http://diemchinh.blogspot.com/">Điểm chính</a>, <a href="http://cnm365.wordpress.com/">CNM365</a>, <a href="http://cauchuyenanh.blogspot.com/">Câu chuyện ảnh</a>, <a href="http://5phutthugian.blogspot.com/">5 phút thư giản</a>, <a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops">Kim LinkedIn</a>, <a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam">KimTwitter</a>, <a href="http://facebook.com/daihocnonglam">KimFaceBook</a> <a href="http://doclaivasuyngam.blogspot.com/">Đọc lại và suy ngẫm</a>, <a href="http://vietnamtoquoctoi.blogspot.com/">Việt Nam tổ quốc tôi</a>, <a href="http://thungdung.blogspot.com/">Tình yêu cuộc sống</a>, <a href="http://thochocon.wordpress.com/">Thơ cho con</a></span></span></span> </span></span></span></span></span></span>foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-6573972143655853332014-10-29T10:36:00.000+07:002014-10-29T10:36:44.085+07:00Mao Trạch Đông và Biển Đông Việt Nam<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ĐIỂM CHÍNH. <a href="http://motthegioi.vn/mao-trach-dong-qua-sach-bao-trung-quoc-ngay-nay/ky-76-mao-trach-dong-voi-thuyet-bien-lich-su-thoi-de-quoc-la-ma-114793.html">Mao Trạch Đông với thuyết “biển lịch sử” thời đế quốc La Mã</a> đã khoanh vùng Hoàng Sa. Trường Sa là những “tọa độ vàng”<em> </em>của Bắc Kinh trên bản đồ <em>“Biển lịch sử” </em>... </span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Biển Đông Việt Nam từ nhiều năm trước, Nguyễn Trãi đã đề núi Yên Tử, chùa Hoa Yên "<i>Vũ trụ mắt soi ngoài biển cả. Nói cười lồng lộng giữa không trung</i>" và Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm đã viết "<i>Biển Đông vạn dặm giang tay giữ/ Đất Việt muôn năm vũng trị bình</i>". Hồ Chí Minh </span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">trong</span> thơ đồng dao năm 1895 </span></span>đã nói</span></span> </span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">"</span></span></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><i><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Biển là ao lớn. Thuyền là con bò. Bò ăn gió no. Lội trên mặt nước</span></span>. Em trông thấy trước. Anh trông thấy sau. Chúng ta lớn mau. Vượt qua ao lớn</i>" </span></span>. Lời đồng dao thuở nhỏ của Nguyễn Tất Thành (Bác Hồ sau này) được cụ Nguyễn Tất Đạt ghi lại trong "Tất Đạt tự ngôn" </span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">đưa cho Sơn Tùng tháng 6 năm 1950, </span></span></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">và đã được công bố trên báo Văn Nghệ số Tết năm 1980 cũng như in tại Búp sen xanh sau đó; "tiếu đàm- cười nói" tình và lý còn dài...</span></span></span></span> </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjL8QnrvWjsqMjzGyRBqYnP6M7neW1Yih-IxaQ0EzrB0aqnDSZepQ90c178QkyfFNYAHdIzG_AjOaGP3-oJG31ZswwKC7K6jyQ-3YhqwMqoaUT3I5uXdyrqpVulpsECMDDBIqQ1gAY9GjF/s1600/MaoTrachDongvaBienDongVietnam.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjL8QnrvWjsqMjzGyRBqYnP6M7neW1Yih-IxaQ0EzrB0aqnDSZepQ90c178QkyfFNYAHdIzG_AjOaGP3-oJG31ZswwKC7K6jyQ-3YhqwMqoaUT3I5uXdyrqpVulpsECMDDBIqQ1gAY9GjF/s1600/MaoTrachDongvaBienDongVietnam.jpg" height="198" width="400" /></a></span></span></div>
<div class="p-description">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /><b>MAO TRẠCH ĐÔNG VỚI THUYẾT "BIỂN LỊCH SỬ" THỜI ĐẾ QUỐC LA MÃ</b><br /><br />Nhằm “lập thuyết” mưu chiếm 80% hải phận của
vùng Đông Nam Á (theo đường Lưỡi Bò) - Mao Trạch Đông đã dựng dậy thuyết
“Biển lịch sử” do đế quốc La Mã tuyên ngôn cách đây 2000 năm trước.</span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div style="margin: 0in 0in 0.0001pt 2in; text-align: left;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> <em></em></strong></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Đế quốc La Mã mở rộng quyền lực của
mình dọc bờ biển Địa Trung Hải đến tận các Kim Tự Tháp, qua biên giới
Palestine và đặt chân lên lãnh thổ Iran ngày nay… <br /></span></span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Họ nắm chặt nguồn lợi nhờ <em>“kiểm soát toàn bộ lúa mì tại Ai Cập cùng nhiều sản phẩm khác như nước hoa, gạch ngói và bia lúa mạch”, </em>khai thác<em> “thiếc (từ Anh) hoặc đồng (từ Iberia - tên cổ của bán đảo Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha)”, </em>thâu tóm <em>“vải, thảm, nước hoa, đồ thủy tinh và đồ gốm”</em> của các vùng đất phía Đông.</span></span><br />
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Hải sản và đặc sản khắp nơi: <em>“sò
Colchester và trứng cá muối từ biển Baltic, mận khô từ Damascus (thủ đô
của Syrie) hoặc từ Tây Ban Nha, nấm mối tại Syrie và một loại sản phẩm
gọi là Auvergne tại Pháp” </em>có mặt trên bàn ăn của các quý tộc La Mã. <br /></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Gia vị quý hiếm: quế, hạt nhục đậu khấu, hành tỏi “<em>quý như vàng”</em> - được chuyển về La Mã phong phú đến mức bạo chúa Nero <em>“hỏa thiêu bà vợ Poppaea của mình bằng cách đốt gia vị với số lượng bằng cả sản lượng của Ả Rập trong một năm” </em>gom lại (René Poirier - <em>Những công trình vĩ đại của nhân loại,</em> Phạm Quý Điềm biên dịch, NXB Trẻ 2001, tr. 75 và 96).<br /></span></span></div>
<div style="margin: 3pt 0in 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">La Mã tiếp
nhận những nguồn lợi trên không chỉ theo 56.000 dặm đường bộ do họ thiết
lập, mà còn bằng đường biển qua các hải cảng quan trọng như
Thessalonica, Brindisi, Ostia, Smyrna, Marseilles, Cadiz với tàu thuyền
tấp nập tới lui để chuyển <em>“hàng hóa tràn ngập về đường phố thành La Mã”. </em>Do lợi ích lớn lao từ hoạt động ở các cảng quốc tế và xuất phát từ quyền lực thực tế của mình trên biển nên “<em>người La Mã gọi Địa Trung Hải là Mare Nostrum tức là biển của chúng ta” </em>(René Poirier -<em> sđd tr. 95</em>). Hai mươi thế kỷ sau, Mao Trạch Đông lập lại tuyên ngôn trên của La Mã vì lợi ích riêng: <br /><br /> </span></span></div>
<div style="margin: 3pt 0in 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>“Hồi thế
kỷ thứ nhất đế quốc La Mã cũng đòi chủ quyền lãnh thổ toàn vùng biển Địa
Trung Hải mà họ gọi là “Biển lịch sử của chúng tôi” (Mare Nostrum:
Notre Mer/ Our Sea). Địa Trung Hải là vùng biển bao la chạy từ bờ biển
Tây Ban Nha qua Pháp, Ý, Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ đến các bờ biển Trung Đông
và Bắc Phi. Đó là một quan niệm bá quyền lỗi thời từ 2000 năm trước. <br /></em></span></span></div>
<div style="margin: 3pt 0in 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>“Mặc dầu vậy, <strong>từ 1955</strong> <strong>- để phục hồi chủ nghĩa bá quyền, Mao Trạch Đông lại nêu lên thuyết Biển Lịch Sử</strong>
để đòi chủ quyền lãnh thổ tại vùng biển và các hải đảo Hoàng Sa -
Trường Sa. Theo ngoa ngôn của Bắc Kinh, đường Lưỡi Rồng (dân gian gọi là
Lưỡi Bò) rộng bằng phân nửa lục địa Trung Hoa. Họ cho đó là một vấn đề
“bất khả tranh nghị”. <br /></em></span></span></div>
<div style="margin: 3pt 0in 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em style="text-align: left;">“Về điểm này chúng ta nhắn nhủ nhà cầm quyền Bắc Kinh rằng: <strong>Trong thế kỷ này và dưới vòm trời này, không có điều gì, việc gì, hay vấn đề gì là bất khả tranh nghị.</strong> Về mặt tinh thần, văn hóa và đạo lý, Trung Quốc không thể nói một đàng, làm một nẻo. Họ phải <strong>tôn trọng danh dự quốc gia và chữ ký của họ trong công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển năm 1982 </strong>(…)<strong> </strong>Nếu không đưa ra sự giải thích hợp lý và các cơ sở pháp lý</em><span style="text-align: left;"> </span><strong style="text-align: left;"><em> </em></strong><em style="text-align: left;">thì<strong> </strong>Trung Quốc chỉ là kẻ sử dụng “luật rừng xanh” theo chủ trương “mạnh được yếu thua” và “cá lớn nuốt cá bé” để <strong>tước đoạt 4/5 thềm lục địa pháp lý của Việt Nam, đồng thời tước đoạt 7/8 thềm lục địa pháp lý của Phi Luật Tân và Mã Lai”</strong></em></span></span>
</div>
<div style="margin: 3pt 0in 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tài liệu của luật sư Nguyễn Hữu Thống <em>“Hoàng Sa - Trường Sa theo Trung Quốc sử”</em> đã viết như vậy và chỉ rõ : <br /></span></span></div>
<div style="margin: 3pt 0in 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>“Tất cả lý lẽ và lập trường của Trung Quốc thu gọn trong câu: “</em><em>Biển Nam Hoa là Biển Lịch Sử của Trung Quốc” (…)</em><em>
Theo các luật gia và chuyên viên hải học trên thế giới, thuyết Biển
Lịch Sử của đế quốc La Mã và đế quốc Đại Hán đã lỗi thời và lạc hậu. Kể
từ 1982, vấn đề Biển Lịch Sử hay Nội Hải đã được <strong>giải quyết chung thẩm</strong> <strong>bởi</strong> <strong>Điều 8</strong><strong> </strong><strong>Công Ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển.<br /></strong><strong></strong></em></span></span></div>
<div style="margin: 3pt 0in 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tòa án Quốc tế định nghĩa:<br /><br /><em> </em></span></span></div>
<div style="margin: 3pt 0in 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">“<em><strong>Biển Lịch Sử là Nội Hải,</strong></em><strong> </strong><em>nghĩa là vùng biển tọa lạc trên đất liền về phía bên trong đường cơ sở của Biển Lãnh Thổ</em>. Theo Tòa Án Tối Cao: “Ngoại trừ trường hợp các quốc gia quần đảo (như Phi Luật Tân hay Nhật Bản), <em>Biển Lịch Sử hay <strong>nội hải</strong> của một quốc gia nằm bên trong đất liền về phía bên trong đường cơ sở của biển lãnh thổ</em>“<em>. </em>Trong khi đó, <em>Biển Nam Hoa chỉ là <strong>ngoại hải</strong> chạy từ bờ biển Trung Hoa đến bờ biển Nam Dương, và rộng tới 2000 cây số”</em><em> </em>(LS Nguyễn Hữu Thống)<em>.<br /></em></span></span></div>
<div style="margin: 3pt 0in 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="text-align: left;">Trung Quốc không chỉ xâm chiếm Hoàng Sa và Trường Sa ở phía Nam Việt Nam, họ còn dòm ngó vùng biển phía Bắc và đòi Việt Nam: </span><em style="text-align: left;">“không được tiến hành việc thăm dò trong một khu vực rộng 20.000km<sup>2</sup> trong vịnh Bắc Bộ <strong>do họ tự ý định ra</strong>. Họ còn đòi <strong>“không để một nước thứ ba vào thăm dò vịnh Bắc Bộ”</strong>.<br /></em></span></span></div>
<div style="margin: 3pt 0in 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="text-align: left;">Lấy cớ </span><em style="text-align: left;">“đưa
nước thứ ba vào thăm dò không có lợi cho sự phát triển kinh tế chung
của hai nước và an ninh quân sự của hai nước”. Đó chỉ là một lý do để
che đậy ý đồ đen tối của họ. Cũng vì vậy cuộc đàm phán về đường biên
giới giữa Việt Nam và Trung Quốc trong vịnh Bắc Bộ từ tháng 8 đến tháng
11.1974 đã không đi đến kết quả tích cực nào” (Công bố của Bộ Ngoại giao
Việt Nam 4.10.1979).</em><span style="text-align: left;"> Để rồi, Trung Quốc nổ súng (14.3.1988) đánh chiếm các nhóm đảo và đá ngầm: </span><em style="text-align: left;">Chữ Thập, Châu Viên, Ga Ven, Tư Nghĩa, Gạc Ma, Xubi </em><span style="text-align: left;">ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam.<br /></span></span></span></div>
<div style="margin: 3pt 0in 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="text-align: left;">Tập tài liệu “</span><em style="text-align: left;">Hoàng Sa - Trường Sa là của Việt Nam” </em><span style="text-align: left;">360
trang, biên soạn bởi: Ủy ban Biên giới quốc gia và các nhà nghiên cứu:
Nguyễn Nhã, Nguyễn Đình Đầu, André Menras Hồ Cương Quyết, Trần Doãn
Trang và Nam Tuân, Ông bà Trần Đăng Đại, Phạm Hân, Phạm Hoàng Quân, Hồ
Bạch Thảo, Nguyễn Hồng Thao, Hoàng Việt, Quốc Pháp, Lưu Văn Lợi, Hải
Biên </span><em style="text-align: left;">(NXB Trẻ, quý IV - 2013, tr. 99)</em><span style="text-align: left;">
thông tin phía Trung Quốc sau ngày đánh chiếm trái phép đã tiến hành
điều tra liên tục về lợi ích chiến lược vùng biển Trường Sa:<br /></span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em></em></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>“Theo ước tính của Bộ Địa chất và
Tài nguyên Khoáng sản Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, vùng quần đảo Trường
Sa có trữ lượng dầu và khí đốt tự nhiên rất lớn lên đến 17,7 tỷ tấn
(1,60 x 1010 kg), so với 13 tỷ tấn (1,17 x 1010 kg) của Kuwait và được
xếp vào danh sách một trong bốn vùng có trữ lượng dầu khí lớn nhất thế
giới. Năm 1988, biển Đông chiếm 8% tổng số lượng đánh bắt cá và hải sản
của thế giới, một con số chắc chắn còn có thể tăng lên. Trung Quốc đã dự
đoán rằng biển Đông chứa lượng cá và các nguồn dầu mỏ, khí gas tự nhiên
có giá trị lên đến một nghìn tỷ đô la”. <br /></em></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Mật độ hàng hải qua Trường Sa đứng vào hàng đông đúc nhất trên thế giới.<em>
“Trong thập niên 1980, mỗi ngày có ít nhất 270 lượt tàu đi qua quần đảo
Trường Sa và hiện tại hơn một nửa số tàu chở dầu siêu cấp của thế giới
chạy qua vùng biển này hàng năm. Lượng tài chở dầu chạy qua biển Đông
lớn gấp ba lần lượng tàu chạy qua kênh Suez và gấp năm lần lượng tàu qua
kênh đào Panama; gần 20% lượng dầu thô trên thế giới được chuyên chở
ngang qua biển Đông”.<br /></em></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Quần đảo Trường Sa còn giữ vị trí quan trọng đối với việc giám sát các hoạt động trên biển Đông: <em>“Ví
dụ, đá Vành Khăn là một điểm lý tưởng để quan sát các tàu của Hải quân
Mỹ chạy qua vùng biển phía Tây Philippines; quần đảo Trường Sa nằm ngang
vùng biển thiết yếu để đến Đài Loan”. <br /></em></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Do sức hấp dẫn ấy, nên Trường Sa hiện vẫn là một trong những “tọa độ vàng”<em> </em>của Bắc Kinh trên bản đồ <em>“Biển lịch sử ” </em>do Mao Trạch Đông khoanh vùng, để lại... <em>(còn nữa).</em></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong><br />Giao Hưởng</strong></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nguồn: <a href="http://motthegioi.vn/mao-trach-dong-qua-sach-bao-trung-quoc-ngay-nay/ky-76-mao-trach-dong-voi-thuyet-bien-lich-su-thoi-de-quoc-la-ma-114793.html">Một Thế Giới</a></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><b><br />YÊN TỬ</b></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><br /></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPKzpDqLGkn-3yM2knlfbFnvGP09t1TyccXLG7X3FUQlLRy8JHDSsehClt5BvlSCF6vOdOnG8NY52iquOanurqEZUloO6E4VMDbewUQ8ZLJzdGXpgB81P_Rwb0m-zRLubmLa26r_UDVkc/s1600-h/Yen+Tu+19.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPKzpDqLGkn-3yM2knlfbFnvGP09t1TyccXLG7X3FUQlLRy8JHDSsehClt5BvlSCF6vOdOnG8NY52iquOanurqEZUloO6E4VMDbewUQ8ZLJzdGXpgB81P_Rwb0m-zRLubmLa26r_UDVkc/s320/Yen+Tu+19.jpg" /></a></span></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><br /></span></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPdEanR1aKigiDxAZDXyLTom3NQ9CQefi3HlQ3766LQwlEIwwFdR0Ugn-IwzXjOaZiETWqqLs60AXcniGiV-Fj_YSC5i7T3-J_uWZPej7XSB-jsuQBOD76bmsXgZbkoTPK6E_LCs3d0u0/s320/Tran+Nhan+Tong.jpg" /></span></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiw4mveCHB9IegCP7XgG7aeAeCdbPYpis4LAIIvr8HpGHWfHbSyfJUNhOxVUuR6NteKfiPkqlLI1-Q7O5Vb9Tl-PxZI_-6CCfF-49hiaU7zhhHItRFvZcK4IkcBvlu3bDnq5CQ-0yI3wMI/s1600-h/Yen+Tu+20.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiw4mveCHB9IegCP7XgG7aeAeCdbPYpis4LAIIvr8HpGHWfHbSyfJUNhOxVUuR6NteKfiPkqlLI1-Q7O5Vb9Tl-PxZI_-6CCfF-49hiaU7zhhHItRFvZcK4IkcBvlu3bDnq5CQ-0yI3wMI/s320/Yen+Tu+20.jpg" /></a></span></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><br /></span></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span></span></span></span></div>
<div class="separator">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><b>YÊN TỬ</b></span></span></span></div>
<div class="separator">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><b><br /></b><b>Nguyễn Trãi</b><b><br /></b>Đề Yên Tử sơn, Hoa Yên tự</span></span></span></div>
<div class="separator">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span>Yên Sơn sơn thượng tối cao <b>phong</b><br />Tài ngũ canh sơ nhật chính <b>hồng</b><br />Vũ trụ nhãn cùng thương hải ngoại<br />Tiếu đàm nhân tại bích vân <b>trung</b><br />Ủng môn ngọc sóc sâm thiên mẫu<br />Quải thạch châu lưu lạc bán <b>không</b><br />Nhân miếu đương niên di tích tại,<br />Bạch hào quang lý đổ trùng <b>đồng</b>.<br /><br /><a href="http://thungdung.wordpress.com/yentu/"><b>YÊN TỬ</b></a><br /><br /><b>Nguyễn Trãi</b><b><br /></b>Đề núi Yên Tử, chùa Hoa Yên<br /><br />Non thiêng Yên Tử đỉnh kỳ <b>phong</b><br />Trời mới ban mai đã rạng <b>hồng</b><br />Vũ trụ mắt soi ngoài biển cả<br />Nói cười lồng lộng giữa không <b>trung</b><br />Giáo trúc quanh nhà giăng vạn khoảnh<br />Cỏ cây chen đá rũ tầng <b>không</b><br />Nhân Tông bảo tháp còn lưu dấu<br />Mắt sáng hào quang tỏa ánh <b>đồng</b><br />Hoàng Kim cẩn dịch <a href="http://thungdung.wordpress.com/yentu/">tại Yên Tử</a>
<br /></span><span></span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nguồn: <a href="http://hocmoingay.blogspot.com/2014/10/nhung-kiet-tac-tho-van-nguyen-trai.html">Những kiệt tác thơ văn Nguyễn Trãi</a></span></span><br />
<br />
<br />
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div class="post-title entry-title" itemprop="name">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div class="post-header">
</div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><br />
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJ8R6Se8j7uzgfw4quxzQUmkLXWbSg1TRH0G6rynzT7zrIWbgdtUi9__ULwK4hZs9HQUzb6WW9x6ArPkw5JISMm8xn9vXCG_fsq5ZuTi6RCvDUury5Qa9Fs9ULqr8_HBnrQZwbuHSfhjE/s1600/NguyenBinhKhiem1.jpg"><img alt="" border="0" height="263" src="http://hoangkimlong.files.wordpress.com/2013/05/7e65e-nguyenbinhkhiem1.jpg?w=450" width="300" /></a></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span><br /><b>BIỂN ĐÔNG VẠN DẶM DANG TAY GIỮ</b><br /><br />VIỆT
NAM TỔ QUỐC TÔI. Biển Đông vạn dặm dang tay giữ. Đất Việt muôn năm vững
trị bình. Đó là hai câu thơ của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm
(1491-1585) tại bài thơ chữ Hán Cự Ngao Đới Sơn trong Bạch Vân Am Thi
Tập. Bản dịch thơ của nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Mai - Giám đốc trung
tâm minh triết Hà Nội - viết thư pháp tặng những người dân Việt đang
hành động vì chủ quyền biển đảo Việt Nam. Sấm ký Nguyễn Bỉnh Khiêm đã
chỉ ra thông điệp ngoại giao của cụ Trạng Trình nhắn gửi con cháu về lý
lẽ giữ nước: " Muốn bình sao chẳng lấy nhân / Muốn yên sao lại bắt dân
ghê mình". </span></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span>Điều lạ trong câu thơ là dịch lý, ẩn ngữ, chiết tự của cách
ứng xử hiện thời. Bình là hòa bình nhưng bình cũng là Tập Cận Bình. Biển
Đông, Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam là sự thật hiển nhiên, khó ai có
thể lấy mạnh hiếp yếu, cưỡng tình đoạt lý để mưu toan giành giật, cho
dù cuộc đấu thời vận và pháp lý trãi hàng trăm, hàng ngàn năm, là "kê
cân - gân gà" mà bậc hiền minh cần sáng suốt. "Cổ lai nhân giả tri vô
địch, Hà tất khu khu
sự chiến tranh" Từ xưa đến
nay, điều <i>nhân</i> là vô địch, Cần gì phải
khư khư theo đuổi chiến tranh. "Quân vương
như hữu quang minh chúc, ủng chiếu cùng lư bộ
ốc dân" Nếu nhà vua có bó đuốc sáng thì nên
soi đến dân ở nơi nhà nát xóm nghèo."Trời sinh ra dân chúng, sự ấm no, ai
cũng có lòng mong muốn cả"; "Xưa nay nước
phải lấy dân làm gốc, nên biết rằng muốn
giữ được nước, cốt phải
được lòng dân". Đạo lý, Dịch lý, Chiết tự và Ẩn ngữ Việt thật sâu sắc thay !</span></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span></span>
<span>Trung Hoa có câu chuyện phong thủy. Núi Cảnh Sơn. <i class="Unicode">Jǐngshān</i>, 景山, "Núi Cảnh", địa chỉ tại <span class="kno-fv _Gz">44 Jingshan W St, Xicheng, Beijing</span>
là linh địa đế đô. Cảnh Sơn là Núi Xanh, Green Mount, ngọn núi nhân tạo
linh ứng đất trời, phong thủy tuyệt đẹp tọa lạc ở quận Tây Thành, chính
bắc của Tử Cấm Thành
Bắc Kinh, trục trung tâm của Bắc Kinh, thẳng hướng Cố Cung, Thiên An
Môn. Trục khác nối Thiên Đàn (<span lang="zh-Hans">天坛</span>; <span lang="zh-Hant">天壇</span>; <i>Tiāntán, Abkai mukdehun</i>) một quần thể các tòa nhà ở nội thành Đông Nam Bắc Kinh, tại quận Xuanwu. Trục khác nối Di Hòa Viên (颐和园/頤和園;<i> Yíhé Yuán</i>, <i>cung điện mùa hè)</i> - là "vườn nuôi dưỡng sự
ôn hòa" một cung điện được xây dựng từ thời nhà Thanh, nằm cách Bắc Kinh
15 km về hướng Tây Bắc. </span> </span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Một hướng khác nối Hải Nam tại
thành phố hải đảo Tam Sa, nơi có pho tượng Phật thuộc loại bề thế nhất
châu Á. Tam Sa là thành phố có diện tích đất liền nhỏ
nhất, tổng diện tích lớn nhất và có dân số ít nhất tại Trung Quốc. Theo
phân định của chính phủ Trung Quốc, Tam Sa bao gồm khoảng 260 đảo, đá,
đá ngầm, bãi cát trên biển Đông
với tổng diện tích đất liền là 13 km². Địa giới thành phố trải dài
900 km theo chiều đông-tây, 1800 km theo chiều bắc-nam, diện tích vùng
biển khoảng 2 triệu km². Đó là đường lưỡi bò huyền bí. Biển Đông, Hoàng
Sa, Trường Sa của Việt Nam nằm trên trục chính của sự thèm muốn này. </span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ngày
xuân đọc Trạng Trình. Lạ lùng thay hơn 500 trước Trạng Trình Nguyễn
Bỉnh Khiêm đã dự báo điều này và sứ giả Thanh triều là Chu Xán khi nói
đến nhân vật Lĩnh Nam cũng có câu
“An Nam lý học hữu Trình Tuyền” (về môn lý học nước Nam có ông Trình
Tuyền) rồi chép vào sách để truyền lại bên Tàu. </span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span></span></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span></span>
</span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span><span style="color: blue; font-style: italic; font-weight: bold;"> <span style="color: black;">CỰ NGAO ĐỚI SƠN</span></span></span></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="color: blue; font-style: italic; font-weight: bold;"><span style="color: black;"></span></span></span></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="color: blue; font-style: italic; font-weight: bold;"><span style="color: black;"> Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm</span></span></span>
</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="font-style: italic; text-decoration: none;"> </span><span style="font-style: italic;">Bích tầm tiên sơn triệt
đế thanh</span></span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="font-style: italic; text-decoration: none;"> </span><span style="font-style: italic;">Cự ngao đới đắc ngọc
hồ sinh</span></span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="font-style: italic; text-decoration: none;"> </span><span style="font-style: italic;">Đáo đầu thạch hữu bổ
thiên lực</span></span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="font-style: italic; text-decoration: none;"> </span><span style="font-style: italic;">Trước cước trào vô quyển
địa thanh</span></span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="font-style: italic; text-decoration: none;"> </span><span style="font-style: italic; font-weight: bold;">Vạn lý Đông
minh quy bá ác</span></span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="font-style: italic; font-weight: bold; text-decoration: none;"> </span><span style="font-style: italic; font-weight: bold;">Ức niên
Nam cực điện long bình</span></span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="font-style: italic; text-decoration: none;"> </span><span style="font-style: italic;">Ngã kim dục triển phù nguy
lực</span></span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="font-style: italic; text-decoration: none;"> </span><span style="font-style: italic;">Vãn khước quan hà cựu đế
thành</span></span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="text-decoration: none;"> </span></span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
<span><span style="text-decoration: none;"> </span>Dịch nghĩa:</span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="text-decoration: none;"> </span><span style="font-weight: bold;">CON RÙA LỚN ĐỘI NÚI </span></span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="text-decoration: none;"> </span>Nước biếc ngâm núi tiên trong tận đáy</span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="text-decoration: none;"> </span>Con rùa lớn đội được bầu ngọc mà sinh
ra</span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="text-decoration: none;"> </span>Ngoi đầu lên, đá có sức vá trời</span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="text-decoration: none;"> </span>Bấm chân xuống, sóng cuồn cuộn không dội
tiếng vào đất</span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="text-decoration: none;"> </span><span style="font-weight: bold;">Biển Đông vạn dặm đưa
về nắm trong bàn tay</span></span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="font-weight: bold; text-decoration: none;"> </span><span style="font-weight: bold;">Muôn năm cõi
Nam đặt vững cảnh trị bình</span></span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="text-decoration: none;"> </span>Ta nay muốn thi thổ sức phù nguy</span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="text-decoration: none;"> </span>Lấy lại quan hà, thành xưa của Tổ tiên.</span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="text-decoration: none;"> </span><br /> Dịch thơ:</span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="text-decoration: none;"> </span><span style="font-weight: bold;">CON RÙA LỚN ĐỘI NÚI</span></span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="text-decoration: none;"> </span>Núi tiên biển biếc nước trong xanh</span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="text-decoration: none;"> </span>Rùa lớn đội lên non nước thành</span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="text-decoration: none;"> </span>Đầu ngẩng trời dư sức vá đá</span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="text-decoration: none;"> </span>Dầm chân đất sóng vỗ an lành</span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="font-weight: bold; text-decoration: none;"> </span><span style="font-weight: bold;">Biển Đông vạn dặm dang
tay giữ</span></span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="font-weight: bold; text-decoration: none;"> </span><span style="font-weight: bold;">Đất Việt muôn năm vững
trị bình</span></span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="text-decoration: none;"> </span>Chí những phù nguy xin gắng sức</span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="text-decoration: none;"> </span>Cõi bờ xưa cũ Tổ tiên mình.</span></span></span></div>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
</div>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span>Nguyễn Khắc Mai <br />dịch nghĩa và dịch thơ</span></span></span></div>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
</div>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span>Nguồn: <a href="http://vietnamtoquoctoi.blogspot.com/2014/05/bien-ong-van-dam-dang-tay-giu.html">Biển Đông vạn dặm giang tay giữ</a></span></span></span></div>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
</div>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhc3pvppyBeYi3pxNqTg4QgGf0eOMy1cdf6-aeiOqJyKyXBOvpOdsRthRU83brWHbwLvN9JYG95TXEnlkkxGpFgoYDsgRMrXCZB6c80f6xvPl6-OjvUxE1qW8XUMeZevNYtxbcqffhEh8KW/s1600/Dang+huong+Nguoi+3.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhc3pvppyBeYi3pxNqTg4QgGf0eOMy1cdf6-aeiOqJyKyXBOvpOdsRthRU83brWHbwLvN9JYG95TXEnlkkxGpFgoYDsgRMrXCZB6c80f6xvPl6-OjvUxE1qW8XUMeZevNYtxbcqffhEh8KW/s1600/Dang+huong+Nguoi+3.JPG" height="300" width="400" /></a></span></div>
</div>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><b><br />CHÚNG TA LỚN MAU VƯỢT QUA AO LỚN </b></span></span></span></div>
<div dir="LTR" style="text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong></strong></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nhà văn Sơn Tùng: <b>"Hai bài thơ niên thiếu của Bác Hồ</b>" bài nói chuyện ngày 11 tháng 4 năm 2001 tại trường Cán bộ quản lý giáo dục nghành Giáo
dục Đào tạo (Mũi Rồng, vũng Chùa nơi yên nghĩ của đại tướng Võ Nguyên Giáp ở gần đèo Ngang Quảng Bình, ảnh Hoàng Kim)</span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong><br />
Nguyễn Tất Thành 5 tuổi đi theo cha mẹ vào Huế.</strong></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">…Khi ông Nguyễn Sinh Khiêm đưa cho tôi cuốn “Tất Đạt tự ngôn” vào
tháng 6 – 1950, cụ có ghi hai bài thơ về thời niên thiếu của em trai
mình, tức Bác Hồ. Sau đó ít tháng cụ qua đời.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
Cụ Khiêm kể lại:<br /><br />
– Hôm đó cả nhà Bác chuẩn bị đi vào Huế, Bác ngủ với bà ngoại, em Thành
ngủ với mẹ, còn chị Thanh thì ngủ với dì An. Đêm đêm Bác thấy bà khóc,
ngày bà vui, đêm nào cũng nghe thấy bà khóc. Sáng hôm sau thấy bà đi xin
mo cau cả làng (xưa dân ta lấy mo cau làm gàu múc nước). Bác với chú
Thành lấy mo cau cắt thành chiếc thuyền đem thả vào ao trước nhà, bà
không cho, bà bảo đây là dép của các cháu và cha mẹ cháu để đi vào kinh
đô, thời đó chưa có nhiều giày dép như bây giờ. Bác thấy bà ngoại đo
chân cha mẹ Bác, đo chân cho hai anh em Bác.<br />
<br />Bác nói: – Mẹ, sao đêm bà khóc?<br />
<br />Về sau mới biết tâm sự của bà là thế này:<br />
<br />– Lúc đầu cha mẹ bác tưởng bà khóc vì bán ruộng cho con rể vào kinh đi
học, bán mất 5 sào. Bà ngoại đêm nằm buồn mà khóc. Không phải tiếc bán 5
sào ruộng cho con rể vào kinh đi học vì “chữ nó sẽ đẻ ra ruộng, chứ
ruộng nó không đẻ ra chữ”, bán ruộng cho con đi học, có chữ về thì cái
chữ đẻ ra ruộng. Còn cái ruộng, bán đi đánh bạc mới mất, nên không có gì
là khóc cả. Khóc là vì bà không có con trai. Ông Tú mất rồi, con rể coi
như là con trai, con gái là chỗ dựa, bây giờ cả nhà kéo vào Huế, bà ở
nhà cô đơn một mình, hai cháu trai và cháu gái cũng đi. (Vì thế nên cha
mẹ bác chỉ cho hai anh em cùng đi vào Huế, còn chị Thanh phải ở lại quê
với bà để sớm hôm, có bà, có cháu).<br />
<br />Như vậy cha mẹ Bác quyết định vào Huế không phải là để làm ăn sinh sống
trở thành người Huế đâu, mà muốn cho anh em Bác vào Huế để học. Cha Bác
vào Huế để làm bạn với các nhà khoa bảng ở kinh đô. Các ông quan thời đó
đều là Tiến sĩ, là Hoàng Giáp, là Đình Nguyên, ít ra là cử nhân. Đúng
là cha của Bác vào Huế đã tạo ra được một cái “chiếu văn”, các ông quan
trong triều thường đến đó bình văn, bình thơ cùng với các cụ đồ ở kinh
đô.<br />
<br />Ông Khiêm kể tiếp:<br />
<br />– Khi đi dép mo cau, mỗi lần rách thì phải thay cái khác, còn chú Thành
thì được cha cõng trên lưng. Trên cao chú ấy quan sát hỏi hết chuyện này
đến chuyện khác, ví dụ như:<br />
<br />– Núi này là núi gì mà cao thế?<br />
<br />Bà Ngoại hay ví “Trèo truông mới biết truông cao” là nghĩa làm sao?<br />
Có bao nhiêu nước để được gọi là biển? vân vân và vân vân.<br />
<br />Chú ấy hỏi nhiều chuyện, còn chân Bác thì nó đau vì đi mấy ngày liền, có khi Bác khóc. Mẹ Bác lại động viên:<br />
<br />Em nó vui vẻ hỏi chuyện này chuyện khác, con là anh mà chẳng vui chi cả.
Chú được cha cõng trên lưng, đến đồng bằng thì chạy tung tăng, hỏi
nhiều thứ đến cha còn lạ mắt nên mẹ Bác nói em thông minh hơn anh.<br />
<br />Rồi cụ Khiêm kể tiếp:<br />
– Mà chú ấy thông minh hơn Bác thật…! Lúc đến đèo Ngang, đường có đoạn
sát với biển, không như đường ô tô bây giờ. Ở chân Đèo Ngang có bãi cỏ
rất bằng, mẹ Bác mới đặt gánh xuống, cha Bác xếp ô lại, bảo:<br />
<br />– Chỗ này phẳng, nghỉ lại đây ta ăn cơm nắm để rồi leo đèo. Bác ngồi
xuống ôm bàn chân rộp, còn chú Thành thì nhảy chơi rồi hỏi cha:<br />
<br />– Thưa cha, cái gì ở trên cao mà đỏ lại ngoằn nghoèo như rứa?<br />
<br />Cha Bác nói:<br />
Đó là con đường mòn vắt qua đèo, tí nữa ta phải đi leo trèo lên trên đó,
lên cái con đường mòn đó. Nghe xong , chú ứng khẩu đọc luôn một bài
thơ. Sau này Bác ghi lại trong cuốn “Tất Đạt tự ngôn” này.<br />
<br /><b>Núi cõng con đường mòn<br />
Cha thì cõng con theo<br />
Núi nằm ì một chỗ<br />
Cha đi cúi lom khom<br />
Đường bám lì lưng núi<br />
Con tập chạy lon ton<br />
Cha siêng hơn hòn núi<br />
Con đường lười hơn con.</b><br />
<br />Năm 1950, tôi là anh thanh niên được tiếp xúc với bài thơ này trong cuốn
“Tất Đạt tự ngôn” của người anh ruột Bác Hồ, thấy Bác làm thơ từ lúc 5
tuổi thì hơi sững sờ.<br />
<br />Ông Khiêm kể tiếp:<br />
– Lúc đó cha mở cái túi vải lấy lá số tử vi của con ra xem thì Bác mới
được biết, cha Bác đã lấy số tử vi cho các con hết rồi. Cha Bác nói với
mẹ: – Với thiên tư này, thằng bé sẽ khó nuôi, có lẽ, quan Đào Tấn và ông
ngoại đã nói như thế không nhầm.<br />
<br />Rồi Bác Khiêm lại kể tiếp:<br />
– Lúc đó Bác cũng chẳng có bụng dạ nào vì chân bỏng rộp, rất đau. Ăn cơm
nắm, uống nước đựng trong quả bầu khô xong, cả nhà lại leo núi, chú
Thành lại được cha cõng trên lưng. Anh em Bác ở làng Sen chỉ biết ao,
biết sông, biết hồ, biết núi chứ biển thì chưa thấy. Hôm đó, đến đỉnh
đèo, cả nhà dừng lại nghỉ, Bác ngồi ôm chân, chú Thành lại chạy nhảy rồi
nói:<br />
<br />– Cha ơi, cái ao ở đây sao lại lớn thế?<br />
Cha Bác nói: – Không phải ao đâu con ơi, đó là biển đấy chứ.<br />
<br />Lúc đó, đang đứng trên đỉnh đèo Ngang, nhìn thấy biển, ở đây đi xuống là
đến Ròn, tức Cảnh Dương của Quảng Bình. Lần đầu tiên thấy biển lại cứ
gọi là ao, cha Bác phải giải thích là biển. <br /><br />Chú ấy lại hỏi:<br />
– Cha ơi, tại sao bò nó lại lội trên biển? Cha Bác cười bảo:<br />
<br />– Không phải là bò đâu con, đó là cánh buồm nâu, thuyền nó chạy trên
biển đó. Nghe xong, chú Thành liền ứng khẩu đọc ngay một bài thơ:<br />
<br /><b>Biển là ao lớn<br />
Thuyền là con bò<br />
Bò ăn gió no<br />
Lội trên mặt nước<br />
Em nhìn thấy trước<br />
Anh trông thấy sau<br />
Ta lớn mau mau<br />
Vượt qua ao lớn.</b><br />
<br />Cụ Khiêm nói một câu tâm sự mà cũng là tâm trạng:<br />
– Con người ta có số mệnh. Số mệnh có khi nó xuất ra thành ý. Cái thông
thường, cái lẽ thường anh là phải nhìn thấy trước em chứ, vì anh ra đời
trước, khôn hơn . Nhưng đây lại nói là: “em nhìn thấy trước, anh nhìn
thấy sau, ta lớn mau mau, vượt qua ao lớn”. Cái khẩu khí ấy là cái ứng
mệnh, Bác là anh, Bác đau chân, Bác không còn nhìn thấy những gì ở xung
quanh, nhưng chú ấy quan sát, chú ấy lại ứng khẩu được cái đó “Ta lớn
mau mau, vượt qua ao lớn”.Có lẽ cũng vì cái khẩu khí ấy nên suốt cuộc
đời của chú Thành phải đi hết nơi này đến nơi khác thì phải, (năm châu
bốn biển) ….<br />
<br /><b>Cụ Khiêm nói với tôi điều đó vào năm 1950. Sau này tôi công bố hai bài
thơ ấy trên báo Văn Nghệ số Tết năm 1980, lúc đó là chuẩn bị đại hội V
(1981). </b><br />Khi cuốn “<b>Búp Sen Xanh</b>” chưa ra, tôi đưa hai bài thơ này và viết
cái đoạn gặp cụ Nguyễn Sinh Khiêm. Nhà văn Nguyễn Văn Bổng là Tổng biên
tập báo Văn Nghệ, trước khi đăng đến hỏi tôi:<br />
– Có chính xác không anh? mới 5 tuổi mà làm hai bài thơ này, trẻ con thì trẻ con thật nhưng rất trí tuệ.<br />
<br />Tôi nói, anh cứ đăng, có gì tôi chịu trách nhiệm ….<br /><br /><br />Nguồn : <a href="http://hoangkimvietnam.wordpress.com/ngoc-phuong-nam/">Ngọc Phương Nam</a> </span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span><span><span style="line-height: 115%;"><b>Video yêu thích </b><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam"><br />
</a><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam</a> <br />
<br /><b>Trở về trang chính </b><a href="http://hoangkimlong.wordpress.com/2013/06/28/nguyen-khai-ngoc-cho-doi/"><br />
</a><a href="https://plus.google.com/+hoangkimvietnamdayvahoc/posts">hoangkim vietnam</a>, <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">hoangkim</a>, <a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/">hoangkimvietnam</a>, <a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/">Hoàng Kim</a>, <a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/">Ngọc Phương Nam</a>, <a href="http://chaongaymoi365.blogspot.com/">Chào ngày mới</a> <a href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/">Thung dung</a>, <a href="http://dayvahoc.blogspot.com/">Dạy và học</a>, <a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/">Cây Lương thực</a>, <a href="http://tinnongnghiepvietnam.blogspot.com/">Tin Nông nghiệp Việt Nam</a>, <a href="http://foodcrops.blogspot.com/">Food Crops</a>, <a href="http://cassavaviet.blogspot.com/">Cassava in Vietnam</a>, <a href="http://vietnamafricacassavarice.blogspot.com/">VietnamAfricaCassavaRice</a>, <a href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com/">Khát khao xanh</a>, <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dayvahoc</a>, <a href="http://hocmoingay.blogspot.com/">Học mỗi ngày</a><a href="http://diemchinh.blogspot.com/">,</a> <a href="http://danhnhanviet.blogspot.com/">Danh nhân Việt</a> , <a href="http://foodcropsnews.blogspot.com/">Food Crops News</a>, <a href="http://diemchinh.blogspot.com/">Điểm chính</a>, <a href="http://cnm365.wordpress.com/">CNM365</a>, <a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops">Kim LinkedIn</a>, <a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam">KimTwitter</a>, <a href="http://facebook.com/daihocnonglam">KimFaceBook</a> <a href="http://doclaivasuyngam.blogspot.com/">Đọc lại và suy ngẫm</a>, <a href="http://vietnamtoquoctoi.blogspot.com/">Việt Nam tổ quốc tôi</a>, <a href="http://thungdung.blogspot.com/">Tình yêu cuộc sống</a>, <a href="http://thochocon.wordpress.com/">Thơ cho con</a></span></span></span> </span></span></span></div>
foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-25513318259425234412014-10-07T14:38:00.001+07:002018-02-08T23:17:09.980+07:00Đến chốn thung dung<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:RelyOnVML/>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin-top:0in;
mso-para-margin-right:0in;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0in;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3Ey6ZmwwxlLUpU5SnoZOCJEirI1lY9bJZvM1jGs2-evEF6g3onYTDzEFsh5lvgiCpmguoM5WvchwE51EGQqZ1XLCv_Rf1yd3Mi7ueWrtNkzJem7IV9FJ5TkgASI2r2ggpcr5z9rUa0r8/s1600/Ngaymua3.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3Ey6ZmwwxlLUpU5SnoZOCJEirI1lY9bJZvM1jGs2-evEF6g3onYTDzEFsh5lvgiCpmguoM5WvchwE51EGQqZ1XLCv_Rf1yd3Mi7ueWrtNkzJem7IV9FJ5TkgASI2r2ggpcr5z9rUa0r8/s1600/Ngaymua3.JPG" width="400" /></a></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /><br /><b>Hoàng Kim</b><i><br /><br />Tặng thầy Thích Giác Tâm<br />
<br />
</i></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Người rất muốn đi về trong tịch lặng
<br />Quẳng lại sau lưng nhân thế muộn phiền<br />Ta đến chốn thung dung tìm <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/2013/05/13/hoa_laoa">hoa lúa</a><br />Rong chơi đường trần sống giữa thiên
nhiên.<br /><br />Tâm thanh thản buồn vui cùng nhân
thế<br />Đời Đạo thịnh suy sương sớm đầu cành<br />Lòng hiền dịu và trái tim nhẹ nhõm<br />Kho báu chính mình phúc hậu an nhiên.<i><br /><br />Trên hai vai ta đôi vầng nhật nguyệt (**)</i><span style="color: #20124d;"><a href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/2011/12/ta-hen-em-uong-ruou-ngam-trang.html"><br />Trăng rằm xuân</a></span> lồng lộng bóng tri âm<br />Người tri kỷ cùng ta và năm tháng.<br />Giác Tâm: <a href="http://hocmoingay.blogspot.com/2014/10/ve-noi-tich-lang.html"><span style="color: #20124d;">Ta về còn trọn niềm tin</span></a>. </span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />
Đồng Nai 09-10-2014</span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Bạch Ngọc</span></span></div>
<br />
<br />
<h3 class="post-title entry-title" itemprop="name">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Về nơi tịch lặng
</span></span></h3>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div class="post-header">
</div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjoCrJ7M6gmx5ocANJsCwxp5vOjiWSVNi_jrplXcXVKPEZmz05Y222EQFQsG_SnOdrrxBls1P_lJWEr1IFdUzpf7ZvjAY7zVSI_UfEuEb5HWGUnE81mJRIiPZHXXIdjecZDwXxqniBovTY/s1600/ChuaBuuMinh.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjoCrJ7M6gmx5ocANJsCwxp5vOjiWSVNi_jrplXcXVKPEZmz05Y222EQFQsG_SnOdrrxBls1P_lJWEr1IFdUzpf7ZvjAY7zVSI_UfEuEb5HWGUnE81mJRIiPZHXXIdjecZDwXxqniBovTY/s1600/ChuaBuuMinh.JPG" width="400" /></a></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
<br />
HỌC MỖI NGÀY. Thầy Thích Giác Tâm là vị cao tăng trụ trì ở chùa Bửu Minh, <a href="http://vemaybayonline.net.vn/tin-tuc-chi-tiet/hat-ngoc-pleiku.html">Biển Hồ 'mắt ngọc Tây Nguyên" Pleiku - Gia Lai</a>, nơi điểm nhấn của dòng <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/S%C3%B4ng_S%C3%AA_San">sông Sê San</a>
huyền thoại, một trong các chi lưu chính của sông Mekong bắt nguồn từ
núi Ngọc Linh và Chư Yang Sin nổi tiếng Tây Nguyên, Việt Nam. Bửu Minh
là ngôi chùa cổ (<a href="http://www.chuabuuminh.vn/">www.chuabuuminh.vn</a>), một trong những địa chỉ văn hóa gốc của Tây Nguyên. <a href="http://www.daophatngaynay.com/vn/van-hoc/tho/15739-ve-noi-tich-lang.html">Về nơi tịch lặng</a> trích dẫn từ nguồn "<a href="http://www.daophatngaynay.com/vn/">Đạo Phật ngày nay</a>"<br />
<br />
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Về nơi tịch
lặng</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<h2>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></span></h2>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Thích Giác Tâm</b></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
<br />
</span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><br />Kính tặng quý thiện hữu cùng một
trăn trở, ưu tư cho Đạo Pháp .</i></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
<br />
</span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ta rất muốn đi về trong tịch lặng.</span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Quẳng lại sau lưng nhân thế muộn
phiền.</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
<br />
</span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Lòng thao thức Đạo Đời luôn vướng
nặng.</span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Mũ ni che tai, tâm lại hóa bình yên.</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
<br />
</span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Đời chộn rộn sao còn theo chộn
rộn?</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
<br />
</span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Đạo hưng suy ta mất ngủ bao lần.</span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Đời giả huyễn thịnh suy luôn bề bộn.</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
<br />
</span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Đạo mất còn ta cứ mãi trầm ngâm.</span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />
</span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Vai này gánh cho vai kia nhẹ
bớt.</span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tìm tri âm ta nặng bước âm thầm.</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
<br />
</span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Sợi tóc bạc trên đầu còn non nớt.</span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tháng năm nào ta thấy lại nguồn tâm
?</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
<br />
</span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Gia Lai 10-09-2014</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
<br />
</span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Thích Giác Tâm<br />
<a href="http://www.daophatngaynay.com/vn/van-hoc/tho/15739-ve-noi-tich-lang.html">http://www.daophatngaynay.com/vn/van-hoc/tho/15739-ve-noi-tich-lang.html</a></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
</div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Cùng tác giả </b></span></span></div>
<br />
<h2>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Dòng sông Sê San ơi !</span></h2>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> <b>Thích Giác Tâm (1)</b> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;">
</div>
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Đầu năm đứng trên dòng sông Sê San, tôi đã ngắm nhìn sông và
tôi đã thấy như thế. Rừng đại ngàn đã ngã gục xuống, dòng sông mênh mang
đẹp như một dải lụa trắng của các đại sư Tây Tạng, Ấn Độ quấn choàng
cổ, bắt nguồn từ các đỉnh núi cao của núi rừng Ngọc Linh tỉnh Kon Tum
băng qua đồi núi chập chùng của hai tỉnh Kon Tum và Gia Lai để rồi chảy
qua biên giới Campuchia.</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><br />
<b><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Sông ơi !</span></b><br />
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Chảy đi sông ơi ! Là lời của một bài hát. Đó là tiếng kêu thảng thốt
của con người khi đứng trên bờ của dòng sông. Sông đã không sống đời
của sông nữa, mà sông đã sống theo cách mà con người muốn nó sống. Ngày
xưa sông vô tư , hồn nhiên sống, khi lên ghềnh, khi xuống thác, khi
buông thư chầm chậm nhởn nhơ như người vô sự ngắm mây bay, xem hoa nở,
lắng nghe tiếng chim hót. Nhưng rồi con người đã can thiệp vào, bắt sông
phục vụ con người, mà nhu cầu của con người ở trong cõi người ta này
thì vô hạn, vô chừng, không biết bao nhiêu là đủ. Thủy hỏa tương khắc,
nhưng với trí tuệ con người biến nước thành hỏa, thành điện năng. Biến
bao nhiêu cũng không đủ cung cấp, bởi con người không khác gì con khỉ
Tôn Ngộ Không trong Tây Du Ký. Đào tiên quý là vậy mà hái trong thoáng
chốc đã sạch vườn đào của Tây Vương Mẫu, mỗi trái chỉ cắn một miếng rồi
quẳng đi, vứt bỏ. Quẳng đi không hề nuối tiếc, mà đào tiên mấy ngàn năm
mới ra trái một lần <i>( điện rất quý có khác gì trái đào tiên đâu !).</i></span><br />
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Đầu năm đứng trên dòng sông Sê San, tôi đã ngắm nhìn sông và tôi đã
thấy như thế. Rừng đại ngàn đã ngã gục xuống, dòng sông mênh mang đẹp
như một dải lụa trắng của các đại sư Tây Tạng, Ấn Độ quấn choàng cổ, bắt
nguồn từ các đỉnh núi cao của núi rừng Ngọc Linh tỉnh Kon Tum băng qua
đồi núi chập chùng của hai tỉnh Kon Tum và Gia Lai để rồi chảy qua biên
giới Campuchia. Ngăn chặn dòng chảy, nhiều nhà máy thủy điện đã mọc lên,
mọc lên để cung cấp năng lượng điện cho con người. Bên này nhà máy thủy
điện nước mênh mang, bến bờ rộng thoáng vì nước tích tụ, đổ dồn nước về
ba cái cống chạy tua bin phát điện. Bên kia nhà máy giòng sông khô cạn
lởm chởm vô số đá, như những bãi đá ở bãi biển Quy Nhơn gần ngôi mộ Hàn
Mặc Tử, so sánh cho dễ hình dung vậy thôi. Bãi đá ở biển Quy Nhơn, là
đá sống, bởi có con người lân mẫn chăm sóc, cùng vui chơi ca hát quây
phim chụp hình. Còn bãi đá ở giòng sông Sê San là bãi đá chết, đá chết
bởi vì sông đã chết. Trong kinh Phật thường dùng từ:” Bên này bờ, bên
kia bờ “. Bờ bên này là bờ sinh tử, vô minh, khổ đau. Bờ bên kia là giải
thoát, an lạc, Niết Bàn. Đứng bên bờ sông Sê San tôi đã ngộ ra không có
bờ bên này thì cũng không có bờ bên kia. Để tạo ra năng lượng điện con
người phải trả giá cho cái được và cái mất. Được cho nhu cầu tiêu thụ
của con người và mất cho môi trường sinh thái không còn cân đối, đảo lộn</span><br />
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Câu kinh, tiếng chuông, tiếng mõ</b></span><br />
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Sáu năm qua mùa xuân nào thầy trò chúng tôi cũng có mặt, có mặt theo
lời mời của các vị lãnh đạo ban điều hành dự án thủy điện Sê San 4.
Chúng tôi không có huyền thuật ấn chú gì cao siêu, chỉ có tấm lòng đến
với các vị lãnh đạo, với anh em công nhân đang treo mình trên ghềnh đá
cheo leo, trên công trường hiểm nguy, mà tánh mạng như sợi chỉ mành
treo chuông, sơ sẩy một chút là rơi xuống vực thẳm. Chiếc y vàng, câu
kinh tiếng kệ trong những ngày đầu năm đã động viên an ủi anh chị em
công nhân, đã đỡ nâng họ phần nào trong những ngày phơi nắng gió sương,
hiểm nguy rình rập.</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Tâm người lãnh đạo</b></span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Nhớ lại thời gian mới bắt đầu làm thủy điện, Thầy trò chúng tôi cùng
với các vị trong ban quản lý làm một cái lán giữa rừng để cúng cầu an,
và cúng cô hồn. Lán được làm bằng cây rừng và phủ bạt, cúng nửa chừng
bỗng có một trận gió lớn nổi lên, tăng bạt bị gió thổi tung lên, một cây
đòn tay trên cao rớt xuống, phóng xuống in tựa như phóng lao., hơn mười
con người đang ngồi tụng kinh, vậy mà không trúng người nào, hú hồn hú
vía. Đầu xuân năm nay thì vì vị chủ tịch HĐQT thủy điện từ Hà Nội vô
cúng, cùng ngồi tụng kinh với thầy trò chúng tôi để cầu nguyện cho nhân
viên công nhân xây dựng thủy điện một năm mới an lành, cúng xong tức tốc
ra Hà Nội liền vì công việc quá bộn bề.</span><br />
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Cùng xây dựng, cùng hoàn thành</b></span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Nhà máy thủy điện Sê San xây dựng đúng sáu năm. Ngày 26 tháng 11 năm
2004 lễ khởi công, dự kiến ngày 30 tháng 06 năm 2010 là khánh thành.
Kinh phí 5.600.000.000.000 đồng ( năm nghìn sáu trăm tỷ đồng ). Công
suất 360 MW.</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nhà máy tọa lạc tại xã Iao, Huyện Iagrai, tỉnh Gia Lai, cách trung tâm thành phố Pleiku khoảng 70km.</span><br />
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Chùa<b> </b>Bửu Minh đặt đá xây dựng trùng tu năm 2004, đến
hôm nay cũng tròn 6 năm, mái ngói chưa có điều kiện để sơn, nhưng cũng
tạm hoàn thành. Trong nước chưa có ngôi chùa nào đặt tên là chùa Nhân
Dân, hay có lẽ đã là của Nhân Dân rồi đặt thêm thừa . Thực sự chùa là
của Nhân Dân, không của riêng ai . Chùa Bửu Minh xây dựng kinh phí rất
lớn, tuy vậy không có một nguồn tiền nào khác, ngoài đồng tiền mồ hôi
nước mắt của thập phương phật tử. Cứ mỗi đầu năm chúng tôi đem tấm lòng
thành cầu nguyện cho công trường đang thi công, và sau đó các vị lãnh
đạo ban quản lý dự án công đức lại năm mười tấn xi măng, cũng chỉ chừng
đó thôi, không gì hơn nữa. Nửa bên kia trái đất bà con Phật tử, cũng
hướng về quê hương đạo pháp, cũng nhín chút tịnh tài gởi về khi 20 khi
50 khi 100 đồng USD để chúng tôi mua xi măng. Người đi xa kẻ ở gần luôn
nghĩ đến vài trò văn hóa của ngôi chùa trong nền văn hóa chung của dân
tộc. Ngôi chùa mà ai đó cúng xây dựng trọn, ngôi chùa đó sẽ không vững
bền với thời gian.</span><br />
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<br />
<div align="center">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<br />
<div align="center">
</div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Người nằm xuống</b></span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Mỗi người một nghiệp khác nhau, nghề nghiệp có khi ta chọn, có khi
cha mẹ chọn, có khi con Vua thì được làm Vua, con Sãi ở chùa thì quét lá
đa. Nghề nào cũng có những khó nhọc khác nhau, nhưng tôi thấy nghề xây
dựng thủy điện quả là nguy hiểm, chết chóc trong gang tất, sơ xẩy là mất
mạng ngay. Nhiều năm qua thầy trò chúng tôi lúc nào cũng nghĩ đến Sông
Đà, nghĩ đến ân tình kỷ niệm cưu mang nhau trong những giai đoạn khó
khăn nhất, nghĩ đến anh chị em công nhân xây dựng thủy điện, luôn cầu
nguyện mỗi khi có dịp. Nhưng rồi sinh tử vô thường, khó ai tránh khỏi.
Sáu năm xây dựng bảy công nhân bị tai nạn lao động tại công trường thủy
điện Sê San 4 đã ra đi. Đó là Kim văn Việt, sinh 1960. Nguyễn thị Thúy,
sinh 1978. Lại thị Hà, sinh 1983, khi bị tại nạn mất đi, con gái của Hà
mới biết đi lẩm đẩm. Lý Công Kim, sinh 1982, Hoàng văn Thôn sinh, sinh
1984. Dương văn Thực, sinh 1985, Bùi văn Cường sinh năm 1991. Bốn người
công nhân này chưa lập gia đình. . Riêng trường hợp anh Bùi văn Cường,
sáu năm xây dựng gian khổ hiểm nguy thì không sao, đến khi công trình
sắp hoàn thành chuẩn bị bàn giao thì bị tử nạn tại công trường. Mỗi lần
khấn nguyện cầu siêu cho các anh các chị lòng chúng tôi ngậm ngùi thương
tiếc. Muốn có tiện nghi, nhu yếu cho đồng bào, cho cộng đồng, người
công nhân ngành xây dựng thủy điện phải trả giá thật đắt, trả bằng sinh
mạng của chính mình.</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Chia tay</b></span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Mỗi năm thầy trò chúng tôi gặp các anh các chị ngành xây dựng thủy
điện ở Sê San một đôi lần. Và đầu xuân năm Canh Dần – 2010 các anh đã
hoàn thành phần việc xây dựng của mình, giao lại cho đơn vị quản lý nhà
máy và phát điện. Các anh lại tiếp tục ra đi: Ngành xây dựng thủy điện
có câu:” Rừng xanh thì đến, đỏ ngói thì đi” Nơi nào có nhà máy thủy
điện thì nơi đó có điện có đường ,có trường, có chợ và nhà cửa lợp ngói
mọc lên san sát như nấm mọc lên trong những tháng mưa .</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<br />
<div align="center">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<br />
<div align="center">
</div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Buổi chia tay với mâm cơm chay còn lại rất nhiều, vì không khí oi
bức, vì tình cảm sắp chia xa. Anh A, anh Quỹnh đại diện ban quản lý dự
án thủy điện Sê San 4 với lời lẽ chúc tụng cảm ơn, nhà chùa Bửu Minh sáu
năm qua đã đến với Sông Đà, đến với Sê San bằng tấm lòng, bằng câu kinh
tiếng kệ cầu nguyện cho anh chị em công nhân đang thi công, giờ lại
phải chia tay không biết bao giờ gặp lại. Chúng tôi cũng đứng lên đáp
tạ:” Sáu năm chúng ta gặp nhau như những người bạn cùng đi chung một
chuyến tàu, và tàu đã tới sân ga mọi người lại đi về mỗi hướng khác
nhau. Mỗi người mỗi nghiệp khác nhau, nên hướng về đích đến cũng khác
nhau, chúng tôi cũng chỉ biết nói lời cảm ơn, và trong cuộc sống hằng
ngày mỗi khi dùng cái gì liên quan đến điện là chúng tôi luôn nhớ đến
các anh, các chị, những con người đã đem tiện nghi cần thiết đến với tất
cả chúng tôi. Khi dùng điện chúng tôi sẽ không hoang phí như Tề Thiên
Đại Thánh ăn phá vườn đào tiên của Tây Vương Mẫu.</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>
<br />
<div style="text-align: left;">
</div>
<div style="text-align: left;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Pleiku, đầu năm 2010</span></div>
<div style="text-align: left;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></div>
<div style="text-align: left;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Thích Giác Tâm<br /><a href="http://www.daophatngaynay.com/vn/van-hoc/tuy-but/4215-dong-song-se-san-oi.html">http://www.daophatngaynay.com/vn/van-hoc/tuy-but/4215-dong-song-se-san-oi.html</a> </span></div>
<br />
<span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br /><span style="font-size: small;">(*): Thích Giác Tâm 2012. </span></b><span style="font-size: small;">Dòng sông Sê San ơi , trang 56-64. Trong sách: <i>Con về còn trọn niềm tin</i>. Tạp văn. Nhà xuất bản Phương Đông, TP. Hồ Chí Minh, 364 trang<br /><br /><b>(**) Trịnh Công Sơn. </b></span></span></span></span><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Trên hai vai ta đôi vầng nhật nguyệt .... </i></span></span>Một cõi đi về<b><br /><br />Vi</b></span></span></span></span><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><b>deo yêu thích </b><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam"><br />
</a><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam</a></span></span><span style="font-size: small;"> <br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /><b>Trở về trang chính </b><a href="http://hoangkimlong.wordpress.com/2013/06/28/nguyen-khai-ngoc-cho-doi/"><br />
</a><a href="https://plus.google.com/+hoangkimvietnamdayvahoc/posts">hoangkim vietnam</a>, <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">hoangkim</a>, <a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/">hoangkimvietnam</a>, <a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/">Hoàng Kim</a>, <a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/">Ngọc Phương Nam</a>, <a href="http://chaongaymoi365.blogspot.com/">Chào ngày mới</a> <a href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/">Thung dung</a>, <a href="http://dayvahoc.blogspot.com/">Dạy và học</a>, <a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/">Cây Lương thực</a>, <a href="http://tinnongnghiepvietnam.blogspot.com/">Tin Nông nghiệp Việt Nam</a>, <a href="http://foodcrops.blogspot.com/">Food Crops</a>, <a href="http://cassavaviet.blogspot.com/">Cassava in Vietnam</a>, <a href="http://vietnamafricacassavarice.blogspot.com/">VietnamAfricaCassavaRice</a>, <a href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com/">Khát khao xanh</a>, <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dayvahoc</a>, <a href="http://hocmoingay.blogspot.com/">Học mỗi ngày</a><a href="http://diemchinh.blogspot.com/">,</a> <a href="http://danhnhanviet.blogspot.com/">Danh nhân Việt</a> , <a href="http://foodcropsnews.blogspot.com/">Food Crops News</a>, <a href="http://diemchinh.blogspot.com/">Điểm chính</a>, <a href="http://cnm365.wordpress.com/">CNM365</a>, <a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops">Kim LinkedIn</a>, <a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam">KimTwitter</a>, <a href="http://facebook.com/daihocnonglam">KimFaceBook</a> <a href="http://doclaivasuyngam.blogspot.com/">Đọc lại và suy ngẫm</a>, <a href="http://vietnamtoquoctoi.blogspot.com/">Việt Nam tổ quốc tôi</a>, <a href="http://thungdung.blogspot.com/">Tình yêu cuộc sống</a>, <a href="http://thochocon.wordpress.com/">Thơ cho con</a></span> </span></span></span>foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-6057967988181663902014-09-30T10:08:00.002+07:002014-09-30T11:26:33.420+07:00Nhớ cánh chim trời<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjBbrSr753VkNeW3QvEQgpM15n9qrobxVaXlUxxnwDoiqpt5cvCQqhw9Qa5Zp37VAwGHDTpLhtGtsQuAXRA_gZ5aivrejznoFDLVoatL3zh0cQVilSw_NVy6MNIfqPYzR80U5ZIoiaTYoI/s1600/Nhochimtroi.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjBbrSr753VkNeW3QvEQgpM15n9qrobxVaXlUxxnwDoiqpt5cvCQqhw9Qa5Zp37VAwGHDTpLhtGtsQuAXRA_gZ5aivrejznoFDLVoatL3zh0cQVilSw_NVy6MNIfqPYzR80U5ZIoiaTYoI/s1600/Nhochimtroi.JPG" height="300" width="400" /></a></div>
<br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span><!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:RelyOnVML/>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]-->
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin-top:0in;
mso-para-margin-right:0in;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0in;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]--><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: 13.5pt;"><b>Hoàng Kim</b><br /><br />Chim ở đâu <br />
Sao chưa về tổ<br />
Con chim trời <br />
yêu tự do ?<br />
<br />
Nhớ đêm mưa gió lớn<br />
Tổ ấm rời cành xuân<br />
Phượng Hoàng rơi xuống đất<br />
Trần trụi chó, gà quanh.</span></span><br />
<br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 13.5pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Chim may được cô Tiên <br />
Làm tổ xanh ấp ủ <br />
Bụt đưa chim trở lại<br />
Cành xưa bên mai vàng.<br />
<br />
Trĩ mẹ mớm con ăn <br />
Trĩ cha mang mồi đến<br />
Quấn quýt dạy tập bay<br />
Phượng non ngày mỗi lớn<br />
<br />
Đêm qua rồi ngày tới<br />
Chim chuyền cành mỗi cao<br />
Sớm mai nhìn chốn cũ<br />
Chim đã rời phương nao.<br />
<br />
Xuân qua rồi hè lại<br />
Chớm thu rồi cuối thu<br />
Mùa đông trao nỗi nhớ<br />
Tổ xanh chờ bâng khuâng.<br />
<br />
Chim ơi chim nơi nao<br />
Sao chim chưa về tổ<br />
Trời xanh như dòng đời<br />
Đồng xuân nghe gió thổi … <br /></span></span><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 13.5pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 13.5pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>Bài liên quan:</b></span></span></b></span></span><br />
<br />
<span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 13.5pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="mso-spacerun: yes;"><a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2011/02/goc-mai-vang-truoc-ngo.html">Gốc mai vàng trước ngõ</a></span></span></span><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 13.5pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="mso-spacerun: yes;"><span style="font-size: xx-small;"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b> </b></span></span></span></span></span></span></span><br />
<a href="http://hoangkimvietnam.wordpress.com/ngoc-phuong-nam/"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 13.5pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nhớ anh</span></span></a><br /><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 13.5pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="mso-spacerun: yes;"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 13.5pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="mso-spacerun: yes;"><a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2014/09/nho-canh-chim-troi.html">Nhớ cánh chim trời</a> </span></span></span></span></span></span><br />
<span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 13.5pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="mso-spacerun: yes;"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 13.5pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="mso-spacerun: yes;"><a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2014/05/chim-phuong-hoang-at-vuon-nha-toi.html">Chim Phương Hoàng đất vườn nhà tôi </a></span></span></span></span></span></span><br />
<span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 13.5pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="mso-spacerun: yes;"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 13.5pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="mso-spacerun: yes;"></span></span></span><a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2012/10/nha-toi-co-chim-ve-lam-to.html">Nhà tôi có chim về làm tổ</a><br /><a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/2014/04/02/ngay_hanh_phuc_va_18_long_chim">Ngày hạnh phúc và 18 lông chim</a><br /><a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/2014/08/21/chao-em-ngay-moi-nang-day-tieng-chim/">Chào em ngày mới nắng đầy tiếng chim</a><br /></span></span></span><br />
<span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 13.5pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="mso-spacerun: yes;"><span style="font-size: xx-small;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>Video yêu thích</b>
<a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam"><br />http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam</a>
<b><br /><br />Trở về trang chính</b>
<a href="http://hoangkimlong.wordpress.com/2013/06/28/nguyen-khai-ngoc-cho-doi/"><br /></a><a href="https://plus.google.com/+hoangkimvietnamdayvahoc/posts">hoangkim vietnam</a>, <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">hoangkim</a>, <a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/">hoangkimvietnam</a>, </span></span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/">Hoàng Kim</a>,</span></span> <a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/">Ngọc Phương Nam</a>, <a href="http://chaongaymoi365.blogspot.com/">Chào ngày mới</a> <a href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/">Thung dung</a>, <a href="http://dayvahoc.blogspot.com/">Dạy và học</a>, <a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/">Cây Lương thực</a>, <a href="http://tinnongnghiepvietnam.blogspot.com/">Tin Nông nghiệp Việt Nam</a>, <a href="http://foodcrops.blogspot.com/">Food Crops</a>, <a href="http://cassavaviet.blogspot.com/">Cassava in Vietnam</a>, <a href="http://vietnamafricacassavarice.blogspot.com/">VietnamAfricaCassavaRice</a>, <a href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com/">Khát khao xanh</a>, <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dayvahoc</a>, <a href="http://hocmoingay.blogspot.com/">Học mỗi ngày</a><a href="http://diemchinh.blogspot.com/">,</a> <a href="http://danhnhanviet.blogspot.com/">Danh nhân Việt</a> , <a href="http://foodcropsnews.blogspot.com/">Food Crops News</a>, <a href="http://diemchinh.blogspot.com/">Điểm chính</a>, <a href="http://cnm365.wordpress.com/">CNM365</a>, <a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops">Kim LinkedIn</a>, <a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam">KimTwitter</a>, <a href="http://facebook.com/daihocnonglam">KimFaceBook</a> <a href="http://doclaivasuyngam.blogspot.com/">Đọc lại và suy ngẫm</a>, <a href="http://vietnamtoquoctoi.blogspot.com/">Việt Nam tổ quốc tôi</a>, <a href="http://thungdung.blogspot.com/">Tình yêu cuộc sống</a>, <a href="http://thochocon.wordpress.com/">Thơ cho con</a></span></span></span> </span></span></span></span><br />
foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-14176396129411459012014-09-11T11:41:00.001+07:002014-09-11T11:41:19.311+07:00Am Ngọa Vân, Thuyền Độc Mộc<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9GQaGYog7BZOU_FFf_0AKnIe-jBpF80YqFDfPxKEWAwocQU0WvJmJBjC4TeX8L2GGn2pGtGOZCiISuzbMn1H8CIA8bnboA_cCYBOjWLP88DtalZyBoAnRd7fPCDo_rp0MoogglBV6RUc/s1600/YenTu.jpg.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9GQaGYog7BZOU_FFf_0AKnIe-jBpF80YqFDfPxKEWAwocQU0WvJmJBjC4TeX8L2GGn2pGtGOZCiISuzbMn1H8CIA8bnboA_cCYBOjWLP88DtalZyBoAnRd7fPCDo_rp0MoogglBV6RUc/s1600/YenTu.jpg.png" height="298" width="400" /></a></div>
<br /><br /><b><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Hứng mật đời<br />thành thơ<br />Việc nghìn năm hữu lý<br />Trạng Trình<br /><br />Đến trúc lâm <br />Năm việc lớn hoàng thành</span></b><br />
<b><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Đất trời xanh <br />Yên Tử …</span></b><br />
<b><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></b>
<b><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></b>
<b><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></b><br />
<b><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></b><br />
<b><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span></b><br />
<b><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bạch Ngọc</span></b><br />
<b><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></b><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiIVMeGmRxeG-z8rdMw5gRIta9GOg9iqKSSBd_eK-v0sv0QmyN1HHRWSyG6guXosayNhTf_9KFv6q9st91EqfWpofnaq2rFAZ-xkUGzTJzg_IyrqT9iYj-vvgAJKy0Iq-F2mLql3cq1KEE/s1600/Yen+Tu+6.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiIVMeGmRxeG-z8rdMw5gRIta9GOg9iqKSSBd_eK-v0sv0QmyN1HHRWSyG6guXosayNhTf_9KFv6q9st91EqfWpofnaq2rFAZ-xkUGzTJzg_IyrqT9iYj-vvgAJKy0Iq-F2mLql3cq1KEE/s1600/Yen+Tu+6.jpg" height="240" width="320" /></a></div>
<br />
<span> <span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><br />Quên tên cây<br />làm thuyền<br />Tận cùng nỗi cô đơn-<br />độc mộc!<br /></b></span></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><span>Khoét hết ruột<br />Chỉ để một lần ngược thác<br />bất chấp đời<br />lênh đênh...<br /><br />Trịnh Tuyên</span></b></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b><span>9/2014</span></b></span><br />
<br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span><span style="font-size: small;"><span><span><span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><b>Video yêu thích</b>
<a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam"><br />http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam</a>
<br /><br /><b>Trở về trang chính</b>
<a href="http://hoangkimlong.wordpress.com/2013/06/28/nguyen-khai-ngoc-cho-doi/"><br /></a><a href="https://plus.google.com/+hoangkimvietnamdayvahoc/posts">hoangkim vietnam</a>, <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">hoangkim</a>, <a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/">hoangkimvietnam</a>, </span></span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://hoangkimvn.wordpress.com/">Hoàng Kim</a>,</span></span> <a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/">Ngọc Phương Nam</a>, <a href="http://chaongaymoi365.blogspot.com/">Chào ngày mới</a> <a href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/">Thung dung</a>, <a href="http://dayvahoc.blogspot.com/">Dạy và học</a>, <a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/">Cây Lương thực</a>, <a href="http://tinnongnghiepvietnam.blogspot.com/">Tin Nông nghiệp Việt Nam</a>, <a href="http://foodcrops.blogspot.com/">Food Crops</a>, <a href="http://cassavaviet.blogspot.com/">Cassava in Vietnam</a>, <a href="http://vietnamafricacassavarice.blogspot.com/">VietnamAfricaCassavaRice</a>, <a href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com/">Khát khao xanh</a>, <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dayvahoc</a>, <a href="http://hocmoingay.blogspot.com/">Học mỗi ngày</a><a href="http://diemchinh.blogspot.com/">,</a> <a href="http://danhnhanviet.blogspot.com/">Danh nhân Việt</a> , <a href="http://foodcropsnews.blogspot.com/">Food Crops News</a>, <a href="http://diemchinh.blogspot.com/">Điểm chính</a>, <a href="http://cnm365.wordpress.com/">CNM365</a>, <a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops">Kim LinkedIn</a>, <a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam">KimTwitter</a>, <a href="http://facebook.com/daihocnonglam">KimFaceBook</a> <a href="http://doclaivasuyngam.blogspot.com/">Đọc lại và suy ngẫm</a>, <a href="http://vietnamtoquoctoi.blogspot.com/">Việt Nam tổ quốc tôi</a>, <a href="http://thungdung.blogspot.com/">Tình yêu cuộc sống</a>, <a href="http://thochocon.wordpress.com/">Thơ cho con</a></span></span></span> </span></span></span></span><b><span><br /></span></b></span><br />
<br />foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-67141520421332794962014-08-31T17:27:00.002+07:002016-03-07T12:09:32.732+07:00Bài học cuộc sống<a href="http://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2014/08/aa5bd-baihoccuocsong1.jpg"><img alt="" border="0" src="http://hoangkimlong.files.wordpress.com/2013/07/41b53-baihoccuocsong1.jpg?w=290" /></a>
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com/"><br />KHÁT KHAO XANH</a>. Sống
đơn giản, yêu thật lòng, quan tâm sâu sắc, hướng đến phía trước. Thực
hành chín điều lành quý báu. Đó là bài học s<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">âu s<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ắc c<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ủa</span></span></span> cuộc sống.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />CHÍN ĐIỀU LÀNH QUÝ BÁU</b><br />
1) Cười nhiều Giận ít<br />
2) Vui nhiều Lo ít<br />
3) Làm nhiều Nói ít<br />
4) Đi nhiều Ngồi ít<br />
5) Rau nhiều Thịt ít<br />
6) Chay nhiều Mặn ít<br />
7) Chua nhiều Ngọt ít<br />
8) Tắm nhiều Lười ít<br />
9) Thiện nhiều Tham ít</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2014/08/b0045-banuocgatgihomnay.jpg"><img alt="" border="0" src="http://hoangkimlong.files.wordpress.com/2013/07/d7098-banuocgatgihomnay.jpg?w=300" /></a></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />BẠN ƯỚC GẶT GÌ HÔM NAY?</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Bạn gieo ích kỷ Bạn gặt cô đơn<br />
Bạn gieo kiêu hãnh Bạn gặt đố kỵ<br />
Bạn gieo mách lẽo Bạn gặt âu lo<br />
Bạn gieo khoác lác Bạn gặt phiền muộn</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Bạn gieo lười biếng Bạn gặt tổn hại<br />
Bạn gieo dối trá Bạn gặt ngờ vực<br />
Bạn gieo tham lam Bạn gặt huỷ diệt<br />
Bân gieo tội lỗi Bạn gặt kẻ thù</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Bạn gieo thành thật Bạn gặt lòng tin<br />
Bạn gieo lòng tốt Bạn gặt thân thiện<br />
Bạn gieo khiêm tốn Bạn gặt cao thượng<br />
Bạn gieo kiên nhẫn Bạn gặt chiến thắng</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Bạn gieo cởi mở Bạn gặt thân mật<br />
Bạn gieo tha thứ Bạn gặt hoà giải<br />
Bạn gieo chịu đựng Bạn gặt cộng tác<br />
Bạn gieo chăm chỉ Bạn gặt thành công<br />
Chăm chín điều lành Bạn thành người tốt.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />BÍ QUYẾT SỐNG VUI VÀ HẠNH PHÚC</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Nhiều tiền ít tiền, không phung phí là được<br />
Ai phải ai sai, mình không sai là được<br />
Biết ít biết nhiều, làm xong việc là được<br />
Người già người trẻ, mạnh khỏe là được</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Người giàu người nghèo, hoà thuận là được<br />
Ông xã về sớm về trễ, miễn về là được<br />
Bà xã cho ăn ít ăn nhiều, miễn sạch, nóng là được<br />
Người xấu người đẹp, có duyên là được<br />
Nhà lớn nhà nhỏ, no ấm là được<br />
Sung túc nghèo nàn, bình an là được<br />
Xe mới xe cũ, chạy được là được</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Vui cười không mệt, buồn phiền mới mệt<br />
Yêu thương không mệt, ghen ghét mới mệt<br />
Chân thật không mệt, gian dối mới mệt<br />
Tương ái không mệt, tương tàn mới mệt<br />
Rộng rãi không mệt, ích kỷ mới mệt<br />
Khoan dung không mệt, khó khăn mới mệt<br />
Khiêm nhường không mệt, khoe khoang mới mệt<br />
Mỉm cười không mệt, tức giận mới mệt<br />
Đơn thuần không mệt, phức tạp mới mệt<br />
Chân thành không mệt, giả dối mới mệt<br />
Tương tư không mệt, đơn phương mới mệt<br />
Chung tình không mệt, đa tình mới mệt<br />
Được mất không mệt, tính toán mới mệt<br />
Mệt trí không mệt, mệt tâm mới mệt</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2014/08/79c27-baihocsausac.jpg"><img alt="" border="0" src="http://hoangkimlong.files.wordpress.com/2013/07/7ca5e-baihocsausac.jpg?w=300" /></a></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Anh Trọng Tùng vừa gửi mấy bức ảnh đẹp<br />
</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="color: #cc0000;"><b><br />NHỮNG LOẠI HOA LAN KỲ DỊ.</b></span></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<blockquote>
</blockquote>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>L’orchidée tête de singe (Dracula simia)</b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><img alt="" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEgZMpbwUExRnxor7P8WH6y6Hw6g5_Eo3WO85x1Yuy2e6P3DzFCeddtqd2KvgvpCnYfbwjk4aYjGWCQO8WoSSQPhcSVHcchl3FqMqvjbxgrwz_0W16u7FJP37nJQDPD2ZtWuTCbt9pR4AcH1_bWcOyDvZTn8Mn78y-2gMq585aigJes10OMNZYZjWVlgIVqb4wRLG2t0N75DuW4cXMV3b5K5GnXGmHvDGq82dQ=s0-d-e1-ft" width="400" /><br /> <br />> > > > > <b>> > > ></b></b></span></span></div>
</div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>L’orchidée homme nu (Orchis italica)</b><b><br /> </b><b><img alt="" height="265" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEhzZ1emf8Ik5RgWebG9Flv8pBKYHRPiee_0r5HOGOVADMU3fr6EzM7JaBAdPSWsxSZqXdi693O6RpDZZZHO7eb2YcoXUDl85Cnlss6SuSclSV-LiFNyHWAhCGgFWqnVFpQ1vEls_wRBW-ygzHl4ejOS6NuJI3qkUUotfjlKO8jZwK0CGPZdiXLC_VwFghxz2WvsIzyeB2v_lFCZcQ-pkh9zJe0sKKKj1gV4Xw=s0-d-e1-ft" width="400" /></b><b><br /> </b></span></span></div>
</div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />> > > > > <b>> > > ></b></b></span></span></div>
</div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>La fleur « lèvres de prostituée » (Psychotria elata)</b><b><br /> </b><b><img alt="" height="267" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEg5nMV97s5DaUeX1x1nKfU2F0n3RXQMlbQ5h-BsOm9HNR5Y62AxH0ZRGwMltDSO6dWcQQYuNyBjLqtKOYUNTTn0dchkhr0FvDZk1saFb4Qt68s1vGA52ZsOvGshWa3oG409sxDaYiMy_bMzAhum9zgaEMllu1LNkyNJ6-lMgJk4E8WwsTJcrHnm2c4mBrTFwel-SkWtyhZ9np6UV0sDLrP3ANB38B5aJDSD0ck=s0-d-e1-ft" width="400" /></b><b><br /> </b></span></span></div>
</div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />> > > > > <b>> > > ></b></b></span></span></div>
</div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Des danseuses (Impatiens bequaertii)</b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><img alt="" height="333" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEg5MzWJvY_AUbdxl5DeSIapSiOiyHzJeJII8jsJUJQ_c6iWdEBc8c2rW55TjKPKYvuhW_A8j8xwYv1THrELar6ZFBmI7nnEkuV7yMK_fldZnyVVmiRS7zGr8EWvz_a7n5RJKWYkJyw-m30G5OrjVzFfpuol60r3wDADeNgNS5o2PN7T1S2VW4T_RZNzBqSsc91VGWiiN3MUsrD4g-ZbgoJ2xkXw4RH93g07pwM=s0-d-e1-ft" width="400" /><br /> <br />> > > > > <b>> > > ></b></b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>L’orchidée bourdon rieur (Ophrys bomybliflora)</b><b><br /> </b><b><img alt="" height="268" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEiwS6YTSa05NDQKEsy8uMKUdSnXZL0zSUP_Sbw1Itw1t3mImj_MgyqxEVm_h5kTTCnwXSkb_MW8G_oHsGvcWTQ1KoY_bQCFiDimz5zruCyT5JdMZl8laJHgy5ras_k5pz0JiuB6TjvyFBDFGS_d8VRwvP7zQHOFKkmkTRwKt0p0dT4QQ1sHjyHZt5lTZcqIOyx4PxMfUu42_EmShqm2RyGHkDf9D3U_hwSH4Kc=s0-d-e1-ft" width="400" /></b><b><br /> </b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />> > > > > <b>> > > ></b></b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><img alt="" height="352" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEjzC_MDBzG6yNYJprmVqs4G2tXGJKZ38u460vi5HYQqYpeu30-X7ILCXWX1dyqbwWlMMDKM4vwoO_x6xwzfa9AkIQfMAprthObvIxUVqBmGAxlh4oUvUQ3tZdp6Z1DOJ8uaIMTgsbP9WIulzdRydRneduYSeSilqijdtwGG8wFWlrrJ_m2rJfrv0lig7QOCp-22COLgkWzS_HOdWiq7ckG3zMwqiuvsHc0m-C0=s0-d-e1-ft" width="400" /><br /> <br />> > > > > <b>> > > ></b></b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Des bébés dans les langes (Anguloa uniflora)</b><b><br /> </b><b><img alt="" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEgSjDW62RmelCftrXKhEz_ow7rWuEv4V_QIjL2i0HcCv67hIvXHFf0C4125Xk4J4-e1uhxinKpQ2cFkQBxjVbVKy_IMd3a9rAILhBxNfmD6v_rTU2pWqanKYkSTibdw8pvfJXPaLVcg1Ie5KmEAYgwXlFzufSjOLoaNRWxvahxa98msy8ZNY4l7w8vTbeCFZTE6Prqd6uCgA7EdO4DZ1heLcJb8aHj2SRpjYqI=s0-d-e1-ft" width="378" /></b><b><br /> </b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />> > > > > <b>> > > ></b></b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>La fleur perroquet (Impatiens psittacina)</b><b><br /> </b><b><img alt="" height="277" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEgimL9yDIBrnypmHL1QEq8FNLuFYeR7_Y_k5WZdPeUFD-7kw-V0DQ0EP35DcaYyXv7HoJPcKQV-vmSyavg1DosJ-eOVnAnt9QnU9DFxWSndULEaSDKoDQj472Erte8JSzMHmYWqNRq1MyIrKRryvwzTB1tvcfiBxdU24I4H7KPjfcBq5jLBlOODkheBvphCqNuMd_l61Uo7kXPJZP08mvQXKhjTyctMvrLvqH8=s0-d-e1-ft" width="400" /></b><b><br /> </b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />> > > > > <b>> > > ></b></b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>La fleur tête de mort (Antirrhinum)</b><b><br /> </b><b><img alt="" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEjlqlDnBBGAIZm5ddXeSK5cpEreY_j-VhnBfQMU_OlH5jVJI7i8GthqIBIc7hGXxx4yCt6as6AzCdMIkKAS5lZRBqQjSQ5VFcXeaX5b5YDw3bKlUi6q6Zodzkt765nSo28EotzTZQYTMCnJDNK9n_fqlCHvAqQgTf9t37gy6cEDgsSQtbYQ0aQ5H7mlozoXh7wj4q4t2Ll5KgJBCi0K82bv_UtF0sDFzYlt5dE=s0-d-e1-ft" width="300" /><img alt="" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEh6cHjdSnFWO5jb8i86NzOKLY4NflInbCzrdCdnv7_uHez8lBi9YNFjv1ckaunPjw2m_sI5JsoOzxvr_QyUsAqxJdOhG0h_rvPQieZYnjI2mtxO6juyPSjgdXuk4_8IURXBM0VGemx9z-yDEW-Stl7HV58SoviREx-exdyQzUCs5CTR_4cKo33i5T1Eq51WvM5AsR5w5FZmasyxq5gBS4F0WKkUQpjr8bxkMUc=s0-d-e1-ft" width="300" /></b><b><br /> </b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />> > > > > <b>> > > ></b></b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>L’orchidée canard volant (Caleana major)</b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><img alt="" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEhV1GxgB5VsMJG3rC5fVZT9K2VyvFurCPjNSo-OBCnaWv3dy_6DJmDPS8Uz0y57_929jno0My_NID0cA0lc1uorNizgX_X-uywFvTKp6XcYaSqVp3jBCGE3LBLSrGJan-DJYWqSe_xSNSDmTt91QHHtDiC_ASbEhhk8S1cFhKfs6emLxmHNB9KNccybQVdvS6c7dnVoMq0tzElUqEnjgJvMO363qtjuDpdEetQ=s0-d-e1-ft" width="279" /><b><br /> </b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />> > > > > > > > ></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Des extraterrestres heureux (Calceolaria uniflora)</b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><img alt="" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEgv56wO3Nz4OTPArIxTNe0v6tZJMlprKdCy22M3PCX7XNhO7YsMCmJjwqQw21X_tYwbUsCI70ulIHMeV1-SW6WfAr0VopNONOysWhbjflMdkJ97y7JaZdCa7QeK0ZaJtkV7zyeGYY6J4we2vH9B1OolYS4idmbvZUCvh4a4bL2gfIP5VpYMiAwTPSXxwV2l4c-kTbghvTCsbrURBzeKmIS7ExqH981bU9ORJO4=s0-d-e1-ft" width="300" /><img alt="" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEjWN-7Vpp1sBE7u0q34E6frxF8dCqdxrdtL2nHVKfHcwbVtIsSFl6gU7Vj9h7wJuaUvVr9vft7j3QB0c2H5Y2KiFjI-lzsXLHGTVxNxA3Khtg4M0FLF5ss4PK5eNMLWGx0BotZFIAahPXP6Orq1Raw8vBYxRrWwM_2UhYYF_20dEI28W9kduKtuloXQ-JAzoqf8p7_abGJTmIXhwtoF2S6fHmLOOczdw56hLXA=s0-d-e1-ft" width="400" /></b><b><br /> </b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />> > > > > <b>> > > ></b></b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>L’orchidée colombe (Peristeria elata)</b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><img alt="" height="343" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEgrjQImtgk41R3cInfjq-vurZsqyv4TZ4IYeLKZvxKqvBWeZxiFLAEZtUmul7MP8if-0CIBD55DhWJzVN5Sg0AeqNpi4oHsqFw3DjJomS86OFrGhP19fB-fOySde2Dk6nNxoUGeO9Og5zn7NLK9lbIhtrYcN4foAtahGwjRXbQDmZSUvH7h4s36DXLSbHeDHlVbolaqRs5Uq6YNc4Atjkz0Bo1281MgFJ5cYwQ=s0-d-e1-ft" width="400" /></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />> > > > > > > > ></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Une orchidée qui ressemble à une danseuse étoile</b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><img alt="" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEijB-CCZP0VbF_U86klCcxd7vioRE1Tq2PBLfEAcbmnSwRcpOfRe-CZeoIesibnODp0FdbPAKYqe8XNYx85wwKrVUKPbYsTtsWmCkVt8t8dkFYAP-yykore9AlmyA5dCVAbWS0G3PaWcGIZ10KBiDEiGxMy1hFU-Nxg4Df7VdIGoD_uESpbO-pjXktFYisFbEQ25Kjq2WV5wtsjv3SLVKQ_7tnrReExNBHtnv4=s0-d-e1-ft" width="301" /></b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />> > > > > <b>> > > ></b></b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>L’orchidée aigrette blanche (Habenaria radiata)</b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><img alt="" height="275" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEirdV4cv84Rz6k6EWmGITApo1swvk5EhsgkJNOyvDpgNyCxOS1hwpAE3_suyrcGgd6J4PvYuCksDKKVdWZofA6o648QQSGt3IxflPMPdy44w9taOsViStnguOmWlYUR29MiPToHeoXC1trZVjQeK1Lcoi9pjh9rX93wOgWeFGLZSLI2xf31sCOYKZebSEVj65QAuNeNTFUPb3XouzEqqbaXOAbyPQglfSOUQvc=s0-d-e1-ft" width="400" /><b><br /> </b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />> > > > > > > > ></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span>
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>La fleur Dark Vador (Aristolochia salvadorensis)</b></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><b><img alt="" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEh6IaZtMOjXhHxaXFfClMe4xkyf8MRCaXOpmPmg2BRn7GDJXVBiPCGOFqh1cA6l9dp8ci_t6DEUrFNk_jwkBU8AwVawK7S9CcWrm8icBNCX4gUxl1OMRZsXvjSzwINTyjEsjh0nSu797qAxlNepP0iDPOVPlPBOXcU7ISG6dO4X38cLo16Qp3w1Q0gLSDrL8711ezuOmgXpcK3Sz7OGEXKpCndlsGZHBFfwiqg=s0-d-e1-ft" width="232" /><img alt="" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEhupY996mzcaGE0HtjsDpxRqe2iMyiDDE9r8UCfVU0Dk-7Wec3c7pVkq6jIafkFZ-eSb-mOvLar7g6MTlwLA-e3rYIS80-6RF3NaOwC95zedb0SdixznNPzvi0xhvJKVRD8OE4Oosgr0AVw4fiCKXHcaGUCojjES4SkUkwlVuW5nkF-ESy_JPEywewaZgcNkag7Ly4Vm9iegvKsnegcrLPX2xzcyoUIPbg3yng=s0-d-e1-ft" width="300" /></b></b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Chúc ngủ ngon<br />
và ngày mới vui vẻ. …</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>
</b></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br /><br />Hoàng Kim</b><br />
Sưu tầm, tuyển chọn, biên soạn</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://hoangkimvietnam.wordpress.com/2011/06/04/b%E1%BA%A1n-%C6%B0%E1%BB%9Bc-g%E1%BA%B7t-gi-hom-nay/">Ngọc phương Nam: Bạn ước gặt gì hôm nay?</a></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://hocmoingay.blogspot.com/2013/07/bai-hoc-sau-sac-cua-cuoc-song.html">Học mỗi ngày, Bài học sâu sắc của cuộc sống</a></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Video yêu thích</b></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span class="embed-youtube" style="display: block; text-align: center;"></span><iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="360" src="//www.youtube.com/embed/4bEdM7YY9pA" width="480"></iframe><br />
Suối Mường Hum còn chảy mãi.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam" target="_blank">http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam</a></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Trở về trang chính</b></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://hoangkimlong.wordpress.com/2013/06/28/nguyen-khai-ngoc-cho-doi/">Hoàng Kim</a>, <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">hoangkim</a>, <a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/">hoangkimvietnam</a>, <a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/">Ngọc Phương Nam</a>, <a href="http://chaongaymoi365.blogspot.com/">Chào ngày mới</a> <a href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/">Thung dung</a>, <a href="http://dayvahoc.blogspot.com/">Dạy và học</a>, <a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/">Cây Lương thực</a>, <a href="http://tinnongnghiepvietnam.blogspot.com/">Tin Nông nghiệp Việt Nam</a>, <a href="http://foodcrops.blogspot.com/">Food Crops</a>, <a href="http://cassavaviet.blogspot.com/">Cassava in Vietnam</a>, <a href="http://vietnamafricacassavarice.blogspot.com/">VietnamAfricaCassavaRice</a>, <a href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com/">Khát khao xanh</a>, <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dayvahoc</a>,<a href="http://hocmoingay.blogspot.com/">Học mỗi ngày</a><a href="http://diemchinh.blogspot.com/">,</a> <a href="http://danhnhanviet.blogspot.com/">Danh nhân Việt</a> , <a href="http://foodcropsnews.blogspot.com/">Food Crops News</a>, <a href="http://diemchinh.blogspot.com/">Điểm chính</a>, <a href="http://cnm365.wordpress.com/">CNM365</a>, <a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops">Kim LinkedIn</a>, <a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam">KimTwitter</a>, <a href="http://facebook.com/daihocnonglam">KimFaceBook</a> <a href="http://doclaivasuyngam.blogspot.com/">Đọc lại và suy ngẫm</a>, <a href="http://vietnamtoquoctoi.blogspot.com/">Việt Nam tổ quốc tôi</a>, <a href="http://thungdung.blogspot.com/">Tình yêu cuộc sống</a>, <a href="http://thochocon.wordpress.com/">Thơ cho con</a></span></span>foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-6199074729005406542014-08-21T17:35:00.002+07:002016-03-07T13:16:44.201+07:00Tâm linh và cung Hoàng Đạo<br />
<header class="entry-header">
<header class="entry-header">
<h1 class="entry-title">
</h1>
</header><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Hoàng Kim</b><br /><br /><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">T</span>âm linh và <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">c</span>ung Hoàng Đạo <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">n<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ên bi<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ết</span></span></span>. <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">H</span>ai bài gộp chung để tiện thu thập và học hỏi.<br /><br /><b>BÍ ẨN TÂM LINH</b><br /><br />Viên Mai
viết “<i>Quái, lực, loạn, thần, Tử bất ngữ dã</i>” (Ma quái, bạo lực,
phản loạn, thần thánh Khổng Tử không nói) trong s<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ách</span></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> “Tử bất ngữ”
(Những chuyện Khổng Tử không nói) nổi tiếng. </span></span></span> </span></span></header><header class="entry-header"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Khổng Tử cho
rằng bậc thánh nhân đều giữ hai chữ trung tín làm đầu trong nghiệp văn
chương mà không lạm bàn viễn vông chuyện chết khi chưa biết hết chuyện
sống. Quỷ thần nên kính nhưng hãy tránh xa. Theo Khổng Tử
thì không cần, không nên và ông không hề dạy những nội dung <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">n<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ày</span></span> trong
lớ<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">p</span>. <br /><br />Bồ Tùng Linh (1640- 1715) người viết “Liêu Trai chí dị” và Viên
Mai (1716-1797) <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">t<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ác gtia3</span></span> “Tử bất ngữ” <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">th<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ì cho r<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ằng ch<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ẳng c<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ó <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">vùng n<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ào l<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">à</span></span></span></span></span></span></span></span> “vùng cấm” v<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">à h<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ọ </span></span>nhảy vào<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span>tâm linh.<br /><a href="https://www.blogger.com/null" id="more5511713" name="more5511713"></a></span></span> <br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Viên
Mai <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">khuy<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ên</span></span> bí ẩn tâm linh<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> n<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ên</span></span> đọc<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">, </span>tựa như Kinh Dịch kỳ thư mà chẳng nên phân biệt rạch ròi vùng cấm nà<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">y</span>. Viên Mai
tự Tử Tài, hiệu Giản Trai, người Tiền Đường, nay là Hàng Châu, tỉnh
Triết Giang. Năm 20 tuổi, Viên Mai đậu tiến sĩ. Họ Viên từng làm tri
huyện Giảng Ninh, đến tuổi trung niên thì từ quan về ở trong vườn của họ
Tùy nằm bên sườn núi Tiểu Thương nên lấy thêm hiệu Tùy Viên dạy học làm
thơ viết văn. Ông là nhà văn Trung Quốc rất nổi tiếng chủ trương thuyết
“tính linh” trong văn học, hoàn toàn không duy tâm, thần bí nào cả, mà
chỉ yêu cầu duy nhất là văn chương phải phản ảnh tâm hồn con người, phải
miêu tả được cảnh ngộ của tính tình, tính linh cá nhân thông qua hiện
thực khách quan (Lê Văn Đình, dịch giả Tử Bất Ngữ 1998):</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Chịu khó tìm thơ sẽ có thơ<br />Tâm linh điểm ấy chính là ta<br />Trời tà, cỏ nhạt bình thường thật<br />Dùng đến đều nên vẽ mặn mà. </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Sau
này sự hiểu biết về Viên Mai của lớp người mới thu hẹp lại như chỉ còn
hai câu thơ mà các nhà nghiên cứu thường nói Phan Bội Châu, Nguyễn Ái
Quốc rất thích: “Mỗi phạn bất vong duy trúc bạch. Lập thân tối hạ thị
văn chương” (mỗi bữa không quên ghi thẻ trúc, Lập thân thấp nhất ấy văn
chương/ Công ở non sông thiêng tấc dạ. Thân nhờ bút mực quá hèn trai).
Nghĩa là đối với người quân tử thì lập công với Nước, lập đức với Dân là
cao hơn còn lập ngôn viết văn, giảng sách (GS), thuộc sách (TS) thì
thấp hơn. </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tôi đồng tình với quan điểm bí ẩn tâm linh, năng lực dự
cảm cần sự nghiên cứu, giải mã và khai mở. Bộ phim Bí mật Tâm linh (The
Meta Secret) giúp ta khám phá sâu sắc các quy luật của vũ trụ liên quan
đến Luật Hấp Dẫn đầy quyền năng. Những lời tiên tri của các nhà thông
thái ẩn chứa trong Kinh Vệ đà, Lời Phật dạy, Kinh Dịch, Kinh Thánh, Kinh
Koran …, cũng như xuyên suốt cuộc đời của những con người vĩ đại trên
thế giới đã được nghiên cứu, giải mã dưới ánh sáng khoa học; <br /><br />Bí mật Tâm
linh là sự khai mở những nguồn năng lượng vô tận của chính bản thân mỗi
con người đối với đồng loại, các loài vật và thiên nhiên. Suối nguồn
chân lý trong di sản văn hóa, lịch sử, giáo dục, kinh tế, chính trị,
quân sự, ngoại giao của mỗi dân tộc và nhân loại lưu giữ nhiều điều sâu
sắc cần đọc lại và suy ngẫm.Gần đây nhất có các tác phẩm của <a href="http://oshovietnam.net/">Osho</a> rất đáng học tập. </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nhà bác học Anhstanh, cha đẻ của Thuyết tương đối, đã nhận định: <i><br /><br />“Khoa
học mà thiếu tôn giáo là khập khiễng. Tôn giáo mà không có khoa học thì
mù quáng” <br /><br />“Tôn giáo của tương lai sẽ là một tôn giáo toàn cầu, vượt lên
trên mọi thần linh, giáo điều và thần học. Tôn giáo ấy phải bao quát cả
phương diện tự nhiên lẫn siêu nhiên, đặt trên căn bản của ý thức đạo
lý, phát xuất từ kinh nghiệm tổng thể gồm mọi lĩnh vực trên trong cái
nhất thể đầy đủ ý nghĩa. Phật giáo sẽ đáp ứng được các điều kiện đó”
<br /><br />“Nếu có một tôn giáo nào đương đầu với các nhu cầu của khoa học hiện đại
thì đó là Phật giáo. Phật giáo không cần xét lại quan điểm của mình để
cập nhật hóa với những khám phá mới của khoa học. Phật giáo không cần
phải từ bỏ quan điểm của mình để xu hướng theo khoa học, vì Phật giáo
bao hàm cả khoa học cũng như vượt qua khoa học” </i>. <br /><br />Cả ba câu này đều được trích từ Những câu nói nổi tiếng của Anhstanh (Collected famous quotes from Albert). </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Khoa
học và thực tiễn giúp ta tìm hiểu những phương pháp thực tế để thể hiện
ước mơ, mục đích sống của mình nhằm sống yêu thương, hạnh phúc, vui
khỏe và có ích. <br /><br />Kinh Phật với triết lý vô ngã: <i>Chân lý là suối nguồn chứ không phải là con người thần thánh hay chân lý tuyệt đối</i>. Trúc Lâm Yên Tử Trần Nhân Tông có minh triết: <i>Hãy quay về tự thân chứ không tìm ở đâu khác</i>.
Luật Hấp Dẫn, Thuyết Tương đối, Thành tựu Khoa học và Thực tiễn giúp ta
khai mở nguồn năng lượng vô tận của chính bản thân con người và thiên
nhiên. <br /><br />Đó là ba ngọn núi cao vọi của trí tuệ, là <a href="http://hoangkimvietnam.wordpress.com/2010/07/25/tuikhoncuanhanloai/" target="_blank">túi khôn của nhân loại</a>.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Bản
chất cuộc sống là hạnh phúc và đau khổ, vui vẻ và phiền muộn, sự thiếu
hoàn thiện và vô thường. Minh triết của đời người hạnh phúc là biết sống
thung dung, phúc hậu, thanh thản, an nhiên tự tại, nhận ra kho báu vô
giá của chính mình, không lo âu, không phiền muộn, sống với tinh thần
dịu hiền và trái tim nhẹ nhõm. Đó là <a href="http://hoangkimvietnam.wordpress.com/2011/07/11/dayvahoc/">Minh triết sống thung dung phúc hậu</a>.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>CUNG HOÀNG ĐẠO </b><br /><br />Cung hoàng đạo là gì <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">v<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">à</span></span> quan hệ thế nào với hai mươi bốn tiết khí? </span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">C</span>ung
hoàng đạo có quan hệ g<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ì </span>đến tính cách, số phận con người? </span></span></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">12 cung hoàng đạo <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">lu<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ận </span></span></span></span>giải thế nào về mẫu hình
của người chồng, người vợ lý tưởng? </span></span></header><header class="entry-header"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span></span></header><header class="entry-header"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cung hoàng đạo là gì?</span></span></b> </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ho%C3%A0ng_%C4%90%E1%BA%A1o_%28%C4%91%E1%BB%8Bnh_h%C6%B0%E1%BB%9Bng%29" title="Hoàng Đạo (định hướng)"></a></span></span>
<table>
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia mục từ <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ho%C3%A0ng_%C4%90%E1%BA%A1o_%28%C4%91%E1%BB%8Bnh_h%C6%B0%E1%BB%9Bng%29" title="Hoàng Đạo (định hướng)">Hoàng Đạo</a> thì trong <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Chi%C3%AAm_tinh_h%E1%BB%8Dc" title="Chiêm tinh học">chiêm tinh</a> và <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thiên văn học">thiên văn</a> thời cổ, cung Hoàng Đạo là </span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">một cung<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">/</span> góc 30<sup>o</sup></span></span> trong vòng tròn 360<sup>o</sup> được chia 12 nhánh<sup></sup>. </span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cung Hoàng Đạo tạo<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span>bởi các nhà <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Chi%C3%AAm_tinh_h%E1%BB%8Dc" title="Chiêm tinh học">chiêm tinh</a> <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Babylon" title="Babylon">Babylon</a> cổ đại từ những năm <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/1645" title="1645">1645</a> <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/C%C3%B4ng_Nguy%C3%AAn" title="Công Nguyên">trước Công nguyên</a>.
Vòng tròn 12 cung Hoàng Đạo hoàn hảo với 12 cung tương xứng với bốn mùa
và 12 tháng. Các cung được phân chia làm bốn nhóm yếu tố (Lửa, Nước,
Khí, Đất), mỗi nhóm yếu tố gồm ba cung đại diện cho các cung có tính cách
tương đồng với nhau.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Theo các nhà <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thiên văn học">thiên văn</a> thời cổ đại, <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">trong </span>thời gian 30 – 31 <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ng%C3%A0y" title="Ngày">ngày</a>, <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Mặt Trời">Mặt Trời</a> sẽ đi qua một <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">c<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">u</span></span> mười hai <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%B2m_sao" title="Chòm sao">chòm sao</a>. Ai sinh ra trong thời gian <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Mặt Trời">Mặt Trời</a>
đi qua chòm sao nào thì<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span>được chòm sao đó chiếu mệnh và </span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ảnh hưởng l<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ên </span></span></span>tính cách
của họ. 12 chòm sao
trong vòng tròn Hoàng đạo<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> l<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">à </span></span>“đường đi của mặt trời”<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span>tên là <b>Horoscope.</b><sup id="cite_ref-1"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Cung_Ho%C3%A0ng_%C4%90%E1%BA%A1o#cite_note-1"></a></sup></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Nhiều nhà khoa học hiện đại xem chiêm tinh là trò mê tín dị đoan.
Tuy nhiên, chiêm tinh học vẫn giữ vị trí trọng yếu trong nghiên cứu về
“số phận đời người” của phương Tây, vẫn tồn tại ở ngay cả những nước mà
tại đó chiêm tinh học bị cấm.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ecliptic_path.jpg"><img alt="" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Ecliptic_path.jpg/170px-Ecliptic_path.jpg" height="128" width="170" /></a></span></span><br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Trái Đất"><br />Trái Đất</a> trong <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Qu%E1%BB%B9_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Quỹ đạo">quỹ đạo</a> quanh <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Mặt Trời">mặt trời</a> và vị trí những chòm sao cung hoàng đạo</span></span></div>
</div>
</div>
<div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></span>
<div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Zodiac_woodcut.png" title="Phóng lớn"><br /></a></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></span></div>
</div>
</div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">L<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">úc</span> đầu, các nhà thiên văn <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Babylon" title="Babylon">Babylon</a> cổ <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">c<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ủa</span></span> <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Thi%C3%AAn_ni%C3%AAn_k%E1%BB%B7_1_TCN" title="Thiên niên kỷ 1 TCN">thiên niên kỷ 1 TCN</a> phân chia vòng tròn hoàng đạo ra làm 12 cánh, mỗi cánh<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span>có độ quay 30<sup>o</sup>
tương ứng với một tháng trong lịch Babylon cổ. <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">C</span>ánh đầu
tiên là Bạch Dương<b> </b>kế đến là Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Trinh Nữ, Thiên Xứng, Thiên Hạt, Nhân Mã, Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư. <br /><br />Dần sau này, cung Hoàng Đạo được <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">d<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ùng</span></span> để tiên đoán về tính cách, sự nghiệp<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> v<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">à s<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ự</span></span></span> ảnh hưởng ng<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ày c<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">àng </span></span>phổ biến vào thời <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Hy_L%E1%BA%A1p" title="Hy Lạp">Hy Lạp</a> và <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3" title="Đế quốc La Mã">La Mã</a>
cổ đại cho mãi tới tận ng<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ày na<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">y</span></span>.
</span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cung Hoàng Đạo theo cách phân chia của Babylon du nhập vào Hy Lạp vào thế kỷ 4 TCN<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> v<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">à c</span></span>hiêm tinh số mệnh xuất hiện lần đầu tại <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ai_C%E1%BA%ADp_thu%E1%BB%99c_Hy_L%E1%BA%A1p" title="Ai Cập thuộc Hy Lạp">Ai Cập thuộc Hy Lạp</a>. Cung Hoàng Đạo Dendera (khoảng năm 50 TCN) là mô tả sớm nhất về 12 cung Hoàng Đạo.<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> N</span>hà thiên vă<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">n</span> chiêm tinh <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Claudius_Ptolemaeus" title="Claudius Ptolemaeus">Claudius Ptolemaeus</a> với <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">s<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ách</span></span> <i>Tetrabiblos</i> được xem là nền tảng của chiêm tinh học phương Tây.</span></span>
<br />
<table border="1"><caption><span style="font-size: small;"><br /></span></caption>
</table>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;">
</span><table border="1"><caption><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span></caption><tbody>
<tr>
<th><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-weight: normal;">STT</span></span></th>
<th><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-weight: normal;">Tên <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Latinh" title="Latinh">Latinh</a></span></span></th>
<th><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-weight: normal;">Tên<br />
thường<br />
gọi</span></span></th>
<th><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-weight: normal;">Tên<br />
chòm sao tương ứng</span></span></th>
<th><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-weight: normal;">Nghĩa/<br />
biểu tượng</span></span></th>
<th><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-weight: normal;">Hoàng đạo <br />dương lịch (năm 2011)</span></span></th>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">1</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Aries</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/B%E1%BA%A1ch_D%C6%B0%C6%A1ng_%28chi%C3%AAm_tinh%29" title="Bạch Dương (chiêm tinh)">Bạch Dương</a></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tên khác: <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/B%E1%BA%A1ch_D%C6%B0%C6%A1ng_%28chi%C3%AAm_tinh%29" title="Bạch Dương (chiêm tinh)">Dương Cưu</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/B%E1%BA%A1ch_D%C6%B0%C6%A1ng_%28ch%C3%B2m_sao%29" title="Bạch Dương (chòm sao)">Bạch Dương</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Aries.svg"><img alt="Aries.svg" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Aries.svg/20px-Aries.svg.png" height="19" width="20" /></a> Con <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BB%ABu_nh%C3%A0" title="Cừu nhà">cừu</a> có bộ lông vàng</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">21/3 – 20/4</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">2</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Taurus</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Kim_Ng%C6%B0u_%28chi%C3%AAm_tinh%29" title="Kim Ngưu (chiêm tinh)">Kim Ngưu</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Kim_Ng%C6%B0u_%28ch%C3%B2m_sao%29" title="Kim Ngưu (chòm sao)">Kim Ngưu</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Taurus.svg"><img alt="Taurus.svg" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Taurus.svg/20px-Taurus.svg.png" height="21" width="20" /></a> Con <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/B%C3%B2" title="Bò">bò</a> trắng (do thần Zeus biến thành)</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">21/4 – 21/5</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">3</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Gemini</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Song_T%E1%BB%AD_%28chi%C3%AAm_tinh%29" title="Song Tử (chiêm tinh)">Song Tử</a></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tên khác: Song Nam, Song Sinh</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Song_T%E1%BB%AD_%28ch%C3%B2m_sao%29" title="Song Tử (chòm sao)">Song Tử</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Gemini.svg"><img alt="Gemini.svg" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Gemini.svg/20px-Gemini.svg.png" height="21" width="20" /></a> Hai cậu bé <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Sinh_%C4%91%C3%B4i" title="Sinh đôi">song sinh</a> (đôi lúc là hai cô bé)</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">22/5 – 21/6</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">4</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cancer</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BB%B1_Gi%E1%BA%A3i_%28chi%C3%AAm_tinh%29" title="Cự Giải (chiêm tinh)">Cự Giải</a></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tên khác: Bắc Giải</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BB%B1_Gi%E1%BA%A3i_%28ch%C3%B2m_sao%29" title="Cự Giải (chòm sao)">Cự Giải</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Cancer.svg"><img alt="Cancer.svg" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Cancer.svg/20px-Cancer.svg.png" height="16" width="20" /></a> Con <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%C3%A2n_th%E1%BB%A9_b%E1%BB%99_Cua" title="Phân thứ bộ Cua">cua</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">22/6 – 22/7</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">5</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Leo</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/S%C6%B0_T%E1%BB%AD_%28chi%C3%AAm_tinh%29" title="Sư Tử (chiêm tinh)">Sư Tử</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/S%C6%B0_T%E1%BB%AD_%28ch%C3%B2m_sao%29" title="Sư Tử (chòm sao)">Sư Tử</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Leo.svg"><img alt="Leo.svg" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Leo.svg/20px-Leo.svg.png" height="26" width="20" /></a> Con <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/S%C6%B0_t%E1%BB%AD" title="Sư tử">sư tử</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">23/7 – 22/8</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">6</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Virgo</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BA%A5t_N%E1%BB%AF_%28chi%C3%AAm_tinh%29" title="Thất Nữ (chiêm tinh)">Xử Nữ</a></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tên khác: Thất Nữ, Trinh Nữ</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BA%A5t_N%E1%BB%AF_%28ch%C3%B2m_sao%29" title="Thất Nữ (chòm sao)">Thất Nữ</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Virgo.svg"><img alt="Virgo.svg" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Virgo.svg/20px-Virgo.svg.png" height="24" width="20" /></a> <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Trinh_ti%E1%BA%BFt" title="Trinh tiết">Trinh nữ</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">23/8 – 23/9</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">7</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Libra</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Thi%C3%AAn_X%E1%BB%A9ng_%28chi%C3%AAm_tinh%29" title="Thiên Xứng (chiêm tinh)">Thiên Bình</a></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tên khác: Thiên Xứng</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Thi%C3%AAn_X%E1%BB%A9ng_%28ch%C3%B2m_sao%29" title="Thiên Xứng (chòm sao)">Thiên Xứng</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Libra.svg"><img alt="Libra.svg" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Libra.svg/20px-Libra.svg.png" height="17" width="20" /></a> Cái <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/C%C3%A2n" title="Cân">cân</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">24/9 – 23/10</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">8</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Scorpio</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Thi%C3%AAn_H%E1%BA%A1t_%28chi%C3%AAm_tinh%29" title="Thiên Hạt (chiêm tinh)">Hổ Cáp</a></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tên khác:Thiên Hạt, Thần Nông, Bọ Cạp</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Thi%C3%AAn_H%E1%BA%A1t_%28ch%C3%B2m_sao%29" title="Thiên Hạt (chòm sao)">Thiên Hạt</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Scorpio.svg"><img alt="Scorpio.svg" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Scorpio.svg/20px-Scorpio.svg.png" height="22" width="20" /></a> Con <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/B%E1%BB%8D_c%E1%BA%A1p" title="Bọ cạp">bọ cạp</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">24/10 – 22/11</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">9</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Sagittarius</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%A2n_M%C3%A3_%28chi%C3%AAm_tinh%29" title="Nhân Mã (chiêm tinh)">Nhân Mã</a></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tên khác: Xạ Thủ, Cung Thủ</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%A2n_M%C3%A3_%28ch%C3%B2m_sao%29" title="Nhân Mã (chòm sao)">Nhân Mã</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Sagittarius.svg"><img alt="Sagittarius.svg" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Sagittarius.svg/20px-Sagittarius.svg.png" height="20" width="20" /></a> Nửa trên là người, nửa dưới là ngựa, cầm cung</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">23/11 – 21/12</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">10</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Capricornus</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ma_K%E1%BA%BFt_%28chi%C3%AAm_tinh%29" title="Ma Kết (chiêm tinh)">Ma Kết</a></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tên khác: Nam Dương</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ma_K%E1%BA%BFt_%28ch%C3%B2m_sao%29" title="Ma Kết (chòm sao)">Ma Kết</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Capricorn.svg"><img alt="Capricorn.svg" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Capricorn.svg/20px-Capricorn.svg.png" height="19" width="20" /></a> Con <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/D%C3%AA" title="Dê">dê</a> biển</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">22/12 – 20/1</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">11</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Aquarius</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/B%E1%BA%A3o_B%C3%ACnh_%28chi%C3%AAm_tinh%29" title="Bảo Bình (chiêm tinh)">Bảo Bình</a></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tên khác: Thủy Bình</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/B%E1%BA%A3o_B%C3%ACnh_%28ch%C3%B2m_sao%29" title="Bảo Bình (chòm sao)">Bảo Bình</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Aquarius.svg"><img alt="Aquarius.svg" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Aquarius.svg/20px-Aquarius.svg.png" height="13" width="20" /></a> Người mang <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/N%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Nước">nước</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">21/1 – 19/2</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">12</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Pisces</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Song_Ng%C6%B0_%28chi%C3%AAm_tinh%29" title="Song Ngư (chiêm tinh)">Song Ngư</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Song_Ng%C6%B0_%28ch%C3%B2m_sao%29" title="Song Ngư (chòm sao)">Song Ngư</a></span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Pisces.svg"><img alt="Pisces.svg" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Pisces.svg/20px-Pisces.svg.png" height="25" width="20" /></a> Hai con cá bơi ngược chiều</span></td>
<td><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">20/2 – 20/3</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />12 <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">cung H<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">oàng <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Đ<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ạo g<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">óc</span></span></span></span></span> 30<sup>o</sup>
tương ứng với một tháng trong lịch Babylon cổ <i>(hình)</i><br /><br /><b>Hai mươi tư tiết khí và cung Hoàng Đạo</b>. <br /><br />Điểm khởi đầu cung Bạch Dương là <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Xu%C3%A2n_ph%C3%A2n" title="Xuân phân">xuân phân</a>. Các cung khác cứ thế nối tiếp.<sup id="cite_ref-9"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Cung_Ho%C3%A0ng_%C4%90%E1%BA%A1o#cite_note-9"></a></sup></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span><table>
<tbody>
<tr>
<td align="center" bgcolor="lightblue" colspan="3"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BA%BFt_kh%C3%AD" title="Tiết khí">Hai mươi tư tiết khí</a></b></span></span></td>
</tr>
<tr>
<th bgcolor="#EEEEFF"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Kinh_%C4%91%E1%BB%99_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Kinh độ Mặt Trời">Kinh độ</a></span></span></th>
<th bgcolor="#EEEEFF"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BA%BFt_kh%C3%AD" title="Tiết khí">Tiết khí</a></span></span></th>
<th bgcolor="#EEEEFF"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/D%C6%B0%C6%A1ng_l%E1%BB%8Bch" title="Dương lịch">Dương lịch</a></span></span></th>
</tr>
<tr>
<td align="center" bgcolor="lightgreen" colspan="3"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/M%C3%B9a_xu%C3%A2n" title="Mùa xuân">Xuân</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">315°</span></span></td>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BA%ADp_xu%C3%A2n" title="Lập xuân">Lập xuân</a></span></span></td>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/4_th%C3%A1ng_2" title="4 tháng 2">4</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/5_th%C3%A1ng_2" title="5 tháng 2">5/2</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">330°</span></span></td>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/V%C5%A9_th%E1%BB%A7y" title="Vũ thủy">Vũ thủy</a></span></span></td>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/18_th%C3%A1ng_2" title="18 tháng 2">18</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/19_th%C3%A1ng_2" title="19 tháng 2">19/2</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">345°</span></span></td>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Kinh_tr%E1%BA%ADp" title="Kinh trập">Kinh trập</a></span></span></td>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/5_th%C3%A1ng_3" title="5 tháng 3">5</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/6_th%C3%A1ng_3" title="6 tháng 3">6/3</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">0°</span></span></td>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Xu%C3%A2n_ph%C3%A2n" title="Xuân phân">Xuân phân</a></span></span></td>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/20_th%C3%A1ng_3" title="20 tháng 3">20</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/21_th%C3%A1ng_3" title="21 tháng 3">21/3</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">15°</span></span></td>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Thanh_minh" title="Thanh minh">Thanh minh</a></span></span></td>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/4_th%C3%A1ng_4" title="4 tháng 4">4</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/5_th%C3%A1ng_4" title="5 tháng 4">5/4</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">30°</span></span></td>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BB%91c_v%C5%A9" title="Cốc vũ">Cốc vũ</a></span></span></td>
<td bgcolor="#EEFFEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/20_th%C3%A1ng_4" title="20 tháng 4">20</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/21_th%C3%A1ng_4" title="21 tháng 4">21/4</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="yellow" colspan="3" style="text-align: center;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/M%C3%B9a_h%E1%BA%A1" title="Mùa hạ">Hạ</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">45°</span></span></td>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BA%ADp_h%E1%BA%A1" title="Lập hạ">Lập hạ</a></span></span></td>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/5_th%C3%A1ng_5" title="5 tháng 5">5</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/6_th%C3%A1ng_5" title="6 tháng 5">6/5</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">60°</span></span></td>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BB%83u_m%C3%A3n" title="Tiểu mãn">Tiểu mãn</a></span></span></td>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/21_th%C3%A1ng_5" title="21 tháng 5">21</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/22_th%C3%A1ng_5" title="22 tháng 5">22/5</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">75°</span></span></td>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Mang_ch%E1%BB%A7ng" title="Mang chủng">Mang chủng</a></span></span></td>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/5_th%C3%A1ng_6" title="5 tháng 6">5</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/6_th%C3%A1ng_6" title="6 tháng 6">6/6</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">90°</span></span></td>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BA%A1_ch%C3%AD" title="Hạ chí">Hạ chí</a></span></span></td>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/21_th%C3%A1ng_6" title="21 tháng 6">21</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/22_th%C3%A1ng_6" title="22 tháng 6">22/6</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">105°</span></span></td>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BB%83u_th%E1%BB%AD" title="Tiểu thử">Tiểu thử</a></span></span></td>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/7_th%C3%A1ng_7" title="7 tháng 7">7</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/8_th%C3%A1ng_7" title="8 tháng 7">8/7</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">120°</span></span></td>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_th%E1%BB%AD" title="Đại thử">Đại thử</a></span></span></td>
<td bgcolor="#FEFFCC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/22_th%C3%A1ng_7" title="22 tháng 7">22</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/23_th%C3%A1ng_7" title="23 tháng 7">23/7</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td align="center" bgcolor="orange" colspan="3"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/M%C3%B9a_thu" title="Mùa thu">Thu</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">135°</span></span></td>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BA%ADp_thu" title="Lập thu">Lập thu</a></span></span></td>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/7_th%C3%A1ng_8" title="7 tháng 8">7</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/8_th%C3%A1ng_8" title="8 tháng 8">8/8</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">150°</span></span></td>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/X%E1%BB%AD_th%E1%BB%AD" title="Xử thử">Xử thử</a></span></span></td>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/23_th%C3%A1ng_8" title="23 tháng 8">23</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/24_th%C3%A1ng_8" title="24 tháng 8">24/8</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">165°</span></span></td>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/B%E1%BA%A1ch_l%E1%BB%99" title="Bạch lộ">Bạch lộ</a></span></span></td>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/7_th%C3%A1ng_9" title="7 tháng 9">7</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/8_th%C3%A1ng_9" title="8 tháng 9">8/9</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">180°</span></span></td>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Thu_ph%C3%A2n" title="Thu phân">Thu phân</a></span></span></td>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/23_th%C3%A1ng_9" title="23 tháng 9">23</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/24_th%C3%A1ng_9" title="24 tháng 9">24/9</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">195°</span></span></td>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%A0n_l%E1%BB%99" title="Hàn lộ">Hàn lộ</a></span></span></td>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/8_th%C3%A1ng_10" title="8 tháng 10">8</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/9_th%C3%A1ng_10" title="9 tháng 10">9/10</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">210°</span></span></td>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/S%C6%B0%C6%A1ng_gi%C3%A1ng" title="Sương giáng">Sương giáng</a></span></span></td>
<td bgcolor="#FFEECC"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/23_th%C3%A1ng_10" title="23 tháng 10">23</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/24_th%C3%A1ng_10" title="24 tháng 10">24/10</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td align="center" bgcolor="lightgrey" colspan="3"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/M%C3%B9a_%C4%91%C3%B4ng" title="Mùa đông">Đông</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">225°</span></span></td>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BA%ADp_%C4%91%C3%B4ng" title="Lập đông">Lập đông</a></span></span></td>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/7_th%C3%A1ng_11" title="7 tháng 11">7</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/8_th%C3%A1ng_11" title="8 tháng 11">8/11</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">240°</span></span></td>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BB%83u_tuy%E1%BA%BFt" title="Tiểu tuyết">Tiểu tuyết</a></span></span></td>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/22_th%C3%A1ng_11" title="22 tháng 11">22</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/23_th%C3%A1ng_11" title="23 tháng 11">23/11</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">255°</span></span></td>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_tuy%E1%BA%BFt" title="Đại tuyết">Đại tuyết</a></span></span></td>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/7_th%C3%A1ng_12" title="7 tháng 12">7</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/8_th%C3%A1ng_12" title="8 tháng 12">8/12</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">270°</span></span></td>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Đông chí</b></span></span></td>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/21_th%C3%A1ng_12" title="21 tháng 12">21</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/22_th%C3%A1ng_12" title="22 tháng 12">22/12</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">285°</span></span></td>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BB%83u_h%C3%A0n" title="Tiểu hàn">Tiểu hàn</a></span></span></td>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/5_th%C3%A1ng_1" title="5 tháng 1">5</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/6_th%C3%A1ng_1" title="6 tháng 1">6/1</a></span></span></td>
</tr>
<tr>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">300°</span></span></td>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%C3%A0n" title="Đại hàn">Đại hàn</a></span></span></td>
<td bgcolor="#EEEEEE"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/20_th%C3%A1ng_1" title="20 tháng 1">20</a> – <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/21_th%C3%A1ng_1" title="21 tháng 1">21/1</a></span></span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">N</span>gày <b><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">X</span>uân phân</b> </span></span></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">t</span>ừ năm 1797 đến năm 2043,</span></span></span></span>
<b>luôn rơi vào ngày 20 hoặc 21 tháng 3</b>. Ngày xuân phân từng rơi vào ngày
19 tháng 3, gần nhất năm 1796 và lần tới là năm 2044. </span></span></span></span><br /><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Theo thuật ngữ <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thiên văn học">thiên văn</a>, <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Kinh_%C4%91%E1%BB%99_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Kinh độ Mặt Trời">kinh độ Mặt Trời</a> bằng 0 <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%99_%28g%C3%B3c%29" title="Độ (góc)">độ</a> ở Bắc bán cầu.</span></span></header><header class="entry-header"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span></span></span></span></header><header class="entry-header"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ng<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ày</span></span> <b>Đông chí</b>, là tiết khí giữa <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/M%C3%B9a_%C4%91%C3%B4ng" title="Mùa đông">mùa đông</a>, nó là một trong hai mươi tư <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BA%BFt_kh%C3%AD" title="Tiết khí">tiết khí</a> trong <a href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=N%C3%B4ng_l%E1%BB%8Bch&action=edit&redlink=1" title="Nông lịch (trang chưa được viết)">nông lịch</a>. </span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">T</span>iết <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Đ</span>ông chí là khoảng thời gian bắt đầu từ <b>khoảng ngày 21 hay 22 tháng 12</b><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">. N<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ó l<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">à <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">sau</span></span></span></span> <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_tuy%E1%BA%BFt" title="Đại tuyết">đại tuyết</a> và <span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">tr<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ư<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">ớc </span></span></span></span> <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BB%83u_h%C3%A0n" title="Tiểu hàn">tiểu hàn</a><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">. </span></span></span></span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Kinh_%C4%91%E1%BB%99_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Kinh độ Mặt Trời"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">K</span>inh độ Mặt Trời</a> bằng 270 <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%99_%28g%C3%B3c%29" title="Độ (góc)">độ</a> ở Bắc bán cầu.</span></span><br /><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span></span></header><header class="entry-header"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span></span></span></span></header><header class="entry-header"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Bốn nhóm Hoàng Đạo và sao chiếu mệnh của từng cung
</span></span><br />
<table style="width: 536px;">
<tbody>
<tr>
<td><br /></td><td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span></td></tr>
</tbody></table>
<table><tbody>
<tr align="center"><td><br /></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Đầu mùa</span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Giữa mùa</span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cuối mùa</span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Đặc điểm</span></span></td>
</tr>
<tr align="center">
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nguyên tố <b>Lửa</b></span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Bạch Dương</span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Sư Tử</span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nhân Mã</span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tính cách người nhóm lửa đặc biệt nồng cháy, đam mê, nông nổi nhưng gan dạ.<sup title="Cần chú thích nguồn gốc của chi tiết này."><i><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Ch%C3%BA_th%C3%ADch_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c" title="Wikipedia:Chú thích nguồn gốc"><br />
</a></i></sup></span></span></td>
</tr>
<tr align="center">
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nguyên tố <b>Đất</b></span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ma Kết</span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Kim Ngưu</span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Xử Nữ</span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Những người nhóm đất rất chung thủy, cần cù, ôn hòa và khoan thai.<sup title="Cần chú thích nguồn gốc của chi tiết này."><i><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Ch%C3%BA_th%C3%ADch_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c" title="Wikipedia:Chú thích nguồn gốc"><br />
</a></i></sup></span></span></td>
</tr>
<tr align="center">
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nguyên tố <b>Khí</b></span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Thiên Bình</span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Bảo Bình</span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Song Tử</span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nhóm này yêu <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Quy%E1%BB%81n_t%E1%BB%B1_do" title="Quyền tự do">tự do</a>, thông minh, tính tình phóng khoáng, tư tưởng cấp tiến.<sup title="Cần chú thích nguồn gốc của chi tiết này."><i><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Ch%C3%BA_th%C3%ADch_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c" title="Wikipedia:Chú thích nguồn gốc"><br />
</a></i></sup></span></span></td>
</tr>
<tr align="center">
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nguyên tố <b>Nước</b></span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cự Giải</span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Hổ Cáp</span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Song Ngư</span></span></td>
<td><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Người nhóm nước thường nhạy cảm, dễ bị tổn thương, có thiên hướng <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ngh%E1%BB%87_thu%E1%BA%ADt" title="Nghệ thuật">nghệ thuật</a>.<sup title="Cần chú thích nguồn gốc của chi tiết này."><i><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Ch%C3%BA_th%C3%ADch_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c" title="Wikipedia:Chú thích nguồn gốc"><br />
</a></i></sup></span></span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Sao chiếu mệnh các cung</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />12 cung tương ứng với 12 <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Sao" title="Sao">ngôi sao</a> và <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%A0nh_tinh" title="Hành tinh">hành tinh</a>, bao gồm cả <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Sao_Di%C3%AAm_V%C6%B0%C6%A1ng" title="Sao Diêm Vương">Diêm Vương Tinh</a> đã bị loại khỏi danh sách các hành tinh của <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%87_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Hệ Mặt Trời">hệ Mặt Trời</a>:</span></span><br />
<ol>
<li><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cung Bạch Dương được <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Sao_H%E1%BB%8Fa" title="Sao Hỏa">Hỏa Tinh</a> bảo hộ, tượng trưng cho <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BA%A7n" title="Thần">thần</a> <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh" title="Chiến tranh">chiến tranh</a> Mars trong <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BA%A7n_tho%E1%BA%A1i_La_M%C3%A3" title="Thần thoại La Mã">thần thoại La Mã</a> (<a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ares" title="Ares">Ares</a> của <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BA%A7n_tho%E1%BA%A1i_Hy_L%E1%BA%A1p" title="Thần thoại Hy Lạp">thần thoại Hi Lạp</a>).</span></span></li>
<li><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cung Kim Ngưu được <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Sao_Kim" title="Sao Kim">Kim Tinh</a> bảo hộ, tượng trưng cho nữ thần <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Venus" title="Venus">Venus</a> (<a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Aphrodite" title="Aphrodite">Aphrodite</a> của thần thoại Hi Lạp.)</span></span></li>
<li><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cung Song Tử được <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BB%A7y_Tinh" title="Thủy Tinh">Thủy Tinh</a> bảo hộ, tượng trưng cho thần đưa tin Mercury (<a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Hermes" title="Hermes">Hermes</a>).</span></span></li>
<li><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cung Cự Giải được <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/M%E1%BA%B7t_Tr%C4%83ng" title="Mặt Trăng">Mặt Trăng</a> bảo hộ, tượng trưng cho nữ thần <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%B4n_nh%C3%A2n" title="Hôn nhân">hôn nhân</a> <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Gia_%C4%91%C3%ACnh" title="Gia đình">gia đình</a> Junon (<a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Hera" title="Hera">Hera</a> trong thần thoại Hi Lạp)</span></span></li>
<li><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cung Sư Tử được <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Mặt Trời">Mặt Trời</a> bảo hộ, tượng trưng cho thần mặt trời <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Helios" title="Helios">Helios</a>, sự trung trực, uy quyền và sức mạnh.</span></span></li>
<li><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cung Xử Nữ được <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BB%A7y_Tinh" title="Thủy Tinh">Thủy Tinh</a> bảo hộ, tượng trưng cho trí tuệ, lòng chung thủy nhưng quá cầu toàn nguyên tắc.</span></span></li>
<li><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cung Thiên Bình được <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Sao_Kim" title="Sao Kim">Kim Tinh</a> bảo hộ, cung này biểu tượng cho sắc đẹp, sự quyến rũ, công bằng. Tượng trưng cho nữ thần Venus.</span></span></li>
<li><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cung Hổ Cáp <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Sao_Di%C3%AAm_V%C6%B0%C6%A1ng" title="Sao Diêm Vương">Diêm Vương Tinh</a> bảo hộ, tượng trưng cho Pluto (<a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Hades" title="Hades">Hades</a>), thần cai quan âm phủ.</span></span></li>
<li><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cung Nhân Mã được <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Sao_M%E1%BB%99c" title="Sao Mộc">Mộc Tinh</a> bảo hộ, tượng trưng cho thần <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Tia_s%C3%A9t" title="Tia sét">sấm sét</a> Jupiter (<a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Zeus" title="Zeus">Zeus</a>).</span></span></li>
<li><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cung Ma Kết được <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Sao_Th%E1%BB%95" title="Sao Thổ">Thổ Tinh</a> bảo hộ, tượng trưng cho thần thời gian Saturn (<a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Cronus" title="Cronus">Cronos</a>).</span></span></li>
<li><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cung Bảo Bình được <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Sao_Thi%C3%AAn_V%C6%B0%C6%A1ng" title="Sao Thiên Vương">Thiên Vương Tinh</a> bảo hộ, tượng trưng cho thần bầu trời <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Sao_Thi%C3%AAn_V%C6%B0%C6%A1ng" title="Sao Thiên Vương">Uranus</a>.</span></span></li>
<li id="cite_note-9"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cung Song Ngư được <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Sao_H%E1%BA%A3i_V%C6%B0%C6%A1ng" title="Sao Hải Vương">Hải Vương Tinh</a> bảo hộ, tượng trưng cho thần <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Bi%E1%BB%83n" title="Biển">biển</a> Neptune (<a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Poseidon" title="Poseidon">Poseidon</a>). </span></span></li>
</ol>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Mẫu hình người chồng lý tưởng cho người nữ ở 12 cung Hoàng Đạo<br />
</b><br />Theo sách chiêm tinh, mẫu hình người chồng lý tưởng mà người nữ thích chọn làm chồng ở 12 cung Hoàng Đạo đại thể như ở dưới đây, đương nhiên là chỉ có tính chất tham khảo. </span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Bạch Dương</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Bạch Dương có cá tính vô tư và trẻ con nên nàng sẽ dễ bị thu hút bởi
mẫu đàn ông cứng rắn, chủ động và nổi bật. Ấy thế nhưng khi chọn đức
lang quân tương lai, Bạch Dương lại thiên về những người trưởng thành,
có chủ kiến và thông minh. Nàng Bạch Dương trẻ thơ sẽ muốn dành trọn đời
bên người có thể chăm sóc và quan tâm nàng. Những chàng trai nổi bật
hay ham chơi có thể thu hút nàng khi còn trẻ nhưng người nàng chọn làm
chồng sẽ là người tinh tế, có sự lãng mạn và mạnh mẽ trong tính cách.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Kim Ngưu</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b></b>Kim Ngưu thường phải lòng các chàng trai lớn tuổi
hơn mình rất nhiều. Khi yêu, Kim Ngưu hướng đến mẫu đàn ông lãng mạn và
mơ mộng. Ấy thế nhưng đức lang quân mà nàng kiếm tìm lại là người thật
chắc chắn, vững chãi và có thể làm chỗ dựa cho nàng. Đó sẽ là người có
phong thái, cổ điển, truyền thống và có địa vị trong xã hội. Người chồng
tương lai của Kim Ngưu là người có thể dang rộng vòng tay bảo vệ che
chở nàng và gia đình nàng.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Song Tử</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Song Tử quảng giao và quen biết nhiều có thể có nhiều mối quan hệ
lãng mạn khi còn trẻ. Ấy thế nhưng nói về đức lang quân của nàng đó phải
là một người thông minh, dí dỏm, thú vị và đặc biệt. Đó là người có vốn
kiến thức sâu rộng và có thể chia sẻ với nàng mọi điều trong cuộc sống.
Đó phải là người có thể tùy cơ ứng biến, linh hoạt, sắc bén và có khả
năng đối đáp với nàng và cuộc hội thoại của nàng.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Cự Giải</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Cự Giải dễ phải lòng các chàng trai nhạy cảm, trầm tính và ngọt ngào.
Thế nhưng tiêu chuẩn để người đàn ông ấy trở thành chồng của nàng và
chia sẻ cuộc đời với nàng thì lại hoàn toàn khác. Đó phải là một người
đàn ông mạnh mẽ, nồng nhiệt, có khả năng bảo vệ bản thân và gia đình.
Chàng có thể trông trầm tính nhưng trái tim của chàng phải luôn nóng ấm,
và bên trong chàng phải thật mạnh mẽ để có thể làm chủ gia đình và bảo
đảm hạnh phúc cho nàng Cự Giải nhỏ bé.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Sư Tử</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ban đầu khi yêu, Sư Tử sẽ dễ bị hút bởi một quý ông lịch lãm, bảnh
bao và tự tin. Chàng trai có thể làm trái tim Sư Tử rung rinh hẳn sẽ là
một người đàn ông danh giá, kiêu hãnh và vô cùng thu hút. Ấy thế nhưng
để nàng Sư Tử lựa chọn là người bạn đời thì chàng trai lại phải có sự
thông minh và ngọt ngào nhất định trong tính cách. Sư Tử chọn chồng qua
hành động chứ chẳng phải qua vẻ ngoài ban đầu mà anh ấy thể hiện. Chồng
tương lai của Sư Tử sẽ là người biết tôn trọng người khác, biết nói lời
ngọt ngào với nàng và không tiếc lời ca ngợi nàng mỗi ngày.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Xử Nữ</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Điều cô gái Xử Nữ quan tâm là bản chất thật của một chàng trai. Nếu
ban đầu bạn xuất hiện gọn gàng, lịch sự và giản dị thì bạn sẽ dễ dàng
ghi điểm trong mắt Xử Nữ. Thế nhưng tiêu chuẩn chọn chồng của Xử Nữ thì
cao hơn thế nhiều. Đó phải là một chàng trai nhiệt tình, tinh tế, khoan
dung, rộng lượng, tỉ mỉ và cẩn thận trong mọi việc. Xử Nữ thực tế kiếm
tìm những chàng trai có năng lực, tử tế và có thể chăm sóc nàng cũng như
đem lại cho nàng một cuộc sống hoàn hảo.</span></span><span style="font-size: small;"> </span></header><header class="entry-header"><span style="font-size: small;"> </span></header><header class="entry-header"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://plus.google.com/+hoangkimvietnamdayvahoc/posts?fd=1">Hoàng Kim</a></span></span><br />
<br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><strong><b><img alt="" height="149" src="https://i1.wp.com/www2.hcmuaf.edu.vn/data/hoangkim/NLU.jpg" width="195" /></b></strong></span></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><strong>Bài viết mới trên TÌNH YÊU CUỘC SỐNG<br />
</strong><a href="https://cnm365.wordpress.com/">CNM365, ngày mới nhất bấm vào đây</a> <a href="https://cnm365.wordpress.com/"><em>c</em><em>ậ</em><em>p nh</em><em>ậ</em><em>t m</em><em>ỗ</em><em>i ngày</em></a></span></span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/06/doc-lai-va-suy-ngam-8/">Đọc lại và suy ngẫm</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/05/chao-ngay-moi-6-thang-3-2/">Chào ngày mới 6 tháng 3</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/05/doc-lai-va-suy-ngam-7/">Đọc lại và suy ngẫm</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/05/truyen-joshep-stalin/">Truyện Joshep Stalin</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/05/den-voi-bai-tho-hay-4/">Đến với bài thơ hay</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/04/chao-ngay-moi-5-thang-3-2/">Chào ngày mới 5 tháng 3</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/04/tri-tue-bac-thay-2/">Trí tuệ bậc Thầy</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/04/ben-le-chinh-su-8/">Bên lề chính sử</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/03/chao-ngay-moi-4-thang-3-2/">Chào ngày mới 4 tháng 3</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/03/dao-choi-non-nuoc-viet-2/">Dạo chơi non nước Việt</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/02/chao-ngay-moi-3-thang-3-2/">Chào ngày mới 3 tháng 3</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/02/truyen-norodom-sihanouk/">Truyện Norodom Sihanouk</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/01/chao-ngay-moi-2-thang-3-2/">Chào ngày mới 2 tháng 3</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/01/cay-luong-thuc-2-2016-2/">Cây Lương thực 2.2016</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/03/01/vuon-quoc-gia-o-viet-nam/">Vườn Quốc gia ở Việt Nam</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/29/chao-ngay-moi-1-thang-3g/">Chào ngày mới 1 tháng 3</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/29/den-voi-bai-tho-hay-3/">Đến với bài thơ hay</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/28/chao-ngay-moi-29-thang-2/">Chào ngày mới 29 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/28/trinh-cong-son-tinh-yeu-cuoc-song/">Trịnh Công Sơn tình yêu cuộc sống</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/27/chao-ngay-moi-28-thang-2-2/">Chào ngày mới 28 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/27/doi-thoai-triet-hoc/">Đối thoại triết học</a></span></span></li>
</ul>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/27/bien-dong-van-dam-3/">Biển Đông vạn dặm</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/26/chao-ngay-moi-27-thang-2-2/">Chào ngày mới 27 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/26/doc-lai-va-suy-ngam-6/">Đọc lại và suy ngẫm</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/26/ngay-moi-yeu-thuong/">Ngày mới yêu thương</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/25/chao-ngay-moi-26-thang-2-2/">Chào ngày mới 26 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/25/truyen-george-washington/">Truyện George Washington</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/25/chao-ngay-moi-25-thang-2-2/">Chào ngày mới 25 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/24/ha-van-lau-thung-dung-doi-thuong/">Hà Văn Lâu thung dung đời thường</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/24/chao-ngay-moi-24-thang-2-2/">Chào ngày mới 24 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/24/dinh-thong-nhat-va-vuon-tao-dan/">Dinh Thống Nhất và Vườn Tao Đàn</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/22/chao-ngay-moi-23-thang-2-2/">Chào ngày mới 23 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/22/nhung-cau-tho-luu-lac/">Những câu thơ lưu lạc</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/22/deo-ngang-va-nhung-tuyet-pham-tho-co/">Đèo Ngang và những tuyệt phẩm thơ cổ</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/22/chao-ngay-moi-22-thang-2-2/">Chào ngày mới 22 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/21/nhanh-mai-diem-nhan-tinh-te-trong-tho-bac/">Nhành mai điểm nhấn tinh tế trong thơ Bác</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/21/tam-huu-vi-ngo-ho-chi-minh/">“Tầm hữu vị ngộ” Hồ Chí Minh</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/20/chao-ngay-moi-21-thang-2-2/">Chào ngày mới 21 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/20/ta-hen-em-uong-ruou-ngam-trang/">Ta hẹn em uống rượu ngắm trăng</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/19/chao-ngay-moi-20-thang-2-2/">Chào ngày mới 20 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/19/goc-mai-vang-truoc-ngo/">Gốc mai vàng trước ngõ</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/category/chao-ngay-moi-19-thang-2/">Chào ngày mới 19 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/18/nguoi-phat-minh-chu-viet-tieng-viet/">Người phát minh chữ viết tiếng Việt</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/18/chao-ngay-moi-18-thang-2-2/">Chào ngày mới 18 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/17/bai-hoc-lich-su/">Bài học lịch sử</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/16/chao-ngay-moi-17-thang-2-2/">Chào ngày mới 17 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/16/ngay-xuan-tap-kieu/">Ngày xuân tập Kiều</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/15/ngay-moi-manh-hao-nhien/">Ngày mới Mạnh Hạo Nhiên</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/15/chao-ngay-moi-16-thang-2-2/">Chào ngày mới 16 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/15/cay-luong-thuc-2-2016-2/">Cây Lương thực 2.2016</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/category/chao-ngay-moi-15-thang-2/">Chào ngày mới 15 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/14/nguyen-du-va-ho-xuan-huong/">Nguyễn Du và Hồ Xuân Hương</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/category/chao-ngay-moi-14-thang-2/">Chào ngày mới 14 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/category/chao-ngay-moi-13-thang-2/">Chào ngày mới 13 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/category/chao-ngay-moi-12-thang-2/">Chào ngày mới 12 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/11/ngay-xuan-doc-trang-trinh/">Ngày xuân đọc Trạng Trình</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/10/chao-ngay-moi-11-thang-2-2/">Chào ngày mới 11 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/10/vieng-mo-cha-me-2/">Viếng mộ cha mẹ</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/category/chao-ngay-moi-10-thang-2/">Chào ngày mới 10 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/10/tho-xuan/">Thơ xuân</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/10/cha0-ngay-moi-9-thang-2/">Chào ngày mới 9 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/09/nguyen-du-dem-thieng-doc-lai/">Nguyễn Du đêm thiêng đọc lại</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/08/chao-ngay-moi-8-thang-2-2/">Chào ngày mới 8 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/07/bua-com-gia-dinh-ngay-cuoi-nam/">Bữa cơm gia đình ngày cuối năm</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/07/cay-luong-thuc-2-2016/">Cây Lương thực 2.2016</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/06/chao-ngay-moi-7-thang-2-2/">Chào ngày mới 7 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/06/ben-le-chinh-su-7/">Bên lề chính sử</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/05/mot-troi-thuong-nho/">Một trời thương nhớ</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/05/chao-ngay-moi-6-thang-2-2/">Chào ngày mới 6 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/05/chao-ngay-moi-5-thang-2-2/">Chào ngày mới 5 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/04/huyen-trang-va-thap-dai-nhan/">Huyền Trang và Tháp Đại Nhạn</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/04/mark-zuckerberg-va-facebook/">Mark Zuckerberg và Facebook</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/category/chao-ngay-moi-4-thang-2/">Chào ngày mới 4 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/03/do-tat-loi-danh-y-viet-nam/">Đỗ Tất Lợi danh y Việt Nam</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/02/chao-ngay-moi-3-thang-2-2/">Chào ngày mới 3 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/02/den-voi-bai-tho-hay-2/">Đến với bài thơ hay</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/category/chao-ngay-moi-2-thang-2/">Chào ngày mới 2 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/02/01/chao-ngay-moi-1-thang-2-2/">Chào ngày mới 1 tháng 2</a></span></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://cnm365.wordpress.com/2016/01/31/cay-luong-thuc-1-2016-3/">Cây Lương thực 1.2016</a></span></span></li>
</ul>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><strong>Video yêu thích<br />
</strong><a href="http://youtu.be/KdKgdHxYs10"><span class="watch-title " dir="ltr" id="eow-title" title="Secret Garden - Poéme">Secret Garden – Poéme </span></a></span></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2015/02/vuonxuan.jpg"><img alt="Vuonxuan" class="alignnone size-large wp-image-840" height="317" src="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2015/02/vuonxuan.jpg?w=872&h=482" width="584" /></a></span></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><strong><a href="http://youtu.be/KmzFDEu2RoA"><span class="watch-title " dir="ltr" id="eow-title" title="Chopin - Spring Waltz">Chopin – Spring Waltz </span></a></strong></span></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="http://youtu.be/6jgz0PEmS80">Secret Garden – Bí mật vườn thiêng </a></span></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span class="watch-title " dir="ltr" id="eow-title" title="Những bài hát hay nhất của Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn (25 bài)"><a href="https://youtu.be/4Zv3JeOLFDw">Những bài hát hay nhất của Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn (25 bài)<br />
</a></span><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam">KimYouTube</a></span></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><strong>Trở về trang chính</strong><strong><br />
</strong><a href="https://hoangkimlong.wordpress.com/">Hoàng Kim</a><strong> </strong><a href="http://thochocon.wordpress.com/">Ngọc Phương Nam</a> <a href="https://hoangkimvn.wordpress.com/">Thung dung</a> <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dạy và học</a> <a href="http://foodcrops.vn/">Cây Lương thực</a> <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">Dạy và Học</a> <a href="https://cnm365.wordpress.com/">Tình yêu cuộc sống</a> <a href="https://www.linkedin.com/in/foodcrops">Kim on LinkedIn</a> <a href="https://www.facebook.com/daihocnonglam">Kim on Facebook</a> <a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam">Kim on Twitter</a></span></span><br />
<span style="font-size: small;"> </span></header><table id="collapsibleTable0"><tbody>
<tr><th colspan="156"><br /></th></tr>
<tr><th colspan="156"><br /></th></tr>
<tr><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td></tr>
<tr><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td><td colspan="13"><br /></td></tr>
<tr><th colspan="156"><br /></th></tr>
<tr><td colspan="12"><br /></td><td colspan="12"><br /></td><td colspan="12"><br /></td><td colspan="12"><br /></td><td colspan="12"><br /></td><td colspan="12"><br /></td><td colspan="12"><br /></td><td colspan="12"><br /></td><td colspan="12"><br /></td><td colspan="12"><br /></td><td colspan="12"><br /></td><td colspan="12"><br /></td><td colspan="12"><br /></td></tr>
<tr><td colspan="156"><br /></td></tr>
</tbody></table>
foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-71935057542566908052014-08-09T09:15:00.005+07:002014-08-09T09:15:52.101+07:00Ngọt lịm một niềm thương<div class="bTitle">
</div>
<div class="bTitle">
<br /></div>
<div class="image_block">
<a href="http://blogtiengviet.net/media/usersh/hoangkim/VaoNho.jpg" target="_blank"> <img alt="" src="http://blogtiengviet.net/media/usersh/hoangkim/VaoNho.jpg" title="" width="400" /></a></div>
<br />
<br /><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">Khi mây nói<br />yêu anh thắm thiết<br />Mây lững lờ quấn gót chân tiên.<br />Khi mưa nói<br />yêu anh đắm đuối<br />Mưa dập dồn khóa chặt trời thiêng.<br /> </span></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">Khi sớm nói<br />yêu anh nhiều lắm<br />Hầm hập vừng dương, sương mật ứa đầy</span></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">Khi khuya nói<br />yêu anh vào nhớ.<br />Đêm rất sâu, mằn mặn đầu môi.</span></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><br />Em khi yêu<br />đỏ bừng mặt ngượng<br />Khi thương anh,<br />chẳng nói nên lời<br />Em giấu chặt những điều em muốn<br />mà bâng quơ nói ngược ý mình<br />chỉ thầm trách rằng anh chẳng hiểu<br />tiếng tơ lòng,<br />ngọt lịm một niềm thương</span></span><br />
<br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">Biển kiêu hãnh con sóng ngầm dấu đợi<br />Muôn dòng sông<br />thao thiết<br />kiếm tìm</span></span><br />
<br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">Núi lặng lẽ vươn mình ra với biển<br />Đất đá âm thầm<br />đón nước<br />triều lên.<br /><b><br />Hoàng Kim</b></span></span><br />
<br />
<br /><img alt="" src="http://blogtiengviet.net/media/usersh/hoangkim/LinhGiang.jpg" title="" width="400" /><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="http://blogtiengviet.net/media/usersh/hoangkim/LinhGiang.jpg" target="_blank"><span><span><span><span><span><b><br />Video yêu thích</b>
</span></span></span></span></span></a></span><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam"><br />http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam</a>
<b><br /><br />Trở về trang chính</b></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://hoangkimlong.wordpress.com/2013/06/28/nguyen-khai-ngoc-cho-doi/"><br />Hoàng Kim</a>, <a href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">hoangkim</a>, <a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/">hoangkimvietnam</a>, <a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/">Ngọc Phương Nam</a>, <a href="http://chaongaymoi365.blogspot.com/">Chào ngày mới</a> <a href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/">Thung dung</a>, <a href="http://dayvahoc.blogspot.com/">Dạy và học</a>, <a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/">Cây Lương thực</a>, <a href="http://tinnongnghiepvietnam.blogspot.com/">Tin Nông nghiệp Việt Nam</a>, <a href="http://foodcrops.blogspot.com/">Food Crops</a>, <a href="http://cassavaviet.blogspot.com/">Cassava in Vietnam</a>, <a href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com/">Khát khao xanh</a>, <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dayvahoc</a>,<a href="http://hocmoingay.blogspot.com/">Học mỗi ngày</a><a href="http://diemchinh.blogspot.com/">,</a> <a href="http://danhnhanviet.blogspot.com/">Danh nhân Việt</a> , <a href="http://foodcropsnews.blogspot.com/">Food Crops News</a>, <a href="http://diemchinh.blogspot.com/">Điểm chính</a>, <a href="http://cnm365.wordpress.com/">CNM365</a>, <a href="http://www.linkedin.com/in/hoangkimvietnam">Kim LinkedIn</a>, <a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam">KimTwitter</a>, <a href="http://facebook.com/daihocnonglam">KimFaceBook</a> <a href="http://doclaivasuyngam.blogspot.com/">Đọc lại và suy ngẫm</a>, <a href="http://vietnamtoquoctoi.blogspot.com/">Việt Nam tổ quốc tôi</a>, <a href="http://thungdung.blogspot.com/">Tình yêu cuộc sống</a>, <a href="http://thochocon.wordpress.com/">Thơ cho con</a></span> <br />
<br />
<a href="http://blogtiengviet.net/media/usersh/hoangkim/LinhGiang.jpg" target="_blank"><br /></a>foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-89085674685018273582014-08-06T10:30:00.001+07:002014-08-06T10:30:17.813+07:00Trần Đăng Khoa trong tôi<header class="entry-header"></header>
<a href="http://hoangkimlong.files.wordpress.com/2013/06/trandangkhoa.jpg"><img alt="TranDangKhoa" class="alignnone size-full wp-image-309" src="http://hoangkimlong.files.wordpress.com/2013/06/trandangkhoa.jpg?w=584" /></a><br />
<a href="http://hoangkimlong.wordpress.com/"><br /><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">NGỌC PHƯƠNG NAM</span></span></a><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">.
Trong các nhà văn nhà thơ đương đại, tôi thích nhất Nguyên Ngọc, Nguyễn
Khải và Trần Đăng Khoa. </span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Riêng về Lão Khoa, tôi may mắn ở chung xóm Lá
nên trò chuyện tự nhiên, đôi khi suồng sả thân tình vì nghĩ mình là người
quen và tôi nhiều tuổi hơn Khoa một chút. </span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Đọc Đảo Chìm của Trần Đăng Khoa
nhà văn Lê Lựu nhận xét : “<i>Tất cả những truyện viết trong Đảo chìm,
Khoa đã kể cho tôi nghe không dưới 10 lần, nhưng đến khi đọc văn vẫn
thấy có cái gì như mình mới khám phá, như mới bắt gặp, như mới đột nhiên
ngỡ ngàng và cứ như thần. Mà chuyện thì rõ ràng là đã nghe kể đến thuộc
làu rồi</i>”. </span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tôi cũng đã đọc <i>Chuyện ở Quảng Bình</i> của Trần Đăng Khoa không dưới 10 lần và tự mình tẩn mẫn chép vào <a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/tran-dhang-khoa">thư mục cá nhân</a>
những bài tâm đắc nhất..Lạ thật! một thời gian sau rỗi rãi đọc lại.
Như hôm trước 12 giờ đêm, tôi đọc lại lần nữa “Quyền lực thứ tư” vẫn
thấy “<i>có cái gì như mình mới khám phá, như mới bắt gặp, như mới đột nhiên ngỡ ngàng và cứ như thần</i>”. Tài thật ! Đúng là văn chương đích thực: giản dị, xúc động, ám ảnh ! </span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://laokhoa.blogtiengviet.net/2013/05/25/la_o_khoa_ar_pha_p">Lão Khoa </a><em>Vài nét về thơ Việt Nam hiện đạ</em>i
đã xuất sắc khái quát nữa thế kỹ thơ Việt tại cuộc gặp gỡ các nhà thơ
thế giới tổ chức tại Pháp từ ngày 22-5 đến 02-6- 2013. Tôi tâm đắc với
bài viết và thật sự thú vị khi đọc kỹ nhiều lần chính văn cùng những
lời bình hay của bạn hữu xóm Lá. Khoa là giấy thông hành thơ Việt hiện
đại đi ra thế giới.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Thần đồng văn chương</strong></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trần Đăng Khoa sinh ngày 24 tháng 4 năm 1958 ở làng Trực Trì, xã Quốc
Tuấn huyện Nam Sách tỉnh Hải Dương là nhà thơ, nhà báo, hội viên Hội
Nhà văn Việt Nam hiện làm Trưởng ban Văn nghệ Đài Tiếng nói Việt Nam,
Giám đốc Hệ Phát thanh có hình.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trần Đăng Khoa là thần đồng văn chương Việt Nam. Bài thơ đầu tiên của
Trần Đăng Khoa được in trên báo Văn nghệ năm 1966 khi đó Khoa 8 tuổi,
đang học kỳ hai lớp Một trường làng. Năm 1968, khi mới 10 tuổi, tập thơ
đầu tiên của ông <i>Từ góc sân nhà em</i> (tập thơ tiếp theo là <i>Góc sân và khoảng trời</i>)
được Nhà Xuất bản Kim Đồng xuất bản. Tác phẩm nổi tiếng nhất là bài
thơ “Hạt gạo làng ta”, sáng tác năm 1968, được thi sĩ Xuân Diệu hiệu
đính, sau được nhạc sĩ Trần Viết Bính (Đồng Nai) phổ nhạc năm 1971.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Lúc bấy giờ chiến tranh ác liệt, bom đạn mù mịt và những bài thơ thuở
thơ ấu của Trần Đăng Khoa từ một làng quê bé nhỏ hẻo lánh đã được bạn
đọc cả nước đón nhận nồng nhiệt và được dịch ra hơn 40 thứ tiếng trên
thế giới đầu tiên là nước Pháp, với chùm thơ in trên báo “Nhân đạo” năm
1968, do nhà thơ nhà báo Mađơlen Riphô dịch, giới thiệu và sau đó là tập
thơ “<i>Tiếng hát kế tục</i>”, mà Trần Đăng Khoa có tới 35 bài. Cũng năm đó, hãng Truyền hình Pháp đã làm một cuốn phim tài liệu dài 30 phút mang tên “<i>Thế giới nhỏ của Khoa</i>”
(Le petit monde de Khoa) do đạo diễn Gerard Guillaume trực tiếp viết
kịch bản và lời bình. Bộ phim này đã được phát trên các kênh truyền hình
Pháp và Châu Âu theo lời giới thiệu của nhà thơ Xuân Diệu, vào thời
điểm giao thừa ngày 1-1-1969.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">“<i>Cuốn phim tài liệu này 40 năm sau mới xuất hiện trên kênh truyền
hình Đài Tiếng nói Việt Nam VOV và thành một hiện tượng có sức ám ảnh
rất mạnh đối với khán giả, đặc biệt là những người dân quê ở </i><i>Nam Sách, Hải Dương</i><i>.
Nhiều người xem đã khóc vì bất ngờ gặp lại người thân của mình. Hầu hết
các nhân vật của phim đã chết. Trong đó, có nhiều liệt sĩ mà bây giờ
vẫn chưa tìm được hài cốt. Bộ phim đã hóa thành một viện bảo tàng, lưu
giữ những vẻ đẹp sống động của con người và cảnh sắc một làng quê Bắc
bộ, mà giờ đây không còn nữa</i>” như Trần Đăng Khoa đã kể lại như vậy trong bài viết của mình khi nhìn lại nửa thế kỷ thơ Việt.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trần Đăng Khoa nhập ngũ ngày 26 tháng 2 năm 1975 khi đang học lớp
10/10 tại trường phổ thông cấp 3 Nam Sách, quân số tại Tiểu đoàn 691
Trung đoàn 2 Quân tăng cường Hải Hưng. Sau đó Trần Đăng Khoa được bổ
sung về quân chủng hải quân có thời gian ở Trường Sa (để sau này tác
phẩm <a href="http://www.viet-studies.info/TranDangKhoa_DaoChim.htm">Đảo chìm</a>
nổi tiếng ra đời năm 2006 đến 2009 đã tái bản 14 ?-25 lần) . Sau đó ông
theo học Trường Viết văn Nguyễn Du và được cử sang học tại Viện Văn học
Thế giới M. Gorki thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Nga. Khi trở về
nước ông làm biên tập viên Văn nghệ Quân đội. Từ tháng 6 năm 2004, khi
đã mang quân hàm thượng tá Quân đội nhân dân Việt Nam, ông chuyển sang
phụ trách Ban văn nghệ Đài Tiếng nói Việt Nam. Hiện nay ông giữ chức
giám đốc của hệ phát thanh có hình VOVTV của đài.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trần Đăng Khoa không có nhiều tác phẩm thơ và văn chương nhưng viết
rất kỹ, rất có trách nhiệm với xã hội, với một lối thơ hay văn đều hướng
tới “<em>giản dị, xúc động, ám ảnh</em>” như ý thức thường xuyên suốt đời của Khoa. Những tác phẩm văn chương nổi bật có : Từ góc sân nhà em, (thơ, 1968).<a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/G%C3%B3c_s%C3%A2n_v%C3%A0_kho%E1%BA%A3ng_tr%E1%BB%9Di" title="Góc sân và khoảng trời">Góc sân và khoảng trời</a>
(thơ, 1968, tái bản khoảng 30 lần, được dịch và xuất bản tại nhiều nước
trên toàn thế giới); Khúc hát người anh hùng (trường ca, 1974). Bên cửa
sổ máy bay (tập thơ, 1986); <a href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ch%C3%A2n_dung_v%C3%A0_%C4%91%E1%BB%91i_tho%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" title="Chân dung và đối thoại (trang chưa được viết)">Chân dung và đối thoại</a>
(tiểu luận phê bình, Hà Nội: Nxb Thanh niên, 1998, tái bản nhiều lần.
Tác giả cho biết ban đầu đã dự kiến phát hành tập II của tác phẩm này,
nhưng hiện đã gộp bản thảo vào phần I để tái bản); “Thơ tình người lính
biển” (bài thơ đã được Hoàng Hiệp phổ nhạc); <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%A3o_ch%C3%ACm" title="Đảo chìm">Đảo chìm</a>
(tập truyện – ký, Nxb Văn hóa thông tin 2006, tái bản nhiều lần). Khoa
đã có ít nhất ba lần được tặng giải thưởng : Giải thơ của báo Thiếu niên
Tiền phong (các năm 1968, 1969, 1971), Giải nhất báo Văn nghệ (1982) và
Giải thưởng Nhà nước (năm 2000).</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ngày 29 tháng 6 năm 2013, <a href="http://vov.vn/van-hoa/van-hoc/nha-tho-tran-dang-khoa-nhan-giai-thuong-van-hoc-tai-thai-lan-268576.vov">nhà thơ Trần Đăng Khoa nhận giải thưởng văn học tạiThái Lan</a>.
Giải thưởng Sunthorn Phu trao cho các nhà thơ Đông Nam Á có những cống
hiến xuất sắc trong lĩnh vực văn học nghệ thuật. Sunthorn Phu (สุนทรภู่,
1786–1855) là nhà thơ Thái Lan, danh nhân văn hoá thế giới, có tác phẩm
lớn là pho sử thi đồ sộ <em>Phra Aphai Mani v</em>à hàng ngàn bài thơ
đã đi vào đời sống tinh thần của nhân dân Thái Lan suốt mấy trăm năm
nay. Sunthorn Phu là một thường dân đã phá bỏ lối thơ tháp ngà của nhiều
thi sĩ trước đó bằng cách viết dung dị với ngôn ngữ bình dân cùng các
chủ đề gần gũi với đời sống bình thường của người dân Thái lam lũ. Khoa
đã có một bài phát biểu thật ngắn “giản dị, xúc động và ám ảnh” khi
nhận giải mà ý sau cùng của bốn ý phát biểu là: <i>“Thật kỳ diệu khi
đất nước Thái Lan văn hiến đã có sáng kiến rất đẹp trong việc giữ gìn di
sản của Sunthorn Phu, và biến những di sản ấy không còn là những hiện
vật bất động ở trong viện bảo tàng mà là một hiện thực sống động được
giữ gìn trong thế phát triển và hội nhập, để nhà thơ vĩ đại Sunthorn Phu
vẫn tiếp tục đồng hành cùng chúng ta đến với tương lai. Chúng ta tin,
và rất tin rằng, cùng với Nguyễn Du, cây đại thụ Sunthorn Phu không phải
chỉ tỏa bóng xuống các miền đất Đông Nam Á, mà còn tiếp tục tỏa bóng
xuống nhiều châu lục trên nhiều bến bờ thế giới.”</i></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nhà thơ Trần Đăng Khoa có vợ và con gái. Hai cụ thân sinh sống ở quê
với chị gái của Khoa là Trần Thị Bình, một cụ vừa mất gần đây. Nhà thơ
có anh trai là nhà thơ, nhà báo Trần Nhuận Minh – tác giả các tập thơ
Nhà thơ và Hoa cỏ, Bản xô nát hoang rã, 45 Khúc Đàn bầu của kẻ vô danh…,
nguyên là Chủ tịch Hội văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Ninh và một người
em gái nữa tên là Trần Thị Thuý Giang, hiện làm giáo viên tại Cẩm Phả
Quảng Ninh. Đời thường của Khoa là một người tử tế, thông minh, giỏi ăn
nói, có khiếu hài hước, không thích bia rượu, gái gú, chẳng có đam mê
gì ngoài những trang viết mà ở đấy “<em>thường là y dồn hết tâm lực</em>” như chính Trần Đăng Khoa chân dung tự họa.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Lão Khoa và Hoàng Kim</strong></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trần Đăng Khoa có trang <a href="http://laokhoa.blogtiengviet.net/">Lão Khoa</a> còn Hoàng Kim thì có trang <a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/">Dạy và học</a> trên blogtiengViet. Tôi và Khoa có duyên ở ba việc:</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thứ nhất, thuở 17 tuổi, tôi được nghe duy nhất một lần bài thơ dài của Trần Đăng Khoa “<i>Em kể chuyện này</i>”
do bác Xuân Diệu đọc. Thế mà không hiểu sao, tôi đã nhập tâm thuộc
luôn cho đến ngày nay. Bình sinh tôi cũng chẳng mấy khi thuộc thơ văn
một ai, kể cả thơ văn mình, nhưng lại thuộc được Hịch Tướng sĩ, phần
lớn Truyện Kiều, nhiều bài thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm “<a href="http://hoangkimvietnam.wordpress.com/2011/02/06/qua-de%CC%80o-ch%C6%A1%CC%A3t-ga%CC%A3p-mai-da%CC%80u-suo%CC%81i/" target="_blank">Qua đèo chợt gặp mai đầu suối</a>”
của Bác Hố, và bài thơ trên của Trần Đăng Khoa. Tôi nghiệm ra: khi
mình rất thích ai đó và thích điều gì đó thì mới tự nhớ được. Thơ Trần
Đăng Khoa có nhiều bài được bạn đọc nhớ.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Thứ hai, Trần Đăng Khoa trên blog treo hai câu thơ “<i>Cái còn thì vẫn còn nguyên. Cái tan dù tưởng vững bền cũng tan</i>“. Hẵn anh chàng tâm đắc nhất hai câu này! Riêng tôi thì cho đến lúc này vẫn thích nhất chọn ở Khoa hai câu “<i>Ngoài thềm rơi cáí lá đa.Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng</i>”. Sự tinh tế đến kỳ lạ ! Tôi tin một cách thành thực là Khoa có năng khiếu dự cảm và nhận được chiếc lá tâm linh để làm <em>thư đồng</em>
thời đại. Tôi đã ngồi một mình ở hang cọp sau chùa Bảo Sái lúc gần ba
giờ khuya. Trời rất tối. Đêm rất sâu và vắng, Lắng nghe một tiếng xạc
rất khẽ từ vời vợi trên cao kia của chiếc lá cây gạo 700 tuổi ở <a href="http://thungdung.wordpress.com/yentu/" target="_blank">non thiêng Yên Tử</a> thả vào thinh không. Tôi chợt rùng mình thấm hiểu sự nhọc nhằn của đức Nhân Tông “<i>giờ Tý. Ta phải đi rồi</i>”.
Người tại thế võn vẹn chỉ 50 năm, lúc 35 tuổi sung mãn nhất đời người
đã trao lại ngôi vua, chia tay người đẹp, rũ bỏ vinh hoa, tìm về Yên Tử,
kịp làm năm việc chính trong đời ! Tôi ngộ ra câu thơ thần của Nguyễn
Trãi viết về Người “<i>Non thiêng Yên Tử chòm cao nhất/ Trời mới canh năm đã sáng trưng</i>” Trần Đăng Khoa có lẽ đã nhận được chỉ dấu tâm linh của thiên tài văn chương Ức Trai gửi lại.</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Và thứ ba là bài ký “<i>Chuyện ở Quảng Bình</i>” . Tôi có sự đồng cảm
lạ lùng của người trong cuộc. Anh Hoàng Hữu Ái cùng quê Quảng Bình,
cùng học Trường Đại học Nông nghiệp 2 Hà Bắc. Anh học lớp Trồng Trọt ba,
tôi học lớp Trồng Trọt bốn. Chúng tôi đi bộ đội cùng ngày 2.9 và cùng
chung đơn vị. Sau này tổ chúng tôi bốn người thì anh Xuân và anh Chương
hi sinh, chỉ còn Phạm Huy Trung và tôi về Trường học tiếp. Tôi kể chuyện
này trong “<a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2010/11/thay-ban-la-loc-xuan-cua-cuoc-oi.html" target="_blank">Thầy bạn là lộc xuân cuộc đời</a>” và vẫn tự hỏi là vì sao mình là người trong cuộc mà chưa thể viết được như thế ?</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Trong loạt bài của Trần Đăng Khoa , tôi thích nhất các bài <em>Đại
tướng Võ Nguyên Giáp, Đảo chìm, Hoa xương rồng nở, Ngày xuân nghĩ về
Bác, Nguyên Ngọc, Vài nét Hữu Ngọc, Ivan Noviski, Nhớ thày cũ, Người từ
cõ trước, Thời sự làng tôi, Quyền lực thứ tư.</em> <a href="http://laokhoa.blogtiengviet.net/">Lão Khoa</a>, <em>Vài nét về thơ Việt Nam hiện đại.</em></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Hình như thơ, chân dung văn và “văn thông tấn” vừa là sở trường và
cũng là ba chặng đường sự nghiệp của Trần Đăng Khoa. Bạn nếu có chút
khoảng lặng mời ghé đọc lại <a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/goog_78587554">Trần Đăng Khoa một số bài viết chọn lọc</a><a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/goog_78587554">.</a></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong><br />Những điều lắng đọng</strong></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />Văn chương đích thực là món ăn tinh thần sạch và ngon của người dân,
là chân thiện mỹ, ngọc cho đời. Tôi tin nhiều thế kỷ bạn đọc sẽ còn quay
lại với Trần Đăng Khoa để hiểu một thời. May mắn thay tôi là người cùng
thời. Nhận định về Lão Khoa, tôi thích đọc lại hồi ký <a href="https://sites.google.com/site/hoangkimvietnam/tran-dhang-khoa/tran-dhang-khoa">Nguyễn Đăng Mạnh viết về Trần Đăng Khoa</a> , và một số người khác mà tôi đang tập hợp trong thư mục trên.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong><br />Hoàng Kim</strong></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong><br />Video yêu thích</strong></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span class="embed-youtube" style="display: block; text-align: center;"></span><iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="//www.youtube.com/embed/xyFZFiAKglc" width="420"></iframe><br />
<a href="http://youtu.be/xyFZFiAKglc">Hạt gạo làng ta – Ca nhạc thiếu nhi Việt Nam</a></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam" target="_parent">http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam</a></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong><br />Trở về trang chính</strong></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://hoangkimlong.blogspot.com/" target="_parent">Hoàng Kim</a></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://thochocon.wordpress.com/" target="_parent">Ngọc Phương Nam</a></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/" target="_parent">Thung dung</a></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/" target="_parent">Dạy và học</a></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://cayluongthuc.blogspot.com/" target="_parent">Cây Lương thực</a></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://hocmoingay.blogspot.com/" target="_parent">Học mỗi ngày</a></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://danhnhanviet.blogspot.com/" target="_parent">Danh nhân Việt</a></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="https://twitter.com/hoangkimvietnam" target="_parent">Kim on Twitter</a></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="https://www.facebook.com/daihocnonglam" target="_parent">Kim on Facebook</a></span></span><br />
foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-272492072239067489.post-61428348322936050252014-08-02T09:18:00.002+07:002019-08-02T22:30:23.932+07:00Tôi có một giấc mơ<br />
<article id="post-31"><header><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjR1dc2v1EtdPZljiSexZBnVUh3Bv5sDjDLz3Q28kRAVG5EZPCp_JIPHYG0zWcBO6xDG-WGat9ZzeVwqNH9P_0GZGLEluWxftKd2dvKiSwz8IT-4DVEEpsb0sQORKpAI0yQmU5A8BBZ-gk/s1600/NPN18.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="480" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjR1dc2v1EtdPZljiSexZBnVUh3Bv5sDjDLz3Q28kRAVG5EZPCp_JIPHYG0zWcBO6xDG-WGat9ZzeVwqNH9P_0GZGLEluWxftKd2dvKiSwz8IT-4DVEEpsb0sQORKpAI0yQmU5A8BBZ-gk/s640/NPN18.JPG" width="640" /></a></div>
<div>
<a data-mce-href="http://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/dsc09942.jpg" href="http://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/dsc09942.jpg"></a><br data-mce-bogus="1" /></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://hoangkimlong.wordpress.com" href="http://hoangkimlong.wordpress.com/">NGỌC PHƯƠNG NAM</a>. Tôi có một giấc mơ và tôi nói với em là tôi quyết tâm thực hiện giấc mơ đó. <a data-mce-href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com" href="http://khatkhaoxanh.wordpress.com/">Khát khao xanh</a> mang đến cho ta niềm tin và nghị lực. <a data-mce-href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/2014/03/20/doc_lai_va_suy_ngam_vietnam_hochiminh" href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/2014/03/20/doc_lai_va_suy_ngam_vietnam_hochiminh">Hồ Chí Minh</a> đã kết nối sức mạnh Việt Nam khi suốt đời dấn thân cho một ước nguyện: “<i>Tôi
chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc là làm sao cho nước ta được
hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm
ăn áo mặc, ai cũng được học hành</i>”. Obama, tổng thống da màu đầu
tiên của nước Mỹ đã làm được điều tưởng như không thể, khi ông tiếp nối
ước mơ của Martin Luther King "<a data-mce-href="http://www.globalresearch.ca/king-i-have-a-dream-obama-i-have-a-drone/5319652" href="http://www.globalresearch.ca/king-i-have-a-dream-obama-i-have-a-drone/5319652"> I Have a Dream</a> <i>"Tôi có một giấc mơ </i><i>lay động lương tâm và bừng dậy sức mạnh của nước Mỹ</i>". <a data-mce-href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/2013/06/29/nguyen_khai_ngoc_cho_doi" href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/2013/06/29/nguyen_khai_ngoc_cho_doi">Nguyễn Khải ngọc cho đời</a> có một giấc mơ: "<i>Tôi viết vậy thì tôi tồn tại ! "</i>.<a data-mce-href="http://hoangkimlong.wordpress.com/2013/06/03/tran-dang-khoa/" href="http://hoangkimlong.wordpress.com/2013/06/03/tran-dang-khoa/">Trần Đăng Khoa trong tôi </a>có giấc mơ chân thành "<i>Giản dị, xúc động, ám ảnh</i>".</span></span></div>
<div>
</div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Anh và em, chúng mình cũng có một giấc mơ và chúng mình đã ước nguyện ...<br /><br /><b>Hoàng Kim</b></span></span><br />
<header><h1>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">I have a dream</span></span></h1>
</header><br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://kimlovelife.files.wordpress.com/2010/03/i-have-a-dream.jpg" href="http://kimlovelife.files.wordpress.com/2010/03/i-have-a-dream.jpg"><img alt="I have a dream" data-mce-src="http://kimlovelife.files.wordpress.com/2010/03/i-have-a-dream.jpg?w=584" src="https://kimlovelife.files.wordpress.com/2010/03/i-have-a-dream.jpg?w=584" title="I have a dream"></a></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span></header><div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><a data-mce-href="http://kimlovelife.files.wordpress.com/2010/03/linh-giang.jpg" href="http://kimlovelife.files.wordpress.com/2010/03/linh-giang.jpg"><img alt="" data-mce-src="http://kimlovelife.files.wordpress.com/2010/03/linh-giang.jpg?w=300&h=223" src="https://kimlovelife.files.wordpress.com/2010/03/linh-giang.jpg?w=300&h=223" height="223" title="Linh Giang" width="300"></a></b></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><br />Hãy học thái độ của nước mà đi như dòng sông</i></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />LINH GIANG</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><a data-mce-href="http://my.opera.com/hoangkim1/blog/" href="http://my.opera.com/hoangkim1/blog/"><br />Hoàng Kim</a></b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Nhà mình gần ngã ba sông<br /> Rào Nan, chợ Mới, nguồn Son, Quảng Bình<br /> Linh Giang sông núi hữu tình<br /> Nơi đây cha mẹ sinh thành ra con<br /></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Chèo thuyền cho khuất bến Son<br /> Để con khỏi chộ nước non thêm buồn</i><br /> Câu ru quặn thắt đời con<br /> Mẹ cha mất sớm, con còn trẻ thơ<br /></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ra đi từ bấy đến chừ<br /> Lặn trong sương khói bến đò sông quê<br /> Ngày xuân giữ vẹn lời thề<br /> Non sông mở cõi, tụ về trời Nam.<br /></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><a data-mce-href="http://kimlovelife.files.wordpress.com/2010/03/hoang-kim-12.jpg" href="http://kimlovelife.files.wordpress.com/2010/03/hoang-kim-12.jpg"><img alt="Hoang Kim" data-mce-src="http://kimlovelife.files.wordpress.com/2010/03/hoang-kim-12.jpg?w=225&h=300" src="https://kimlovelife.files.wordpress.com/2010/03/hoang-kim-12.jpg?w=225&h=300" height="300" title="Hoang Kim 1" width="225"></a></b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />THẮP ĐÈN LÊN ĐI EM !</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Em đã học nhiều gương sáng danh nhân<br /> Hãy biết nhục, biết hèn mà lập chí<br /> Thắp đèn lên đi em, ngọn đèn dầu bền bỉ<br /> Sáng giữa đời lấp lánh một niềm tin</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />LỜI THẦY DẶN<br /> </b><i>Kính tặng GS. Norman Borlaug</i></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /> Việc chính đời người chỉ ít thôi<br /> Chuyên tâm đừng bận chuyện trời ơi<br /> Phúc hậu suốt đời làm việc thiện<br /> Di sản muôn năm mãi sáng ngời.</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />NHỚ ĐÀO DUY TỪ</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ngược gió đi không nản<br /> Rừng thông tuyết phủ dày<br /> Ngọa Long cương đâu nhỉ<br /> Đầy trời hoa tuyết bay</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>LÊN YÊN TỬ</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tỉnh thức giữa đêm thiêng Yên Tử<br /> Để thấm hiểu đức Nhân Tông<br /> Ta thành tâm đi bộ<br /> Lên tận đỉnh chủa Đồng<br />Tâm sáng Ức Trai trong tựa ngọc <br /><br /><b>KÍNH CHÀO SỰ DẤN THÂN CHO MỘT SỰ NGHIỆP LỚN</b><br /><br /><img alt="" class="" data-mce-src="http://www2.hcmuaf.edu.vn/data/hoangkim/Chaongaymoi.JPG" src="https://www2.hcmuaf.edu.vn/data/hoangkim/Chaongaymoi.JPG" height="225" width="643"></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /><b>Lời cám ơn nhân lễ đón nhận 40 năm tuổi Đảng<br /></b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Kính
thưa đ/c Nguyễn Hay, Hiệu trưởng; Đ/c Huỳnh Thanh Hùng - Bí thư Đảng
ủy, P. Hiệu trưởng; các đ/c trong Ban Chấp hành Đảng ủy; lãnh đạo các
đoàn thể quần chúng, đảng viên được nhận huy hiệu 40 năm, 30 năm tuổi
Đảng và toàn thể cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Trường Đại học Nông Lâm
thành phố Hồ Chí Minh.<br /></i></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> Tôi là Hoàng Kim, hôm nay
vinh dự được đón nhận huy hiệu 40 năm tuổi Đảng. Đây là phần thưởng cao
quý của Đảng đã ghi nhận quá trình 40 năm công tác của tôi từ ngày kết
nạp Đảng trong quân đội 9 tháng 8 năm 1973 cho đến nay trãi qua các
nhiệm vụ làm người chiến sĩ, nhà khoa học và thầy giáo. Trường Đại học
Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh là nôi đào tạo tôi từ năm 1977 đến năm
1981 và nơi tôi về giảng dạy cây lương thực từ năm 2006 đến nay. Viện
Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp miền Nam là nơi mà tôi làm cán bộ nghiên
cứu khoa học nông nghiệp suốt từ năm 1981 đến năm 2006, trong đó tôi có
20 năm làm phó giám đốc và giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Thực nghiệm
Nông nghiệp Hưng Lộc.”<i>Bao năm Trường Viện là nhà/ Lúa ngô khoai sắn
đều là thịt xương/ Một đời người một rừng cây/ Thầy ươm giống tốt để mai
thành rừng</i>”.<br /></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> Tại diễn đàn này, tôi bày tỏ lòng
trung thành vô hạn đối với Tổ Quốc, Nhân Dân và sự biết ơn chân thành
đối với Đảng, Bác Hồ. Tôi biết ơn nôi sinh thành, nơi lập nghiệp, gia
đình, đồng bào, đồng chí, thầy cô, bạn hữu, học sinh, sinh viên yêu quý <i><a data-mce-href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/2013/11/19/luong_dinh_cua_con_duong_lua_gao" href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/2013/11/19/luong_dinh_cua_con_duong_lua_gao" target="_blank">Lương Định Của con đường lúa gạo, Thầy bạn là lộc xuân cuộc đời</a></i>
đã nuôi dưỡng, giáo dục và rèn luyện tôi từ một cậu bé mồ côi cả cha
lẫn mẹ thành một người con trung hiếu của đất nước. Tôi nguyện làm nhà
khoa học xanh, người Thầy chiến sĩ, tiếp tục dấn thân cho sự nghiệp xóa
đói giảm nghèo, nâng cao dân trí và đào tạo nhân tài theo gương của chủ
tịch Hồ Chí Minh, đại tướng Võ Nguyên Giáp. <i><a data-mce-href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/2013/10/13/con_theo_nguoi_nguyen_lam_hoa_lua" href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/2013/10/13/con_theo_nguoi_nguyen_lam_hoa_lua" target="_blank">Con theo Người nguyện làm Hoa Lúa</a></i>.<br /></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> Điều tâm đắc nhất của tôi trong chặng đường 40 năm tuổi Đảng là “phúc hậu suốt đời làm việc thiện” dấn thân làm người chiến sĩ, nhà khoa học xanh và thầy giáo tận tụy, góp phần chống giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm. Đối với tôi, đó là niềm vinh dự lớn! Tôi quan niệm rằng sự <b>dấn thân cho sự nghiệp “xóa đói giảm nghèo, nâng cao dân trí và đào tạo nhân tài”</b>
là rất cơ bản và cấp thiết để góp phần chấn hưng Tổ Quốc, Dân tộc Việt
tồn tại và phát triển. Tôi hạnh phúc được sinh ta trong một gia đình
nông dân lao động lương thiện: cha tôi là người lính Vệ Quốc năm xưa, mẹ
và anh chị đều là những người phúc hậu, anh trai tôi cũng là người
lính, nhà bên vợ cũng vậy. Tôi đã nhận thức được ”Khi đất nước nguy biến
thì không tiếc máu xương xả thân bảo vệ. Khi đất nước hòa bình thì gắng
trau dồi làm người công dân phúc hậu, người thầy bạn tốt của công
chúng, biết chăm lo chén cơm, việc học của người dân. Sống làm người
tốt, làm đảng viên tốt<br /></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Hoàng Kim</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /><br /><b>THẦY BẠN LÀ LỘC XUÂN CUỘC ĐỜI<br /></b></span></span><br />
<div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/4b791-nonghocdongnai1.jpg" href="http://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/4b791-nonghocdongnai1.jpg"><img alt="4b791-nonghocdongnai1" class="alignnone wp-image-52" data-mce-src="http://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/4b791-nonghocdongnai1.jpg?w=584" src="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/4b791-nonghocdongnai1.jpg?w=584" height="116" width="640"></a></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tôi viết bài này để tỏ lòng biết ơn thầy bạn dưới mái trường Nông
Lâm thân thương và làm món quà nhỏ thân tặng cho các em sinh viên nghèo
hiếu học nhân ngày Nhà giáo Việt Nam. Thầy, bạn là lộc xuân của đời tôi
mà nếu thiếu sự động viên, giúp đỡ này thì tôi không thể có được ngày
hôm nay:“Em đã học nhiều gương sáng danh nhân. Hãy biết nhục, biết hèn
mà lập chí. Thắp đèn lên đi em, ngọn đèn dầu bền bỉ. Sáng giữa đời lấp
lánh một niềm tin” (1).</span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Về lại mái trường ta đã lớn khôn </b></span></span></div>
<div>
</div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ai cũng có ước nguyện về trường. Tôi thấu hiểu vì sao thầy Đặng Quan
Điện người Hiệu trưởng đầu tiên của Trường Cao Đẳng Nông Lâm Súc Sài Gòn
(tiền thân của <a data-mce-href="http://hcmuaf.edu.vn/" href="http://hcmuaf.edu.vn/">Trường Đại học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh</a>
hiện nay) năm trước đã đề nghị cho Thầy được ghé thăm Trường trước khi
Thầy đi vào chốn vĩnh hằng. Thầy Tôn Thất Trình, người hiệu trưởng thứ
hai của Trường nay 80 tuổi đã viết blog <a data-mce-href="http://tonthat-tonnu.blogspot.com/" href="http://tonthat-tonnu.blogspot.com/">The Gift</a> (2) như một quà tặng trao lại cho lớp trẻ và viết hai bài <a data-mce-href="http://tonthat-tonnu.blogspot.com/2010/08/hot-nguyen-ven.html" href="http://tonthat-tonnu.blogspot.com/2010/08/hot-nguyen-ven.html">hột lúa</a> (3), <a data-mce-href="http://tonthat-tonnu.blogspot.com/2010/08/nuoi-ca-bien-viet-nam.html" href="http://tonthat-tonnu.blogspot.com/2010/08/nuoi-ca-bien-viet-nam.html">con cá</a> (4) cho ngày Nhà giáo Việt Nam. <a data-mce-href="http://dayvahoc.blogspot.com/2009/05/truong-toi-va-long-thuong-yeu-gui-lai.html" href="http://dayvahoc.blogspot.com/2009/05/truong-toi-va-long-thuong-yeu-gui-lai.html">Thầy Lưu Trọng Hiếu với tình yêu thương gửi lại</a>
(5) đã hiến tặng toàn bộ tiền phúng viếng của Thầy cùng với số tiền gia
đình góp thêm để làm quỷ học bổng cho Trường tặng những em sinh viên
nghèo hiếu học. Ca sỹ <a data-mce-href="http://vtc.vn/151-203976/van-hoa/doi-song-van-nghe/dam-vinh-hung-tang-hoc-bong-cho-sinh-vien.htm" href="http://vtc.vn/151-203976/van-hoa/doi-song-van-nghe/dam-vinh-hung-tang-hoc-bong-cho-sinh-vien.htm">Đàm Vĩnh Hưng tặng học bổng cho sinh viên Đại học Nông Lâm gặp khó khăn học giỏi</a> (6) vì tuổi thơ của anh nhọc nhằn không có cơ hội đến trường, khi thành đạt anh muốn chia sẻ để chắp cánh cho những ước mơ.<br /></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tôi cũng là người học trò nghèo năm xưa với ba lần ra vào trường đại
học, cựu sinh viên của năm lớp, nay tỏ lòng biết ơn bằng cách trở lại
Trường góp chút công sức đào tạo và vinh danh những người Thầy người Bạn
đã cống hiến không mệt mỏi, thầm lặng và yêu thương góp công cho sự
nghiệp trồng người. Chừng nào mỗi chúng ta chưa thấm hiểu sự nhọc nhằn
của người nông dân một nắng hai sương làm ra hạt gạo. Chừng nào những
giá trị khoa học cao quý, liên tục, âm thầm chưa đủ mang lại niềm vui
cho bữa ăn người nghèo thì chừng đó chúng ta vẫn còn phải dạy và học.
Cái gốc của sự học là học làm người. Bài học quý về tình thầy bạn mong
rằng sẽ có ích cho các em sinh viên đang nổ lực khởi nghiệp.<br /></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Quê tôi ở miền Trung nghèo khó “<i>Nhà mình gần ngã ba sông/ Rào Nan, chợ Mới, nguồn Son, Quảng Bình,/ <a data-mce-href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2010/04/linh-giang_09.html" href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2010/04/linh-giang_09.html">Linh Giang</a>
(7) sông núi hữu tình / Nơi đây cha mẹ sinh thành ra con/ Chèo thuyền
cho khuất bến Son/ Để con khỏi chộ (thấy) nước non thêm buồn/ Câu thơ
quặn thắt đời con/ Mẹ cha mất sớm, con còn trẻ thơ</i> ”. Mẹ tôi mất
sớm, cha bị bom Mỹ giết hại, tôi và chị gái đã được anh Hoàng Ngọc Dộ
nuôi dạy cơm ngày một bữa suốt năm năm trời. <a data-mce-href="http://my.opera.com/hoangkimvietnam/blog/em-oi-em-can-dam-b" href="http://my.opera.com/hoangkimvietnam/blog/em-oi-em-can-dam-b">Thầy Nguyễn Khoa Tịnh đứng khóc trên bục giảng</a>
(8) vận động thầy cô, bạn hữu chia sớt khoai sắn giúp đỡ. Tôi cũng dạy
năm lớp vở lòng, ba lớp bổ túc văn hóa để vượt khó vươn lên. Thầy Hiệu
trưởng Trần Đình Côn đã viết những lời xúc động trong trường ca tình
thầy trò: “<i>Thương em nhỏ gieo neo mẹ mất. Lại cha già giặc giết hôm qua. Tình thầy, tình bạn, tình cha. Ấy là ân nghĩa thiết tha mặn nồng</i>” (9) Những gương mặt thầy bạn đã trở thành máu thịt trong đời tôi.<br /></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Thi đậu vào Trường Đại học Nông nghiệp 2 Hà Bắc năm 1970, tôi học Trồng
trọt 4 cùng khóa với các bạn Trần Văn Minh, Đỗ Thị Minh Huệ, Phan Thanh
Kiếm, Đỗ Khắc Thịnh, Vũ Mạnh Hải, Phạm Sĩ Tân, Phạm Huy Trung, Lê Xuân
Đính, Nguyễn Hữu Bình, Lê Huy Bá … cho đến ngày 02 tháng 9 năm 1971 thì
tôi gia nhập quân đội cùng lứa với Nguyễn Văn Thạc. Đợt tuyển quân sinh
viên trong ngày độc lập đã nói lên sự quyết liệt sinh tử và ý nghĩa
thiêng liêng của ngày cầm súng. Chiến trường đánh lớn. Đơn vị chúng tôi
chỉ huấn luyện rất ngắn rồi vào trận ngay với 81 đại đội vượt sông Thạch
Hãn. Chiến dịch Quảng Trị năm 1972 sau này đã đi vào huyền thoại: “<a data-mce-href="http://vietbao.vn/Van-hoa/Nguoi-thuong-nien-tha-hoa-tren-dong-Thach-Han/70098849/181/" href="http://vietbao.vn/Van-hoa/Nguoi-thuong-nien-tha-hoa-tren-dong-Thach-Han/70098849/181/">Đò xuôi Thạch Hãn xin chèo nhẹ/ Đáy sông còn đó bạn tôi nằm/ Có tuổi hai mươi thành sóng nước/ Vỗ yên bờ bãi mãi ngàn năm</a>”
(10) Tổ chúng tôi bốn người thì Xuân và Chương hi sinh, chỉ Trung và
tôi trở về trường sau ngày đất nước thống nhất. Những vần thơ viết dưới
đây là xúc động sâu xa của tôi khi nghĩ về bạn học đồng đội đã khuất: “<i>Trận
chiến hôm qua bạn góp máu hồng. Lớp học hôm nay bạn không trở lại.
Trách nhiệm trong mình nhân lên gấp bội. Đồng chí ơi, tôi học cả phần
anh</i>” (<a data-mce-href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/2008/09/ngh-lc.html" href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/2008/09/ngh-lc.html">11</a>)<br /></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tôi về học tiếp năm thứ hai tại Trồng trọt 10 của Đại học Nông nghiệp 2
Hà Bắc đến cuối năm 1977 thì chuyển trường vào Đại học Nông nghiệp 4,
tiền thân Đại học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh hiện nay. Trồng trọt 2
thuở đó là một lớp chung mãi cuối khóa mới tách ra 2A,2B, 2C. Tôi làm
Chủ tịch Hội Sinh viên thay cho anh Nguyễn Anh Tuấn khoa thủy sản ra
trường về dạy Đại học Cần Thơ. Trồng trọt khóa hai chúng tôi thuở đó
được học với các thầy cô: Nguyễn Đăng Long, Tô Phúc Tường, Nguyễn Tâm
Đài, Trịnh Xuân Vũ, Lê Văn Thượng, Ngô Kế Sương, Trần Thạnh, Lê Minh
Triết, Phạm Kiến Nghiệp, Nguyễn Bá Khương, Nguyễn Tâm Thu, Nguyễn Bích
Liễu, Trần Như Nguyện, Trần Nữ Thanh, Vũ Mỹ Liên, Từ Bích Thủy, Huỳnh
Thị Lệ Nguyên, Trần Thị Kiếm, Vũ Thị Chỉnh, Ngô Thị Sáu, Huỳnh Trung
Phu, Phan Gia Tân, Nguyễn Văn Tài, Nguyễn Văn Kế, … Ngoài ra còn có
nhiều thầy cô hướng dẫn thực hành, thực tập, kỹ thuật phòng thí nghiệm,
chủ nhiệm lớp như Bùi Cách Tuyến, Nguyễn Văn Kịp, Lê Quang Hưng, Trương
Đình Khôi, Nguyễn Ngọc Châu, Nguyễn Gia Quốc, Nguyễn Văn Biền, Lê Huy
Bá, Hoàng Quý Châu, Phạm Lệ Hòa, Đinh Ngọc Loan, Chung Anh Tú và cô Thảo
làm thư ký văn phòng Khoa. Bác Năm Quỳnh là Bí thư Đảng ủy đầu tiên của
Trường sau đó là thầy Kiên và cô Bạch Trà. Thầy Nguyễn Phan là Hiệu
trưởng kiêm Trưởng Trại Thực nghiệm. Thầy Dương Thanh Liêm, Nguyễn Ngọc
Tuân, Võ Thị Tuyết, Ngô Văn Mận, Bùi Xuân An … ở khoa Chăn nuôi Thú y,
thầy Nguyển Yên Khâu, Nguyễn Quang Lộc … ở khoa Cơ khí, cô Nguyễn Thị
Sâm ở Phòng Tổ chức, cô Văn Thị Bạch Mai dạy tiếng Anh, thầy Đặng, thầy
Tuyển, thầy Châu ở Kinh tế -Mác Lê …Thầy Trần Thạnh, anh Quang, anh
Đính, anh Đống ở trại Trường là những người đã gần gũi và giúp đỡ nhiều
các lớp nông học.<br /></span></span></div>
<div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj9HG6e6b2cAvQtwiAZgn2mQG5rqMT8BsQBuxwpSuukuhlwn9dgsaPqE4MHVh-T99v0o3bA8Xb7AStpmPTkqxZpUkaenPlIht38BV9MO-2698jOXTtZ1hzdSHaShFo44P8XPvck4s_f5UE/s1600/Trong+trot+2+1.jpg" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj9HG6e6b2cAvQtwiAZgn2mQG5rqMT8BsQBuxwpSuukuhlwn9dgsaPqE4MHVh-T99v0o3bA8Xb7AStpmPTkqxZpUkaenPlIht38BV9MO-2698jOXTtZ1hzdSHaShFo44P8XPvck4s_f5UE/s1600/Trong+trot+2+1.jpg"><img alt="" border="0" data-mce-src="http://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/670e9-trongtrot21.jpg?w=300" src="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/670e9-trongtrot21.jpg?w=300" height="232" width="320"></a></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Thầy Phan Gia Tân và lớp Trồng trọt 2C</span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Thuở
đó đời sống thầy cô và sinh viên thật thiếu thốn. Các lớp Trồng trọt
khóa 1, khóa 2, khóa 3 chúng tôi thường hoạt động chung như: thực hành
sản xuất ở trại lúa Cát Lái, giúp dân phòng trừ rầy nâu, điều tra nông
nghiệp, trồng cây dầu che mát sân trường, rèn nghề ở trại thực nghiệm,
huấn luyện quốc phòng toàn dân, tập thể dục sáng, hội diễn văn nghệ, thi
đấu bóng chuyền, bóng đá tạo nên sự thân tình gắn bó. Những sinh viên
các khóa đầu tiên được đào tạo ở Khoa Nông học sau ngày Việt Nam thống
nhất hiện đang công tác tại trường có các thầy cô như Từ Thị Mỹ Thuận,
Lê Văn Dũ, Huỳnh Hồng, Cao Xuân Tài, Phan Văn Tự, …<br /></span></span><br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5zYr0O0Wz1QQ3dSIQk8I44maH6k4D_uH82qu7iWnWgk5LwJYR-uOID0IEV6ZvEqfwG3z9wZDK5xX8B8s2A-e6Qg2U9fZOH6nfFwtCALSwFkfH_WofSqBms1ZltcXzPLzeYDNGBiMhnAY/s1600/Anh+lop+TT2+TT3.jpg" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5zYr0O0Wz1QQ3dSIQk8I44maH6k4D_uH82qu7iWnWgk5LwJYR-uOID0IEV6ZvEqfwG3z9wZDK5xX8B8s2A-e6Qg2U9fZOH6nfFwtCALSwFkfH_WofSqBms1ZltcXzPLzeYDNGBiMhnAY/s1600/Anh+lop+TT2+TT3.jpg"><img alt="" border="0" data-mce-src="http://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/1cc60-anhloptt2tt3.jpg?w=300" src="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/1cc60-anhloptt2tt3.jpg?w=300" height="288" width="494"></a></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Hình ảnh lớp TT 3 (H1), nữ TT3 (H2) , Nhóm bạn TT2 (H3) và họp mặt lớp TT2A</span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Tháng
5 năm 1981, nhóm sinh viên của khoa Nông học đã bảo vệ thành công đề
tài thu thập và tuyển chọn giống khoai lang Hoàng Long, Chiêm Dâu, Gạo,
Bí Đà Lạt được Bộ Nông nghiệp công nhận giống ở Hội nghị Khoa học Kỹ
thuật Nông nghiệp Toàn Quốc Lần thứ Nhất tổ chức tại Thành phố Hố Chí
Minh. Đây là một trong những kết quả nghiên cứu khoa học và chuyển giao
tiến bộ kỹ thuật đầu tiên của Trường giới thiệu cho sản xuất. Thầy Cô
Khoa Nông học và hai lớp Trồng trọt 2, Trồng trọt 3 cũng đã làm họ trai
họ gái tác thành đám cưới cho vợ chồng tôi. Sau này, chúng tôi lấy tên
khoai Hoàng Long để đặt cho con và thầm hứa việc tiếp nối sự nghiệp
nghiên cứu khoa học và giảng dạy, một nghề nghiệp cao quý và lương
thiện. “<i>Biết ơn thầy cô giáo dịu hiền. Bằng khích lệ động viên lòng
vượt khó. Trăm gian nan buổi ban đầu bở ngỡ. Có bạn thầy càng bền chí
vươn lên. Trước mỗi khó khăn tập thể luôn bên. Chia ngọt xẻ bùi động
viên tiếp sức. Thân thiết yêu thương như là ruột thịt. Ta tự nhủ lòng
cần cố gắng hơn</i> (<a data-mce-href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/2008/09/ngh-lc.html" href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/2008/09/ngh-lc.html">11</a>).<br /></span></span><br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Bạn
học chúng tôi vẫn thỉnh thoảng họp mặt, có Danh sách các lớp Trồng trọt
2, Trồng trọt 3 số điện thoại và địa chỉ liên lạc. Một số hình ảnh của
các lớp ngày ấy và bây giờ.<br /></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><b>Bài học quý từ những người Thầy</b></b> </span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
Nhiều Thầy Bạn đã hun đúc nên nhân cách, niềm tin, nghị lực và trang bị
kiến thức vào đời cho tôi, xin ghi lại một số người Thầy ảnh hưởng lớn
đối với tôi và những bài học:<br /></span></span></div>
<div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgG_348KdOBEHrUTV17g98MYW4GMk3b7ePlhhnuyWoFNR0Q9Vy37vdkFrTl-_58ty9VE3Q8Pttz3xuexbBEjrHB1-9fHfjf1a9IBIV-9K3ym9jdMxovstuT4n9B3ud8oUeTQK3RIVNjRUw/s1600/Thay+Mai+Van+Quyen.jpg" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgG_348KdOBEHrUTV17g98MYW4GMk3b7ePlhhnuyWoFNR0Q9Vy37vdkFrTl-_58ty9VE3Q8Pttz3xuexbBEjrHB1-9fHfjf1a9IBIV-9K3ym9jdMxovstuT4n9B3ud8oUeTQK3RIVNjRUw/s1600/Thay+Mai+Van+Quyen.jpg"><img alt="" border="0" data-mce-src="http://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/6e65b-thaymaivanquyen.jpg?w=300" src="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/6e65b-thaymaivanquyen.jpg?w=300" height="125" width="432"></a></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b> </b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Thầy Mai Văn Quyền sống phúc hậu, tận tâm sát thực tiễn và hướng dẫn khoa học</b>. </span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Công việc làm người hướng dẫn khoa học trong điều kiện Việt Nam phải
dành nhiều thời gian, chu đáo và nhiệt tình. Thầy Quyền là chuyên gia về
kỹ thuật thâm canh lúa và hệ thống canh tác đã hướng nghiệp vào đời cho
tôi. Những dòng thơ tôi viết trên trang cảm ơn của luận án tiến sĩ đã
nói lên tình cảm của tôi đối với thầy cô: “<a data-mce-href="http://hoangkimvietnam.wordpress.com/tri-tue-bac-thay/" href="http://hoangkimvietnam.wordpress.com/tri-tue-bac-thay/">Ơn Thầy (12)</a>. <i>Cha
ngày xưa nuôi con đi học. Một nắng hai sương trên những luống cày. Trán
tư lự, cha thường suy nghĩ. Phải dạy con mình như thế nào đây? Cha mất
sớm, bom thù rung mặt đất. Cái chết giằng cha ra khỏi tay con. Mắt cha
lắng bao niềm ao ước. Vẫn lo cho con đến phút cuối cùng. Giặc giết cha,
cha chưa kịp thấy. Tương lai con đi, sự nghiệp con làm. Cha có biết,
luống cày cha bỏ dỡ. Cha ngã xuống rồi trao lại tay con. Trên luống cày
này, đường cày con vững. Bởi có dáng thầy thay bóng cha xưa. Hiểu mảnh
đất máu đào cha nhuộm đỏ. Thôi thúc tim con học tập phút giờ</i> …”. </span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Thầy Quyền hiện đã trên 80 tuổi, đang đào tạo trên đại học cho Trường
Đại học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh và nhiều Viện Trường khác. Tấm
gương phúc hậu và tận tụy của Thầy luôn nhắc nhở tôi.</span></span></div>
</div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAYfwgnQukJwFPtwKjF4FVC_mizV9h9wGFckWBmHC0czIkI19PfitlB_7cQJW6nlfofDexiVeo59C0DSwo4TFJhl96nFPR2vEPhsdE3injJwjf6iahpZYQmmJCRGASnXuEwBYV0a3zdOM/s1600/Thay+Norman+Borlaug.jpg" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAYfwgnQukJwFPtwKjF4FVC_mizV9h9wGFckWBmHC0czIkI19PfitlB_7cQJW6nlfofDexiVeo59C0DSwo4TFJhl96nFPR2vEPhsdE3injJwjf6iahpZYQmmJCRGASnXuEwBYV0a3zdOM/s1600/Thay+Norman+Borlaug.jpg"><img alt="" border="0" data-mce-src="http://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/3abad-thaynormanborlaug.jpg?w=300" src="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/3abad-thaynormanborlaug.jpg?w=300" height="136" width="519"></a></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b> </b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Thầy Norman Borlaug sống nhân đạo, làm nhà khoa học xanh và nêu gương tốt.</b> </span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Thầy là nhà nhân đạo, nhà nông học Mỹ cha đẻ của cuộc cách mạng xanh
được tặng giải Nobel và Tổng thống Mỹ trao tặng huân chương cao quý nhất
của nước Mỹ, thế giới tôn vinh là nhà bác học số một của nhân loại
trong cuộc chiến chống nghèo đói. Thầy đã suốt đời nghiên cứu giảng dạy
về chọn tạo và phát triển cây lương thực, góp phần cải thiện đời sống
và nâng cao thu nhập cho hàng trăm triệu nông dân nghèo ở châu Á, châu
Phi và châu Mỹ Latinh. Thầy là người sáng lập Giải thưởng Lương thực Thế
giới và tổ chức nhiều hoạt động thiết thực thắp sáng niềm tin yêu cuộc
sống. Tôi được Thầy ghé thăm gần trọn buổi chiều tại phòng riêng ở
CIMMYT, Mexico ngày 29.8.1988. Thầy đã một mình ghé thăm người trò nhỏ
duy nhất của châu Á trong lớp học “Quản lý Trung tâm/ Trạm trại Nông
nghiệp”. Khi Thầy đến, tôi đang thắp nến trên giá sách trong phòng đề
tưởng nhớ ngày cha mất. Biết cha tôi bị bom Mỹ giết hại tại làng nhỏ ở
Quảng Bình của buổi chiều này hai mươi năm trước (1968) lúc tôi còn là
học sinh trung học của Trường cấp Ba Bắc Quảng Trạch, Thầy bối rối xin
lỗi và thật bất ngờ tôi đã có được một buổi chiều vô giá riêng tư bên
Thầy. </span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Lời Thầy dặn thật thấm thía: “ <i>Đời người tối thiểu phải ăn, kế
đến là học tập, công việc, nhà ở, quần áo và chăm sóc sức khỏe. Quanh
ta còn nhiều mảnh đời bất hạnh. Hiểm họa nghèo đói vẫn bùng phát bất cứ
lúc nào. Hãy luôn nhớ điều đó”; “<a data-mce-href="http://mekongnet.ru/index.php?mod=News&sid=11248" href="http://mekongnet.ru/index.php?mod=News&sid=11248">Hãy vươn tới những vì sao</a>
(13). Cho dù không chạm được vào nó, nhưng nếu cố gắng hết sức, ít ra,
chúng ta cũng chạm được những hạt bụi của ngôi sao”; “Việc chính đời
người chỉ ít thôi. Chuyên tâm đừng bận chuyện trời ơi. Phúc hậu suốt đời
làm việc thiện. Di sản muôn năm tiếng để đời</i>”. (14)</span></span><br />
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiFfCzxE7qcMDPADtaF4-wrZrkenIEwMyS1RoaXPv188G9sn0HivPCsT7fl520KRBJaqTr50bkHXBqv-QWT4zk9gf5D2GVTZODr2FMGsFLXhMDPwSYmd78fr282cfhho1cKPJQjKplu3rM/s1600/tonthattrinha.png" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiFfCzxE7qcMDPADtaF4-wrZrkenIEwMyS1RoaXPv188G9sn0HivPCsT7fl520KRBJaqTr50bkHXBqv-QWT4zk9gf5D2GVTZODr2FMGsFLXhMDPwSYmd78fr282cfhho1cKPJQjKplu3rM/s1600/tonthattrinha.png"><img alt="" border="0" data-mce-src="http://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/6007b-tonthattrinha.png?w=186" src="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/6007b-tonthattrinha.png?w=186" height="200" width="124"></a></span></span></div>
<div>
</div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Thầy Tôn Thất Trình sống nhân cách, dạy từ xa và chăm viết sách. </b> </span></span></div>
<div>
</div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Giáo
sư Tôn Thất Trình sinh ngày 27 tháng 9 năm 1931 ở huyện Hương Trà, tỉnh
Thừa Thiên (Huế), thuộc hoàng tộc nhà Nguyễn Phước, hiện hưu trí tại
Irvine, California, Hoa Kỳ đã có nhiều đóng góp thiết thưc, hiệu quả cho
nông nghiệp, giáo dục, kinh tế Việt Nam. Thầy làm giám đốc Trường Cao
Đẳng Nông Lâm Súc Sài Gòn theo bổ nhiệm của GS. Phạm Hoàng Hộ, tổng
trưởng giáo dục đương thời chỉ sau bác sỹ Đặng Quan Điện vài tháng. Giáo
sư Tôn Thất Trình đã hai lần làm Tổng Trưởng Bộ Canh Nông và Cải Cách
Điền Địa năm 1967 và 1973, nguyên chánh chuyên viên, tổng thư ký Ủy Ban
Lúa Gạo Quốc Tế của FAO (Rome). Thành tựu nổi bật của giáo sư trên lĩnh
vực nông nghiệp bao gồm việc chỉ đạo phát triển đại trà năm 1967-1973
lúa Thần Nông (IR8…) nguồn gốc IRRI mang lại chuyển biến mới cho nghề
lúa Việt Nam; Giáo sư trong những năm làm việc ở FAO đã giúp đỡ Bộ Nông
nghiệp Việt Nam phát triển các giống lúa thuần thấp cây, ngắn ngày nguồn
gốc IRRI cho các tỉnh phìa Bắc; giúp phát triển lúa lai, đẩy mạnh các
chưong trình cao su tiểu điền, mía, bông vải, đay, đậu phộng , dừa,
chuối, nuôi cá bè ở Châu Đốc An Giang, nuôi tôm ở Bạc Liêu, Sóc Trăng,
nuôi cá măng ở Bình Định, nuôi tôm càng xanh ở ruộng nước ngọt, trồng
phi lao chống cát bay, trồng bạch đàn xen cây họ đậu phủ xanh đất trống
đồi trọc, trồng lại thông hai lá, ba lá ở Huế và ở Đà Lạt, nuôi heo lai
ba dòng nhiều nạc, nuôi dê sữa , bò sữa, trồng rau, hoa, cây cảnh.
Trong lĩnh vực giáo dục, giáo sư đã trực tiếp giảng dạy, đào tạo nhiều
khóa học viên cao đẳng, đại học, biên soạn nhiều sách. Giáo sư có nhiều
kinh nghiệm và đóng góp trong lĩnh vực kinh tế đối ngoại và quan hệ
quốc tế với Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, Pháp…</span></span></div>
<div>
</div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Tôi học gián tiếp Thầy qua sách báo và internet. Giáo trình nông học
sau ngàyViệt Nam thống nhất thật thiếu thốn. Những sách Sinh lý Thực
vật, Nông học Đại cương, Di truyền học, Khoa học Bệnh cây , Những cây
thuốc và vị thuốc Việt Nam … do tập thể hoặc chuyên gia đầu ngành phía
Bắc biên soạn thời đó hiếm và quý như vàng. Cái khó khác cho thầy trò
chúng tôi là thiếu kinh nghiệm thực tiễn của đồng ruộng phương Nam.
Những bộ sách của thầy Trình như Cải Thiện Trồng Lúa 1965-66 (hai lần
tái bản), Nông Học Đại Cương 1967 (ba lần tái bản), Mía Đường 1972 (hai
lần tái bản), Cây Ăn Trái Có Triển Vọng 1995 (ba lần tái bản), Cây Ăn
Trái Cho Vùng Cao 2004, … cùng với sách của các thầy Nguyễn Hiến Lê,
Trần Văn Giàu, Phạm Hoàng Hộ, Lương Định Của, Lê Văn Căn, Vũ Công Hậu,
Vũ Tuyên Hoàng, Đường Hồng Dật, Nguyễn Văn Luật, Võ Tòng Xuân, Mai Văn
Quyền, Thái Công Tụng, Chu Phạm Ngọc Sơn, Phạm Thành Hổ … đã bổ khuyết
rất nhiều cho sự học hỏi và thực tế đồng ruộng của chúng tôi. Sau này
khi đã ra nước ngoài, thầy Trình cũng viết rất nhiều những bài báo khoa
học kỹ thuật, khuyến học trên các báo nước ngoài, báoViệt Nam và blog <a data-mce-href="http://tonthat-tonnu.blogspot.com/" href="http://tonthat-tonnu.blogspot.com/">The Gift</a>.</span></span></div>
<div>
</div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Điều tôi thầm phục Thầy là nhân cách kẻ sĩ vượt lên cái khó của
hoàn cảnh để phụng sự đất nước. Lúa Thần Nông áp dụng ở miền Nam sớm hơn
miền Bắc gần một thập kỷ. Sự giúp đỡ liên tục và hiệu quả của FAO sau
ngày Việt Nam thống nhất có công lớn của thầy Trình và anh Nguyễn Văn
Đạt làm chánh chuyên gia của FAO. <b> </b>Blog The Gift là nơi
lưu trữ những “tâm tình” của gíáo sư dành cho Việt Nam, đăng các bài
chọn lọc của Thầy từ năm 2005 sau khi về hưu. Đa số các bài viết trên
blog của giáo sư về Phát triển Nông nghiệp, Kinh Tế Việt Nam, Khoa học
và Đời sống trong chiều hướng khuyến khích sự hiếu học của lớp
trẻ. Nhân cách và tầm nhìn của Thầy đối với tương lai và vận mệnh của
đất nước đã đưa đến những đóng góp hiệu quả của Thầy kết nối giữa quá
khứ và hiện tại, tạo niềm tin tương lai, hòa giải và hòa hợp dân tộc.</span></span></div>
<div>
</div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Thầy, Bạn là lộc xuân của cuộc</b> <b>đời</b></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br /></b>Bill Clinton trong tác phẩm ‘Đời tôi’ (15) đã xác định năm
việc chính quan trọng nhất của đời mình là muốn làm người tốt, có gia
đình êm ấm, có bạn tốt, thành đạt trong cuộc sống và viết được một cuốn
sách để đời. <b>Ô</b>ng đã giữ trên 30 năm cuốn sách mỏng “Làm
thế nào để kiểm soát thời gian và cuộc sống của bạn” và nhớ rõ năm việc
chính mà ông ước mơ từ lúc còn trẻ. Thầy quý bạn hiền là lộc xuân của
cuộc đời. Tôi biết ơn mái trường thân yêu mà từ đó tôi đã vào đời để có
được những cơ hội học và làm những điều hay lẽ phải.</span></span></div>
<div>
</div>
<div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhvG1q0alit7g1tKWuKsGz77B5d_EeIa6cwQnAOEiHQvTyGvMTLZCUKFVTCdWz-V2-PVvFDxVs1HEDes2kIzoYG_FupcASs11713xwbhOFnaoMgPHU0L0nPUtboohfHsUmwZXX_dENKeSY/s1600/GS+Bui+Chi+Buu.jpg" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhvG1q0alit7g1tKWuKsGz77B5d_EeIa6cwQnAOEiHQvTyGvMTLZCUKFVTCdWz-V2-PVvFDxVs1HEDes2kIzoYG_FupcASs11713xwbhOFnaoMgPHU0L0nPUtboohfHsUmwZXX_dENKeSY/s1600/GS+Bui+Chi+Buu.jpg"><img alt="" border="0" data-mce-src="http://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/66660-gsbuichibuu.jpg?w=300" src="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/66660-gsbuichibuu.jpg?w=300" height="152" width="529"></a></span></span></div>
<div>
</div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Anh Bùi Chí Bửu tâm sự với tôi: Anh Bổng (Bùi Bá Bổng) và mình đều rất thích bài thơ này của Sơn Nam :</span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><br /> Trong khói sóng mênh mông</i></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Có bóng người vô danh</i></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Từ bên này sông Tiền</i></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Qua bên kia sông Hậu</i></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Tay ôm đàn độc huyền</i></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Điệu thơ Lục Vân Tiên</i></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Với câu chữ</i></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Kiến nghĩa bất vi vô dõng giả</i></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Từ Cà Mau Rạch Giá</i></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Dựng chòi đốt lửa giữa rừng thiêng</i></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Muỗi vắt nhiều hơn cỏ</i></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Chướng khí mờ như sương</i></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Thân chưa là lính thú</i></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>Sao không về cố hương ?</i></span></span></div>
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Anh
Mai Thành Phụng vừa lo xong diễn đàn khuyến nông Sản xuất lúa theo GAP
(17) tại Tiền Giang lại lặn lội đi Sóc Trăng ngay để kịp Hội thi và
trình diễn máy thu hoạch lúa. Anh Lê Hùng Lân trăn trở cho giống lúa mới
Nàng Hoa 9 và thương hiệu gạo Việt xuất khẩu. Anh Trần Văn Đạt vừa
giúp ý kiến “Xây dựng thương hiệu cho lúa gạo Việt Nam” lại hổ trợ ngay
bài viết mới (18).</span></span><br />
<br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> <a data-mce-href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAo8ErRG5FUwFy8pjcn4ZuKUAEW16YHPQDYll5eIhO7XYNFDcpb1w26ugTnVw_xIIvtofjEr1_qRJfIRrGDFQfoG4_jYY1W2Z0fVBVt0ztngoVrdr5LN3Hk1RsdaTnX8L3OyuywRq4bPI/s1600/Trang+doi+rong+mo.jpg" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAo8ErRG5FUwFy8pjcn4ZuKUAEW16YHPQDYll5eIhO7XYNFDcpb1w26ugTnVw_xIIvtofjEr1_qRJfIRrGDFQfoG4_jYY1W2Z0fVBVt0ztngoVrdr5LN3Hk1RsdaTnX8L3OyuywRq4bPI/s1600/Trang+doi+rong+mo.jpg"><img alt="" border="0" data-mce-src="http://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/b5919-trangdoirongmo.jpg?w=300" src="https://khatkhaoxanh.files.wordpress.com/2013/06/b5919-trangdoirongmo.jpg?w=300" height="286" width="400"></a></span></span></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />Trường
Đại Học Nông Lâm Thủ Đức 2005 Nửa Thế kỷ Xây dựng và Phát triển (19)
đến nay 2010 đã tròn 55 năm kỹ niệm ngày thành lập. Dưới mái trường thân
yêu này, có biết bao nhà khoa học xanh, nhà giáo nghề nông vô danh đã
thầm lặng gắn bó đời mình với nhà nông, sinh viên, ruộng đồng, giảng
đường và phòng thí nghiệm. Thật xúc động và tự hào được góp phần giới
thiệu một góc nhìn về sự dấn thân và kinh nghiệm của họ…<br /></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://kimlovelife.files.wordpress.com/2010/03/1-hoangkim.jpg" href="http://kimlovelife.files.wordpress.com/2010/03/1-hoangkim.jpg"><img alt="" data-mce-src="http://kimlovelife.files.wordpress.com/2010/03/1-hoangkim.jpg?w=584" src="https://kimlovelife.files.wordpress.com/2010/03/1-hoangkim.jpg?w=584" title="1 hoangkim"></a></span></span><br />
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br /> TS. Hoàng Kim, cựu sinh viên TT2-NLU</b><br /> GVC Bộ môn Cây Lương thực, Rau Hoa Quả</span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim" href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim">http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkim</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><b><b><br /> Tài liệu dẫn</b></b></b> </span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">1. Hoàng Kim 2009 <i>Thắp đèn lên đi em! (1970) </i><a data-mce-href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2009/06/thap-en-len-i-em.html" href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2009/06/thap-en-len-i-em.html">http://hoangkimlong.blogspot.com/2009/06/thap-en-len-i-em.html</a></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">2. Tôn Thất Trình và chủ bút <a data-mce-href="mailto:tonnubn@gmail.com" href="mailto:tonnubn@gmail.com">tonnubn@gmail.com</a> . <i>The</i><i> Gift</i> <a data-mce-href="http://tonthat-tonnu.blogspot.com/" href="http://tonthat-tonnu.blogspot.com/">http://tonthat-tonnu.blogspot.com/</a></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">3. Tôn Thất Trình 2010. <i>Hột nguyên vẹn </i><a data-mce-href="http://tonthat-tonnu.blogspot.com/2010/08/hot-nguyen-ven.html" href="http://tonthat-tonnu.blogspot.com/2010/08/hot-nguyen-ven.html">http://tonthat-tonnu.blogspot.com/2010/08/hot-nguyen-ven.html</a></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">4. Tôn Thất Trình 2010. <i>Nuôi cá biển Việt Nam</i> <a data-mce-href="http://tonthat-tonnu.blogspot.com/2010/08/nuoi-ca-bien-viet-nam.html" href="http://tonthat-tonnu.blogspot.com/2010/08/nuoi-ca-bien-viet-nam.html">http://tonthat-tonnu.blogspot.com/2010/08/nuoi-ca-bien-viet-nam.html</a></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">5. Hoàng Kim 2009. <i>Trường tôi và lòng yêu thương gửi lại của thầy Lưu Trọng Hiếu</i></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> <a data-mce-href="http://dayvahoc.blogspot.com/2009/05/truong-toi-va-long-thuong-yeu-gui-lai.html" href="http://dayvahoc.blogspot.com/2009/05/truong-toi-va-long-thuong-yeu-gui-lai.html">http://dayvahoc.blogspot.com/2009/05/truong-toi-va-long-thuong-yeu-gui-lai.html</a></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">6. Đàm Vĩnh Hưng tặng học bổng cho sinh viên <a data-mce-href="http://vtc.vn/151-203976/van-hoa/doi-song-van-nghe/dam-vinh-hung-tang-hoc-bong-cho-sinh-vien.htm" href="http://vtc.vn/151-203976/van-hoa/doi-song-van-nghe/dam-vinh-hung-tang-hoc-bong-cho-sinh-vien.htm">http://vtc.vn/151-203976/van-hoa/doi-song-van-nghe/dam-vinh-hung-tang-hoc-bong-cho-sinh-vien.htm</a></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">7. Hoàng Kim 2010. <i>Linh Giang </i><a data-mce-href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2010/04/linh-giang_09.html" href="http://hoangkimlong.blogspot.com/2010/04/linh-giang_09.html">http://hoangkimlong.blogspot.com/2010/04/linh-giang_09.html</a></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">8. Hoàng Kim 2008 . Di cảo thơ thầy Nguyễn Khoa Tịnh : <i>Em ơi em can đảm bước chân lên</i> ! <a data-mce-href="http://my.opera.com/hoangkimvietnam/blog/em-oi-em-can-dam-b" href="http://my.opera.com/hoangkimvietnam/blog/em-oi-em-can-dam-b">http://my.opera.com/hoangkimvietnam/blog/em-oi-em-can-dam-b</a></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">9. Trần Đình Côn 1968. <i>Bài ca Trường cấp ba Bắc Quảng Trạch</i>. In trong Kỷ yếu Mái trường bên dòng sông Gianh trang 23.</span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">10. Văn Công Hùng 2007. <i>Người thường niên thả hoa trên dòng Thạch Hãn</i> <a data-mce-href="http://vietbao.vn/Van-hoa/Nguoi-thuong-nien-tha-hoa-tren-dong-Thach-Han/70098849/181/" href="http://vietbao.vn/Van-hoa/Nguoi-thuong-nien-tha-hoa-tren-dong-Thach-Han/70098849/181/">http://vietbao.vn/Van-hoa/Nguoi-thuong-nien-tha-hoa-tren-dong-Thach-Han/70098849/181/</a></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">11. Hoàng Kim 2007. <i>Nghị lực</i> (1977). In trong Kỷ yếu Trồng trọt C Khóa 2 (1976-1981) Đại học Nông Lâm TP. HCM tr.50-51. <a data-mce-href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/2008/09/ngh-lc.html" href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/2008/09/ngh-lc.html">http://thovanhoangkim.blogspot.com/2008/09/ngh-lc.html</a></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">12. Hoàng Kim. <i>Ơn Thầy</i> (1991) <a data-mce-href="http://hoangkimvietnam.wordpress.com/tri-tue-bac-thay/" href="http://hoangkimvietnam.wordpress.com/tri-tue-bac-thay/">http://hoangkimvietnam.wordpress.com/tri-tue-bac-thay/</a></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">13. Doanh Anh 2009. <i>Cha đẻ của cách mạng xanh: Hãy vươn tới những vì sao</i>. Mekong News. <a data-mce-href="http://mekongnet.ru/index.php?mod=News&sid=11248" href="http://mekongnet.ru/index.php?mod=News&sid=11248">http://mekongnet.ru/index.php?mod=News&sid=11248</a></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">14. Hoàng Kim 2009. <i>Norman Borlaug di sản niềm tin và nghị lực</i>. <a data-mce-href="http://foodcrops.blogspot.com/2009/09/nho-norman-borlaug.html" href="http://foodcrops.blogspot.com/2009/09/nho-norman-borlaug.html">http://foodcrops.blogspot.com/2009/09/nho-norman-borlaug.html</a></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">15. Bill Clinton 2007. <i>Đời tôi</i>. Nhà xuất bản Công an Nhân dân , TP Hồ Chí Minh. 1375 trang.</span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">16. Institute of Agricultural Sciences for Southern Vietnam <i>(IAS) 2009 Research Highlights</i> . <i>Commemorating 85 years since foundation</i>. 121 Nguyen Binh Khiem St. District1. Ho Chi Minh city, Vietnam. Tel: 84.8.38228371 Fax +84.8. 38297650 Email <a data-mce-href="mailto:iasvn@vnn.vn" href="mailto:iasvn@vnn.vn">iasvn@vnn.vn</a>, <a data-mce-href="mailto:iasvn@iasvn.org" href="mailto:iasvn@iasvn.org">iasvn@iasvn.org</a> Website <a data-mce-href="http://iasvn.org/" href="http://iasvn.org/">http://iasvn.org</a></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">17. Mai Thành Phụng, Phạm Văn Tình, Vũ Tiết Sơn 2010. Diễn đàn Khuyến nông @Nông nghiệp lần thứ 5-2010 chuyên đề “<i>Sản xuất lúa theo GAP</i>”
do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Trung tâm Khuyến nông Quốc
gia chủ trì, tổ chức tại Tiền Giang. Nhà xuất bản nông nghiệp TP. Hồ Chí
Minh, 468 trang.</span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">18. Trần Văn Đạt 2010. <i>Những tháng ngày với Trường Cao đẳng Nông Lâm Súc Sài Gòn</i> <a data-mce-href="http://www.tranvandat.com/" href="http://www.tranvandat.com/" target="_blank">www.tranvandat.com</a></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">19. Trường Đại Học Nông Lâm Thủ Đức. 2005. <i>Nửa Thế kỷ Xây dựng và Phát triển</i>.
Kỷ yếu Trường Đại Học Nông Lâm, 250 trang. Địa chỉ: Phường Linh Trung,
Quận Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh Điện thoại: (84-8)-38966780- Fax:
84-8-38960713 Email: vp @ hcmuaf.edu.vn – Website: <a data-mce-href="http://www.hcmuaf.edu.vn/" href="http://www.hcmuaf.edu.vn/">http://www.hcmuaf.edu.vn</a>* <b>Bài đã đăng trong Kỹ yếu Khoa Nông học Kỹ niệm 55 năm ngày thành lập Trường</b><b> Đại Học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh trang 97-105. Tải toàn văn cuốn kỷ yếu 120 trang tại đây:</b></span></span></div>
<div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Bìa kỉ yếu <a data-mce-href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/BIA%20KY%20YEU%20KHOA%20NONG%20HOC%201+4%281%29.jpg" href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/BIA%20KY%20YEU%20KHOA%20NONG%20HOC%201+4%281%29.jpg" rel="nofollow">1+4,</a> <a data-mce-href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/BIA%20KY%20YEU%20KHOA%20NONG%20HOC%202+3.jpg" href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/BIA%20KY%20YEU%20KHOA%20NONG%20HOC%202+3.jpg" rel="nofollow">2 + 3</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/1_%20trang%201-18.pdf" href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/1_%20trang%201-18.pdf" rel="nofollow">1. Trang 1 – 18</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/2_%20trang%2019-30%282%29.pdf" href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/2_%20trang%2019-30%282%29.pdf" rel="nofollow">2. Trang 19 – 30</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/3_%20trang%2031-40.pdf" href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/3_%20trang%2031-40.pdf" rel="nofollow">3. Trang 31 – 40</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/4_%20trang%2041-50.pdf" href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/4_%20trang%2041-50.pdf" rel="nofollow">4. Trang 41 – 50</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/5_%20trang%2051-68.pdf" href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/5_%20trang%2051-68.pdf" rel="nofollow">5. Trang 51 – 68</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/6_%20trang%2069-80.pdf" href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/6_%20trang%2069-80.pdf" rel="nofollow">6. Trang 69 – 80</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/7_%20trang%2081-90.pdf" href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/7_%20trang%2081-90.pdf" rel="nofollow">7. Trang 81 – 90</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/8_%20trang%2091-100.pdf" href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/8_%20trang%2091-100.pdf" rel="nofollow">8. Trang 91 – 100</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/9_%20trang%20101-116.pdf" href="http://fa.hcmuaf.edu.vn/data/9_%20trang%20101-116.pdf" rel="nofollow">9. Trang 101 – 116</a></span></span></div>
<div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</article><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><br />Video yêu thích</b></span></span><br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">[youtube http://www.youtube.com/watch?v=Hpgi68GOFWs&w=420&h=315]<br /> HẠT GẠO LÀNG TA - HẠT VÀNG VIỆT NAM</span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam" href="http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam" target="_parent">http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam</a></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Trở về trang chính</b></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://hoangkimlong.blogspot.com" href="http://hoangkimlong.blogspot.com/" target="_parent">Hoàng Kim</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://thochocon.wordpress.com" href="http://thochocon.wordpress.com/" target="_parent">Ngọc Phương Nam</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://thovanhoangkim.blogspot.com" href="http://thovanhoangkim.blogspot.com/" target="_parent">Thung dung</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net" href="http://dayvahoc.blogtiengviet.net/" target="_parent">Dạy và học</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://cayluongthuc.blogspot.com" href="http://cayluongthuc.blogspot.com/" target="_parent">Cây Lương thực</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://hocmoingay.blogspot.com" href="http://hocmoingay.blogspot.com/" target="_parent">Học mỗi ngày</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="http://danhnhanviet.blogspot.com" href="http://danhnhanviet.blogspot.com/" target="_parent">Danh nhân Việt</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="https://twitter.com/hoangkimvietnam" href="https://twitter.com/hoangkimvietnam" target="_parent">Kim on Twitter</a></span></span> <span style="font-size: small;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><a data-mce-href="https://www.facebook.com/daihocnonglam" href="https://www.facebook.com/daihocnonglam" target="_parent">Kim on Facebook</a></span></span>foodcropshttp://www.blogger.com/profile/03800340179703955930noreply@blogger.com0